Από
πότε αρχίζει για την μητέρα της Δήμητρα η αναζήτηση της κόρης της Περσεφόνης, που θα την
κάμει να διασχίσει όλο το γνωστό κόσμο; Τη στιγμή
που χανόταν στην άβυσσο, η Περσεφόνη έβαλε μια
φωνή. Η Δήμητρα την άκουσε και η αγωνία έσφιξε την
καρδιά της. Τρέχει, αλλά δε βρίσκει την
Περσεφόνη!..
Λένε πως εννιά μέρες και εννιά νύχτες, χωρίς να
φάει, χωρίς να πιει, χωρίς να πλυθεί και να στολιστεί,
η θεά πλανιέται στον κόσμο, κρατώντας δάδες στα
χέρια της! Και τη δέκατη μέρα; Διαβάστε το
κείμενο!...
Η Περσεφόνη (δεξιά) με την Αθηνά και τον Τριπτόλεμο
στα Ελευσίνια μυστήρια.
(Ανάγλυφο του 440-430 π.Χ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Αθήνα).
(Ανάγλυφο του 440-430 π.Χ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Αθήνα).
Η
Περσεφόνη, σύμφωνα με όλα τα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας
(1) είναι η θεά του Κάτω Κόσμου και η σύντροφος του Άδη. Είναι κόρη του Δία
(2) και της Δήμητρας (3), τουλάχιστο σύμφωνα με την εκδοχή την πιο
διαδομένη. Μια παράδοση όμως τη θέλει κόρη του Δία και της Στύγας, της
Νύμφης του ποταμού του Κάτω Κόσμου.
(1) είναι η θεά του Κάτω Κόσμου και η σύντροφος του Άδη. Είναι κόρη του Δία
(2) και της Δήμητρας (3), τουλάχιστο σύμφωνα με την εκδοχή την πιο
διαδομένη. Μια παράδοση όμως τη θέλει κόρη του Δία και της Στύγας, της
Νύμφης του ποταμού του Κάτω Κόσμου.
Ο σπουδαιότερος μύθος της Περσεφόνης είναι η ιστορία της απαγωγής της από
τον Άδη, το θείο της (αφού ο Άδης ήταν αδελφός του Δία).
Ο Άδης ερωτεύτηκε τη νέα και την απήγαγε, την ώρα που αυτή μάζευε
λουλούδια μαζί με τις Νύμφες στην πεδιάδα της Έννας στη Σικελία (αυτή είναι η
τοποθεσία η γενικά πιο αποδεκτή). Η απαγωγή αυτή έγινε με τη συνενοχή του
Δία και όσο απουσίαζε η Δήμητρα.
Σ' αυτή την εποχή τοποθετούνται τα ταξίδια της Δήμητρας σε ολόκληρη την
Ελλάδα, για να βρει την κόρη της, την οποίαν θρηνούσε όπου κι αν στεκόταν!
Στο τέλος ο Δίας διέταξε τον Άδη να δώσει πίσω την Περσεφόνη στη μητέρα της.
Αυτό όμως δέν ήταν πια δυνατό. Πραγματικά η νέα είχε διακόψει την ασιτία,
όταν ήταν στον Κάτω Κόσμο. Από απερισκεψία (ή ακόμη υποκινούμενη από τον
Άδη) είχε φάει ένα σπόρο από ρόδι. Αυτό ήταν αρκετό, για να συνδεθεί μια για
πάντα με τον Κάτω Κόσμο
Για να μετριαστούν τα πράγματα, ο Δίας αποφάσισε η Περσεφόνη να μοιράζει το
χρόνο της ανάμεσα στον Επάνω και τον Κάτω Κόσμο. Οι αναλογίες ποικίλλουν
ανάλογα με τους συγγραφείς· άλλοτε μένει μόνο το ένα τρίτο του χρόνου στη γη
και άλλοτε το μισό.
Η Περσεφόνη ως σύζυγος του Άδη παίζει κάποιο ρόλο στους μύθους του
Ηρακλή, του Ορφέα, του Θησέα και του Πειρίθοου (4).
Έλεγαν επίσης πως είχε ερωτευτεί τον ωραίο Άδωνη, ο οποίος με τη σειρά του
χρειάστηκε να μοιράσει το χρόνο του ανάμεσα στη Γη και τον Κάτω Κόσμο
Η
Περσεφόνη εμφανίζεται κοντά στη Δήμητρα στα Ελευσίνια Μυστήρια. Στη
Ρώμη την
ταύτιζαν με την Προσερπίνα (5).
ΠΩΣ ΕΓΙΝΕ Η ΑΠΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ;
Η Περσεφόνη, όπως είπαμε, ήταν κόρη του Δία και της Δήμητρας και, τουλάχιστο
στην παραδοσιακή μορφή του μύθου, ήταν η μοναχοκόρη της θεάς Μεγάλωνε
ευτυχισμένη ανάμεσα στις Νύμφες, συντροφιά με τις αδελφές της, τις άλλες
κόρες του Δία, την Αθηνά και την Άρτεμη, και λίγο ενδιαφερόταν για το γάμο
, όταν ο θείος της, ο Άδης, την ερωτεύτηκε και με τη βοήθεια του Δία την
απήγαγε.
Ως
τόπος της απαγωγής θεωρείται συνήθως το λιβάδι της Έννας στη Σικελία,
αλλά ο ομηρικός Ύμνος στη Δήμητρα κάμνει λόγο, πολύ ακαθόριστα, για την
πεδιάδα της Μύσας, που είναι όνομα μυθικό, αναμφίβολα χωρίς γεωγραφική
υπόσταση.
αλλά ο ομηρικός Ύμνος στη Δήμητρα κάμνει λόγο, πολύ ακαθόριστα, για την
πεδιάδα της Μύσας, που είναι όνομα μυθικό, αναμφίβολα χωρίς γεωγραφική
υπόσταση.
Άλλες
παραδόσεις τοποθετούν την απαγωγή της Περσεφόνης πότε στην
Ελευσίνα, στις όχθες του Κηφισού, πότε στην Αρκαδία, στους πρόποδες της
Κυλλήνης, όπου και έδειχναν κάποια σπηλιά, που τη θεωρούσαν ως μία από τις
εισόδους του Κάτω Κόσμου, πότε στην Κρήτη, κοντά στην Κνωσσό κτλ.
Ελευσίνα, στις όχθες του Κηφισού, πότε στην Αρκαδία, στους πρόποδες της
Κυλλήνης, όπου και έδειχναν κάποια σπηλιά, που τη θεωρούσαν ως μία από τις
εισόδους του Κάτω Κόσμου, πότε στην Κρήτη, κοντά στην Κνωσσό κτλ.
Λένε πως τη στιγμή που η νέα έκοβε ένα νάρκισσο (ή έναν κρίνο), άνοιξε η γη,
πετάχτηκε ο Άδης και παρέσυρε τη μνηστή του στον Κάτω Κόσμο!..
Από
τότε αρχίζει για την μητέρα της Δήμητρα η αναζήτηση της κόρης της, που θα
την κάμει να διασχίσει όλο το γνωστό κόσμο. Τη στιγμή που χανόταν στην
άβυσσο, η Περσεφόνη έβαλε μια φωνή. Η Δήμητρα την άκουσε και η αγωνία
έσφιξε την καρδιά της. Τρέχει, αλλά δε βρίσκει την Περσεφόνη!
Λένε πως εννιά μέρες και εννιά νύχτες (6), χωρίς να φάει, χωρίς να πιει, χωρίς
να πλυθεί και να στολιστεί, η θεά πλανιέται στον κόσμο, κρατώντας δάδες στα
χέρια της!
την κάμει να διασχίσει όλο το γνωστό κόσμο. Τη στιγμή που χανόταν στην
άβυσσο, η Περσεφόνη έβαλε μια φωνή. Η Δήμητρα την άκουσε και η αγωνία
έσφιξε την καρδιά της. Τρέχει, αλλά δε βρίσκει την Περσεφόνη!
Λένε πως εννιά μέρες και εννιά νύχτες (6), χωρίς να φάει, χωρίς να πιει, χωρίς
να πλυθεί και να στολιστεί, η θεά πλανιέται στον κόσμο, κρατώντας δάδες στα
χέρια της!
Τη δέκατη μέρα η Δήμητρα συναντά την Εκάτη (7), που και εκείνη είχε ακούσει
τη φωνή, αλλά δεν είχε αναγνωρίσει τον απαγωγέα, γιατί το κεφάλι του
περιβαλλόταν από σκιές της νύχτας. Μόνο ο Ήλιος, που τα βλέπει όλα, μπορεί να
της αποκαλύψει αυτό που έγινε.
Σύμφωνα όμως με μια τοπική παράδοση, οι κάτοικοι της Ερμιόνης, στην
Αργολίδα, αποκάλυψαν στη θεά Δήμητρα τον ένοχο.
Οργισμένη τότε η θεά αποφάσισε να μην ξανανέβει στον ουρανό και να μείνει
στη γη, παραιτούμενη από τα θεϊκά της καθήκοντα, ωσότου να της ξαναδώσουν
την κόρη της!...
Και τι έκανε;
Πήρε την μορφή γερόντισσας και πήγε στην Ελευσίνα! Πρώτα κάθισε σε μια
πέτρα, που από τότε πήρε το όνομα «Αγέλαστος πέτρα»· έπειτα πήγε στο βασιλιά
Κελεό, που βασίλευε τότε στη χώρα. Εκεί κάθονταν γερόντισσες, που την κάλε
σαν να καθίσει ανάμεσα τους και μία, η Ιάμβη, την έκαμε με τα αστεία της να
χαμογελάσει.
Κατόπιν η θεά Δήμητρα μπήκε στην υπηρεσία της Μετάνειρας, της γυναίκας του
Κελεού, ως τροφός. Το παιδί που της εμπιστεύτηκαν ήταν ο μικρός Δημοφώντας
ή, σε άλλες παραλλαγές, ο μικρός Τριπτόλεμος. Η θεά προσπάθησε να τον κάμει
αθάνατο, αλλά δεν το κατόρθωσε εξαιτίας της άκαιρης επέμβασης της Μετάνειρας
και, αποκαλύπτοντας την αληθινή της ταυτότητα, ανέθεσε στον Τριπτόλεμο να
διαδώσει στον κόσμο την καλλιέργεια του σιταριού.
Άλλες παραδόσεις θέλουν τη θεά να εκτελεί χρέη τροφού κοντά στο βασιλιά της
Σικυώνας Πλημναίο
Στο
μεταξύ η εκούσια εξορία της Δήμητρας έκαμε τη γη άγονη και η τάξη του
κόσμου διαταράχτηκε!
κόσμου διαταράχτηκε!
Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ!
Κατόπιν όλων αυτών, ο Δίας διέταξε τον Άδη να δώσει πίσω την Περσεφόνη,
αλλά αυτό όμως ήταν αδύνατο διότι η Περσεφόνη είχε σπάσει τη νηστεία της και
είχε φάει ένα σπυρί ροδιού στη διάρκεια της παραμονής της στον Κάτω Κόσμο,
πράγμα που τη δέσμευε για πάντα!
Χρειάστηκε λοιπόν να καταλήξουν σε ένα συμβιβασμό: η Δήμητρα θα ξανάπαιρνε
τη θέση της στον Όλυμπο και η Περσεφόνη θα μοίραζε τη χρονιά ανάμεσα στον
Κάτω Κόσμο και τη μητέρα της!
Κάθε άνοιξη λοιπόν η Περσεφόνη φεύγει από την υπόγεια διαμονή της και
ανεβαίνει στον ουρανό με τα πρώτα φυτά που φυτρώνουν στα αυλάκια των
χωραφιών, για να χαθεί πάλι κοντά στις σκιές την εποχή της συγκομιδής. Αλλά
όσο καιρό είναι μακριά από τη Δήμητρα, το χώμα μένει άγονο και είναι η
μελαγχολική εποχή του χειμώνα!
Με την αναζήτηση της
Δήμητρας συνδέθηκαν διάφορα επεισόδια, ανάλογα με τις
τοπικές παραδόσεις. Στη
Σικυώνα απέδιδαν στη θεά την εφεύρεση του μύλου,
που η ίδια δίδαξε στους
κατοίκους· αλλού της απέδιδαν την καλλιέργεια των
λαχανικών, ιδιαίτερα της
φάβας, ή των οπωρικών, όπως τα σύκα.
Σε όλα σχεδόν τα μέρη της Ελλάδας έδειχναν ιερά της θεάς και βεβαίωναν πως
είχαν χτιστεί από αυτούς που παλιότερα την είχαν φιλοξενήσει· στο Άργος
κάποιος Μύσιος και η γυναίκα του Χρυσανθία· στον Φενεό, στην Αρκαδία, ο
Τρισαύλης και ο Δαμιθάλης κτλ.
ΚΙ ΑΛΛΟΙ ΜΥΘΟΙ;
Με την αναζήτηση της Περσεφόνης συνέδεαν ακόμη τους έρωτες της Δήμητρας
και του Ποσειδώνα. Για να του ξεφύγει η θεά μεταμορφώθηκε σε φοράδα, αλλά
μάταια και έτσι έφερε στον κόσμο, εκτός από ένα άλογο, τον Αρείονα, και μια
κόρη, που τη γνώριζαν με το όνομα «η Κυρία».
Μια άλλη παράδοση, γνωστή ήδη από την ομηρική Οδύσσεια, είναι αυτή που
αναφέρεται στον έρωτα της Δήμητρας και του Ιασίονα, που έδωσε στη θεά ένα
γιο, τον Πλούτο.
Λένε πως η Δήμητρα αγωνίστηκε εναντίον του 'Ηφαίστου για την κυριαρχία στη
Σικελία, εναντίον του Διόνυσου για την κυριαρχία στην Καμπανιά.
Αυτός ο μύθος, πιθανόν μεταγενέστερος, συμβολίζει αναμφίβολα τον πλούτο της
Καμπανιάς σε αμπέλια και σιτάρι!.
Tα σύμβολα της Δήμητρας είναι ο στάχυς, ο νάρκισσος, η παπαρούνα· πουλί της
ο γερανός· αγαπητό θύμα της η γουρούνα, ενώ συχνά παρασταίνουν τη θεά
καθιστή με πυρσούς ή με ένα φίδι.(8)
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
1. Βλέπε : Pierre Grimal: «Λεξικο της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μυθολογίας»,
Εκδόσεις University Studio Press.
2. Δίας. Ο μεγαλύτερος και ανώτερος από τους Ολύμπιους θεούς. Ήταν θεός
του ουρανού, της γαλήνης και της αρμονίας του σύμπαντος και πατέρας όλων
των θεών. Είναι αρχή και κέντρο όλων, δημιουργός της γης και του ουρανού.
3. Η θεάΔήμητρα, η μητρική θεά της Γης, ανήκει στη δεύτερη θεϊκή γενιά, τη
γενιά των Ολύμπιων θεών. Είναι κόρη του Κρόνου και της Ρέας, η δευτερότοκη
του ζευγαριού, νεότερη από την Εστία και συνομήλικη με την Ήρα. Η υπόσταση
της, θρησκευτική και μυθική ταυτόχρονα, είναι πολύ διαφορετική από εκείνη της
Γαίας, που είναι η Γη θεωρούμενη ως κοσμογονικό στοιχείο. Η Δήμητρα,
θεότητα της καλλιεργημένης γης, είναι κατά κύριο λόγο η θεά του σιταριού. Οι
μύθοι της διαδόθηκαν σε όλες τις περιοχές του ελληνικού κόσμου, όπου ευδο-
κιμεί το δημητριακό αυτό. Οι περιοχές που έχουν την ιδιαίτερη προτίμηση της είναι οι πεδιάδες της Ελευσίνας και της Σικελίας· αλλά τους μύθους της τους
βρίσκουμε στην Κρήτη, τη Θράκη και την Πελοπόννησο. Η Δήμητρα, τόσο στο
μύθο όσο και τη λατρεία, είναι στενά δεμένη με την Περσεφόνη. Οι δυό τους
αποτελούν ζευγάρι και συχνά τις ονομάζουν απλά «οι θεές». Οι περιπέτειες της
Δήμητρας και της Περσεφόνης αποτελούν τον πυρήνα του μύθου, που τη
βαθύτερη σημασία του αποκάλυπτε η μύηση στα Ελευσίνια Μυστήρια.
4. Ίδε σχετικη αναφορά στο βιβλίο μας
5. Σχετική βιβλιογραφία για το θέμα αυτό μας δίδει ο Πιέρ Γκριμάλ:: Oμ. ύμν.
στη Δήμ. 1 κ.ε. Όμ., Ξ 326 / ε 125 κ.ε. Ησ., θεογ. 912 κ.ε. Παυσ. 8, 37, 9.
Διόδ. Σικ. 5, 2 κ.ε. Υγίν., Fab. 146. Σχόλ. στον θεόκρ. 1, 63. Οβίδ., Fasti 4,
417 κ.ε. / Μετ. 5, 393 κ.ε. Απολλόδ., Βιβλ. 1, 3, 1. 1, 5, 1 κ.ε., 2, 5, 2. 3, 14,4.
Σέρβ., Σχόλ. στον Βιργ., Γεωργ. 1, 39 / Αιν. 4, 462. Πρβ. Α. LIPARI, // De
Rapto Proser-pinae..., Trapani, 1936. H. 1. ROSE. «The Bride of Hades», CPh,
20, 1925, 238-242.
6. Τα «εννιάμερα», που κάνει και η Εκκλησία μας στη μνήμη τον προ εννέα
ημερών αποθανόντα συνάνθρωπό μας!..
7. Κατά την ελληνική μυθολογία η Εκάτη ήταν θεά του φωτός της σελήνης,
βοηθούσε τους ανθρώπους στον πόλεμο, τους βασιλιάδες στο να αποδίνουν
δικαιοσύνη, προστάτευε το κυνήγι και το ψάρεμα, τη γέννα και τα παιδιά. Επειδή
ήταν θεά των δρόμων (οδών), θεωρούσαν οι Έλληνες ότι μένει στις τριόδους,
όπου και πρόσφεραν θυσίες (Εκαταία) με ψάρια, μέλι, αβγά, που απ' αυτά
έτρωγαν τη νύχτα όσοι πεινούσαν. Σ' αυτό οφείλεται και η απεικόνιση αυτής ως
τρίμορφης. Αργότερα η Εκάτη θεωρήθηκε σαν δαιμονικό και ονομαζόταν χθόνια.
Στις τριόδους την παρίσταναν τώρα με δαιμονικούς σκύλους ή με τις ψυχές
εκείνων που πέθαναν βίαια ή πρόωρα. Τέλος συνδέθηκε με τη μαγεία και
θεωρήθηκε προστάτιδα των μαγισσών. Μ' αυτήν την ιδιότητα τη βρίσκουμε μέχρι
και τους μέσους χρόνους. («Ερμηνευτικό Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό», Εκδόσεις
«Ελληνικά Γράμματα»).
8. Σχετική βιβλιογραφία για το θέμα αυτό μας δίδει ο Πιέρ Γκριμάλ : Ησ., θεογ.
453 κ.ε. Απολλόδ., Βιβλ. 1,1,5. Ηρόδ. 2, 171. Η απαγωγή. - Ησ., θεογ. 912-914
και Σχόλ. στο στ. 914. Oμ. ύμν. στη Δημ., passim. Πρβ. Όμ., Ξ 326 / ε 125 κ.ε., λ 217. Διόδ. Σικ. 5, 2 κ.ε. Κικ., In Verr. 4, 48. 4, 106. Ορφ. ύμν. 29, 2.
Απολλόδ., Βιβλ. 1, 5, 1 κ.ε. Οβίδ., Fasti 4, 419 κ.ε. / Μετ. 5, 346 κ.ε. Υγίν.,
Fab. 146. Λακτ. Πλάκ., Σχόλ. στον Στάτ., Theb. 5, 347. Σχόλ. στον Αριστοφ.,
Ιππ. 785. Νόνν., Δίον. 6, 1-154. Παυσ. 1, 14, 2. 1, 37, 2. 8, 15, 3. Κόνων,
Διηγ. 15. Καλλιμ., Ύμν. στη Δημ. 1, κ.ε. Σχόλ. στον θεόκρ. 2, 2. Σέρβ., Σχόλ.
στον Βιργ., Γεωργ. 1, 39. Αρνόβ., Adv. nat. 5, 34 κ.ε., 5, 37 κ.ε. Άλλοι μύθοι. -
Παυσ. 2, 5, 8. 2, 11, 3. 8, 5, 8. 8, 42, 1. 8, 37, 10. 8, 25, 4 - 10. Διόδ. Σικ. 5,
68 κ.ε. Τζέτζ., Σχόλ. στον Λυκόφρ. 766. Πλίν., Φυσ. /στ. 3, 60. θεόκρ., Σχόλ.
στο 1, 63. Ησ., θεογ. 969. Αριστοφ., Όρν. 710. Πρβ. L.R. FARNELL, The Cults
of the Greek States, Οξφόρδη, 1907, τόμ. 3, σ. 29 κ.ε. Ch. PICARD, «Sur la
patrie et les peregrinations de Demeter», REG, 1927· του ιδίου «Demoter
puissance oraculai-re», RHR. 1940. M.P. NILSSON, «Die eleusinische Re
ligion». Antike, 1942, 210-231. G. MEAUTIS, Les My-steres a" Eleusis,
Neufchatel, 1934.
1. Βλέπε : Pierre Grimal: «Λεξικο της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μυθολογίας»,
Εκδόσεις University Studio Press.
2. Δίας. Ο μεγαλύτερος και ανώτερος από τους Ολύμπιους θεούς. Ήταν θεός
του ουρανού, της γαλήνης και της αρμονίας του σύμπαντος και πατέρας όλων
των θεών. Είναι αρχή και κέντρο όλων, δημιουργός της γης και του ουρανού.
3. Η θεάΔήμητρα, η μητρική θεά της Γης, ανήκει στη δεύτερη θεϊκή γενιά, τη
γενιά των Ολύμπιων θεών. Είναι κόρη του Κρόνου και της Ρέας, η δευτερότοκη
του ζευγαριού, νεότερη από την Εστία και συνομήλικη με την Ήρα. Η υπόσταση
της, θρησκευτική και μυθική ταυτόχρονα, είναι πολύ διαφορετική από εκείνη της
Γαίας, που είναι η Γη θεωρούμενη ως κοσμογονικό στοιχείο. Η Δήμητρα,
θεότητα της καλλιεργημένης γης, είναι κατά κύριο λόγο η θεά του σιταριού. Οι
μύθοι της διαδόθηκαν σε όλες τις περιοχές του ελληνικού κόσμου, όπου ευδο-
κιμεί το δημητριακό αυτό. Οι περιοχές που έχουν την ιδιαίτερη προτίμηση της είναι οι πεδιάδες της Ελευσίνας και της Σικελίας· αλλά τους μύθους της τους
βρίσκουμε στην Κρήτη, τη Θράκη και την Πελοπόννησο. Η Δήμητρα, τόσο στο
μύθο όσο και τη λατρεία, είναι στενά δεμένη με την Περσεφόνη. Οι δυό τους
αποτελούν ζευγάρι και συχνά τις ονομάζουν απλά «οι θεές». Οι περιπέτειες της
Δήμητρας και της Περσεφόνης αποτελούν τον πυρήνα του μύθου, που τη
βαθύτερη σημασία του αποκάλυπτε η μύηση στα Ελευσίνια Μυστήρια.
4. Ίδε σχετικη αναφορά στο βιβλίο μας
5. Σχετική βιβλιογραφία για το θέμα αυτό μας δίδει ο Πιέρ Γκριμάλ:: Oμ. ύμν.
στη Δήμ. 1 κ.ε. Όμ., Ξ 326 / ε 125 κ.ε. Ησ., θεογ. 912 κ.ε. Παυσ. 8, 37, 9.
Διόδ. Σικ. 5, 2 κ.ε. Υγίν., Fab. 146. Σχόλ. στον θεόκρ. 1, 63. Οβίδ., Fasti 4,
417 κ.ε. / Μετ. 5, 393 κ.ε. Απολλόδ., Βιβλ. 1, 3, 1. 1, 5, 1 κ.ε., 2, 5, 2. 3, 14,4.
Σέρβ., Σχόλ. στον Βιργ., Γεωργ. 1, 39 / Αιν. 4, 462. Πρβ. Α. LIPARI, // De
Rapto Proser-pinae..., Trapani, 1936. H. 1. ROSE. «The Bride of Hades», CPh,
20, 1925, 238-242.
6. Τα «εννιάμερα», που κάνει και η Εκκλησία μας στη μνήμη τον προ εννέα
ημερών αποθανόντα συνάνθρωπό μας!..
7. Κατά την ελληνική μυθολογία η Εκάτη ήταν θεά του φωτός της σελήνης,
βοηθούσε τους ανθρώπους στον πόλεμο, τους βασιλιάδες στο να αποδίνουν
δικαιοσύνη, προστάτευε το κυνήγι και το ψάρεμα, τη γέννα και τα παιδιά. Επειδή
ήταν θεά των δρόμων (οδών), θεωρούσαν οι Έλληνες ότι μένει στις τριόδους,
όπου και πρόσφεραν θυσίες (Εκαταία) με ψάρια, μέλι, αβγά, που απ' αυτά
έτρωγαν τη νύχτα όσοι πεινούσαν. Σ' αυτό οφείλεται και η απεικόνιση αυτής ως
τρίμορφης. Αργότερα η Εκάτη θεωρήθηκε σαν δαιμονικό και ονομαζόταν χθόνια.
Στις τριόδους την παρίσταναν τώρα με δαιμονικούς σκύλους ή με τις ψυχές
εκείνων που πέθαναν βίαια ή πρόωρα. Τέλος συνδέθηκε με τη μαγεία και
θεωρήθηκε προστάτιδα των μαγισσών. Μ' αυτήν την ιδιότητα τη βρίσκουμε μέχρι
και τους μέσους χρόνους. («Ερμηνευτικό Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό», Εκδόσεις
«Ελληνικά Γράμματα»).
8. Σχετική βιβλιογραφία για το θέμα αυτό μας δίδει ο Πιέρ Γκριμάλ : Ησ., θεογ.
453 κ.ε. Απολλόδ., Βιβλ. 1,1,5. Ηρόδ. 2, 171. Η απαγωγή. - Ησ., θεογ. 912-914
και Σχόλ. στο στ. 914. Oμ. ύμν. στη Δημ., passim. Πρβ. Όμ., Ξ 326 / ε 125 κ.ε., λ 217. Διόδ. Σικ. 5, 2 κ.ε. Κικ., In Verr. 4, 48. 4, 106. Ορφ. ύμν. 29, 2.
Απολλόδ., Βιβλ. 1, 5, 1 κ.ε. Οβίδ., Fasti 4, 419 κ.ε. / Μετ. 5, 346 κ.ε. Υγίν.,
Fab. 146. Λακτ. Πλάκ., Σχόλ. στον Στάτ., Theb. 5, 347. Σχόλ. στον Αριστοφ.,
Ιππ. 785. Νόνν., Δίον. 6, 1-154. Παυσ. 1, 14, 2. 1, 37, 2. 8, 15, 3. Κόνων,
Διηγ. 15. Καλλιμ., Ύμν. στη Δημ. 1, κ.ε. Σχόλ. στον θεόκρ. 2, 2. Σέρβ., Σχόλ.
στον Βιργ., Γεωργ. 1, 39. Αρνόβ., Adv. nat. 5, 34 κ.ε., 5, 37 κ.ε. Άλλοι μύθοι. -
Παυσ. 2, 5, 8. 2, 11, 3. 8, 5, 8. 8, 42, 1. 8, 37, 10. 8, 25, 4 - 10. Διόδ. Σικ. 5,
68 κ.ε. Τζέτζ., Σχόλ. στον Λυκόφρ. 766. Πλίν., Φυσ. /στ. 3, 60. θεόκρ., Σχόλ.
στο 1, 63. Ησ., θεογ. 969. Αριστοφ., Όρν. 710. Πρβ. L.R. FARNELL, The Cults
of the Greek States, Οξφόρδη, 1907, τόμ. 3, σ. 29 κ.ε. Ch. PICARD, «Sur la
patrie et les peregrinations de Demeter», REG, 1927· του ιδίου «Demoter
puissance oraculai-re», RHR. 1940. M.P. NILSSON, «Die eleusinische Re
ligion». Antike, 1942, 210-231. G. MEAUTIS, Les My-steres a" Eleusis,
Neufchatel, 1934.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια που δεν συνάδουν με το περιεχόμενο της ανάρτησης, όπως και σχόλια υβριστικά προς τους αρθρογράφους, προσβλητικά σχόλια προς άλλους αναγνώστες σχολιαστές και λεκτικές επιθέσεις προς το ιστολόγιο θα διαγράφονται.