Ο αρχηγός της Europol μιλάει στην «Κ» για τη μοντέρνα μαφία και το ηλεκτρονικό έγκλημα.
Συνέντευξη στον Γιαννη Σουλιωτη
Σε αποκαλύψεις για θέματα ισλαμικής τρομοκρατίας, οργανωμένου εγκλήματος και παράνομης μετανάστευσης στην Ευρωπαϊκή Ενωση προχώρησε ο διευθυντής της Europol, Ρομπ Γουέινραϊτ, σε αποκλειστική συνέντευξή του στην «Κ», στα νέα γραφεία της υπηρεσίας στη Χάγη.
– Παραμένει απειλή για την Ευρώπη η ισλαμική τρομοκρατία παρά τη μείωση του αριθμού ενεργειών επιθέσεων;
Τα τελευταία χρόνια δεν έχει σημειωθεί κάποια θεαματική επίθεση, ωστόσο ο κίνδυνος δεν έχει πάψει να υφίσταται. Το 2011 μάλιστα παρατηρήθηκε αύξηση των συλλήψεων για τρομοκρατική δράση. Πρόκειται για ομάδες που συνδέονται με την Αλ Κάιντα ή ακόμα και μεμονωμένα άτομα.
Παρατηρούμε ότι μετά τις συλλήψεις και τις δολοφονίες στελεχών τους, τα τρομοκρατικά δίκτυα κάνουν προσπάθεια να στρατολογήσουν άτομα μέσω Ιντερνετ. Μπορεί επομένως να μην αντιμετωπίσουμε μια διεθνή τρομοκρατική επιχείρηση συντονισμένη κεντρικά, π. χ., από το Αφγανιστάν ή το Πακιστάν. Ωστόσο, αντ’ αυτού βλέπουμε να αναπτύσσουν δράση μικρότερες ομάδες ή μεμονωμένα άτομα που είναι δυσκολότερο να εντοπίσουμε. Καταγράφεται επίσης στροφή προς τους αποκαλούμενους «δευτερεύοντες» (soft) στόχους, για παράδειγμα μικρά, περιφερειακά αεροδρόμια με περιορισμένα μέτρα ασφαλείας, όπως συνέβη τον Ιούνιο στο Μπουργκάς της Βουλγαρίας. Η έρευνα για την υπόθεση δεν έχει ολοκληρωθεί, ωστόσο το modus operandi παραπέμπει σε δράση ισλαμιστών τρομοκρατών.
– Στην πορεία της έρευνας προέκυψαν στοιχεία που διασυνδέουν, με κάποιο τρόπο, την επίθεση αυτοκτονίας στο Μπουργκάς με την Ελλάδα;
Η έρευνα για την υπόθεση παραμένει σε εξέλιξη. Αξιωματούχοι της Europol βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή στο σημείο, βοηθώντας την έρευνα των βουλγαρικών αρχών. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι η συνδρομή μας στον τομέα των πληροφοριών είναι τεράστια. Εντοπίσαμε νέα και πολύ σημαντικά στοιχεία.
– Οι πληροφορίες σας συνηγορούν υπέρ της διασύνδεσης της ισλαμικής τρομοκρατίας με την παράνομη μετανάστευση;
Μεγάλα πολιτικά γεγονότα όπως η Αραβική Ανοιξη, είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της ροής παράνομων μεταναστών από την Αφρική προς την Ελλάδα και την Ε. Ε. Είμαστε ανήσυχοι για το ενδεχόμενο τρομοκρατικές οργανώσεις που εδρεύουν σε αυτές τις χώρες να αξιοποιήσουν μαζική μετακίνηση πληθυσμών για να περάσουν δικούς τους ανθρώπους στην Ε. Ε. «Δεσμοί» είναι πιθανό να υπάρχουν και σε θέματα χρηματοδότησης, ωστόσο δεν διαθέτουμε ακόμα ισχυρά στοιχεία που να το αποδεικνύουν.
– Είναι πιο εύκολο να αποδειχθεί η σχέση της παράνομης μετανάστευσης με το οργανωμένο έγκλημα;
Την τελευταία δεκαετία παρατηρούμε αλλαγή στη δομή οργανωμένου εγκλήματος. Οι παραδοσιακές ομάδες με δομή μαφίας που αναπτύσσουν μία μόνο εγκληματική δραστηριότητα έχουν αντικατασταθεί από μικρότερες, πολυεθνικές οργανώσεις που επενδύουν σε διαφορετικά πεδία, όπως η διακίνηση ναρκωτικών ταυτόχρονα με παράνομη μετανάστευση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: Αποτελεί νέο φαινόμενο η καλλιέργεια μεγάλων ποσοτήτων χασίς εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εκτός δηλαδή από το χασίς που εισάγεται από την Αλβανία ή το Μαρόκο, μεγάλες ποσότητες καλλιεργούνται εντός της Ε. Ε. Το δίκτυο ελέγχει η βιετναμέζικη μαφία, η οποία απασχολεί Ασιάτες μετανάστες, τους οποίους φέρνει παράνομα στην Ε. Ε. για τον σκοπό αυτό.
– Ποιες μεθόδους χρησιμοποιεί το οργανωμένο έγκλημα για το «ξέπλυμα» χρήματος;
Καταρχήν, πολλά κεφάλαια μεταφέρονται εκτός της Ε. Ε. σε χώρες όπου ο έλεγχος του τραπεζικού συστήματος δεν είναι το ίδιο αυστηρός. Πολύ χρήμα μετακινείται, για παράδειγμα, αρχικά προς το Ντουμπάι και μετά το Πακιστάν. Εντός της Ε. Ε. επενδύεται σε δραστηριότητες όπως τα καζίνο, τα σούπερ μάρκετ, τα ξενοδοχεία όπου υπάρχει μεγάλη ροή χρημάτων σε ρευστό. Τελευταία παρατηρούμε και επενδύσεις χρημάτων στο Ιντερνετ.
– Γι’ αυτό δημιουργήσατε την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος που αρχίζει να λειτουργεί τον Ιανουάριο;
Είναι γεγονός ότι το ηλεκτρονικό έγκλημα προκαλεί στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ζημίες δεκάδων δισ. ευρώ. Τα χρήματα δεν τα χρειάζεται μόνο η Ελλάδα, η Ιταλία ή η Ισπανία, αλλά όλες οι χώρες της Ε. Ε. που προσπαθούν να επανακάμψουν από την κρίση. Εκτιμάται ότι από τη μη καταβολή ΦΠΑ με διάφορα τεχνάσματα, όπως τη σύσταση εταιρειών «φαντασμάτων», οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ζημιώνονται κατά 100 δισ. ευρώ. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε επικεντρώσει εκεί την προσοχή μας.
Διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ ομάδων
– Υπάρχει τελικά ευθεία διασύνδεση αναρχικών και τρομοκρατικών ομάδων Ελλάδας και Ιταλίας;
Αποδεικνύεται ότι επιθέσεις που έγιναν π. χ. στην Ιταλία και είχαν αναφορές στην Ελλάδα δεν ήταν αυθόρμητες. Διαθέτουμε στοιχεία που δείχνουν διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ ομάδων από διαφορετικές χώρες, όπως στη δική σας περίπτωση της «Συνωμοσίας Πυρήνων της Φωτιάς» με την ιταλική F. A. I. Πάντως, δεν πιστεύω ότι βρισκόμαστε απέναντι σε μια παγκόσμια, ισχυρή, τρομοκρατική συνωμοσία. Εξάλλου, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει το παραδοσιακό ιδεολογικό κίνητρο του αντικαπιταλισμού που έχει ισχυρή απήχηση λόγω της οικονομικής ύφεσης.
– Η άνοδος του ακροδεξιού εξτρεμισμού είναι ελληνικό ή ευρωπαϊκό φαινόμενο;
Το εντοπίζουμε σε διαφορετικά σημεία της Ευρώπης. Η οικονομική κρίση και η κοινωνική αναταραχή δημιουργούν γόνιμο έδαφος για τη δράση εξτρεμιστών. Πέρυσι, για παράδειγμα, οι γερμανικές αρχές εξάρθρωσαν «πυρήνα» που είχε διαπράξει σοβαρά ρατσιστικά εγκλήματα στη χώρα. Εχει σημασία η αποφασιστικότητα στην αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών. Οι γερμανικές αρχές έδρασαν άμεσα ώστε να μην επιτρέψουν παρόμοια φαινόμενα στο μέλλον.
– Βελτιώθηκε το επίπεδο συνεργασίας με την Ελλάδα;
Οι ελληνικές αρχές άρχισαν να μας δείχνουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε συνδράμει τους Ελληνες να αντιμετωπίσουν αλβανικές εγκληματικές οργανώσεις, ενώ μετέχουμε σε έρευνες για τη δράση κυκλωμάτων διακίνησης παράνομων μεταναστών. Συνεργασία υπάρχει και σε θέματα αντιμετώπισης τρομοκρατίας, κυρίως στον τομέα της εκπαίδευσης.
Σε αποκαλύψεις για θέματα ισλαμικής τρομοκρατίας, οργανωμένου εγκλήματος και παράνομης μετανάστευσης στην Ευρωπαϊκή Ενωση προχώρησε ο διευθυντής της Europol, Ρομπ Γουέινραϊτ, σε αποκλειστική συνέντευξή του στην «Κ», στα νέα γραφεία της υπηρεσίας στη Χάγη.
– Παραμένει απειλή για την Ευρώπη η ισλαμική τρομοκρατία παρά τη μείωση του αριθμού ενεργειών επιθέσεων;
Τα τελευταία χρόνια δεν έχει σημειωθεί κάποια θεαματική επίθεση, ωστόσο ο κίνδυνος δεν έχει πάψει να υφίσταται. Το 2011 μάλιστα παρατηρήθηκε αύξηση των συλλήψεων για τρομοκρατική δράση. Πρόκειται για ομάδες που συνδέονται με την Αλ Κάιντα ή ακόμα και μεμονωμένα άτομα.
Παρατηρούμε ότι μετά τις συλλήψεις και τις δολοφονίες στελεχών τους, τα τρομοκρατικά δίκτυα κάνουν προσπάθεια να στρατολογήσουν άτομα μέσω Ιντερνετ. Μπορεί επομένως να μην αντιμετωπίσουμε μια διεθνή τρομοκρατική επιχείρηση συντονισμένη κεντρικά, π. χ., από το Αφγανιστάν ή το Πακιστάν. Ωστόσο, αντ’ αυτού βλέπουμε να αναπτύσσουν δράση μικρότερες ομάδες ή μεμονωμένα άτομα που είναι δυσκολότερο να εντοπίσουμε. Καταγράφεται επίσης στροφή προς τους αποκαλούμενους «δευτερεύοντες» (soft) στόχους, για παράδειγμα μικρά, περιφερειακά αεροδρόμια με περιορισμένα μέτρα ασφαλείας, όπως συνέβη τον Ιούνιο στο Μπουργκάς της Βουλγαρίας. Η έρευνα για την υπόθεση δεν έχει ολοκληρωθεί, ωστόσο το modus operandi παραπέμπει σε δράση ισλαμιστών τρομοκρατών.
– Στην πορεία της έρευνας προέκυψαν στοιχεία που διασυνδέουν, με κάποιο τρόπο, την επίθεση αυτοκτονίας στο Μπουργκάς με την Ελλάδα;
Η έρευνα για την υπόθεση παραμένει σε εξέλιξη. Αξιωματούχοι της Europol βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή στο σημείο, βοηθώντας την έρευνα των βουλγαρικών αρχών. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι η συνδρομή μας στον τομέα των πληροφοριών είναι τεράστια. Εντοπίσαμε νέα και πολύ σημαντικά στοιχεία.
– Οι πληροφορίες σας συνηγορούν υπέρ της διασύνδεσης της ισλαμικής τρομοκρατίας με την παράνομη μετανάστευση;
Μεγάλα πολιτικά γεγονότα όπως η Αραβική Ανοιξη, είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της ροής παράνομων μεταναστών από την Αφρική προς την Ελλάδα και την Ε. Ε. Είμαστε ανήσυχοι για το ενδεχόμενο τρομοκρατικές οργανώσεις που εδρεύουν σε αυτές τις χώρες να αξιοποιήσουν μαζική μετακίνηση πληθυσμών για να περάσουν δικούς τους ανθρώπους στην Ε. Ε. «Δεσμοί» είναι πιθανό να υπάρχουν και σε θέματα χρηματοδότησης, ωστόσο δεν διαθέτουμε ακόμα ισχυρά στοιχεία που να το αποδεικνύουν.
– Είναι πιο εύκολο να αποδειχθεί η σχέση της παράνομης μετανάστευσης με το οργανωμένο έγκλημα;
Την τελευταία δεκαετία παρατηρούμε αλλαγή στη δομή οργανωμένου εγκλήματος. Οι παραδοσιακές ομάδες με δομή μαφίας που αναπτύσσουν μία μόνο εγκληματική δραστηριότητα έχουν αντικατασταθεί από μικρότερες, πολυεθνικές οργανώσεις που επενδύουν σε διαφορετικά πεδία, όπως η διακίνηση ναρκωτικών ταυτόχρονα με παράνομη μετανάστευση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: Αποτελεί νέο φαινόμενο η καλλιέργεια μεγάλων ποσοτήτων χασίς εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εκτός δηλαδή από το χασίς που εισάγεται από την Αλβανία ή το Μαρόκο, μεγάλες ποσότητες καλλιεργούνται εντός της Ε. Ε. Το δίκτυο ελέγχει η βιετναμέζικη μαφία, η οποία απασχολεί Ασιάτες μετανάστες, τους οποίους φέρνει παράνομα στην Ε. Ε. για τον σκοπό αυτό.
– Ποιες μεθόδους χρησιμοποιεί το οργανωμένο έγκλημα για το «ξέπλυμα» χρήματος;
Καταρχήν, πολλά κεφάλαια μεταφέρονται εκτός της Ε. Ε. σε χώρες όπου ο έλεγχος του τραπεζικού συστήματος δεν είναι το ίδιο αυστηρός. Πολύ χρήμα μετακινείται, για παράδειγμα, αρχικά προς το Ντουμπάι και μετά το Πακιστάν. Εντός της Ε. Ε. επενδύεται σε δραστηριότητες όπως τα καζίνο, τα σούπερ μάρκετ, τα ξενοδοχεία όπου υπάρχει μεγάλη ροή χρημάτων σε ρευστό. Τελευταία παρατηρούμε και επενδύσεις χρημάτων στο Ιντερνετ.
– Γι’ αυτό δημιουργήσατε την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος που αρχίζει να λειτουργεί τον Ιανουάριο;
Είναι γεγονός ότι το ηλεκτρονικό έγκλημα προκαλεί στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ζημίες δεκάδων δισ. ευρώ. Τα χρήματα δεν τα χρειάζεται μόνο η Ελλάδα, η Ιταλία ή η Ισπανία, αλλά όλες οι χώρες της Ε. Ε. που προσπαθούν να επανακάμψουν από την κρίση. Εκτιμάται ότι από τη μη καταβολή ΦΠΑ με διάφορα τεχνάσματα, όπως τη σύσταση εταιρειών «φαντασμάτων», οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ζημιώνονται κατά 100 δισ. ευρώ. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε επικεντρώσει εκεί την προσοχή μας.
Διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ ομάδων
– Υπάρχει τελικά ευθεία διασύνδεση αναρχικών και τρομοκρατικών ομάδων Ελλάδας και Ιταλίας;
Αποδεικνύεται ότι επιθέσεις που έγιναν π. χ. στην Ιταλία και είχαν αναφορές στην Ελλάδα δεν ήταν αυθόρμητες. Διαθέτουμε στοιχεία που δείχνουν διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ ομάδων από διαφορετικές χώρες, όπως στη δική σας περίπτωση της «Συνωμοσίας Πυρήνων της Φωτιάς» με την ιταλική F. A. I. Πάντως, δεν πιστεύω ότι βρισκόμαστε απέναντι σε μια παγκόσμια, ισχυρή, τρομοκρατική συνωμοσία. Εξάλλου, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει το παραδοσιακό ιδεολογικό κίνητρο του αντικαπιταλισμού που έχει ισχυρή απήχηση λόγω της οικονομικής ύφεσης.
– Η άνοδος του ακροδεξιού εξτρεμισμού είναι ελληνικό ή ευρωπαϊκό φαινόμενο;
Το εντοπίζουμε σε διαφορετικά σημεία της Ευρώπης. Η οικονομική κρίση και η κοινωνική αναταραχή δημιουργούν γόνιμο έδαφος για τη δράση εξτρεμιστών. Πέρυσι, για παράδειγμα, οι γερμανικές αρχές εξάρθρωσαν «πυρήνα» που είχε διαπράξει σοβαρά ρατσιστικά εγκλήματα στη χώρα. Εχει σημασία η αποφασιστικότητα στην αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών. Οι γερμανικές αρχές έδρασαν άμεσα ώστε να μην επιτρέψουν παρόμοια φαινόμενα στο μέλλον.
– Βελτιώθηκε το επίπεδο συνεργασίας με την Ελλάδα;
Οι ελληνικές αρχές άρχισαν να μας δείχνουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε συνδράμει τους Ελληνες να αντιμετωπίσουν αλβανικές εγκληματικές οργανώσεις, ενώ μετέχουμε σε έρευνες για τη δράση κυκλωμάτων διακίνησης παράνομων μεταναστών. Συνεργασία υπάρχει και σε θέματα αντιμετώπισης τρομοκρατίας, κυρίως στον τομέα της εκπαίδευσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια που δεν συνάδουν με το περιεχόμενο της ανάρτησης, όπως και σχόλια υβριστικά προς τους αρθρογράφους, προσβλητικά σχόλια προς άλλους αναγνώστες σχολιαστές και λεκτικές επιθέσεις προς το ιστολόγιο θα διαγράφονται.