Τρίτη 9 Οκτωβρίου 2012

Γιατί χρησιμοποιούμε τον όρο ‘‘κρασί’’ και όχι ‘‘οίνο’’;



Σκεφτόμουν τις προάλλες τη λέξη ‘‘κρασί’’ και αδυνατούσα να εξηγήσω πώς αυτή ξεκίνησε και εφαρμόστηκε για τα καλά στο λεξιλόγιο των Ελλήνων της σημερινής εποχής.
Γνωρίζουμε καλά πως το αλκοολούχο αυτό ρόφημα από την αρχαιότητα είναι ο οίνος, δεν ξεκαθαρίσαμε ποτέ ωστόσο τί πάει να πει κρασί. Τον οίνο τον ξέρουμε όλοι και τον χρησιμοποιούμε με πολλούς τρόπους. Οινολόγος,οινολογία, οινογευσία, οινικό κλπ. είναι μερικά μόνο χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Και στα Λατινικά είναι το eno, ιδού εστί και η enoteca (θήκη οίνου). Από την άλλη, ποτέ δεν συναντήσαμε το κρασί σε άλλες έννοιες. Ούτε κρασολογία, ούτε κρασοπωλειο... Το κρασί λοιπόν, ναι, είναι επίσης ένας όρος που έρχεται από τα παλιά. Τον χρησιμοποιούμε όμως με πολύ άστοχο τρόπο.

Κρασί λοιπόν είναι το μείγμα οίνου και νερού. Πώς αυτή η λέξη έφτασε ως εδώ δεν το γνωρίζω αλλά πολύ θα με ενδιέφερε να μάθω. Ποτέ δεν έβαλα νερό στον οίνο μου εγώ! Ας κάνουμε λοιπόν μια προσπάθεια να χρησιμοποιούμε την Ελληνική διάλεκτο πιο εύστοχα.

Γιατί κάρτα κρασιών στα εστιατόρια και όχι κάρτα οίνων; Γιατί ‘’τί κρασί θα πιούμε το βράδυ’’ και όχι ‘’τί οίνο θα πιούμε το βράδυ; Και για να μπω πιο πολύ σε βάθος δεν είναι πετυχημένο να λέμε ‘‘άσπρο κρασί’’ και ‘‘κόκκινο κρασί’’. Θα λέμε ‘‘λευκός οίνος’’ και ‘‘ερυθρός οίνος’’!

Σας εγγυώμαι ότι και το Nooz Gourmet θα κάνει μερικές σχετικές διορθώσεις (π.χ. αντί της κατηγορίας ‘‘Κρασιά’’ θα γίνει η κατηγορία ΄Όίνοι’’.


Γιάννης Πλατής (yplatis@nooz.gr)
Αντιπρόεδρος Ελληνικής Γαστρονομικής Εταιρείας


Πηγή: http://logioshermes.blogspot.com

5 σχόλια:

  1. Το μείγμα οίνου και νερού λεγόταν κεκραμένος οίνος.Ετσι έπιναν το κρασί τους οι πρόγονοί μας.
    Δηλαδή με τον όρο κρασί εννοούμε τον κεκραμένο οίνο.
    http://metron-ariston.pblogs.gr/2009/12/550022.html


    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σε ευχαριστούμε πολύ για την εύστοχη παρατήρηση σου αγαπητή μου Καλλιστώ.
    Θα αναρτήσουμε αύριο το εξαιρετικό αυτό άρθρο!
    Την Καλημέρα μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Σας παραθέτω το σχόλιο ενός φίλου περι κρασιού και οίνου.Πιστεύω ότι μετά από αυτόν το σχολιασμό το άρθρο ολοκληρώνεται...

    Οι Αρχαίοι μας πρόγονοι έπιναν τον οίνο αναμεμειγμένο ως κράμα οίνου και νερού, εξ ου και παρέμεινε η ονομασία "κρασί". Το γιατί όμως προέβαιναν στην ενέργεια αυτή το βρίσκουμε ως πληροφορία στο έργο "Έργα και Ημέρες" του Ησιόδου. Εκεί περιγράφεται ο τρόπος της οινοποίησης των σταφυλιών ως εξής: Τα σταφύλια μετά τον τρύγο δεν τα έβαζαν αμέσως στο λινό (πατητήρι), αλλά τα άφηναν για αρκετές ημέρες στον ήλιο και στον ίσκιο εναλλάξ και μετά τα πατούσαν. Τι κατάφερναν με αυτό; Το ήλιασμα και η παραμονή στον ίσκιο, έκαναν το σταφύλι να αφυδατωθεί (σταφιδιάσει), με αποτέλεσμα οι βαθμοί σακχάρων του στον μούστο που έβγαινε πό αυτά να είναι πολύ ανεβασμένοι. Σήμερα ένα καλό αμπέλι δίνει στο προς οινοποίηση σταφύλι 12 έως 14 βαθμούς σακχάρου.
    Όταν το σταφύλι αφυδατωθεί οι βαθμοί αυτοί αυξάνονται πολύ. Έτσι το κρασί που παρήγαν οι πρόγονοί μας ήταν πάρα πολύ δυνατό (περίπου σαν το σημερινό κονιάκ) και κατ' επέκταση δεν μπορούσε κανείς να το πιεί στις κατάλληλες ποσότητες άκρατο (ανέρωτο). Η δύναμη αυτή έκανε τον αρχαίο οίνο να μην χαλάει εύκολα. Έτσι πριν το γεύμα έκαναν το μείγμα νερού με οίνο και μάλιστα σε αναλογία, αν δεν απατώμαι, τρία μέρη νερού προς ένα μέρος οίνου, ώστε να μην τους "χτυπάει στο κεφάλι".

    Μεγιστίας


    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Να τιμάς με μέτρο του χαροκόπου Διόνυσου τα δώρα μας λέει επίσης ο παππούλης μας ο Ησίοδος...
    Πολύ ενδιαφέρον το σχόλιο! Στην Νεμέα, περιοχή φημισμένη για τους εκλεκτούς οίνους της, κάποιοι παραγωγοί, ένα μικρό μέρος της σοδειάς τους, την οινοποιούν κατά αυτόν τον τρόπο αλλά αυτόν τον οίνο τον φυλάσσουν για τον εαυτό τους οι πονηροί... είδες όμως πως επικράτησε η παράδοση...;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ωραία, κι άλλη πληροφορία!Οσο ασχολούμαστε με ένα θέμα τόσο πιό πολλά βγαίνουν στην επιφάνεια.
    Ευτυχώς που υπάρχουν κάποιοι να κρατούν τις παραδόσεις μας ζωντανές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σχόλια που δεν συνάδουν με το περιεχόμενο της ανάρτησης, όπως και σχόλια υβριστικά προς τους αρθρογράφους, προσβλητικά σχόλια προς άλλους αναγνώστες σχολιαστές και λεκτικές επιθέσεις προς το ιστολόγιο θα διαγράφονται.