Πλήρες μπάχαλο στη Μεσόγειο

Στη δεκαετία του ’80, με αφορ­μή τις ελληνοτουρκικές αντι­παραθέσεις για την υφαλο­κρηπίδα, ένα σύνθημα ακου­γόταν όλο και πιο συχνά: «Το Αιγαίο ανήκει στα ψάρια του».

Έπειτα από μερικές δεκαετίες και με τις ανατροπές που έχει ζήσει η ανθρωπότητα, το ίδιο σύνθημα, ελα­φρώς τροποποιημένο, μπορεί να χαρακτηρίσει τις εξελίξεις στην ευρύ­τερη περιοχή: «Η Μεσόγειος ανήκει στα ψάρια της». Το κακό είναι πως η περιοχή, εκτός από πολύ καλό ψάρι, διαθέτει και αρκετά πλούσιο υπέδα­φος… Κι όπως όλα δείχνουν, αυτό το πλούσιο σε υδρογονάνθρακες υπέδα­φος αποτελεί τον βασικό λόγο για τις συνεχείς «εκρήξεις» που ακούγονται απ’ όλες τις γωνιές αυτής της περιο­χής του πλανήτη…

Στο προηγούμενο φύλλο του «Π» περιγράψαμε την οικονομική διάστα­ση του θέματος, μέσα από τις μάχες για τον έλεγχο των πεδίων πετρελαί­ου και φυσικού αερίου στην Ανατο­λική Μεσόγειο. Από αυτό το σημείο ξεκινάμε και αυτό το ρεπορτάζ, έτσι ώστε να δώσουμε τη διάσταση των ση­μερινών συσχετισμών: Πρόκειται για ένα… πλήρες μπάχαλο! Και το χειρό­τερο είναι πως κανένα «μέτωπο» δεν κλείνει!

Αντίθετα, οι «φωτιές» που μπήκαν από την αρχή του χρόνου και μέχρι τώρα φέρνουν πλήρη αποσταθερο­ποίηση και ολοκληρωτική ανατροπή των όσων ξέραμε μέχρι σήμερα. Το κακό είναι πως αυτές οι καταστάσεις είναι πολύ δύσκολο να επιλυθούν με διάλογο και συναίνεση. Η ιστορία έχει δείξει πως λύνονται με βίαιο τρόπο… Το βασικό πεδίο διενέξεων αφορά στις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώ­νες ή ΑΟΖ, όπως έχουν πλέον καθιε­ρωθεί στην καθημερινή ορολογία. Και ακριβώς αυτό είναι που θυμίζει προς το παρόν πεδίο βολής, το οποίο τείνει να μετεξελιχθεί σε κανονικό θέατρο μαχών…

«Συνεννόηση»…

Οι μόνες περιοχές όπου (προς το παρόν) η χώρα μας δεν αντιμετωπίζει προβλήματα με την οριοθέτηση της ΑΟΖ βρίσκονται στα δυτικά. Με τους Ιταλούς φαίνεται πως τα έχουμε βρει ενώ κάποια μικροπροβληματάκια συνεννόησης με τα Τίρανα δεν προκα­λούν (επαναλαμβάνουμε: προς το παρόν) κάποια ιδιαίτερη ανησυχία.

Για τον λόγο αυτό, μέσω του υπουρ­γείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, η ελληνική κυ­βέρνηση προωθεί τους διαγωνισμούς για να δώσει άδειες έρευνας υδρογο­νανθράκων στη συγκεκριμένη περιο­χή. Από τα γεωλογικά και σεισμογραφικά στοιχεία προκύπτουν ισχυρές εν­δείξεις για πεδία υδρογονανθράκων στην περιοχή της Ηπείρου, ανοικτά της Αχαΐας και στη Δυτική Πελοπόννη­σο. Εάν ανακαλυφθεί πετρέλαιο ή φυ­σικό αέριο, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι δεν θα… ανοίξει η όρεξη των γειτόνων μας, οι οποίοι θα ζητήσουν μερίδιο από την πίτα.

Άλλωστε, οι δικοί μας έχουν δημι­ουργήσει ένα ξεκάθαρο προηγούμενο με τους ανατολικούς γείτονές μας στο Αιγαίο, όπου τις τελευταίες δεκαετίες η Αθήνα πηγαίνει από υποχώρηση σε υποχώρηση, φτάνοντας πολύ κοντά στη συνδιαχείριση – και μάλιστα σε περιοχές που βρίσκονται αναμφισβή­τητα μέσα στην ελληνική ΑΟΖ…

Επικίνδυνες ασάφειες

Το ενδιαφέρον στην υπόθεση των διαγωνισμών για τη Δυτική Ελλάδα είναι πως στις αρχικές δηλώσεις των αρμοδίων είχε περιληφθεί και η νό­τια Κρήτη. Ωστόσο, ένα σημαντικό κομμάτι της θεωρητικής ελληνικής ΑΟΖ εφάπτεται με την αντίστοιχη της Λιβύης, με ό,τι αυτό μπορεί να συνε­πάγεται…

Ο Καντάφι δεν είχε εκφράσει κά­ποια πρόθεση να αμφισβητήσει τα όρια των δύο Οικονομικών Ζωνών. Ωστόσο, το μελλοντικό καθεστώς εί­ναι άγνωστο τι θα κάνει… Πολύ περισ­σότερο, όταν οι ηγέτες των εξεγερ­μένων έχουν αποσαφηνίσει πως προ­τεραιότητα θα έχουν οι χώρες που βοήθησαν στην ανατροπή του προη­γούμενου καθεστώτος. Μπορεί η Ελ­λάδα να είχε συμμετοχή, παρέχοντας το «αεροπλανοφόρο» της Σούδας και άλλη υποστήριξη, αλλά εάν (υποθετι­κά μιλώντας) οι αμερικανικές πολυε­θνικές εμφανιστούν και διεκδικήσουν κομμάτι από τη νότια ελληνική ΑΟΖ, ποιος θα τους το αρνηθεί;

Λίγο πιο ανατολικά, τα πράγματα μπερδεύονται ακόμη περισσότερο. Οι εξελίξεις στην Αίγυπτο δεν δεί­χνουν να ξεκαθαρίζουν τα πολιτικά πράγματα στη χώρα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καμία δυνατότητα συνεννόησης για θέματα ΑΟΖ. Άλλω­στε, η Αθήνα δεν επεδίωξε να προ­χωρήσει το θέμα, για να μην… ερε­θίσουμε τους «καρντάσηδές» μας εξ Ανατολών… Εκεί η Κύπρος «παλεύει» μόνη της, έχοντας αποφασίσει να συ­νταχθεί με το Ισραήλ, το οποίο θεω­ρεί όλη την Ανατολική Μεσόγειο δικό του βιλαέτι!

Στο παιχνίδι, ωστόσο, βρίσκεται και η Συρία, με τη δική της ΑΟΖ να τέμνε­ται με την κυπριακή και την τουρκική. Ωστόσο, οι γνωστές και μη εξαιρετέες δυνάμεις φρόντισαν να αποσταθε­ροποιήσουν και το πιο σταθερό – έως πριν από λίγους μήνες – καθεστώς της περιοχής: τον Μπασάρ αλ Άσαντ. Έτσι, μένει σε εκκρεμότητα – και μά­λιστα με επικίνδυνες παραμέτρους – το θέμα σε όλη την ανατολική Μεσό­γειο, από τα νότια τουρκικά παράλια έως τις αιγυπτιακές αρχές.

Στον χορό ο Λίβανος

Ειδικοί σε θέματα Μέσης Ανατολής κάνουν λόγο για περίεργες πολιτικές εξελίξεις και στον Λίβανο ο οποίος, μέσω της Χεζμπολάχ, είναι από τις ελάχιστες χώρες που δεν αποδέχο­νται άκριτα τις επεκτατικές βλέψεις του Ισραήλ στον καθορισμό των ΑΟΖ. Επιπλέον, η ισραηλινο-παλαιστινιακή διένεξη αφήνει σε εκκρεμότητα και την ΑΟΖ στα ανοικτά της Λωρίδας της Γάζας, όπου η πανίσχυρη πολεμική μηχανή του Ισραήλ κυκλοφορεί στην περιοχή σαν σε δικό της χωράφι… Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τα σεισμολο­γικά στοιχεία, υπάρχουν σαφέστατες ενδείξεις για πεδία πετρελαίου λίγα μίλια ανοικτά της Γάζας.

Εν ολίγοις, όλες οι χώρες που εμπλέκονται σε θέματα οριοθέτησης των δικαιωμάτων τους στις θαλάσσι­ες περιοχές της Ανατολικής Μεσογεί­ου, βρίσκονται σε αναβρασμό, είτε με εξεγέρσεις είτε λόγω οικονομικής κρίσης – όπως στη δική μας περίπτω­ση. Οι ισορροπίες είναι τόσο λεπτές, που οποιαδήποτε συμμαχία κι αν επι­λέξει κάποιος μεταξύ των γειτόνων του, πάντα θα βρεθεί κάποιος άλλος που θα θεωρήσει πως θίγονται τα συμφέροντά του.

Με τον τρόπο αυτό, στην περιοχή επικρατεί το «διαίρει και βασίλευε», το οποίο επιβάλλουν όσες ισχυρές δυνάμεις θέλουν τους λαούς χωρίς δικαιώματα, αποδυναμωμένους κι απα­ξιωμένους, έτσι ώστε να τους αγορά­ζουν φτηνά και να τους πουλάνε ακρι­βά… Ακριβώς αυτό συμβαίνει με τις ΑΟΖ και τις εκρηκτικές καταστάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο…

Για τον λόγο αυτό, από το σύνθημα «Η Μεσόγειος ανήκει στα ψάρια της» προχωράμε ολοταχώς στην πραγμα­τικότητα που λέει: «Η Μεσόγειος θα ανήκει στους πετρελαιάδες»… Μακά­ρι να διαψευστούμε!

Πηγή