Τριπτόλεμος - O Ήρωας την Ελευσίνας

Ο Τριπτόλεμος είναι ο κατεξοχήν ήρωας, που συνδέεται με το μύθο της Δήμητρας και τη διάδοση της καλλιέργειας της γης.

Από τις μυθικές εκδοχές της γενεαλογίας του, η επικρατέστερη είναι εκείνη που τον θέλει γιο του βασιλιά της Ελευσίνας Κελεού και της Μετανείρας. Η Θεά Δήμητρα, για να ανταμείψει τη φιλοξενία που δέχτηκε από τους γονείς του στην Ελευσίνα, χάρισε στον Τριπτόλεμο ένα άρμα, που το έσερναν φτερωτοί δράκοντες και μεγάλη ποσότητα σιταριού για να το σπείρει σε όλη την οικουμένη.

Σε μερικές χώρες ο Τριπτόλεμος αντιμετώπισε αντιδράσεις. Ο βασιλιάς π.χ. των Γετών Κάρναβος, αφού έμαθε ο ίδιος την τέχνη της καλλιέργειας των δημητριακών, σκότωσε έναν από τους δράκοντες του άρματός του, για να μη διαδοθεί το μυστικό σε άλλες χώρες. Η Δήμητρα μεταμόρφωσε τον Κάρναβο σε δράκο, για να αντικαταστήσει τον σκοτωμένο. Αλλού, στην Πάτρα, ο Ανθείας, γιος του βασιλιά Εύμηλου, προσπάθησε να ζέψει τους δράκοντες στο θεϊκό άρμα μόνος του, την ώρα που ο Τριπτόλεμος κοιμόταν, αλλά έπεσε από το άρμα και σκοτώθηκε. Ο Εύμηλος και ο Τριπτόλεμος, για να τον τιμήσουν, ίδρυσαν την πόλη Άνθεια.


Όταν γύρισε στην Ελευσίνα, η Δήμητρα τον μύησε στη λατρεία της και έγινε ο πρώτος ιερέας της. Στην Ελευσίνα υπήρχε βωμός του, καθώς και το αλώνι όπου κατά το θρύλο είχε αλωνιστεί το πρώτο σιτάρι που έβγαλε η σπορά του, και που ήταν γνωστό σαν Άλως Τριπτολέμου. Ο Τριπτόλεμος λατρευόταν και στην Αθήνα, στο Ελευσίνιο άντρο, μέσα στο οποίο υπήρχε άγαλμά του.

Η ονομαστή αυτή Οικογένεια του βασιλιά της Ελευσίνας Κελεού και της Μετανείρας, που υποδέχθηκε την Θεά Δήμητρα στον οίκο της, εκτός απο τον Τριπτόλεμο, αποτελούνταν από πέντε ακόμη τέκνα, τέσσερεις θυγατέρες – την Καλλιδίκη, την Κλεισιδίκη, την Δημώ και την Καλλιθόη – καθώς και τον μικρότερο υιό Δημοφώντα, σύμφωνα με τον «Ομηρικό Ύμνο εις Δήμητρα».

Από τα Ονόματά τους καταλαβαίνουμε το μέγεθος του Πολιτισμού της αρχαιοτάτης εκείνης εποχής.

Έννοιες υψηλού επιπέδου ήσαν καθημερινό τους βίωμα.
Κάλλος (=ομορφιά στην ζωή και στην τέχνη) + Δίκη (=δικαιοσύνη) βγαίνει από το όνομα Καλλιδίκη.
Κλέος (=δόξα, υστεροφημία) + Δίκη (δικαιοσύνη) σημαίνει η Κλεισιδίκη.
Η Δημώ μάς φανερώνει ότι υπήρχε Δήμος, και μάλιστα κατά τα αρχαία μας κείμενα συνεδρίαζε καθημερινώς το Πρυτανείο, αποτελούμενο από τους αρίστους των πολιτών για τα τρέχοντα θέματα διοικήσεως του τόπου. Ο Δημοφών επίσης μας δηλώνει την φωνή του Δήμου.
Η Καλλιθόη μας φανερώνει Αθλητικούς Αγώνες (Κάλλος + θέω=τρέχω), και πράγματι τα Ελευσίνια αναφέρονται ως αρχαιότατοι Αγώνες Σταδίου. 

Η προγονική μας αυτή Οικογένεια περιλαμβάνει και έναν μεγάλο Απόστολο, τον πρώτο στην Ιστορία. Ο Τριπτόλεμος (τρίς + πτόλεμος) – εκ του πολέω (και πτολέω) που σημαίνει οργώνω κυκλικά τρεις φορές, εξ ού πόλις (και πτόλις-πτολίεθρον) και πόλος (περιστροφή) – μάς φανερώνει την γνώση της Γεωργικής Τέχνης. Τότε οι άνθρωποι απέκτησαν μόνιμη κατοικία. Η Γεωργία – που είναι «πασών επιστημών μήτηρ» κατά τονΑριστοτέλη – διδάχθηκε από τον Τριπτόλεμο στην Ανθρωπότητα, σύμφωνα με την Αττική παράδοση, αφού ανέλαβε αυτήν την Αποστολή με τις ευλογίες και την γνώση από την ίδια την Θεά Δήμητρα και την Κόρη της Περσεφόνη. Οι άνθρωποι τον τίμησαν με Ναό στην Ελευσίνα και στην Αθήνα. Επίσης, υπήρχε και Ιερόν προς τιμήν της μητέρας του, της Μετάνειρας, στην Ελευσίνα. 

Το Εικόνισμα από τον Ναό του Τριπτολέμου, όπου παραλαμβάνει τον Σίτο και τις ευλογίες της Μητρός και της Κόρης υπάρχει στο Εθνικό αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών (και αντίγραφο στο Μουσείο Ελευσίνος).

Είναι πολύ ενδιαφέρον (και χρήζει περαιτέρω διερευνήσεως) ότι ο Τριπτόλεμος εξετέλεσε την Αποστολή του καθήμενος πάνω σε αμαξίδιο, που οδηγούσαν πτερωτοί δράκοντες, δωρίζοντας από τόπο σε τόπο τους σπόρους του Σίτου και διδάσκοντας την καλλιέργεια της Γης, εξημερώνοντας τα ήθη της Ανθρωπότητας με την γνώση των Θεσμών της Δήμητρας… 

Η εικόνα αυτή με το σκηνικό της Αποστολής του Τριπτολέμου στο αμαξίδιο ήταν πολύ δημοφιλής στους Αθηναίους, και παρουσιάσθηκε με κάθε μορφή Τέχνης, από Ζωγράφους επί αγγείων , από Γλύπτες επί μαρμάρων, από Συγγραφείς επί βιβλίων…

Ο Ιερός χώρος της Ελευσίνος, με το Σπήλαιον της Δάειρας και το Τελεστήριον των Ελευσινίων Μυστηρίων, με το Στάδιον και το Πρυτανείον, μας διδάσκει διαχρονικά τα μέγιστα νοήματα της Ζωής και του Θανάτου.

ΤΡΙΠΤΟΛΕΜΟΣ – Καλλιθόη – Δημώ – Δημοφών – Καλλιδίκη – Κλεισιδίκη, ας οδηγούν πάντοτε τον δρόμο του καθενός μας, στους καλούς αγώνες, με φωνή στον δήμο, με δικαιοσύνη στον βίο μας, ώστε να αφήσουμε καλή φήμη και δόξα στους απογόνους μας.


πηγές:
wikipedia.org
triptolemos.org

Πηγή: http://www.ellinikoarxeio.com