Η περίπτωση Rafael Correa (το χρέος είναι ανήθικο)

Μια περίπτωση πολιτικού ηγέτη που χρήζει ιδιαίτερης μνείας, είναι αυτή του προέδρου του Ecuador (Ισημερινού), Rafael Correa, που ανέλαβε την εξουσία το 2007, κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες για τη χώρα του συνθήκες.

Ο 48χρονος Correa, τονίζοντας το γεγονός ότι κάθε άλλο παρά παραδοσιακός πολιτικός είναι, προσπάθησε πάνω απ όλα να ανασκευάσει το όλο πολιτικό σύστημα της χώρας του, και να τονώσει τις δημόσιες δαπάνες. Μεταξύ άλλων, ακύρωσε τα χρέη της χώρας του προς τους ξένους επενδυτές, και συγκρούσθηκε με τη Ουάσιγκτον. Εκτός των άλλων, έχει αποκαλέσει τον Αμερικανό πρόεδρο George Bush «ηλίθιο», και έχει κατηγορήσει τα ΜΜΕ της χώρας του ότι συμπεριφέρονται σαν «άγρια θηρία». Ενώ στη διάρκεια αναταραχών στη πρωτεύουσα Quito, στάθηκε μόνος του ενώπιον του πλήθους, ανοίγοντας το πουκάμισό του και φωνάζοντας: «Αν θέλετε να με σκοτώσετε, ορίστε. Εδώ είμαι. Σκοτώστε τον πρόεδρο σας αν είσαστε δυσαρεστημένοι, αν είσαστε τόσο γενναίοι…».

Ο Correa, που έχει σπουδάσει στην Αμερική και έχει διατελέσει και υπουργός Οικονομικών, θεωρεί πως το κύριο εμπόδιο στην ανάπτυξη της χώρας του είναι η εξάρτησή της στους ξένους δανειστές.Αναλαμβάνοντας τη προεδρία, χαρακτήρισε το χρέος του κράτους ως παράνομο, με την αιτιολογία ότι τα προηγούμενα καθεστώτα που δανείστηκαν τα ποσά αυτά ήταν διεφθαρμένα. Ορκίστηκε να πολεμήσει τους δανειστές στα διεθνή δικαστήρια, και να μειώσει τα χρέη.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Marc Chernick του Georgetown University, «ο πρόεδρος ανέλαβε την εξουσία, πιστεύοντας πραγματικά πως η χώρα του εξουσιάζεται χρόνια από μια διεφθαρμένη πολιτική τάξη, την οποία δεσμεύτηκε να ανασκευάσει.

Η κυβέρνησή του στάθηκε όρθια απέναντι στο ΔΝΤ και τη Παγκόσμια Τράπεζα, κατηγορώντας τους για τις οικονομικές δυσκολίες του Ecuador. Προχώρησε μάλιστα στην άμεση διακοπή των πληρωμών των δόσεων των «παράνομων» δανείων, προσπαθώντας παράλληλα να αυξήσει τα δημόσια έσοδα μέσω επαναδιαπραγμάτευσης των κρατικών συμβολαίων με τις ξένες πετρελαϊκές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στη χώρα του. Το Ecuador, που ανήκει στον Opec, εξαρτάται οικονομικά κυρίως από τις εξαγωγές πετρελαίου, και από τα πάμπολλα εμβάσματα των εκατοντάδων χιλιάδων υπηκόων του που εργάζονται στο εξωτερικό (ΗΠΑ, Ισπανία).

Τον Ιούλιο του 2010, έφερε νόμο σύμφωνα με τον οποίο το σύνολο του πετρελαίου και του φυσικού αερίου που παράγεται, θα ανήκει στο κράτος, το οποίο και θα εισπράττει το 25% του ακαθάριστου εισοδήματος από τις πωλήσεις. Λίγο πριν, είχε απειλήσει πως αν δεν συμφωνήσουν οι ξένες εταιρίες, θα προχωρήσει στη κρατικοποίησή τους.

Το 2007, ο Correa προχώρησε σε επαναδιαπραγμάτευση του εξωτερικού χρέους της χώρας του ύψους $10.2 δισ. (25% του ΑΕΠ), ακολουθώντας το παράδειγμα του Αργεντινού Nestor Kirchner. Αρνήθηκε μάλιστα την επιτήρηση από πλευράς ΔΝΤ. Όπως δήλωσε τότε ο υπουργός Οικονομικών Ricardo Patiño: «Αρνούμαστε αυτό που δέχτηκαν άλλες κυβερνήσεις, να μας υπαγορεύει δηλαδή το ΔΝΤ την οικονομική μας πολιτική. Το θεωρούμε απαράδεκτο». Μάλιστα, τον Απρίλιο του 2007, ο Correa διέταξε την απέλαση του εκπροσώπου της Παγκόσμιας Τράπεζας από τον Ισημερινό!

Τον Δεκέμβριο του 2008, ο Correa ανακοίνωσε πως δεν θα πληρωθεί η τρέχουσα δόση (τόκων) του δανείου, και κήρυξε τη χώρα σε πτώχευση. «Είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε τις συνέπειες», είπε. Όπως δήλωσε, το χρέος είναι ανήθικο, και βασίστηκε σε διαφθορά και μίζες από πλευράς των προηγούμενων κυβερνήσεων. «Θα το παλέψουμε στα διεθνή δικαστήρια» τόνισε, χαρακτηρίζοντας τους ξένους δανειστές της χώρας του «τέρατα, που θέλουν να την ισοπεδώσουν». Καθιέρωσε μάλιστα και ως σύνθημα τη φράση «ζωή πριν από το χρέος», με αποτέλεσμα να γίνει ίνδαλμα για τη πλειοψηφία του λαού του, εξαιτίας αυτής του της στάσης απέναντι στους ξένους κεφαλαιοκράτες.

Μια άλλη σημαντική απόφαση που πήρε ο Correa, ήταν η άρνησή του να ανανεώσει τη συμφωνία παραμονής των αμερικανικών αεροπορικών βάσεων, που χρησιμοποιούνται για τη καταπολέμηση του διεθνούς εμπορίου ναρκωτικών. Το 2009 απελάθηκαν δυο Αμερικανοί διπλωμάτες, με τη κατηγορία ότι αναμίχθηκαν στα εσωτερικά πολιτικά ζητήματα της χώρας. Πιο πρόσφατα, χαρακτήρισε ανεπιθύμητο πρόσωπο την πρεσβευτή των Ηνωμένων Πολιτειών Heather Hodges, και της ζήτησε να αποχωρήσει από τη χώρα το συντομότερο δυνατόν. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με την αποκάλυψη των διπλωματικών τηλεγραφημάτων του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ μέσω του Wikileaks, στα οποία η κα Hodges εμφανίζεται να συζητά για τη διαφθορά στις τάξεις της αστυνομίας της χώρας.

Έχοντας κάνει τόσα και τόσα, επόμενο είναι να έχει και πολλούς αντιπάλους, οι οποίοι τον κατηγορούν πως προσπαθεί να υπερκεράσει τους θεσμούς και να συγκεντρώσει όλες τις εξουσίες στα χέρια του. Παράλληλα, τον κατηγορούν ως «τσιράκι» του Hugo Chavez, αν και ο ίδιος συνεχώς επιμένει για την ανεξαρτησία της σκέψης και της πολιτικής του.

Μεταξύ αυτών που τον πολεμούν είναι και τα ΜΜΕ της χώρας του, τα οποία έχει χαρακτηρίσει ως τον «μεγαλύτερο εχθρό του», και ως εμπόδιο στις μεταρρυθμίσεις που σχεδιάζει.

Ο Correa, που διαθέτει διδακτορικό στα οικονομικά, αυτοχαρακτηρίζεται ως Χριστιανός αριστερός, και όχι μαρξιστής.

Strange Attractor