Μήπως το Ισραήλ «χάνει» την Γερμανία;

Του Χρήστου Διαμαντόπουλου*
Εδώ και δεκαετίες, το Ισραήλ και η Γερμανία διατηρούν μία πολύ ιδιαίτερη σχέση. Οι δύο χώρες, μετά το πέρας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, άρχισαν σιγά σιγά να αναπτύσσουν δεσμούς. Οι σχέσεις αυτές ξεκίνησαν με το Ισραήλ να βλέπει με επιφυλακτικότητα τον πρωτεργάτη του Πολέμου και του ολοκαυτώματος, και την Γερμανία να προσπαθεί να αναπτύξει σχέσεις και δεσμούς με το εβραϊκό κράτος, προσπαθώντας να αποδείξει ότι πλέον αποτελεί μία καθαρή δημοκρατία.
Ο Γερμανός Καγκελάριος Konrad Adenauer, διαπραγματεύτηκε μία συμφωνία αποκατάστασης των σχέσεων με το Ισραήλ, το οποίο και επισκέφτηκε μετά την
αποχώρησή του από την κυβέρνηση, το 1966. Έκτοτε, πολλοί είναι οι Γερμανοί Καγκελάριοι που έχουν προσπαθήσει να ενισχύσουν τους δεσμούς με το Ισραήλ.Η Γερμανίδα Καγκελάριος, Angela Merkel, βαδίζοντας στα βήματα του Adenauer, έχει υπερασπιστεί σταθερά και δημοσίως το εβραϊκό κράτος, ενώ έχει καταφέρει να πουλήσει σε αυτό μέχρι και υποβρύχια, τα οποία οι Ισραηλινοί έχουν εξοπλίσει με πυρηνικούς πυραύλους. Η ίδια επίσης ψήφισε κατά της αποδοχής των Παλαιστινίων στην UNESCO, την προηγούμενη χρονιά.

Το χρονικό της «ρήξης»
Ωστόσο, σύμφωνα με το περιοδικό Der Spiegel, η Merkel δεν ακολουθεί πλέον αυτή τη γραμμή, καθώς είναι εξοργισμένη με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό, Benjamin Netanyahu. Ο Netanyahu λειτουργεί ανταγωνιστικά απέναντι στη Γερμανίδα Καγκελάριο, «τραυματίζοντας» τη σχέση ανάμεσα στη Βόννη και την Ιερουσαλήμ.

Η ένταση ξεκίνησε με αφορμή το ζήτημα της αναγνώρισης των Παλαιστινίων, ως κράτος – παρατηρητή, από τα Ηνωμένα Έθνη. Αρχικά, ο Netanyahu φαίνεται πως υπολόγιζε στην ισχύ της Γερμανίας για παρεμπόδιση των άλλων ευρωπαϊκών κρατών από τη συναίνεση στο ψήφισμα του Ο.Η.Ε. Αργότερα όμως κατέστη ξεκάθαρο ότι αυτό δεν ήταν εφικτό. Τότε, οι Ισραηλινοί άρχισαν να ζητούν από την Merkel να αλλάξει τακτική και να πιέσει για γενική αποχή. Όμως, όπως σημειώνει το γερμανικό περιοδικό, το Ισραήλ είχε ήδη καθυστερήσει.

Εντωμεταξύ, η πλειοψηφία των χωρών της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης και της Γαλλίας, είχε αποφασίσει να στηρίξει την Παλαιστίνη και δεν ετίθετο κανένα ζήτημα γενικής αποχής από τα κράτη της Ένωσης.

Τα γεγονότα που ακολούθησαν έφεραν οργή στη Γερμανίδα Καγκελάριο. Οι Ισραηλινοί, άλλαξαν τα ζητούμενά τους και πλέον απαιτούσαν και πίεζαν την Γερμανία να ψηφίσει «όχι». Η απάντηση της Merkel ήταν αρνητική, καθώς μέσα από μία τέτοια κίνηση, οι Γερμανοί θα φαίνονταν ως το διαπραγματευτικό όπλο του Ισραήλ – υπό τον απόλυτο έλεγχο του Netanyahu . Η κατάληξη ήταν η αναμενόμενη, με την Γερμανία να απέχει στο ψήφισμα.

Έκτοτε, το Βερολίνο εμφανίζεται ολοένα και πιο ενοχλημένο από την ανυποχώρητη στάση του Ισραηλινού Πρωθυπουργού στο θέμα των διαπραγματεύσεων με τους Παλαιστίνιους.
Από ότι φαίνεται, η Merkel επηρεάζεται από τον πρώην Ισραηλινό Πρωθυπουργό, Ehud Barak, ο οποίος έχει την άποψη πως η χώρα του πρέπει να προσεγγίσει και να «συνδιαλλαγεί» με την παλαιστινιακή ηγεσία.

Την ίδια στιγμή, ο πρώην Καγκελάριος, Helmut Schmidt, εκφράζει ανοιχτά την αντίθεσή του στη γερμανική απόφαση για πώληση υποβρυχίων στους Ισραηλινούς: «εγώ δεν θα το είχα κάνει», είπε χαρακτηριστικά.

Με τον Netanyahu να δείχνει αποφασισμένος να προχωρήσει στη γραμμή της πολιτικής που έχει χαράξει και με την επικείμενη ανοικοδόμηση του ισραηλινού οικισμού στην περιοχή Ε1, οι δυνατότητες για ειρηνική επίλυση των διαφορών φαίνεται πως απομακρύνονται, ενώ ταυτόχρονα εγείρονται και σημαντικά εμπόδια για την άσκηση της ευρωπαϊκής διπλωματίας.

Τη στιγμή που το Ισραήλ εμφανίζεται ανυποχώρητο και επιδιώκει μία πολιτική των άκρων, η Γερμανία δείχνει πολύ προβληματισμένη, αλλά και προσεκτική. Προς το παρόν δείχνει πως δεν επιθυμεί ρήξη στις σχέσεις με το Ισραήλ και τηρεί μία «ιδιόμορφα ουδέτερη» στάση, που αφενός «καθησυχάζει» την κοινή γνώμη (και αποφεύγει τη δημόσια κατακραυγή) και αφετέρου ικανοποιεί το Ισραήλ, δείχνοντας υποστήριξη – ακλόνητη και ουσιαστική.

Η Haaretz, αναπαράγοντας τις δηλώσεις της Merkel, έγραψε σχετικά: «Συμφωνήσαμε πως διαφωνούμε στο θέμα του οικισμού, αλλά αυτό δεν μας εμποδίζει να συμφωνήσουμε σε άλλα ζητήματα, όπως η ασφάλεια. Το Ισραήλ έχει διαφορετική άποψη και είναι ένα κυρίαρχο κράτος. Εμείς απλά εκφράζουμε τη γνώμη μας».

Ωστόσο, με την πορεία που ακολουθεί το Ισραήλ, σύντομα θα οδηγήσει την Γερμανία στο να πάρει επίσημη θέση, καθώς ο Netanyahu ακολουθεί ένα επικίνδυνο μονοπάτι – αυτό της σύγκρουσης. Το μόνο αποτέλεσμα που μπορεί να έχει μία τέτοια πολιτική, είναι ρήξη στις σχέσεις με τους συμμάχους και η διεθνής απομόνωση του Ισραήλ.

*Ο Χρήστος Διαμαντόπουλος είναι υποψήφιος Διδάκτωρ του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

http://infognomonpolitics.blogspot.gr