Μετάθεση πληρωμών;

• Αν και θεωρούμε λύση έσχατης ανάγκης την επιστροφή της χώρας μας στη δραχμή, έχουμε την άποψη πως η Ελλάδα οφείλει να το σκεφθεί σοβαρά, εάν δεν βοηθηθεί με ένα σχέδιο Marshall, στα πλαίσια μίας νέας συμφωνίας (new deal)

Στο άρθρο μας «Λιτότητα δραχμή ή υποτίμηση» είχαμε αναφέρει τα εξής (συμπληρώνουμε στο τέλος άρθρο των Financial Times, όπου αναλύονται τα απίστευτα δυσμενή για την Ελλάδα σχέδια των γαλλικών τραπεζών):

Είναι προφανές ότι η «βοήθεια» εκ μέρους της Ευρώπης, στην οποία συμμετέχει μετά από την ακατανόητη πρόσκληση της Γερμανίας το ΔΝΤ, όχι μόνο δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα αλλά, αντίθετα, έχει οδηγήσει τη χώρα μας σε μία καταστροφική ύφεση, η οποία μέρα με την ημέρα επιδεινώνεται.

Αν και τα λάθη της κυβέρνησης δεν είναι ασήμαντα, αφού κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονικής περιόδου δεν έχει επιτύχει απολύτως τίποτα (όσον αφορά τουλάχιστον την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, τον εξορθολογισμό του δημοσίου τομέα, την αστάθεια του «επιχειρησιακού-φορολογικού» περιβάλλοντος, την εγκατάσταση ενός Κράτους Δικαίου κλπ.), το υπερτιμημένο «ελληνικό ευρώ» είναι σε μεγάλο βαθμό συνυπεύθυνο για την μειωμένη ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, καθώς επίσης για την αδυναμία ανάπτυξης της οικονομίας μας.

Με βάση λοιπόν τα παραπάνω θα μπορούσε να ισχυρισθεί κανείς ότι, η υιοθέτηση ενός εθνικού νομίσματος θα μπορούσε να οδηγήσει την Ελλάδα στην έξοδο από την κρίση, μέσα από την υποτίμηση που θα ακολουθούσε – όπως ακριβώς έχει συμβεί σε πολλές άλλες χώρες. Αρκετοί αναλυτές δε, συγκρίνοντας τη χώρα μας με την Αργεντινή, όπου η σύνδεση του νομίσματος της με το δολάριο είχε σαν αποτέλεσμα τη χρεοκοπία της (αν και εμείς θεωρούμε ότι η πολιτική του ΔΝΤ ήταν η κύρια αιτία), είναι σχεδόν πεπεισμένοι ότι αποτελεί τη μοναδική μας δυνατότητα. Εν τούτοις, σύσσωμη η ηγεσία της Ευρωζώνης και της ΕΚΤ δεν φαίνεται να συμμερίζεται τις απόψεις αυτές, κυρίως για δύο λόγους:

(α) Η υιοθέτηση και η υποτίμηση της δραχμής αμέσως μετά, η οποία υπολογίζεται στο -50%, θα είχε σαν αποτέλεσμα την ανάλογη αύξηση του δημοσίου χρέους μας, αφού τα ομόλογα του δημοσίου έχουν εκδοθεί σε ευρώ (αντίστοιχη θα ήταν και η αύξηση του ιδιωτικού εξωτερικού χρέους, εφόσον είναι σε ευρώ η σε άλλο «συνάλλαγμα»). Κατ’ επέκταση, το δημόσιο χρέος μας θα ξεπερνούσε κατά πολύ το 250% του ΑΕΠ μας, δεν θα ήταν πλέον σε καμία περίπτωση διαχειρίσιμο και η Ελλάδα θα αναγκαζόταν να χρεοκοπήσει.

(β) Η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, εκτός από τα προβλήματα που έχουμε ήδη αναλύσει (άρθρο μας), θα δημιουργούσε μία αλυσιδωτή αντίδραση, παρασέρνοντας τις υπόλοιπες ελλειμματικές ή υπερχρεωμένες χώρες της ζώνης του Ευρώ (Ιταλία, Βέλγιο, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία κλπ.) - οι οποίες θα υποχρεώνονταν επίσης να εγκαταλείψουν το κοινό νόμισμα. Σε τελική ανάλυση λοιπόν θα διαλυόταν ολόκληρη η Ευρωζώνη – με τον πλανήτη ακόμη μία φορά στις φλόγες, ειδικά λόγω των τεράστιων αδυναμιών των Η.Π.Α.

Αναλύοντας τώρα την πρώτη περίπτωση, κατά την οποία η επιστροφή της χώρας μας στη δραχμή θα είχε τις συνέπειες που αναφέραμε, θα διαπιστώσουμε ότι η Ελλάδα διαθέτει πολύ περισσότερα «όπλα» – χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως πρέπει να τα χρησιμοποιήσει. Η Ελλάδα λοιπόν, σε σύγκριση με προηγούμενα υπερχρεωμένα κράτη, έχει μία μεγάλη διαφορά, ένα σημαντικότατο πλεονέκτημα καλύτερα: Το 95% τωνομολόγων του δημοσίου έχουν εκδοθεί σύμφωνα με το ελληνικό Δίκαιο - γεγονός που σημαίνει ότι, το ελληνικό κοινοβούλιο έχει τη δυνατότητα να αλλάξει, με την ψήφιση ενός νόμου, τη «συναλλαγματική μορφή» των ομολόγων.

Ειδικότερα, εάν η Ελλάδα εγκατέλειπε την Ευρωζώνη υιοθετώντας τη δραχμή, θα είχε την απόλυτα νόμιμη δυνατότητα, πριν ακόμη απελευθερώσει την ισοτιμία του νομίσματος της, να μετατρέψει τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου σε δραχμές - με την ισοτιμία των 340 δρχ. ανά €, η οποία ίσχυε την περίοδο της εισόδου της στη νομισματική ένωση (ΟΝΕ). Στη συνέχεια, θα μπορούσε να «απελευθερώσει» τη συναλλαγματική ισοτιμία της δραχμής, η οποία πιθανότατα θα υποτιμούταν αμέσως – εις βάρος όμως των δανειστών της και χωρίς να επηρεαστεί αρνητικά το δημόσιο χρέος.

Δηλαδή, εάν το νέο νόμισμα της Ελλάδας υποτιμούταν κατά 50% (η υποτίμηση στη χρεοκοπημένη τότε Τουρκία ξεπέρασε το 90%), οι δανειστές της χώρας θα εισέπρατταν ουσιαστικά μόλις το 50% των απαιτήσεων τους –αναγκαζόμενοι να διαγράψουν το υπόλοιπο 50% («συναλλαγματικές διαφορές»). Επομένως, θα προέκυπτε χωρίς καμία προσπάθεια και εντός των πλαισίων του νόμου, χωρίς καν να χρειαστεί να διαπραγματευθούμε με κανέναν, μία αυτόματη «πληθωριστική διαγραφή» (haircut) των οφειλών του ελληνικού δημοσίου, της τάξης του 50% - οπότε το πραγματικό δημόσιο χρέος μας θα περιοριζόταν στα 180 δις € ή στο 78% του ΑΕΠ μας, εξασφαλίζοντας την έξοδο μας στις αγορές και τον περαιτέρω δανεισμό μας, καθώς επίσης την αποφυγή της χρεοκοπίας.

Φυσικά η εξόφληση των ομολόγων, των τόκων και των χρεολυσίων δηλαδή που οφείλουμε, θα ήταν εξασφαλισμένη, αφού θα ήταν σε δραχμές – ένα νόμισμα που θα μπορούσαμε να εκτυπώσουμε στις αναγκαίες ποσότητες (φυσικά πληθωριστικές), χωρίς να υποχρεωθούμε σε στάση πληρωμών (χρεοκοπία).

Όσον αφορά το ιδιωτικό εξωτερικό χρέος της Ελλάδας, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου είναι αυτό των εμπορικών τραπεζών η χώρα μας, εάν επέστρεφε στη δραχμή, θα «επέτρεπε» σε κάποιες, σε αυτές δηλαδή που δεν θα είχαν τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουν, να πτωχεύσουν - αντί να χρεοκοπήσει η ίδια. Στη συνέχεια θα τις εθνικοποιούσε, έτσι ώστε να εξασφαλιστούν οι αποταμιεύσεις ή τα ομόλογα των Πολιτών της, κατά το παράδειγμα της Ισλανδίας.

Φυσικά θα χρεοκοπούσαν επίσης οι εκτεθειμένες σε μεγάλο εξωτερικό δανεισμό επιχειρήσεις και κάποια νοικοκυριά, αφού δεν θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τις οφειλές τους σε ευρώ. Σε τελική ανάλυση λοιπόν θα «διαγραφόταν» ένα μεγάλο μέρος του συνολικού, του δημοσίου δηλαδή και του ιδιωτικού εξωτερικού χρέους μας – κάτι εξαιρετικά επώδυνο, αλλά με μάλλον ευεργετικές συνέπειες για το μέλλον της χώρας μας.

Συνεχίζοντας, τα γεγονότα αυτά μάλλον θα οδηγούσαν πολλά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ευρώπης ή των Η.Π.Α. (της ΕΚΤ συμπεριλαμβανομένης) σε τεράστια προβλήματα - εάν όχι σε αρκετές χρεοκοπίες. Προφανώς, κάτι τέτοιο δεν θα αποτελούσε «πιστωτικό γεγονός» (credit event), όσον αφορά το κράτος, οπότε δεν θα είχε αντίκτυπο στην αγορά των CDS.

Παρά το ότι λοιπόν θεωρούμε ότι δεν πρέπει να εκβιάζουμε κανέναν, ενώείναι προτιμότερη η έντιμη αποπληρωμή των υποχρεώσεων μας(αρκεί φυσικά να μην είναι εις βάρος της βιωσιμότητας του κράτους μας, καθώς επίσης υπό την προϋπόθεση να μην εκποιηθούν οι κοινωφελείς/στρατηγικές δημόσιες επιχειρήσεις μας και να μην επιβαρυνόμαστε με τοκογλυφικά επιτόκια), έχουμε την άποψη πως οι αγορέςαντιμετωπίζονται μόνο με τα δικά τους όπλα – πόσο μάλλον όταν οι ίδιες πιστεύουν ακράδαντα ότι, σημασία έχει το κέρδος ανεξαρτήτως κόστους, ηθικής και θυμάτων.

Όσον αφορά τη δεύτερη περίπτωση, την αλυσιδωτή αντίδραση δηλαδή που θα προκαλούσε η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη ή η άτακτη χρεοκοπία της, αρκεί ίσως να αναφέρουμε ότι, μόνο οι τράπεζες, οι ασφάλειες και τα υπόλοιπα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Γερμανίας έχουν απαιτήσεις (σε ομόλογα δημοσίου) απέναντι στις υπερχρεωμένες χώρες-μέλη του ευρώ, περισσότερες από 500 δις € - ενώ οι απαιτήσεις αφενός μεν των γαλλικών, αφετέρου των βρετανικών ιδρυμάτων, ξεπερνούν συνολικά τα 800 δις € (πηγή: H.Schmidt).

Τόσο ο χρηματοπιστωτικός κλάδος λοιπόν, όσο και η ΕΚΤ θα υποχρεώνονταν σε τεράστιες ζημίες, οι οποίες θα οδηγούσαν ενδεχομένως σε ανυπολόγιστες χρεοκοπίες, στη διάλυση της Ευρωζώνης και στην κατάρρευση του Ευρώ - στο οποίο είναι σήμερα τοποθετημένο το 30% των συναλλαγματικών αποθεμάτων του πλανήτη, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το μέλλον.

ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Στο αμέσως επόμενο τώρα άρθρο μας, με τον τίτλο «Ο εχθρός της Ευρώπης», είχαμε προσθέσει τα παρακάτω:

“Με νόμο μπορεί το Ελληνικό Δημόσιο να αλλάξει το νόμισμα του ομολόγου εφόσον η έκδοση διέπεται από το ελληνικό Δίκαιο. Οι επενδυτές δικαιούνται φυσικά να προσφύγουν στην ελληνική δικαιοσύνη, αλλά δεν θα έχουν μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας. Αυτά φυσικά δεν ισχύουν καταρχήν για το «Δάνειο της Τρόικας», το οποίο διέπεται από το αποικιοκρατικό αγγλικό δίκαιο (με δικαιοδοσία ECJ) - αν και στην πράξη η Σύμβαση αυτή είναι επίσης άκυρη, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να καταγγελθεί οποτεδήποτε, για δεκάδες λόγους.

Στη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχουν βέβαια και οι ονομαζόμενοι «διεθνιστές», οι οποίοι ισχυρίζονται το αντίθετο. Είναι οι ίδιοι που αναφέρουν ότι το κοινοτικό (ή, ορθότερα πλέον, το «ενωσιακό» δίκαιο) υπερισχύει - όχι απλώς του κοινού εσωτερικού αλλά και του συνταγματικού δικαίου των Κρατών Μελών. Οι ίδιοι «παραλλάσσουν» το δήθεν επιχείρημα τους λέγοντας ότι, οι δύο έννομες τάξεις είναι «επάλληλες» - επίσης πως, με βάση τη λεγόμενη αρχή της «επικουρικότητας», υπάρχουν τομείς όπου υπερισχύει το ένα σύστημα Δικαίου και «επικουρεί» το άλλο.

Πρόκειται φυσικά για εσφαλμένους ισχυρισμούς, αφού οι Γερμανοί, οι Γάλλοι, οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί, οι οποίοι προωθούν την άποψη αυτή σε διεθνές επίπεδο, αποκλείουν κάθε τέτοια συζήτηση στο εσωτερικό τους. Δηλαδή, θέλουν να ισχύει για όλους ανεξαιρέτως τους άλλους λαούς, αλλά όχι για τους ίδιους (!).

Αυτό θυμίζει κάπως την «πίεση» των Η.Π.Α. σε όλα τα κράτη, να προσχωρήσουν στη Σύμβαση για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, την οποία οι ίδιοι δεν υπέγραψαν, για να μην έχει το Δικαστήριο της Χάγης δικαιοδοσία επί Αμερικανών πολιτών (είναι άλλο από το λεγόμενο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης που επιλύει διαφορές μεταξύ κρατών-μελών του ΟΗΕ).

Το κρίσιμο σημείο που αδυνατούν να καταλάβουν όλοι οι οικονομολόγοι, οι οποίοι δεν γνωρίζουν νομικά είναι το ότι, επί της ουσίας, ο όρος «Διεθνές Δίκαιο» είναι παραπλανητικός - διότι το Δίκαιο είναι σύνολο κανόνων που διέπουν ετερόνομα τις βιοτικές σχέσεις στα πλαίσια μίας έννομης τάξης. Αντίθετα, όταν μιλάμε για διεθνή κοινότητα και διεθνή έννομη τάξη, θα πρέπει να μιλάμε για διεθνείς σχέσεις - αφού οι κανόνες του λεγόμενου «Διεθνούς Δικαίου» προκύπτουν αποκλειστικά από συμβάσεις («συνθήκες») κυρίαρχων κρατών.

Ο λόγος είναι προφανής: εις βάρος ενός κράτους δεν μπορεί να επιβληθεί αναγκαστική εκτέλεση στο εσωτερικό του, ει μη μόνο εάν το επιτρέψει το ίδιο το κράτος. Ομοίως είναι εξαιρετικά δυσχερής η επιβολή εκτέλεσης σε περιουσία ενός κράτους στο εξωτερικό, διότι τα κράτη επικαλούνται το προνόμιο της ετεροδικίας (extraterritoriality) - το οποίο, ανάλογα με την εποχή που διανύουμε, είναι απόλυτο ή σχετικό.Δηλαδή οι πιστωτές ενός κράτους, σε περίπτωση που δεν πληρώνει τις οφειλές του (στάση πληρωμών), δεν μπορούν να κατάσχουν περιουσιακά στοιχεία του, ούτε στο εσωτερικό του, ούτε στο εξωτερικό – αντίθετα με όσα ισχύουν για τις επιχειρήσεις.

Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η γνωστή αντιδικία Ιταλίας – Γερμανίας στο Διεθνές Δικαστήριο για τις ναζιστικές αποζημιώσεις, όπου η Ελλάδα έκανε παρέμβαση υπέρ της Ιταλίας (η οποία, ως γνωστό, επέτρεψε εκτέλεση σε βάρος της Γερμανίας στο έδαφος της, για την υπόθεση του Διστόμου - κάτι που δεν επέτρεψε η ίδια η Ελλάδα!).

Συμπερασματικά λοιπόν, τα κυρίαρχα κράτη μπορούν να κάνουν ότι θέλουν – αν και δυστυχώς οι μεγάλες δυνάμεις επιβάλλουν τους όρους τους στις πιο αδύναμες χώρες (η δύναμη «παράγει» Δίκαιο). Αυτό γίνεται παραδοσιακά με δύο τρόπους:

(α) Ο πιο ανώδυνος και φθηνός τρόπος επιβολής όρων, είναι μέσω του εσωτερικού συμμάχου τους, της εκάστοτε ελίτ δηλαδή (κυρίως των ΜΜΕ, των πολιτικών και των κυβερνήσεων, οι οποίοι παίρνουν εντολή να πείσουν τους Πολίτες – να τους κάνουν «πλύση εγκεφάλου καλύτερα»)

β) Ο πιο άκομψος είναι η πίεση από το εξωτερικό - με δηλώσεις, δημοσιεύματα, «αξιολογήσεις», επιθέσεις, εκβιασμούς, ενίοτε δε και με επεμβάσεις, ακόμα και ένοπλες, ή με στρατιωτικές «απειλές» (για παράδειγμα, εισβολή της Τουρκίας). Πιθανολογώ ότι για το λόγο αυτό η Ελλάδα έκανε ανέκαθεν αυτό που της ζητούσαν δανειστές της”.

Με βάση τα παραπάνω, αν και θεωρούμε λύση έσχατης ανάγκης, «ύστατη λύση» δηλαδή (last resort) την επιστροφή της χώρας μας στη δραχμή,έχουμε την άποψη πως η Ελλάδα οφείλει να το σκεφθεί σοβαρά – εάν βέβαια δεν βοηθηθεί από τους εταίρους της, παράλληλα με την άμεση εκδίωξη του ΔΝΤ από την επικράτεια της (της Τρόικας καλύτερα και της Γερμανίας, αφού αυτή επιβάλλει πλέον τους όρους).

Με την έννοια «βοήθεια» δεν εννοούμε φυσικά τον περαιτέρω δανεισμό της (πόσο μάλλον αφού η Τρόικα απλά «αναπληρώνει» τις «αγορές», μετά την ευρωελληνική κρίση δανεισμού που προκάλεσε ο απίστευτα καταστροφικός χειρισμός της Γερμανίδας καγκελαρίου), αλλά ένα αποτελεσματικό «σχέδιο Marshall», για την αναδιοργάνωση της οικονομίας της.Άλλωστε, αφενός μεν τα δάνεια δεν λύνουν προβλήματα, αφετέρου μεταφέρουν τα βάρη επαυξημένα στο μέλλον - αφού κάποια στιγμή πρέπει να πληρωθούν, συνήθως με τοκογλυφικούς τόκους.

Στην αντίθετη περίπτωση, η Ελλάδα δεν πρέπει ούτε στιγμή να διστάσει -παίρνοντας τις οδυνηρές μεν, αλλά απόλυτα υποχρεωτικές αποφάσεις που χρειάζονται, για την εξασφάλιση της ευημερίας τωνΠολιτών της. Άλλωστε, με το καινούργιο υφεσιακό πρόγραμμα της Τρόικας και όχι πλέον του ΔΝΤ (μεσοπρόθεσμο), το οποίο κατά την άποψη μας θα ήταν έγκλημα να ψηφισθεί, δεν φαίνεται να αποφεύγουμε τη στάση πληρωμών. Απλούστατα θα εξουδετερωθεί, αργά και μεθοδικά, η βόμβα της χρεοκοπίας, η οποία απειλεί όχι μόνο την Ευρωζώνη, αλλά ολόκληρο τον πλανήτη.

Για την Ευρώπη των Πολιτών της φυσικά, πόσο μάλλον για την ευρωπαϊκή ιδέα της διαρκούς ειρήνης και ευημερίας όλων των Ευρωπαίων, καθώς επίσης για την Ελλάδα, θα ήταν απείρως προτιμότερη η εκδίωξη της Γερμανίας από την Ευρωζώνη – εάν βέβαια δεν επικρατήσει ο καλός της εαυτός και εάν παραμείνει η εμμονή της πρωσικής της κυβέρνησης, να κυριαρχήσει απολυταρχικά σε μία Ευρώπη των 500 εκ. κατοίκων (θυσιάζοντας αυτούς που αντιστέκονται, για τον παραδειγματισμό και την υποδούλωση των υπολοίπων).

ΟΙ FINANCIAL TIMES

Σύμφωνα τώρα με ανάλυση των Financial Times:

“Μέσα στη θυελλώδη δημόσια συζήτηση για το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα και τον εφαρμοστικό του νόμο, δεν έχει διανοηθεί κανένας στην Ελλάδα να σχολιάσει τις προτάσεις των Γάλλων τραπεζιτών, για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο νέο δάνειο διάσωσης της χώρας από τη χρεοκοπία. Κι όμως, ξένοι σχολιαστές ήδη λένε ότι οι υπεύθυνοι που θα δεχθούν αυτή την εγκληματική πρόταση θα έπρεπε να οδηγηθούν στη φυλακή!

Το γαλλικό σχέδιο για μερική αναχρηματοδότηση του χρέους με 30ετή ομόλογα τοκογλυφικού επιτοκίου είναι σήμερα η μοναδική πρόταση που συζητείται από τους υπουργούς Οικονομικών του Eurogroup, οι οποίοι έχουν εδώ και καιρό συνδέσει αναπόσπαστα την έγκριση ενός ακόμη κολοσσιαίου προγράμματος χρηματοδότησης της Ελλάδας από τα κράτη της ευρωζώνης και το ΔΝΤ, με τη συμμετοχή στο λογαριασμό και των ιδιωτών πιστωτών.

Η κυβέρνηση ως τώρα δεν έχει σχολιάσει την πρόταση των Γάλλων τραπεζιτών, παρότι ως άμεσα ενδιαφερόμενη (οι Έλληνες, τελικά, θα πληρώσουν και αυτό το λογαριασμό) θα έπρεπε να τοποθετηθεί στη διαδικασία. Αντίθετα, αφήνει τους υπουργούς Οικονομικών των κρατών της ευρωζώνης και τους τραπεζίτες να διαπραγματεύονται «κατά το δοκούν» το νέο πανάκριβο και με επαχθείς όρους δάνειο που θα πάρει η χώρα από ιδιωτικές τράπεζες αυτή την φορά.

Προφανώς, η απελπισμένη αναζήτηση οποιουδήποτε σχεδίου θα απέτρεπε την άμεση χρεοκοπία της χώρας, μετατρέπει σε περιττή πολυτέλεια τη διαπραγμάτευση των όρων του νέου δανεισμού από τους ιδιώτες τραπεζίτες, έστω και αν πρόκειται για ένα απολύτως «τοξικό» σχέδιο!

Ο αναλυτής των Financial Times έγραψε εύστοχα ότι, «Όσοι προτείνουν και όσοι θα αποδεχθούν το σχέδιο των Γάλλων τραπεζιτών, θα έπρεπε να καταλήξουν στη φυλακή». Όχι μόνο για τους λόγους που ήδη έχουν γίνει γνωστοί, αλλά για έναν ακόμη:

Οι γνωστοί λόγοι για τους οποίους το γαλλικό σχέδιο χαρακτηρίζεται εξόχως επαχθές για την Ελλάδα είναι δύο:

(α) Οι Γάλλοι τραπεζίτες προτείνουν να δανείσουν και πάλι στην Ελλάδα το 70% των κεφαλαίων από τα ομόλογα που θα λήγουν ως τα μέσα του 2014, τα οποία θα εξοφληθούν με τα δάνεια των κρατών της ευρωζώνης και του ΔΝΤ. Τα νέα δάνεια θα είναι 30ετούς διάρκειας με επιτόκιο που μπορεί να φθάνει και το 8%, αν η Ελλάδα περάσει σε ανάπτυξη.

Πρόκειται για ένα δυσβάστακτο επιτόκιο, το οποίο μετατρέπει αυτό το δάνειο σε μια απίστευτα «τοξική» για την Ελλάδα συναλλαγή - ενώ θα σωρεύσει μεγάλα βάρη στις επόμενες γενιές. Επιπλέον όμως, στην Ελλάδα δεν θα φθάσει καν το 70% των κεφαλαίων από τα ομόλογα που θα λήξουν. Σχεδόν το ένα τρίτο του ποσού του ακριβού δανείου, η Ελλάδα θα είναι υποχρεωμένη να το επιστρέψει σε ένα ειδικό ταμείο, το οποίο θα ασφαλίζει τις τράπεζες έναντι του κινδύνου χρεοκοπίας της Ελλάδας.

Αυτό το ποσό, το οποίο θα αυξάνεται με τους υψηλούς τόκους που, όπως προαναφέρθηκε, θα φθάνουν ως το 8%, θα επενδύεται σε τίτλους υψηλής αξιολόγησης, τους οποίους θα εκδώσει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Οικονομικής Σταθερότητας. Σε περίπτωση «κουρέματος» των ομολόγων που θα έχουν στην κατοχή τους οι τράπεζες, οι οποίες θα μετάσχουν στο σχέδιο αναχρηματοδότησης, αυτά τα ποιοτικά ομόλογα θα περιέρχονται στην κατοχή τους ως ασφαλιστική αποζημίωση.

Ουσιαστικά δηλαδή, η Ελλάδα θα πάρει πίσω ως ακριβό 30ετές δάνειο μόνο το 50% του κεφαλαίου από τα ομόλογα που θα λήξουν ως τα μέσα του 2014 και θα κληθεί να πληρώνει υπέρογκους τόκους για να ασφαλίζει τις τράπεζες από τον κίνδυνο χρεοκοπίας της!

(β) Πέραν αυτών όμως, υπάρχει και ένας «κρυφός», δηλητηριώδης όρος της προτεινόμενης συμφωνίας, που την καθιστά ακόμη πιο επαχθή για την Ελλάδα. Τα νέα 30ετή ομόλογα που θα εκδοθούν από την Ελλάδα θα εκδοθούν όχι πια με βάση το ελληνικό δίκαιο, όπως αυτά που θα λήγουν, αλλά με βάση το αγγλικό, στο οποίο στηρίχθηκε και η δανειακή σύμβαση για τα 110 δισ. ευρώ. Έτσι, η Ελλάδα θα χάσει κάθε δυνατότητα αναδιάρθρωσης αυτού του χρέους με μια εθνική νομοθετική ρύθμιση.

Σημειώνουμε ότι, τα ομόλογα που έχει εκδώσει η χώρα με βάση το ελληνικό δίκαιο έχουν ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους για την Ελλάδα. Δεν περιλαμβάνουν ρήτρες που επιτρέπουν στους πιστωτές να ζητήσουν πρόωρη αποπληρωμή του συνόλου των ομολόγων, εάν δεν πληρωθεί μια δόση, ούτε και ρήτρες βάσει των οποίων κηρύσσεται το σύνολο του χρέους ως μη εξυπηρετούμενο, εάν κηρυχθεί στάση πληρωμών για μια δόση.

Ουσιαστικά, δηλαδή, σε περίπτωση στάσης πληρωμών σε ομόλογα που έχουν εκδοθεί με βάση το ελληνικό δίκαιο, οι πιστωτές βρίσκονται στο έλεος των αποφάσεων της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία έχει και τη δυνατότητα με μια νομοθετική ρύθμιση να «κουρέψει» την αξία του χρέους.Όλα αυτά τα πλεονεκτήματα θα χαθούν με τη ρύθμιση που προτείνουν οι Γάλλοι τραπεζίτες, αφού τα νέα ομόλογα θα εκδοθούν με βάση το αγγλικό δίκαιο.

Έτσι, μεθοδεύεται η πλήρης απώλεια του δικαιώματος της Ελλάδας να έχει τον πρώτο λόγο στη διαπραγμάτευση για μια αναδιάρθρωση του χρέους στο μέλλον. Ο κύριος όγκος του χρέους περνά από τους ιδιώτες στους επίσημους πιστωτές (κράτη της ευρωζώνης και ΔΝΤ), με νέα δάνεια που θα εκδίδονται με βάση το αγγλικό δίκαιο και θα έχουν επαχθείς όρους. Ένα μικρότερο κομμάτι, αν γίνει δεκτή η γαλλική πρόταση, θα περάσει επίσης σε νέα ομόλογα με βάση το αγγλικό δίκαιο, για τα οποία η ίδια η Ελλάδα θα πληρώνει πανάκριβα ασφαλιστική κάλυψη, για να προστατεύσει τους δανειστές της από ενδεχόμενη χρεοκοπία.

Αν το σχέδιο εξελιχθεί όπως το έχουν συλλάβει οι πιστωτές μας, κυβερνήσεις και τράπεζες, μέχρι τα μέσα του 2014 ένα ελάχιστο ποσοστό του χρέους θα έχει απομείνει σε χέρια ξένων, ιδιωτών πιστωτών υπό μορφή ομολόγων που έχουν εκδοθεί με βάση το ελληνικό δίκαιο. Τότε, η Ελλάδα θα έχει χάσει ακόμη και το μοναδικό της σημερινό «ατού» σε όλες τις διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές, δηλαδή τη συγκαλυμμένη απειλή να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους. Τότε θα είναι ίσως πολύ αργά να αναζητηθούν ευθύνες όσων θα έχουν υπογράψει αυτές τις επαχθείς συμφωνίες με τους πιστωτές, για να έχουν την κατάληξη που πρότειναν οι Financial Times”.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Εάν η παραμονή μας στην Ευρωζώνη θα είχε ως αναπόφευκτη συνέπεια την υποταγή μας στο ΔΝΤ ή στη Γερμανία, την ολοκληρωτική απώλεια τηςεθνικής μας κυριαρχίας, την κατάλυση της Δημοκρατίας, τις προσβολές στην υπερηφάνεια και στην αξιοπρέπεια μας, τη λεηλασία των δημοσίων επιχειρήσεων, την καταστροφή των μικρομεσαίων ελληνικών εταιρειών, τη συνέχιση της νόμιμης φοροδιαφυγής των ξένων πολυεθνικών, τη φορολογική «υφαρπαγή» της περιουσίας μας, το συνεχή περιορισμό τουκοινωνικού κράτους και τη διαρκή μείωση των αμοιβών, μέχρι τo σημείο που η πιο κουραστική και εξοντωτική εργασία να μην μπορεί, με βεβαιότητα, να μας εξασφαλίσει καν τα απολύτως απαραίτητα – εάν οι εναλλακτικές λύσεις ήταν είτε αυτή η κατάσταση, είτε η εγκατάλειψη της Ευρωζώνης, όλες οι δυσκολίες, μεγάλες ή μικρές, της υιοθέτησης ενός εθνικού νομίσματος, θα έμοιαζαν να είναι σταγόνα στον ωκεανό.

Βασίλης Βιλιάρδος

Αθήνα, 05. Ιουλίου 2011

viliardos@kbanalysis.com