"Μεγάλος Αδελφός" στην Ανατολική Μεσόγειο

Κοινό δίκτυο πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης (ISR) στήνεται για τα ενεργειακά μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. 

Τις κινήσεις προς την κατεύθυνση αυτή - που αποτελούν στρατηγικής σημασίας σχεδιασμό - παρουσιάζει σήμερα η εφημερίδα "6 Μέρες". Με δεδομένο ότι Ελλάδα και Ισραήλ έχουν σε εθνικό επίπεδο επιμέρους συστήματα ενδιαφέρον παρουσιάζει η αναβάθμιση που αποφάσισε η Κυπριακή Δημοκρατία στο σύστημα Θαλάσσιας Επιτήρησης της κυπριακής ΑΟΖ. Αυτό γίνεται, γράφει η εφημερίδα, στο πλαίσιο της κοινής επιχείρησης “πληροφοριών,
επιτήρησης, αναγνώρισης” από Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ των ενεργειακών
πόρων και οδών της Αν. Μεσογείου για τους οποίους οι τρεις ενδιαφερόμενες και συνεργαζόμενες χώρες έχουν κοινά στρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή. 

Η σχετική απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης έρχεται μόλις λίγες ημέρες μετά την δημόσια παραδοχή από τον Έλληνα Αρχηγό ΓΕΕΘΑ στρατηγό Μιχ. Κωσταράκο ο οποίος μιλώντας για την αναγκαία εμπλοκή των Ενόπλων Δυνάμεων στην μελλοντική εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, είχε πει, όπως επισήμανα οι ''6 Μέρες'', ότι το κλειδί “έγκειται στην έγκαιρη πληροφόρηση και επιτήρηση, στην πειστική αποτροπή και στην αποτελεσματική προστασία” και ότι “απαιτείται συνεργασία με αντίστοιχες αρχές χωρών της περιοχής με κοινά συμφέροντα όπως η Κύπρος και το Ισραήλ”! Πρόκειται στην ουσία για την ανάπτυξη δυνατοτήτων, γνωστή διεθνώς, ως ISR (Intelligence, Surveillance, Reconnaissance) οι οποίες παρέχουν διαρκή, έγκαιρη και έγκυρη εικόνα των τεκταινομένων στην περιοχή ενδιαφέροντος. 

Σύνθεση πληροφοριών 

Από ελληνικής πλευράς υπάρχει σε ικανοποιητικό βαθμό η σχετική υποδομή - πολύ δε περισσότερο στην πλευρά του Ισραήλ το οποίο στον τομέα αυτό και για λόγους αυτοάμυνας, έχει πρωτοπόρα συστήματα σε πολλούς τομείς: “Οι δυνατότητες ήδη υπάρχουν και η λαμβανόμενη αναγνωρισμένη εικόνα, αποτέλεσμα της σύνθεσης πληροφοριών προερχομένων από ποικίλες, αλληλοσυμπληρούμενες και αλληλοεπιβεβαιούμενες πηγές, μας ικανοποιεί πλήρως”, ανέφερε στην εισήγησή του ο Έλληνας στρατηγός. 

Η Κύπρος, όπως αποκάλυψε χθες η εφημερίδα «Πολίτης» - υπό τον τίτλο «Μεγάλος Αδελφός στην κυπριακή ΑΟΖ»- ενέκρινε πρόταση του Υπουργείου Άμυνας μετά από συνεννόηση με άλλα τρία Υπουργεία, για τη δημιουργία Εθνικού Κέντρου Θαλάσσιας Επιτήρησης. Και αυτό διότι, όπως υπογραμμίζει η εφημερίδα , εντοπισμός κοιτασμάτων απαιτεί αξιόπιστη εικόνα στη περιοχή,- κάτι που μέχρι τώρα η Κύπρος είχε σε αποσπασματική μορφή. Κατά την εφημερίδα τα υφιστάμενα κυπριακά συστήματα παρακολούθησης, που λειτουργούν κάτω από το Κέντρο Θαλάσσιας Επιτήρησης στη ναυτική βάση στο Μαρί, δεν επικοινωνούν μεταξύ τους, δεν επεξεργάζονται συνολικά τα στοιχεία που αντλούνται και δεν είναι σε θέση να προσφέρουν μια συνολική και αξιόπιστη θαλάσσια εικόνα, ούτε στους ενδιαφερόμενους κρατικούς φορείς ούτε σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ ή σε τρίτες χώρες, στη βάση συμβατικών υποχρεώσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι ανάγκες αυξάνονται συνεχώς, λόγω κυρίως των θαλάσσιων ερευνών και της εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο. Εκτιμάται ότι το αρχικό κόστος για την αναβάθμιση του Κέντρου Επιτήρησης θα είναι σχετικά μικρό, αλλά σταδιακά θα ανέλθει στα 6 εκατ. ευρώ μέχρι το 2015. 

Οι απειλές 

Οι υπό επιτήρηση περιοχές εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων - σημερινών και τυχόν μελλοντικών - των τριών χωρών μπορεί να μην συμπίπτουν ακριβώς, ωστόσο η αξιοποίηση και η ιδιαίτερα η μεταφορά τους απαιτεί συνέργειες και “συνολική εικόνα” ασφαλείας παράλληλα με τις επιμέρους εθνικές προτεραιότητες. Και αυτό διότι πέραν των “γνωστών ταραξιών”… στην περιοχή , το όλο ενεργειακό “μπούμ” στην ευρύτερη περιοχή , σε συνδυασμό με την αύξηση της ναυτιλιακής κίνησης στον ίδιο χώρο από σκάφη μεταφοράς υδρογονανθράκων, θα δημιουργήσουν πληθώρα ελκυστικών στόχων σε ομάδες που ενδέχεται να αναδυθούν ή να εκμεταλλευθούν τη ρευστότητα και αναταραχή, εκτιμούν κύκλοι του ελληνικού ΓΕΕΘΑ. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα επιδιώκει την αξιοποίηση του ΝΑΤΟικού Κέντρου Ναυτικής Αποτροπής της Σούδας για την εκπαίδευση στην “αντιτρομοκρατική δράση” όσο το δυνατόν περισσότερων ναυτικών δυνάμεων της περιοχής, του Μεσογειακού Διαλόγου κλπ. 

Το υποθαλάσσιο καλώδιο 

Είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ έχουν συμφωνήσει και προχωρούν στην σύνδεσή τους με υποθαλάσσιο καλώδιο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας - σχέδιο που πάρα την αυτονομία του , σχετίζεται με την μελλοντική αξιοποίηση των κοιτασμάτων: Τα εναλλακτικά σχέδια, με διάφορες υπομορφές, προβλέπουν την δημιουργία στην Κύπρο εργοστάσιου ηλεκτρικής ενέργειας από Φυσικό Αέριο - κυπριακό ή ισραηλινό ή και από τα δύο κράτη- και μεταφορά της παραγόμενης ενέργειας προς ΕΕ μέσω Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας.Ανάλογης σημασίας ως προς την ανάγκη κοινής “συνολικής εικόνας” είναι και η εξεταζόμενη μορφή αξιοποίησης με υγροποίηση κλπ, ενώ στο ίδιο ταμπλό “παίζει” και η αξιοποίηση των αναμενόμενων κοιτασμάτων της Ελλάδας νοτίως της Κρήτης και αλλού. 

Η ελληνική πλευρά στο ευρύτερο αυτό πλαίσιο συνεργασίας συμβάλλει με τα πολεμικά της πλοία και αεροσκάφη, ραντάρ, δορυφορική παρατήρηση και άλλους αισθητήρες που έχει στον αμυντικό της σχεδιασμό. 

Η Αθήνα έχει ωστόσο συναίσθηση ότι απαιτούνται και άλλα μέσα όχι μόνο νέα αλλά και αύξηση της διαθεσιμότητας των υπαρχόντων. Σε μεγάλο βαθμό υπάρχει λειτουργική διασύνδεσή των εθνικών δυνατοτήτων με αντίστοιχες της Κύπρου, ενώ η στρατηγική συνεργασία με το Ισραήλ που αναβαθμίστηκε μετά το 2009, προβλέπει συνεργασία όχι μόνο σε ασκήσεις αλλά και στον τομέα των στρατιωτικών πληροφοριών. Και το Ισραήλ έχει στους τομείς αυτούς πληροφορίες επιτήρησης και αναγνώρισης, πολύ περισσότερους, όπως μη επανδρωμένα, τηλεκατευθυνόμενα πλοία και αεροσκάφη με μεταφορά εικόνας σε πραγματικό χρόνο. 

Βεβαίως η μετατροπή όλων αυτών σε ένα σύστημα ISR ή σε επιμέρους δυναμικά υποσυστήματα, λένε στρατιωτικές πηγές, δεν είναι εύκολη υπόθεση - άλλωστε μια ανώτερη βαθμίδα ISR είναι ακόμα ζητούμενο για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. '' Όμως εδώ μιλάμε για άλλα μεγέθη και άλλες απαιτήσεις και όλα μπορούν να γίνουν εγκαίρως'', επισημαίνουν αρμόδιοι. 

Πηγή: On Alert