Υπερδεκαπλάσιες εκτάσεις για έρευνα υδρογονανθράκων

Γη και ύδωρ ετοιμάζεται να προσφέρει πλέον η Ελλάδα σε διεθνείς πετρελαϊκούς ομίλους για να τους δελεάσει να αναζητήσουν και να εκμεταλλευτούν στο μέλλον πιθανά κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, σε χερσαία και θαλάσσια τμήματα της χώρας.

Ο νέος νόμος για τη σύσταση του κρατικού φορέα υδρογονανθράκων και την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για τις έρευνες αλλάζει σημαντικά τα δεδομένα που ίσχυαν μέχρι σήμερα, ωστόσο μένει να αποδειχθεί στην πράξη αν η κυβέρνηση έχει τη βούληση να ανοίξει ανεμπόδιστα το θέμα της έρευνας πετρελαίων στην Ελλάδα, και αν θα εκδηλωθεί ουσιαστικό επενδυτικό ενδιαφέρον.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, που πρέπει να έρθει προς συζήτηση στο υπουργικό συμβούλιο πριν δοθεί σε δημόσια διαβούλευση και πάρει το δρόμο προς τη Βουλή:

* Οι θαλάσσιες εκτάσεις που θα παραχωρηθούν προς έρευνα αυξάνονται κατά 13 φορές σε σχέση με αυτές που προέβλεπε ο προηγούμενος νόμος (2289/1995) και θα φτάνουν πλέον τα 20.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα (αντί 1.500 τ.χλμ.), ενώ οι χερσαίες διπλασιάζονται από τα 750 τ.χλμ. στα 1.500 τ.χλμ. Τα όρια αυτά δεν ισχύουν για την περίπτωση εκτέλεσης σεισμικών ή άλλων γεωφυσικών και γεωλογικών μεθόδων ερευνών μη αποκλειστικής χρήσης.

* Αυξάνεται επίσης κατά ένα χρόνο η περίοδος των ερευνών, που θα φτάνει πλέον μέχρι τα 7 χρόνια για τις έρευνες σε χερσαίες περιοχές και τα 8 χρόνια στις θαλάσσιες. Η άδεια αναζήτησης έχει ισχύ έως 18 μήνες. Στο στάδιο της εκμετάλλευσης, που ορίζεται σε 25 έτη, προβλέπεται η δυνατότητα παράτασης έως και δύο πενταετίες ώστε να επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των εναπομεινάντων αποθεμάτων υδρογονανθράκων.

* Η φορολογική επιβάρυνση επί των καθαρών κερδών για τον ανάδοχο που θα επιλεγεί μειώνεται στο μισό (στο 20% από 40%), ενώ προβλέπεται και «περιφερειακός φόρος» 5%, ο οποίος θα καταβάλλεται υπέρ των τοπικών κοινωνιών. Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι η μείωση του φόρου θα αναπληρωθεί με αυξημένα μισθώματα, τα οποία θα ποικίλλουν πάντως ανάλογα με το πόσο «πετρελαιοπιθανή» είναι μια περιοχή.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την παραχώρηση δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων:

Εισάγεται η έννοια της ΑΟΖ

* Εισάγεται η έννοια της «αποκλειστικής οικονομικής ζώνης» (ΑΟΖ), η οποία αντικαθιστά την αναφερόμενη στο σημερινό νόμο «θαλάσσια οικονομική ζώνη».

* Εισάγεται η διεθνής πρακτική «ανοιχτής πόρτας» (open door), ενώ εξακολουθεί να ισχύει το σύστημα των «γύρων παραχωρήσεων» ή «γύρου αδειοδοτήσεων», που λειτουργεί μέσω προκήρυξης διεθνών διαγωνισμών. Οι περιοχές που εντάσσονται στο σύστημα «ανοιχτής πόρτας» είναι διαθέσιμες σε μόνιμη βάση και μπορούν, ανά πάσα στιγμή, να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης και χορήγησης άδειας για έρευνα και εκμετάλλευση.

* Υιοθετείται για πρώτη φορά η μέθοδος των «σεισμικών ερευνών μη αποκλειστικών δεδομένων» (non-exclusive seismic surveys). Βάσει αυτής της μεθόδου, που είναι διαδεδομένη στο εξωτερικό, εξειδικευμένες εταιρείες ερευνών αναλαμβάνουν να υλοποιήσουν έρευνες σε συγκεκριμένες περιοχές, ενώ τα δεδομένα που προκύπτουν πωλούνται ως πακέτα πληροφοριών. Το Δημόσιο συμμετέχει στα κέρδη από τα έσοδα διανομής των ερευνητικών δεδομένων από τον αδειούχο.

**Την αρμοδιότητα για την παραχώρηση των δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης για λογαριασμό του Δημοσίου έχει ο νέος φορέας Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων-ΕΔΕΥ. Στον αμιγώς κρατικό φορέα περιέρχονται όλα τα νέα αλλά και τα παλαιά αρχεία και τα στοιχεία που αποκτήθηκαν στο παρελθόν για λογαριασμό του Δημοσίου. Τα στοιχεία αυτά είναι εμπιστευτικά και επιτρέπεται η δημοσιοποίησή τους σε ειδικές περιπτώσεις.

Ο νέος φορέας (ΕΔΕΥ Α.Ε.) «παραχωρεί για λογαριασμό του Δημοσίου το δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων είτε έπειτα από διακήρυξη είτε έπειτα από αίτηση ενδιαφερομένου για περιοχή η οποία δεν περιλαμβάνεται στη διακήρυξη, είτε με ανοιχτή πρόσκληση (open door) για εκδήλωση ενδιαφέροντος, όταν η περιοχή για την οποία ζητείται η παραχώρηση είναι διαθέσιμη σε μόνιμη βάση.

Οι προσφορές αξιολογούνται και επιλέγεται η πλέον συμφέρουσα για το Δημόσιο, κατόπιν διαπραγματεύσεων με τους ενδιαφερομένους και με βάση τα κριτήρια της πρόσκλησης.

Τι θα πάρει το κράτος

* Από την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, το Δημόσιο αντλεί έσοδα μεταξύ άλλων είτε σε τίμημα (σύμβαση μίσθωσης) είτε σε είδος (σύμβαση διανομής της παραγωγής), επίσης μέσω των φόρων, ενώ μπορεί να προβλέπεται και η καταβολή ετήσιας αποζημίωσης ανά στρέμμα (surface fess).

Πηγή