Η ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ (Μέρος Α')

"Ειν ένα θάμα το αττικό στην ιστορία του κόσμου,
και σκαλιστό ένα ποίημα στον αθηναίο το Βράχο,
το ποίημα της εντέλειας..."

...εξυμνεί έκθαμβος ο ποιητής Κωστής Παλαμάς.Και γεννάται ευλόγως το ερώτημα:Γιατί άραγε η Ακρόπολις των Αθηνών δεν συμπεριλαμβάνεται στα "επτά θαύματα του κόσμου? "Η απάντηση είναι απλή:

"Η Ακρόπολις των Αθηνών ξεπερνά κάθε ανθρώπινο θαύμα,αγγίζει τα όρια του θείου,της θεϊκής εντέλειας.Και ως εντέλεια,ήταν,είναι και "έσσεται ήματα πάντα¨,ασύγκριτη και μοναδική.Ότι τελειότερον έχει να επιδείξη ο Ανθρώπινος Πολιτισμός.Επάνω στον ιερό Βράχο των Αθηνών,έσμιξαν με αρμονία πρωτόφαντη και ανεπανάληπτη ο Λόγος,το Κάλλος,το Μέτρον."

Άννα Τζιροπούλου-Ευσταθίου


ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Στο βραχώδη λόφο της Ακρόπολης, που δεσπόζει στο κέντρο της σύγχρονης Αθήνας, βρίσκεται το σπουδαιότερο και μεγαλοπρεπέστερο ιερό της αρχαίας πόλης, αφιερωμένο, κατά κύριο λόγο, στην προστάτιδα θεά της, την Αθηνά. Με
τον ιερό αυτό χώρο σχετίζονται οι σημαντικότεροι μύθοι της αρχαίας Αθήνας, οι μεγάλες θρησκευτικές εορτές, οι παλαιότερες λατρείες της πόλης αλλά και ορισμένα από τα καθοριστικά για την ιστορία της γεγονότα.

Τα μνημεία της Ακρόπολης, αρμονικά συνδυασμένα με το φυσικό περιβάλλον, αποτελούν μοναδικά αριστουργήματα της αρχαίας αρχιτεκτονικής, που εκφράζουν πρωτοποριακούς συσχετισμούς ρυθμών και τάσεων της κλασικής τέχνης και επηρέασαν την πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία για πολλούς αιώνες αργότερα. Η Ακρόπολη του 5ου αιώνα π.Χ,αποδίδει με τον τελειότερο τρόπο το μεγαλείο, τη δύναμη και τον πλούτο της Αθήνας στην εποχή της μεγαλύτερης ακμής της, το ''χρυσό αιώνα'' του Περικλή.

Το μνημείο όμως εκείνο που την κάνει ιδιαίτερα διάσημο είναι το αριστούργημα των κατασκευών,ο "Παρθενώνας", άφθάστου κάλλους και αρμονίας, αφιερωμένο στην θεά Αθηνά και εκφράζει την ολοκλήρωση της ανθρώπινης διάνοιας !!!


ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑΣ.

Πρίν προχωρήσω στο καθαυτό θέμα της Ακρόπολης,θα αναφερθώ με λίγα λόγια στην ιστορία της προϊστορικής Αθήνας,με την οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένο.

Το επίτομο λεξικό «Πρωίας» (εκδ. 1932) γράφει ότι η Ακρόπολη των Αθηνών κατοικείτο πριν το 10.000 π.Χ., με άνθιση του πολιτισμού της γύρω στο 3.500 π.Χ. επί Ερεχθέα.

Η ίδρυση της Αθήνας χάνεται στην αχλύ του μύθου, καθώς είναι γενικά αποδεκτό ότι προϋπήρχε της Μυκηναϊκής εποχής.Στα πανάρχαια χρόνια της νεολιθικής εποχής,όλη η περιοχή της Αττικής λεγόταν "Κραναά".Η ονομασία προέρχεται από το επίθετο "κραναός"που σημαίνει τραχύς,πετρώδης,όπως δηλαδή ήταν όλη η βραχώδης Αττική χερσόνησος.

Πρώτοι κάτοικοι της περιοχής θεωρούνται οι Πελασγοί και μετέπειτα,μετά τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα,οι Ίωνες(ο γενάρχης Ίων ήταν υιός του Απόλλωνα και της Κρέουσας).

Πρώτος βασιλιάς της πόλης, σύμφωνα με τη μυθολογία, ήταν ο Πελασγός Ακταίος και το αρχικό της όνομα ήταν "Ακτή" ή "Ακτική".Τον Ακταίο διαδέχθηκε ο γαμπρός του,"Κέκροπας",από τον οποίο ονομάστηκε "Κεκροπία"ο οποίος ήταν μισός άνθρωπος και μισός ερπετό.Τό ανάκτορο του ήταν επάνω στον ιερό βράχο στην θέση του μετέπειτα Ερεχθείου.Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, στο έργο του "Τίμαιος", Αιγύπτιοι ιερείς της Ίσιδος αποκάλυψαν στον Σόλωνα που τους επισκέφτηκε ότι, σύμφωνα με τα αρχεία τους, υπήρχε πόλη ακμάζουσα με το όνομα «Αθήνα» πριν από τον καταλύσμό 9560 π.Χ.(Δευκαλίωνα) κατά τον οποίον κατεβυθίσθει η Ατλαντίδα και η Αιγηίς(στην θέση του σημερινού Αιγαίου).

Άρα λοιπόν ο Κέκροπας βασίλευσε προ του κατακλυσμού,εφ'όσον το όνομα "Αθήνα"εδόθει επί των ημερών του,όπως θα δούμε πιό κάτω, και όχι το 3500 ή κατ'άλλους το 1500 πΧ,εκτός αν πρόκειται για άλλον με το ίδιο όνομα.

Ο Κέκροπας για να προστατεύσει την πόλη από τους πειρατές της Καρίας από την θάλασσα και τους Βοιωτούς από την ξηρά, διένειμε την Αττική σε δώδεκα περιοχές, για να διαχειρίζεται καλύτερα τον πληθυσμό: Αφίδναι, Βραυρώνα, Δεκέλεια, Επάκρια, Ελευσίνα, Κεκροπία, Κηφισία, Κυθαιρός, Φάληρο, Σφαιττός, Τετράπολις, Θορικός.

Ήδη επί Κέκροπος,όπως αφηγείται Ο "Απολλόδωρος"στην "Ιστορική Βιβλιοθήκη",εφάνει καλόν στους θεούς να καταλάβουν πόλεις σαν "πολιούχοι",στις οποίες θα ετιμάτο ο κάθε θεός ιδιαιτέρως.

Για το ονομα της Κεκροπίας,φιλονίκησαν ο Ποσειδώνας και η Αθηνά.Πρώτος ο Ποσειδώνας με την τρίαινα του χτύπησε το βράχο της Ακροπόλης και αμέσως "ανέβλυσεν εξ αυτού ύδωρ".Στο σημείο που χτύπησε υπηρχε μικρή πηγή με την ονομασία "Ερεχθηίς θάλασσα",στο δυτικό τμήμα του Ερεχθείου που ήταν αφιερωμένο στον Ποσειδώνα.

Αμέσως μετά η Αθηνά χτύπησε το δόρυ της στο έδαφος και εμφανίστηκε μια μικρή ελιά. Ο Κέκροπας παραξενεύτηκε αλλά και εντυπωσιάστηκε από το δώρο της Αθηνάς και αποφάσισε να διαλέξει το δώρο της και να γίνει αυτή προστάτιδα της πόλης. Έτσι πήρε η Αθήνα το όνομά της.Το σημείο που χτύπησε η Αθηνά είναι και αυτό στο δυτικό τμήμα του Ερεχθείου,όπου σήμερα υπάρχειμία σύγχρονη ελιά.(Φωτό).Η ελιά αυτή κατά την αρχαιότητα ονομάζετο"Μορία"(=εκ του μοίρα,μόρος=όλεθρος,θάνατος για όποιον δεν την σεβασθεί).

 

Ο Κέκροπας εισήγαγε την λατρεία του Διός και τις προσφορές εδεσμάτων (πελανοί) στις τελετές, αντί για ανθρωποθυσίες. Ο τάφος του στην Ακρόπολη διετηρείτο μέχρι και τον 4ο αιώνα π.Χ.

Τον Κέκροπα διαδέχθηκε ο γιος του, Ερυσίχθων, ο οποίος δεν είχε παιδιά και αυτόν ο Κραναός.

Ο Κραναός εκθρονίσθηκε από τον Αμφικτύωνα, ο οποίος εν συνεχεία εξορίστηκε από τον Εριχθόνιο ή Ερεχθέα, γιο του Ήφαιστου και της Γης.

Θα σταθούμε Εριχθόνιο ή Ερεχθέα.Σύμφωνα με τον μύθο όταν βασίλευε ο Κέκροπας,η θεά Αθηνά πήγε στο εργαστήριο του θεού Ηφαίστου για να παραγγείλει όπλα.Ο Ήφαιστος όμως την ερωτεύθηκε και άρχισε να την κυνηγάει.Εκείνη όμως επειδή ήθελε να παραμείνει παρθένα τον απέφευγε.Κάποια στιγμή όμως ο Ήφαιστος εκσπερμάτωσε και το σπέρμα του έπεσε στον μηρό της Αθηνάς,η οποία αηδιάζοντας το σκούπισε με ΄κομμάτι μάλλινου υφάσματος το οποίο έρριψε στην γη .Ο εκ του σπέρματος γόνος ανεπτύχθει μέσα στην γη η οποία τον παρέδοσε στην Αθηνά για να τον αναθρεύσει,χωρίς όλα αυτά να τα γνωρίζουν οι άλλοι θεοί.Το παιδί έλαβε το όνομα Εριχθόνιος ή Εριχθονεύς ή Ερεχθεύς.Για να μήν γίνει γνωστό το γεγονός στους άλλους θεούς η Αθηνά έκλεισε το μωρό σε ξύλινο κιβώτιο και το παρέδωσε στις κόρες του Κέκροπα (Άγλαυρο,Έρση,Πάνδροσο)με την εντολή να μήν ανοίξουν το κιβώτιο.Η Πάνδροσος, η μικρότερη, υπάκουσε, αλλά η Άγραυλος και η Έρση το άνοιξαν και είδαν ένα ερπετό με την μορφή παιδιού ή σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ένα φίδι περιτυλιγμένο γύρω από το μωρό Εριχθόνιο, το οποίο βγήκε έξω και αναρριχήθηκε στην ασπίδα της Αθηνάς. Οι κοπέλες τρομαγμένες από αυτό που είδαν, έπεσαν από την Ακρόπολη και σκοτώθηκαν.Την Αθηνά την ειδοποίησαν κόρακες για το γεγονός αυτό,την στιγμή που αυτή μετέφερε βράχο για την καλύτερη ασφάλεια της Ακροπόλης,τον οποίο αναγκάσθηκε να τον εγκαταλείψει.

Ο βράχος αυτός είναι ο "Λυκαβηττός".Δηλαδή ο βράχος πάνω στον οποίο "βαίνει" και "άττει(=ορμά) το φώς(Λυκ) την στιγμή που ανατέλει ο ήλιος.Έτσι λοιπόν προήλθε η ονομασία του Λυκαβηττού και όχι απο δήθεν λύκους που είχαν τις φωλιές τους εκεί,όπως κάποιοι ισχυρίζονται.

Σύμφωνα με άλλη εκδοχή του μύθου,όταν ένας εχθρικός στρατός πολιόρκησε την Αθήνα, οι Αθηναίοι ζήτησαν την συμβουλή του μαντείου των Δελφών, το οποίο τους έδωσε τον χρησμό, ότι για να σωθεί η πόλη, ένας Αθηναίος έπρεπε να θυσιαστεί με την θέληση του. Όταν η κόρη του Κέκροπα, Άγραυλος, έμαθε για τον χρησμό, ανέβηκε στην Ακρόπολη και πέφτοντας σκοτώθηκε. Οι Αθηναίοι για να την τιμήσουν, έκτισαν ένα ναό στην Ακρόπολη και κάθε χρόνο εόρταζαν τα Αγραύλεια.Επίσης το όνομα της αναφερόταν και στον όρκο των Αθηναίων οπλιτών.

Ο μύθος παριστάνει τον Εριχθόνιο ή Ερεχθέα σαν μισό άνθρωπο και μισό ερπετό ο οποίος εδραίωσε μια ισχυρή δυναστεία και έδωσε στον λαό του, που μέχρι ΄τοτε λεγόταν "Κεκροπίδες",το όνομα "Αθηναίοι "προς τιμή της θεας.

Ο Ερεχθέας τοποθέτησε στην Ακρόπολη το ξύλινο άγαλμα της Αθηνάς (ξόανο) σε ναό και εισήγαγε την εορτή, τα Αθήναια.Το άγαλμα αυτό λάμβανε μέρος στην εορτή των "Παναθήναιων" και των "Καλλυντιρίων και Πλυντηρίων".

Το όνομα "Αθήναι"που ισχύει μέχρι σήμερα το έδωσε ο βασιλιάς Θησέας (γ'αυτο και οι ξένοι την ονομάζουν ATHENS και όχι ATHEN).
Και όμως μέχρι σήμερα δεν υπάρχει στην πόλη ούτε ένα άγαλμα του.

Άλλοι καθοριστικοί σταθμοί στην ιστορία των Αθηνών,υπήρξαν οι νομοθεσείες του Δράκοντος και του Σόλωνος,η επέκταση του Αθηναϊκού κράτους χαρις την οξυδερκή ναυτική πολιτική του Πεισίστρατου (6ος αιώνας),η μεταρρυθμιση του Κλεισθένους, η εγκαθίδρυση της Αθηναϊκης Δημοκρατίας το 508πΧ και ο "χρυσους αιών"του Περικλέους.



ΟΙΚΟΔΟΜΗΜΑΤΑ ΠΡΟ ΤΟΥ 480πΧ


Ο Πλάτων στο βιβλίο του "Κριτίας" (111ε–112δ), μιλά για την Ακρόπολη των Αθηνών, όπως ήταν τον καιρό πριν τον ελληνοατλαντικό πόλεμο, τον οποίο και τοποθετεί εννέα χιλιετηρίδες πριν από την εποχή του, δηλαδή περί τα μέσα της 10ης προ Χριστού χιλιετίας. Σύμφωνα με το χωρίο αυτό του "Κριτία", η Ακρόπολη κάποτε ήταν πολύ μεγαλύτερη σε έκταση, ενώ απλωνόταν από τον Ηριδανό και τον Ιλισό ποταμό μέχρι τον Λυκαβηττό, περιλαμβάνοντας και την Πνύκα. Η πόλη των Αθηνών που πολέμησε εναντίον των Ατλάντων ήταν χτισμένη πάνω στην εκτεταμένη Ακρόπολη. Η Ακρόπολη τέλος πήρε τις διαστάσεις που είχε την εποχή του Πλάτωνα εξ αιτίας έντονων βροχοπτώσεων, σεισμών και του κατακλυσμού. Το νερό παρέσυρε μαζί του το χώμα που κάποτε περιέβαλλε την Ακρόπολη, αφήνοντας στην θέση του μόνο συμπαγείς βράχους, όπως αυτός της σημερινής Ακροπόλης.

Ο βράχος επιλέχθηκε ήδη από τα νεολιθικά χρόνια (4000/3500-3000 π.Χ.) ως τόπος εγκατάστασης των κατοίκων της περιοχής. Κατάλοιπα εγκατάστασης της Πρώιμης και Μέσης Εποχής του Χαλκού εντοπίσθηκαν στην περιοχή του Ερεχθείου.

Γύρω στα 1400 π.Χ. με το 1000 π.Χ. κτίσθηκε ένα ψηλό τείχος, με τεράστιους ογκόλιθους κι ένα παλάτι, στο σημείο όπου αργότερα ανεγέρθη το Ερεχθείο. Μέσα στο τείχος, που λεγόταν "Πελασγικό" ή ''Κυκλώπειο', υπήρχαν βωμοί, ιερά και μια πηγή, που ονομαζόταν Κλεψύδρα.Οι κάτοικοι της πόλης, που άρχισε να αναπτύσσεται κάτω από την Ακρόπολη, έβρισκαν καταφύγιο μέσα σ' αυτήν, όταν αντιμετώπιζαν εχθρικές επιδρομές.

Ο χαρακτήρας της αρχίζει να γίνεται έντονα θρησκευτικός, καθώς οι κάτοικοι των γύρω συνοικισμών θεωρούν πως το κοινό κέντρο της λατρείας πρέπει να τοποθετηθεί σ' αυτήν. Έτσι χτίζεται ο πρώτος ναός, αφιερωμένος στο μυθικό βασιλιά Ερεχθέα, το Ερεχθείο. Ο ναός αυτός χρησιμοποιεί τον πωρόλιθο σαν πρώτη ύλη και σήμερα σώζονται τα θεμέλια του.

Το 750πΧ χτίζεται το Εκατόμπεδο,που λεγόταν έτσι γιατί είχε μήκος 100 πόδια, στη θέση που αργότερα θα χτιστεί ο Παρθενώνας. Ο τύραννος Πεισίστρατος κτίζει το 530πΧ ένα νέο Εκατόμπεδο στη θέση του παλιού,ενώ δίνει ώθηση και στη διακόσμηση της Ακροπόλεως, χτίζοντας ιερά και βωμούς σε θεούς, ημίθεους και ήρωες.Τότε κατασκευάσθηκε το ιερό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος και έγινε η πρώτη προσπάθεια για τη διαμόρφωση μνημειακού προπύλου του χώρου. Οι πιστοί αφιέρωναν στο ιερό πολυάριθμα και πλούσια αναθήματα, όπως ήταν οι μαρμάρινες κόρες και οι ιππείς, τα χάλκινα και πήλινα αγαλμάτια και τα αγγεία, πολλά από τα οποία συνοδεύονταν από επιγραφές, που βεβαιώνουν τη σημασία που είχε η λατρεία της Αθηνάς κατά την αρχαϊκή περίοδο.

Όταν οι Αθηναίοι επί Κλεισθένους εγκαθίδρυσαν το δημοκρατικό πολίτευμα, άρχισαν να χτίζουν καινούργιους ναούς για να λαμπρύνουν την πόλη τους κι έτσι γκρέμισαν το Εκατόμπεδο για να χτίσουν τον πρώτο Παρθενώνα.

Ο ναός δεν τελείωσε, γιατί το 480 π.Χ. οι Πέρσες κατέλαβαν την Αθήνα την οποία έκαψαν καθώς και την Ακρόπολη και το ξύλινο τείχος της εισόδου (μετέπειτα Προπύλαια),φονεύοντας τους καταφυγόντας σ'αυτήν και τους φρουρούς της, καταστρέφοντας τα πάντα και λεηλατώντας αξιόλογα έργα τέχνης.Δεν εσεβάσθηκαν ούτε την "Ιερά Ελαία "(Μορίαν).

Η πυρποληθείσα ιερά ελαία την επομένη ημέρα άνθισε και επέταξε ανθούς.Αυτό ήταν σημάδι της θεάς ότι η πόλη θα ξαναγεννιόταν και ο Ξέρξης θα τιμωρείτο για την ύβρη του,θα υφίστατο όλεθρο ,¨μόρον¨,οπως και έγινε !!!

Το παράξενο αυτό συμβάν το αναφέρει και ο Αριστοτέλης στο έργο του "Περί θαυμασίων ακουσμάτων"(845β):"Αθήνησι φάσι τον ιερόν της ελαίας θαλλόν εν μία ημέρα βλαστήσαι και πλείονα γενέσθαι,ταχύ δε αυ πάλιν συστέλλεσθαι ".

Επίσης και ο Παυσανίας στα "Αττικά"(27):"Κατακαυθήναι μεν την ελαίαν,ηνίκα ο Μήδος την πόλιν ενέπρησεν,κατακαυθείσαν δε,αυθημερόν δύο πήχεις βλαστήσαι".


ΧΡΥΣΟΥΣ ΑΙΩΝ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ


Μετά την αποχώρηση των Περσών,η πρώτη φροντίδα των Αθηναίων ήταν να επισκευάσουν πρόχειρα τον Εκατόμπεδο ναό για να στεγάσουν πρόχειρα το ξόανο της θεάς Αθηνάς το οποίο είχαν πάρει μαζί τους στην Σαλαμίνα.Έπειτα ενταφίασαν το γλυπτό διάκοσμο των κατεστραμμένων ναών καθώς και όσα αναθήματα είχαν διασωθεί, γεμίζοντας τις φυσικές κοιλότητες του εδάφους και διαμορφώνοντας με αυτό τον τρόπο τεχνητά άνδηρα στο χώρο του ιερού. Η Ακρόπολη οχυρώθηκε με νέο τείχος, αρχικά από το Θεμιστοκλή (στη βόρεια πλευρά) και στη συνέχεια από τον Κίμωνα (στη νότια πλευρά). Μάλιστα, στο βόρειο τμήμα του τείχους ενσωματώθηκαν αρχιτεκτονικά μέλη των κατεστραμμένων ναών, που φαίνονται μέχρι σήμερα από την αρχαία Αγορά και από τη βόρεια πλευρά της πόλης.

Το 478πΧ (ένα έτος μετά την μάχη των Πλαταίών)δημιουργήθηκε η πρώτη Αθηναϊκή συμμαχία.Τότε στο προσκήνιο της Δημοκρατικής παρατάξης εμφανίζεται ένας νέος πολιτικός,ο Περικλής,η εποχή του οποίου ονομάσθει ¨Χρυσούς Αιών"των Αθηνών.

"Ουδέποτε εις την ιστορίαν της ανθρωπότητος επανελήφθη αυτό το θαύμα.Τόσον πολλά αριστουργήματα,τόσον αθάνατα έργα,με τόσον αμετάκλητον επίδρασιν επί του πολιτισμού ολοκλήρου της ανθρωπότητος..."

Ο Περικλής πλαισιωνόταν από έναν μεγάλο κύκλο καλλιτεχών,ποιητών,φιλοσόφων,αρχιτεκτόνων,γλυπτών,ζωγράφων,κλπ.Υποβάλει στην Εκκλησία του Δήμου πρόταση να εγκριθεί διάθεση μέρους των χρημάτων του συμμαχικού ταμείου,για την ανοικοδόμηση των ναών και των μνημείων της Ακροπόλεως.Αμέσως μετά την υπερψήφιση της προτάσεως καταστρώνεται συνολικό πρόγραμμα έργων από ¨λαμπρό Πεντελικό μάρμαρο"και αρχίζει η κατασκευή του Παρθενώνος,των προπυλαίων,του ναού της Απτέρου Νίκης και του Ερεχθείου.Για την εκτέλεσή του εργάσθηκαν πολλοί άνθρωποι, Αθηναίοι και ξένοι, ελεύθεροι και δούλοι, με ημερομίσθιο μία δραχμή.


ΟΙΚΟΔΟΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΓΑΛΜΑΤΑ

Ο βράχος της Ακρόπολης σε παλαιότερες εποχές είχε μεγαλύτερο ύψος.Το σημείο που βρίσκονται σήμερα τα ιερά είναι στην κυριολεξία ισοπεδωμένο για να δεχθεί τα έργα.

Τα αριθμητικά στοιχεία του βράχου είναι: Μήκος 330 μέτρα, στην κορυφή 270 μ. μέσο πλάτος 156 μ. και ύψος από την επιφάνεια της θάλασσας 156 μ.

Εάν επεκτείνουμε τις παρειές του βράχου,σε ύψος 835,50 μ. σχηματίζει πυραμιδοειδές στερεό.Όλος ο όγκος του βράχου έχει υπολογίστει σε 1.617.165 κυβικά μέτρα.

Όλα τα κτίσματα της Ακρόπολης είναι κατασκευασμένα από Πεντελικό μάρμαρο με τη μοναδική στο κόσμο κρυσταλλοδομή,το οποίο υπόκειται στο φαινόμενο του πιεζοηλεκτρισμου κάτω υπό ορισμενες συνθήκες,με αποτέλεσμα την δημιουργία ηλεκτρομαγνητικων πεδίων.(Λεπτομέρειες στο άρθρο μου ¨Τα Μυστήρια της Πεντέλης").

Αυτοί που συνέλαβαν,σχεδίασαν και υλοποίησαν το μεγαλείο όλων των κατασκευών του ιερού βράχου ήταν οι αρχιτέκτονες,Ικτίνος,Καλλικράτης, Μνησικλής,Καλλίμαχος και ο γλύπτης Φειδίας ο οποίος ήταν και ο γενικός επόπτης του όλου έργου.

Αυτά ήταν:

1.Τα Προπύλαια που ήταν και η είσοδος στο χώρο των ιερών:

Η μνημειώδης αυτή είσοδος της Ακρόπολης άρχισε να χτίζεται το 436 π.Χ. μετά την ολοκλήρωση του Παρθενώνα, πάνω σε σχέδια του αρχιτέκτονα Μνησικλή.

Το κεντρικό οικοδόμημα είναι κάτι το μοναδικό στην αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική. Έξι κίονες δωρικού ρυθμού κοσμούν την πρόσοψη. Οι κίονες λεπταίνουν, όσο προχωρούν από τη βάση προς την κορυφή. Πάνω σ’ αυτούς στηριζόταν ένα αέτωμα χωρίς διακόσμηση. Ο κύριος χώρος διαιρείται σε τρία κλίτη με δύο σειρές από ιωνικούς κίονες (τρεις σε κάθε πλευρά).

Η βόρεια πτέρυγα, μήκους 8,5 μέτρων αποτελείται από μια στοά και ένα δωμάτιο, την πινακοθήκη, που φιλοξενούσε εκθέσεις ζωγραφικής.

Η νότια πλευρά των Προπύλαιων δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Το 431 άρχισε ο Πελοποννησιακός πόλεμος και οι εργασίες σταμάτησαν. Το 429 πέθανε ο Περικλής και οι διάδοχοί του δεν έδειξαν ενδιαφέρον για την συνέχιση του έργου.

2.Ο Ναός του Παρθενώνα:

Αφιερωμένος στην αειπάρθενο θεά Αθηνά,είναι το αριστούργημα των κατασκευών, άφθαστου κάλλους και αρμονίας που εκφράζει την ολοκλήρωση της ανθρώπινης διάνοιας,με το εντός αυτού χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς ύψους 13μ.(Θα αναφερθώ λεπτομερώς πιο κάτω).

3.Ο ναός της Απτέρου Νίκης"που βρίσκεται στα Προπύλαια:

Είναι ένας μικρός ολομάρμαρος ναός, που άρχισε να χτίζεται μεταξύ 427 και 424 π.Χ. με αρχιτέκτονα τον Καλλικράτη. Είναι τετράστυλος αμφιπρόστυλος ναός ιωνικού ρυθμού, χτισμένος πάνω σε μία κρηπίδα με τέσσερις βαθμίδες. Δεν έχει πρόναο. Μέσα στο σηκό του, υπήρχε άγαλμα της Αθηνάς Νίκης, που κρατούσε στο αριστερό χέρι περικεφαλαία και στο δεξί ρόδι, που είναι σύμβολο των θεών του κάτω κόσμου.Λέγεται ότι την ονόμασαν άπτερο για να μην φύγει(η νίκη) από την πολη. Η ζωφόρος και τα αετώματα του ναού είχαν γλυπτές παραστάσεις. Γύρω από το 421 - 415 π.Χ. ο ναός περιβλήθηκε με ένα συνεχές θωράκιο ύψους 1,05 μ., που στην εξωτερική του όψη παρίστανε ανάγλυφες Πτερωτές Νίκες την ώρα που προετοιμάζουν θυσία για την Αθηνά.(Φωτο)

4.Το Ερεχθείο:

Αυτός ο ναός χτίσθηκε στην θέση παλαιοτέρου, από το 421 μέχρι το 407πΧ με σχέδια του αρχιτέκτονα Καλλίμαχου.Το σπουδαίο είναι ότι στη διάρκεια ενός φοβερού πολέμου,του Πελοποννησιακού, οι Αθηναίοι δεν σταμάτησαν την κατασκεύη του.

Το Ερέχθειο αποτελεί τον ιερότερο τόπο λατρείας στην Αθήνα. Εκεί λατρεύονταν εκτός από την Αθηνά, ο Ποσειδώνας, ο Ήφαιστος, ο Κέκροπας (ο μυθικός πρώτος βασιλιάς της Αθήνας) και οι τοπικοί ήρωες Ερεχθέας και Βούτης. Όλη η ιστορία της πόλης συμπυκνωνόταν σε αυτό το σημείο. Απομεινάρια της διαμάχης μεταξύ Αθηνάς και Ποσειδώνα για την κυριότητα της πόλης είναι η ελιά(σύγχρονη ) που χάρισε η θεά στην πόλη και βρίσκεται στα δυτικά του κτηρίου και τα ίχνη της τρίαινας του Ποσειδώνα στον βράχο απ'όπου ανέβλυσε αλμυρό νερό. Ακόμα, κάτω από την βόρεια πρόσταση του Ερεχθείου βρίκεται η τρύπα όπου σύμφωνα με τον μύθο κατοικούσε το ιερό φίδι του Εριχθόνιου. Σε ένα από τα εσωτερικά δωμάτια φυλασσόταν το πανάρχαιο (ακόμα και για τότε) ιερώτατο από ξύλο ελιάς, άγαλμα(ξόανο) της θεάς που δεν το κατασκεύασε ανθρώπινο χέρι, γνωστό σαν «Αχειροποίητο», γιατί το είχε ρίξει ο ίδιος ο Ζευς και για τούτο και «Διιπετές» καλείτο. Μπροστά του έκαιγε η περίφημη "άσβεστος λυχνία"και προς τιμή του,όπως προανέφερα, ελάμβανε χώρα η εορτή των "Παναθηναίων".

Το σημείο που χτίστηκε το Ερέχθειο δεν είναι καθόλου τυχαίο καθώς εκεί βρισκόταν και το Μυκηναϊκό ανάκτορο με όλα τα ιερά του. Στον χώρο του θεωρούσαν ότι υπήρχε ο τάφος του Κέκροπα.

Ανατολικά έχει πρόσταση με έξι ιωνικούς κίονες,βόρεια ένα μνημειώδες πρόπυλο με διακοσμημένη θύρα και νότια μία πρόσταση με έξι κόρες,τις γνωστές Καρυάτιδες(αναπαραστάσεις αθηναίδων απαράμιλλης ομορφιάς)που στηρίζουν την στέγη.Η μία απ'αυτές βρισκεται στο Βρετανικό μουσείο του Λονδίνου (κλεμένη) και στην θέση της υπάρχει γύψινο αντίγραφο.



5.Το Πανδρόσειο:
Λίγο πιο δυτικά του Ερεχθείου, μικρή στοά αφιερωμένη στη νύμφη Πάνδροσο, κόρη του Κέκροπα.

6.Το Αρρηφόριο:

Ήταν ένα τετράγωνο κτίσμα στο βορειοδυτικό μέρος της Ακρόπολης. Ήταν ο τόπος κατοικίας των δύο Αρρηφόρων, δύο κοριτσιών ηλικίας 7-11 ετών, που επιλέγονταν κάθε χρόνο για να υφάνουν τον Πέπλο της Αθηνάς με τον οποίο κάλυπταν το ξόανο της θεάς κατά τη γιορτή των Παναθηναίων. Επίσης κατά τη διάρκεια των Αρρηφορίων κουβαλούσαν τα Ιερά Σκεύη (άρρητα-φέρειν). Ήταν κατασκευασμένο από πωρόλιθο και είχε τέσσερις πλευρές με μήκος 12,5 μέτρα η κάθε μία. Στην νότια πλευρά όπου και η κεντρική είσοδος, υπήρχε κιονοστοιχία με δύο ή τέσσερις δωρικούς κίονες. Στα δυτικά, υπήρχε μία τειχισμένη αυλή όπου οι Αρρηφόρες έπαιζαν και ονομαζόταν Σφαιρίστρα των Αρρηφόρων. Πολύ σημαντικό ρόλο στο κτήριο αλλά και στις γιορτές τις οποίες εξυπηρετούσε, ήταν η σκαλισμένη στην βόρεια πλαγιά της Ακρόπολης κλίμακα η οποία συνέδεε το Αρρηφόριο με την πόλη. Από αυτήν την κλίμακα γινόταν η "Κάθοδος των Αρρηφόρων" κατά τα Αρρηφόρια.

Η τελετή διαδραματιζόταν κατά τη διάρκεια της νύχτας και είχε μυστηριακό χαρακτήρα.Οι δύο αρρηφόροι τοποθετούσαν στα κεφάλια τους, κατά το πρότυπο των Καρυάτιδων, καλάθια που τους έδινε η ιέρεια της Αθηνάς των οποίων το περιεχόμενο δεν γνώριζε ούτε η ιέρεια ούτε και οι ίδιες. Στη συνέχεια κατευθύνονταν προς τον περίβολο της Αφροδίτης των Κήπων ο οποίος βρισκόταν εκεί κοντά, στη βόρεια πλευρά της Ακρόπολης που είναι σήμερα κλειστή για το κοινό και από εκεί κατέβαιναν μέσω ενός υπόγειου περάσματος στο εσωτερικό του βράχου. Εκεί κάτω άφηναν τα αντικείμενα που μετέφεραν και έπαιρναν κάτι άλλο που έβρισκαν εκεί, ήδη τοποθετημένο και το έφερναν πίσω μαζί τους καλυμμένο. Ο Παυσανίας είτε δεν ήξερε είτε δεν ήθελε να αποκαλύψει τη φύση των μεταφερομένων αντικειμένων, καθώς και τη σκοπιμότητα αυτής της τελετής για την οποία απ' ό,τι φαίνεται ούτε και η ίδια η ιέρεια της Αθηνάς είχε επαρκή πληροφόρηση. Αλλά τότε ποιος είχε γνώση της φύσης όλων αυτών των αντικειμένων που πηγαινοέρχονταν μέσω υπογείων περασμάτων, χωρίς κάποιο προφανή λόγο με τέτοια μυστικότητα και μέσα στη νύχτα ? Προφανώς κάποιος ή κάποιοι που κατείχαν ιδιαίτερες γνώσεις σχετικές τόσο με τις χθόνιες λατρείες, οι οποίες είχαν συνήθως μυστηριακό χαρακτήρα,όσο και με την ιδιαίτερη σημασία της χρήσης σπηλαίων και υπογείων στοών σε τέτοιου είδους τελετουργίες.

Μην ξεννάμε ότι σήμερα είναι κλεισμένα όλα τα σπήλαια του ιερού βράχου και απαγορεύεται η προσέγγιση σ'αυτα.Γιατί άραγε ? Τι θέλουν να μας κρύψουν ?

7.Το Ιερό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος (προστάτιδα των λεχώνων):

Χτίσθηκε το 459πΧ ΝΔ του Παρθενώνα και λειτουργούσε ως παράρτημα πιθανότατα του μεγάλου ιερού στη Βραυρώνα Αττικής. Είχε σχήμα "Π" και στις πλαϊνές πτέρυγες φυλάσσονταν τα αναθήματα των πιστών.

8.Το Ιερό Διός Πολιέως ΒΑ του Παρθενώνα:

Σε αυτό πραγματοποιούνταν θυσίες βοδιών κατά τους εορτασμούς των Διιπολίων. Για τον λόγο αυτό, κατά τους αρχαϊκούς χρόνους εκτρέφονταν εκεί δίπλα, βόδια όπως φαίνεται από μία επιγραφή που απαγορεύει τη ρίψη κοπριάς στα δυτικά του ναού.

9.Το Ιερό Πανδίονος ανατολικά του Παρθενώνα:

Αφιερωμένο στον μυθικό ήρωα και βασιλιά Πανδίονα, γιο του Εριχθόνιου ή του Κέκροπα. Σε αυτό πραγματοποιούσε τις διάφορες τελετές της η Πανδιονίδα φυλή (μία από τις 10 φυλές των Αθηνών). Στη θέση του βρίσκεται σήμερα το παλιό μουσείο της Ακρόπολης.

10.Η Χαλκοθήκη ΝΔ του Παρθενώνα:

Το κτήριο φιλοξενούσε κυρίως μεταλλικά αναθήματα που είχαν προσφέρει οι πιστοί στην Ακρόπολη, όπως όπλα, αγαλματίδια και υδρίες, και αποτελούσαν περιουσία της θεάς Αθηνάς.Σήμερα σώζονται μόνο λίγα λαξεύματα στο βράχο και κατάλοιπα από τα πώρινα θεμέλιά της.

11.Το χάλκινο άγαλμα της Αθηνάς Προμάχου,ύψους οκτώ μέτρων,μεταξύ των Προπυλαίων και του Παρθενώνα,από τη δεκάτη των λαφύρων που πήραν οι Αθηναίοι μετά τη μάχη του Μαραθώνα.Υπήρχε μέχρι το 395 μ.Χ. και φόβισε κατά τα λεγόμενα τον Αλάριχο κατά την εισβολή του στην Αθήνα. Δεν είναι γνωστό πότε και από ποιον καθαιρέθηκε. Πιθανώς να το μετέφεραν οι Χριστιανοί στο Βυζάντιο.

12.Το χάλκινο άγαλμα της Λημνίας Αθηνάς,πιθανώς στην Βόρεια πλευρά αμέσως μετά τα Προπύλαια (δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για την θέση του).

13.Ο Ναός της Ρώμης και του Αυγούστου ήταν ένα μικρό ιωνικό ναϊκό οικοδόμημα στην Ακρόπολη των Αθηνών. 
Ο ναός ήταν αφιερωμένος στην Ρώμη και στον πρώτο αυτοκράτορά της Οκταβιανό Αύγουστο. Χτίστηκε στα τέλη του 1ου αιώνα π.Χ., μετά το 27 π.Χ., οπότε ο Οκταβιανός είχε πάρει τον τίτλο του Αυγούστου. Πιθανότερη χρονολογία κατασκευής του είναι ανάμεσα στο 17 και 10 π.Χ.. Είχε κυκλικό σχήμα διαμέτρου 8,6 μέτρων περίπου και αποτελείτο από 9 ιωνικούς κίονες. Στεγαζόταν από ημισφαιρική ή κωνική ορωφή με μαρμάρινα κεραμίδια.(Φωτο-αναπαράσταση))

Στούς πρόποδες της Ακρόπολης υπήρχε μεγάλος αριθμός κτισμάτων με κυριότερα:

1.Το Ωδείο του Περικλή, η ξύλινη στέγη του οποίου ήταν κανονική πυραμίδα.

2.Το θέατρο του Διονύσου.

3.Το Ασκληπιείο.

4.Άγνωστο θέατρο στην θέση του οποίου χτίσθηκε το 161μΧ το Θέατρο του Ηρώδη του Αττικού και η στοά του Ευμένους.


ΦΕΙΔΙΑΣ

Κατασκευαστής του μεγαλουργήματος του Παρθενώνα και γενικός επόπτης όλων των έργων,ήταν ο γλύπτης Φειδίας, ο οποίος γεννήθηκε στην Αθήνα το 500 π.Χ. και έζησε 80 χρόνια, όταν ο μέσος όρος ζωής την εποχή εκείνη ήταν τα 50 χρόνια.Το όνομα ΦΕΙΔΙΑΣ μαρτυρεί κάποιες ιδιαίτερες ιδιότητες του ατόμου το οποίο ήταν επιφορτισμένο με ειδική αποστολή.

Το ΦΕΙΔΙΑΣ αναλύεται σε ΦΕΙ+ΔΙΑΣ.

Το ΦΕΙ σημαίνει, φείδομαι, κάνω τα πάντα με μέτρο, και ο Παρθενώνας είναι ο 
ναός του μέτρου και της αρμονίας.Σημαίνει επίσης το φέγγος.

Το ΦΕΙ αναλύεται σε Φ+Η=Φως είσαι , ήλιος, Απόλλωνας, αιώνιο φως.

Το γράμμα «Φ» σχηματίζεται από τον κύκλο «Ο» και από την κάθετη γραμμή «Ι» όταν το ένα τοποθετηθεί πάνω στο άλλο δημιουργούν τη θεία υπόσταση αφού ο κύκλος παριστά το σύμπαν και η κάθετη γραμμή τη θεϊκή ακτίνα.

Το δεύτερο συνθετικό ΔΙΑΣ είναι ο πατέρας των θεών και ανθρώπων, είναι η ουράνια οντότητα γνωστή σαν Ιερός Άρχοντας Φωτός.
Επομένως το όνομα Φειδίας σημαίνει το φέγγος-Φως του Δία, και κρυπτογραφεί μια ουράνια ενσαρκωμένη οντότητα με συγκεκριμένο έργο,αφού εκτός από τα αριστουργήματα της Ακροπόλης κατασκεύασε και τα παρακάτω έργα:

1.Χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου. Είχε ύψος 13 μέτρα, περίπου ένα τόνο χρυσάφι, ελεφαντοστούν, μάτια από πολύτιμους λίθους και το Γοργόνειο στο στήθος από πολύτιμο λίθο κοραλένιου χρώματος και πάνω σ' αυτό ήταν σκαλισμένο το κεφάλι της Γοργόνας-Μέδουσας.(Θα αναφερθώ σ'αυτο με λεπτομέρειες πιο κάτω).

Οι Αθηναίοι κατηγόρησαν αργότερα το Φειδία πως είχε κλέψει αρκετό από το χρυσάφι που προοριζόταν για το άγαλμα και τον έφεραν σε δίκη.Εκείνος,γνωρίζοντας πολύ καλά τον ανθρώπινο φθόνο, είχε λάβει τα μέτρα του. Είχε ζυγίσει το χρυσάφι που του παράδωσαν, το οποίο ήταν ακριβώς 44 τάλαντα. Το χρυσάφι στο άγαλμα το είχε τοποθετήσει με τέτοιον τρόπο, ώστε να ξεκολλάει εύκολα και να μπαίνει ξανά στη θέση του. Στη δίκη ζήτησε να βγάλουν το χρυσάφι και να το ζυγίσουν, πράγμα που έγινε. Και το βάρος του ήταν ακριβώς το ίδιο, 44 τάλαντα!

Φυσικά ο Φειδίας αθωώθηκε. Αλλά, βρήκε καινούργιους μπελάδες. Τον κατηγόρησαν για ιεροσυλία, επειδή έδωσε στους δύο πολεμιστές της ασπίδας της Αθηνάς, τη μορφή του και τη μορφή του Περικλή.Θα τον καταδίκαζαν οπωσδήποτε σε θάνατο, αλλά κατάφερε να δραπετεύσει και έφυγε για την Ολυμπία, όπου μαζί με τους δυο αχώριστους βοηθούς του,Πάναινο και Κολώτη,έφτιαξε ένα καινούργιο αριστούργημα, το γιγαντιαίο (12μ) χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός(ένα από τα επτά θαυματα).Δυστυχώς όμως και εδώ τον κυνήγησε η ίδια μοίρα, αφού ξανά κατηγορήθηκε για κατάχρηση και κλοπή χρυσού και φυλακίστηκε ως τον θάνατό του.


2.Το άγαλμα της Αθηνάς Προμάχου. Ήταν ένα τεράστιο χάλκινο άγαλμα οκτώ μέτρων,με επίχρυση αιχμή δόρατος που φαινόταν από τους παραπλέοντας το Σούνιο ναυτικούς.Ευρίσκετο στον χώρο μεταξύ Προπυλαίων και Ερεχθείου.

3.Το άγαλμα της Λημνίας Αθηνάς,αφιέρωμα των κληρούχων της Λήμνου. Χάλκινη κι αυτή, φημιζόταν για το κάλλος του προσώπου, τις θαυμάσιες αναλογίες των χαρακτηριστικών και την αυστηρή πνευματική της έκφραση. Στεκόταν ορθή με το δόρυ, το κράνος στο χέρι και την ασπίδα λοξά στο στήθος. Η θέση του δεν είναι ακριβώς γνωστή.Πιθανότατα ήταν στημένο σε μαρμάρινη βάση αμέσως μετά τα Προπύλαια, στα αριστερά του εισερχομένου.

4.Το άγαλμα της Αρείας Αθηνάς των Πλαταιών. Ένα αριστούργημα από επιχρυσωμένο ξύλο με κεφάλι και άκρα χειρών και
ποδών μαρμάρινα,από τα λάφυρα του Μαραθώνα.

5.Το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Ολυμπίου Διός της Ολυμπίας, κολοσσιαίων διαστάσεων (12,20μ) ένα από τα εφτά θαύματα της
αρχαιότητας. Ήταν τόσο τέλειο άγαλμα που υπήρχε η επιγραφή για τον επισκέπτη «Ω Φειδία ή εσύ ανέβηκες στους ουρανους και είδες τον Δία ή ο Ζευς κατέβηκε στη γη».

6.Χάλκινο "σύνταγμα" Αθηναίων ηρώων, Αθηνάς, Απόλλωνα και Μιλτιάδη, αφιέρωμα από τα λάφυρα του Μαραθώνα στους Δελφούς.

7.Χρυσελεφάντινη Αθηνά στην Πελλήνη Αχαΐας, από τα πρωιμότερα έργα του.

8.Χάλκινος Απόλλων Παρνόπιος (δηλ. ακριδοκτόνος) μπροστά στον Παρθενώνα.

9.Αφροδίτη Ουρανία από παριανό μάρμαρο στην Αγορά.

10.Χρυσελεφάντινη Ουρανία Αφροδίτη στην Ήλιδα.

11.Χρυσελεφάντινη Αθηνά στην Ήλιδα.

12.Χάλκινο άγαλμα πληγωμένης Αμαζόνας στο ιερό της Αρτέμιδος στην Έφεσο.

13.Εκτός από τα έργα αυτά κατασκεύασε το ναό του Ηφαίστου ή περισσότερο γνωστό σαν "Θησείο"( ο μοναδικός σχεδόν ακέραιος ναός σήμερα), από Πεντελικό μάρμαρο, το ναό του Άρη στην αρχαία αγορά των Αθηνών, το ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο, της Νεμέσεως στη Ραμνούντα Αττικής, και το ναό του Ιλισσού (πιθανώς της Αρτέμιδος) κοντά στον ναό του Ολυμπίου Διός στην Αθήνα.


ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ

Πριν αναφερθώ με λεπτομέριες για τα δημιουργήματα της Ακροπόλεως,θα αναφέρω με λίγα λόγια για την ιστορία της μέχρι σήμερα.

Στην Ρωμαϊκή εποχή δεν πραγματοποιήθηκαν πολλές αλλαγές πάνω στην Ακρόπολη. Το μόνο καινούργιο μνημείο ήταν ο κυκλικός ναός της Ρώμης προς τιμή του αυτοκράτορα Αύγουστου και της Ρώμης ανατολικά του Παρθενώνα.Περί το 180μ.Χ. κατασκεύαστηκαν τα Μικρά Προπύλαια που οχυρώθηκαν. Επίσης, μία μικρή επισκευή έγινε στον δυτικό τοίχο του Ερεχθείου που είχε υποστεί ζημιές από πυρκαγιά.

Αντίθετα, στη νότια πλαγιά της Ακρόπολης προστέθηκαν νέα κτήρια. Το θέατρο του Διονύσου απέκτησε νέα μεγαλοπρεπή σκηνή από τον Νέρωνα ο οποίος σε μια επίσκεψή του στην Αθήνα έδωσε εκεί μουσική παράσταση. Το Ωδείο του Περικλή, που είχε καταστραφεί από τους Αθηναίους κατά την πολιορκία του Σύλλα, για να μην χρησιμοποιήσει ο Ρωμαίος στρατηγός τα ξύλα της στέγης του, ξαναχτίζεται. Στο άλλο ακριβώς άκρο της πλαγιάς ο Ηρώδης ο Αττικός έχτισε ένα μεγαλοπρεπές ωδείο, το Ηρώδειο το οποίο ήταν, κατά τον περιηγητή Παυσανία, το ωραιότερο της Ελλάδας. Επίσης παρατηρούνται αρκετές μικροεπισκευές και ανακαινίσεις στα περισσότερα κτήρια της νότιας κλιτύος.

Το 267μΧ το γερμανοσκανδιναυικό φύλο των Ερούλων,κατά το πέρασμα του από την Αθήνα,πυρπολεί το εσωτερικό του Παρθενώνα.Η ολοκληρωτική καταστροφή απεφεύχθει χάρις στον άρχοντα των Αθηνών Δέξιππο,ο οποίος νίκησε τους βαρβάρους σε μάχη κοντά στον Κηφισό ποταμό.Έναν αιώνα αργότερα θα τον επισκευάσει ο αυτοκράτωρ Ιουλιανός Ο Φιλόσοφος(γνωστός και ως παραβάτης).

Την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου, η Ακρόπολη αρχίζει να παρακμάζει, καθώς η παλιά θρησκεία χάνει την αίγλη της.

Το 369μΧ οι Βησιγότθοι υπό τον Αλάριχο,με την εντολή από τον αυτοκράτωρα Θεοδόσιο "ες έδαφος φέρειν τα των Ελλήνων ιερά",μόλις αντίκρυσαν το επί της Ακρόπολις άγαλμα της Αθηνάς Προμάχου,πανικόβλητοι ετράπησαν σε φυγή !!!

Ο Παρθενώνας το 500μΧ μετατρέπεται σε ναό της Παναγίας Αθηνιώτισσας, τα Προπύλαια σε ναό των Ταξιαρχών και το Ερεχθείο σε ναό της Θεοτόκου.

Γύρω στον 5ο μΧ αιώνα έγινε η καταστροφή των βόρειων και δυτικών μετόπών του Παρθενώνα από τους χριστιανούς.

Τον 6ο μΧ αιώνα κατ'εντολή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού, ξήλώθηκαν τα καλύτερα μάρμαρα και κίονες για να κοσμήσουν την αγ.Σοφία στην Κωνσταντινούπολη.

Κατά τον 12ο μΧ αιώνα, αφαιρέθηκαν έξι λίθοι της ζωφόρου του Παρθενώνα προκειμένου να δημιουργηθούν ισάριθμα παράθυρα, τρία σε κάθε μακρά πλευρά του κτηρίου, το οποίο εξακολουθούσε να λειτουργεί ως εκκλησία.Την ίδια περίοδο,που έγινε και κατοικία των αρχιεπισκόπων η Ακρόπολη, ξηλώνόντουσαν τα μάρμαρα για να χτιστούν οι εκκλησίες που βρίσκονται γύρω απο την Ακροπολη.

Οι αναφορές που υπάρχουν για τις αρχιτεκτονικές ανακατασκευές στην μετατροπή του Παρθενώνα σε εκκλησία, που υψώθηκαν τοίχοι ανάμεσα στους κίονες(αναρωτιέμαι αν κουβαλήσαν νέα υλικά για να χτίσουν ή βρήκανε τριγύρω τίποτε σπασμένα από μόνα τους... τυχαία) αναφέρουν ότι ανοίχτηκαν τρεις είσοδοι από τα δυτικά (και δεν ανοίγονται είσοδοι χωρίς να γκρεμιστεί κάτι).

Την εποχή της Φραγκοκρατίας ο χώρος γίνεται τόπος κατοικίας των Φράγκων ηγεμόνων, τα Προπύλαια διαμορφώνονται σε ανάκτορα, ενώ σε κάποιο μέρος τους,χτίστηκε ένας ψηλός τετράγωνος πύργος. Γενικά όμως η όψη της Ακρόπολης δεν υφίσταται αλλαγές.

Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την Αθήνα το 1456, ο Παρθενώνας έγινε τζαμί. Οι Τούρκοι έχτισαν πολλά σπιτάκια πάνω στην Ακρόπολη και χρησιμοποίησαν διάφορα κτίρια της για αποθήκες πυρομαχικών. Το 1655, ένας κεραυνός τίναξε στον αέρα τα Προπύλαια. Η μεγαλύτερη καταστροφή όμως έγινε το 1687, όταν ο βενετσιάνος Μοροζίνι, πολιορκούσε την Ακρόπολη. Μια οβίδα έπεσε στον Παρθενώνα ανατινάζοντας την εντός αυτού αποθήκη πυρομαχικών, γκρεμίζοντας ένα μεγάλο μέρος του ναού(μέχρι τότε ο Παρθενώνας ήταν σχεδόν ανέπαφος).Όταν τελικά κατόρθωσε να καταλάβει το βράχο λεηλάτησε τους θησαυρούς, όπως είχαν κάνει πριν απ' αυτόν τόσοι άλλοι κατακτητές. Και το Ερεχθείο καταστρέφεται σιγά-σιγά, γιατί οι Τούρκοι χρησιμοποιούσαν τα μάρμαρα για να φτιάχνουν ασβέστη, που ήταν πρώτη ύλη στο χτίσιμο. Το 1687 οι Τούρκοι διέλυσαν το ναό της Απτέρου Νίκης και με τα αρχιτεκτονικά του μέλη ενίσχυσαν τις οχυρώσεις τους.

Εκτεταμένες καταστροφές προκάλεσε ο Άγγλος λόρδος Έλγιν λίγο πριν από την Επανάσταση του 1821.Πρέσβης της Αγγλίας στην Κωνσταντινούπολη,εφοδιάσθει με Τουρκικό φιρμάνι απο τον Σουλτάνο,ήρθε στην Αθήνα και έβαλε να ξηλώσουν τη ζωφόρο του Παρθενώνα, μετόπες, αετώματα, μία Καρυάτιδα και έναν κίονα του Ερεχθείου, τα οποία μετέφερε στην Αγγλία και όπου και βρίσκονται μέχρι σήμερα,στο Βρετανικό μουσείο του Λονδίνου. Για όλα αυτά πλήρωσε 35.000 λίρες στους Τούρκους και στους Αθηναίους δώρισε ένα ρολόι, που στήθηκε στην αρχαία αγορά.Συνολικά αφήρεσε 253 τεμάχια,μεταξύ αυτών και το άγαλμα του Διονύσου που ευρίσκετο στο κάτω από την Ακρόπολη θέατρο του.

Κατά την Επανάσταση του 1821 η Ακρόπολη πολιορκήθηκε διαδοχικά από Έλληνες και Τούρκους και υπέστει νέες καταστροφές.

Στις 31 Μαρτίου 1833 εκυμάτισε για πρώτη φορά στις επάλξεις της η Ελληνική σημαία.

Ο πρώτος βασιλιάς Του Ελληνικού κράτους"Όθων",θέλησε να κατασκευάσει το παλάτι του επι του Ιερού Βράχου.Αυτό όμως απεφεύχθει με προτροπή του πατέρα του, βασιλιά της Βαυαρίας.

Μετά την δημιουργια του Ελληνικού Κράτους υπήρξε διεθνές ενδιαφέρον για την προστασία και την αναστήλωση αυτού του μνημείου της ανθρωπότητας. Οι Έλληνες αρχαιολόγοι άρχισαν πρώτοι τις ανασκαφές το 1834, ενώ παράλληλα ξεκαθάρισαν το τοπίο γκρεμίζοντας ότι δεν ανήκε στην κλασική και υστερότερη εποχή. Ο Λουδοβίκος Ρος αναστήλωσε το ναό της Απτέρου Νίκης και από το 1874 άρχισε ένα ευρύ και αυστηρά επιστημονικό πρόγραμμα αποκατάστασης.

Το πρόγραμμα αυτό συνεχίζεται μέχρι σήμερα, ενώ ένα άλλο πρόβλημα είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση, που διαβρώνει και καταστρέφει τα μάρμαρα σιγά-σιγά.Μετά την οικοδόμηση του νέου Μουσείου της Ακρόπολης,πολλά έργα και κίονες μεταφέθηκαν σ'αυτό,ενώ στην θέση τους τοποθετούνται ομοιώματα από τσιμέντο,γύψο κλπ υλικά.


ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ

Ο Παρθενώνας είναι το μεγαλύτερο και επισημότερο οικοδόμημα της Ακρόπολης και συγκεντρώνει τον θαυμασμό όλου του κόσμου αιώνες τώρα.Εκτίσθει λίγο νοτιότερα της θέσης των δύο προτέρων ναών του 750 και του 530πΧ, γνωστοί σαν "Εκατομπεδον". Οι εργασίες για την ανέγερση του ολομάρμαρου αυτού ναού της Αθηνάς άρχισαν το 447 π.Χ. υπό τη διεύθυνση των αρχιτεκτόνων Ικτίνου και Καλλικράτη και με κύριο επόπτη τον Φειδία. Ο ναός τελείωσε το 438 και κατά τα Παναθήναια του επόμενου χρόνου αφιερώθηκε στην πολιούχο θεά. Παρ' όλ' αυτά οι εργασίες συνεχίστηκαν μέχρι το 432. Είναι ναός δωρικού ρυθμού περίπτερος με 8 κίονες στις στενές και 17 στις μακριές πλευρές. Οι κίονες έχουν ύψος 10,5 μ. και πάνω τους στηρίζεται ο θριγκός (επιστύλια), οι μετόπες, τα τρίγλυφα, τα γείσα και τα αετώματα. Ο σηκός ήταν χτισμένος ολόκληρος με μαρμάρινες πέτρες σε οριζόντιες σειρές και σε καθεμία στενή πλευρά είχε από έξι δωρικούς κίονες, οι οποίοι τον χώριζαν σε δύο μέρη: τον κυρίως ναό και τον οπισθόδομο. Η ζωφόρος στους τοίχους του σηκού είχε παραστάσεις της πομπής των Παναθηναίων.

Ο κυρίως ναός στο εσωτερικό του χωριζόταν σε τρία μέρη· Αυτό γινόταν με δύο κάθετες δωρικές κιονοστοιχίες. Το μεσαίο από τα τρία μέρη ήταν το πλατύτερο και σ' αυτό ήταν στημένο πάνω σε βάθρο το περίφημο χρυσελεφάντινο άγαλμα της Παρθένου Αθηνάς, το οποίο ο Φειδίας είχε ολοκληρώσει και τοποθετήσει το 338 π.Χ. στη θέση του. Οι 92 μετόπες εσωτερικά ήταν ανάγλυφες και παρίσταναν διάφορα μυθολογικά θέματα.

Εξωτερικά είχε γλυπτές μετόπεςπου απεικόνιζαν:

-Την Γιγαντομαχία, στην ανατολική.
-Την Αμαζονομαχία,στην δυτική.
-Τον Τρωικό πόλεμο, στην Βόρεια.
-την κενταυρομαχία, στην νότια.

Στα δύο αετώματα εικονίζονταν μυθικές σκηνές που είχαν σχέση με την θεά Αθηνά :

-Η γέννηση της παρουσία των άλλων θεών,στο ανατολικό.
-Ο αγώνας της με τον Ποσειδώνα για το όνομα της πόλης,στο δυτικό.

Οι διαστάσεις του ναού ήταν:

Πλάτος 30,88 μ.
Μήκος 69,50 μ
Ύψος 21 μ. (2 + 14+5) από την γη έως την κορυφή του αετώματος.
Εμβαδόν 2.140,16 τετραγωνικά μέτρα.

Από αιώνες οι Έλληνες αρχιτέκτονες, ποτέ δεν σταμάτησαν να δουλεύουν για να ανυψωθεί ένας ναός από απλό λειτουργικό οικοδόμημα σε ένα αισθητικό δημιούργημα. Ο Παρθενώνας βρίσκεται στην κορυφή όλων των αρχαίων οικοδομημάτων ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο. Ας εξετάσουμε ένα προς ένα τα στοιχεία της αισθητικής αυτής υπεροχής:

- Η τοποθέτηση στο χώρο: Βγαίνοντας από τα Προπύλαια, ο επισκέπτης αντίκριζε όχι το μέτωπο του ναού αλλά ολόκληρο το σώμα του, χαρίζοντάς του την "ευμετρίαν" του, δηλαδή το ισοδύναμο ζύγισμα του πλάτους προς το μήκος και το ύψος του.

- Οι τρεις κατά μήκος διαιρέσεις ενός ναού (το κρηπίδωμα, η κιονοστοιχία και ο θριγκός) έχουν την αρμονικότερη σχέση, την οποίαν γνώρισε ποτέ η ελληνική τέχνη. Πρώτοι ο Γερμανός Hoffner και ο Άγγλος Pennethorne διαπίστωσαν ότι οι βαθμίδες του Παρθενώνος είναι καμπύλες. Οι βαθμίδες φουσκώνουν προς το κέντρο στις μεν μακριές πλευρές 0,11 μ.,στις δε στενές 0,06μ., σχηματίζοντας τις "υπερβολικές" λεγόμενες καμπύλες. Οι επάλληλες αυτές καμπύλες δίνουν την εντύπωση πως ο ναός έχει πάρει μια βαθιά ανάσα πριν σταθεί στον χώρο.

- Αντίθετα, οι τοίχοι και η κιονοστοιχία, που αποτελούν τη δεύτερη καθ' ύψος διαίρεση του κτιρίου, κλίνουν προς τα μέσα με τρόπο, ώστε το κτίριο σχηματίζει τη βάση μιας μεγάλης πυραμίδας της οποίας το υψος(αν προεκταθούν οι κίονες)είναι 1.852μ. Οι γωνιαίοι κίονες έχουν φυσικά διπλή κλίση, δηλαδή γέρνουν προς τα μέσα,αν παρατηρηθούν από τη στενή αλλά και από τη μακριά πλευρά του κτηρίου.

- Μείωση- Ένταση- Βηματισμός: Η "μείωση" είναι το αδυνάτισμα του πάχους των κιόνων προς τα πάνω. Η μείωση αυτή δεν είναι ενιαία και ακολουθεί μία ιδιόρρυθμη καμπύλη. Στα 2/5 περίπου του ύψους του κίονος παρουσιάζεται μία αντίθετη κίνηση, η οποία μοιάζει με φούσκωμα και ονομαζόταν "ένταση", ακριβώς επειδή αποσκοπούσε στην εντύπωση πως ο κίων εντείνει την δύναμη του, για να κρατήσει το βάρος του θριγκού. Αλλά και ο "βηματισμός" των κιόνων είναι πολύ προσεγμένος. Καμία απόσταση μεταξύ των κιόνων δεν είναι ακριβώς η ίδια και επί πλέον,οι αποστάσεις των γωνιαίων κιόνων με τους διπλανούς τους είναι μεγαλύτερες απ' ό,τι μεταξύ των ενδιάμεσων κιόνων.

Όλες αυτές οι λεπτότητες, οι οποίες δεν είναι αμέσως φανερές στο μάτι, επεδίωκαν να εξασφαλίσουν για το κτίριο μία δική του ζωή αλλά και μία κρυφή αρμονία. Έτσι ο Παρθενώνας συνιστά ένα έργο πολύπλοκων υπολογισμών, που αποδεικνύει πόσο προηγμένη ήταν η μαθηματική επιστήμη αλλά και πόσο υψηλές ήταν οι απαιτήσεις του κοινού της εποχής εκείνης.

Στο επιστύλιο του Παρθενώνα ήταν αναρτημένες και οι 26 ασπίδες από τις 300 Περσικές πανοπλίες-λάφυρα,τις οποίες είχε στείλει ο Μέγας Αλέξανδρος στην θεά Αθηνά μετά την μάχη στον Γρανικό ποταμό,όπου ηταν και η πρώτη νίκη του κατά των Περσών το 334πΧ.

Οπως ανέφερα και παραπάνω,ο Παρθενώνας έμεινε άθικτος μέχρι το 1687μΧ οπότε καταστράφηκε από έκρηξη πυρομαχικών που είχαν αποθηκεύσει οι Τούρκοι,κατά την διάρκεια της πολιορκίας της Ακρόπολης από τους Βενετούς τους του Μοροζίνι.




ΧΡΥΣΕΛΕΦΑΝΤΙΝΟ ΑΓΑΛΜΑ ΤΗΣ ΘΕΑΣ ΑΘΗΝΑΣ

Στο σηκό του Παρθενώνα ο Φειδίας έστησε το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς, ένα πραγματικό αριστούργημα ομορφιάς, τέχνης, χάρης και επιβλητικότητας.

Μας το περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια ο Παυσανίας, που το είδε στη θέση του όταν επισκέφτηκε την Αθήνα.Το ύψος του αγάλματος ήταν 13μ και μαζί με το βάθρο έφτανε τα 15 μέτρα.Τα διαμαντένια μάτια της θεάς σε οβάλ σχήμα είχαν 25 εκατοστά μήκος και 12 πλάτος, και ήταν μια Αθηνά που στεκόταν όρθια,επιβλητική και ολοζώντανη. Η Αθηνά φορούσε μακρύ ποδήρη χιτώνα,τα χέρια της ήταν γυμνά, φτιαγμένα από ελεφαντόδοντο, το στήθος ήταν σκεπασμένο με την αινιγματική Αιγίδα που την συγκρατούσε κοραλένιος πολύτιμος λίθος το "Γοργόνειο" που είχε διάμετρο 30 εκατοστά με σχεδιασμένο το κεφάλι της Μέδουσας πάνω σε αυτό. Στο δεξί της χέρι κρατούσε τη φτερωτή νίκη, που είχε ύψος 1,80εκ.και ήταν χρυσελεφάντινη. Στο αριστερό χέρι κρατούσε ακουμπισμένα στο δάπεδο, το δόρυ και την ασπίδα. Στο εσωτερικό της ασπίδας φαινόταν ένα φίδι που παρίστανε τον Εριχθόνιο,επίσης ο μοναδικός ζωγράφος Πολύγνωτος είχε ζωγραφίσει σκηνή από τη πρώτη Γιγαντομαχία και στο εξωτερικό υπήρχε σκηνή από τον πόλεμο του Θησέα με τις Αμαζόνες. Σ' έναν από τους πολεμιστές ο Φειδίας είχε δώσει τη μορφή του Περικλή και σ'έναν άλλο, σ'ένα γέρο που σήκωνε μια πέτρα, τη δική του μορφή.Στην κορυφή της περικεφαλαίας του αγάλματος της Αθηνάς υπήρχε σκαλισμένη μια σφίγγα και αριστερά και δεξιά δύο γρυπολέοντες.

Το χρυσάφι του αγάλματος ζύγιζε περίπου έναν τόνο,αξίας 44 ταλάντων!

Τον 5ο μΧ.αιώνα η χρυσελεφάντινη Αθηνά μεταφέρθηκε από τους χριστιανούς στην Κωνσταντινούπολη. Έκτοτε χάνονται τα ίχνη της.Κυκλοφορούν και κάτι ανεπιβεβαίοτες φήμες ότι είναι αποθηκευμένη σε κάποια μυστική υπόγεια στοά ,κάτω απο την Ακρόπολη(?)



ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

Κατά την ανέγερση του Παρθενώνα όπως αναφέρει ο Πλούταρχος στο «Βίος Περικλή» (13) συνέβησαν μυστηριώδη γεγονότα.
Ο αρχιτεχνίτης του Παρθενώνα Μνησικλής, έπεσε από το ικρίωμα ανέγερσης του ναού από μεγάλο ύψος και τραυματίστηκε πολύ σοβαρά.

Από το ατύχημα αυτό ο Περικλής είχε περιέλθει σε απόγνωση, όχι μόνο γιατί θα καθυστερούσαν οι εργασίες αλλά και γιατί ο Μνησικλής ήταν επιστήθιος φίλος του. Ξαφνικά εμφανίστηκε σαν όραμα η Αθηνά και του υπέδειξε ένα βότανο, με το οποίο θα γινόταν καλά ο τραυματίας.

Την επομένη το πρωί έστειλε και βρήκαν το βότανο που παραδόθηκε στους θεραπευτές, ενώ η κατάσταση του Μνησικλή είχε επιδεινωθεί. Μετά τη χορήγηση του βοτάνου,άρχισε να συνέρχεται πολύ γρήγορα, αποθεραπεύτηκε τελείως και είναι
αυτός που αποπεράτωσε τον Παρθενώνα.

Εκείνο για το οποίο δε γνωρίζουμε απολύτως τίποτε είναι η τεχνολογία με την οποία κατασκευάστηκαν τα μεγαλουργήματα του Παρθενώνα. Η προσπάθεια που καταβάλλεται να πείσουν ότι τα πάντα έγιναν με πρωτόγονα μέσα είναι τουλάχιστον άστοχη.
Το επιχείρημα ότι χρησιμοποιήθηκαν μόνο τα χέρια δεν απαντά σε πλήθος ερωτημάτων. Τα γεγονότα μαρτυρούν ότι υπήρχε τεχνολογία εφάμιλλη της σημερινής ή και ανώτερη,αφού κατασκευήστηκαν με όλους τους κανόνες αντισεισμικότητας.

Σύγχρονοι Αμερικανοί επιστήμονες έχουν παραδεχθεί πως,ακόμα με σύγχρονα μέσα και μηχανήματα,είναι αδύνατον να μπορέσουν να ξαναφτιάξουν το ίδιο κατασκεύασμα με τις ίδιες λεπτομέρειες και τα ίδια μυστκά.

Το πρώτο βασικό ερώτημα,σε σχέση με τις αμερικάνικες διαπιστώσεις,είναι το που και πως σχεδιάστηκε ο Παρθενώνας,ώστε οι απλοί εργάτες,λιθοξόοι,κλπ που θα εκτελούσαν την οικοδόμηση,να συλάβουν τις απίστευτα πολύπλοκες ιδέες,οι οποίες ,αν και δεν είναι ορατές,είναι υπαρκτές και κάνουν το οικοδόμημα να ξεχωρίζει.

Αν εξετάσουμε λεπτομερώς τις διαστάσεις του,θα διαπιστώσουμε πως μέσα σ'αυτά τα νούμερα εκφράζονται συμπαντικές μονάδες μέτρησης,όπως οι αριθμοί φ=1,61803 (χρυσή τομή),π=3,1416, e=2,61802..(νεπέριος αριθμός που είναι ίσος περίπου με φ2).

Ενώ οι πρόγονοι μας κατασκεύασαν μέσα σε εννέα χρόνια τα μεγαλουργήματα της Ακρόπολης οι σημερινοί Έλληνες χρειάζονται τριάντα χρόνια για την αναστήλωση μόνο του Παρθενώνα.

Όσον αφορά το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς,αν κρίνουμε από τα 13 μέτρα ύψους του, όσο μια τετραόροφη οικοδομή, τότε η μεταφορά του και η τοποθέτηση του ακόμη και σήμερα γίνεται προβληματική.

Πλήθος θρύλων μιλούν για θησαυρούς θαμμένους στο εσωτερικό του, αμύθητης αξίας αγάλματα και λαβυρινθώδεις στοές που φτάνουν μέχρι τη θάλασσα. Υπάρχει μάλιστα και ένας θρύλος που τοποθετεί κάτω από το έδαφος της Ακρόπολης έναν Παρθενώνα μεγαλοπρεπέστερο από αυτόν που όλοι γνωρίζουμε. Ο Παυσανίας, περιγράφοντας την Ακρόπολη αναφέρει διάφορα ιερά σπήλαια, μυστηριώδη πηγάδια και ανοίγματα του εδάφους, καθώς και μυστικές τελετές που συνδέονταν με όλα αυτά.

Επίσης ο Παυσανίας περιγράφοντας τον ιερό χώρο του Ερεχθείου αναφέρει στο εσωτερικό του παράξενου οικοδομήματος την ύπαρξη ενός πηγαδιού με θαλασσινό νερό. Το αξιοπερίεργο σχετικά με αυτό το πηγάδι δεν είναι τόσο το γεγονός ότι διαθέτει θαλασσινό νερό, όσο το γεγονός ότι όταν φυσάει νοτιάς ακούγεται μέσα του ήχος κυμάτων! Υποτίθεται ότι το πηγάδι αυτό το δημιούργησε ο Ποσειδώνας με ένα χτύπημα της τρίαινάς του κατά τη διάρκεια της φιλονικίας του με την Αθηνά για την κυριαρχία της πόλης. Άραγε υπάρχει κάποια υπόγεια διαδρομή που ενώνει το πηγάδι του Ερεχθείου με τη θάλασσα ? Σήμερα πάντως το εσωτερικό του Ερεχθείου είναι απρόσιτο για το κοινό, και κανείς δεν μπορεί να είναι εκεί όταν φυσάει νοτιάς για να ακούσει τον φλοίσβο των κυμάτων που ταξιδεύει με τον άνεμο ως το βράχο της Ακρόπολης.

Μην ξεχνάμε επίσης τις δύο πυραμίδες που σχηματίζουν,οι προεκτάσεις του ιερού βραχου στα 835,50μ και οι προεκτάσεις των κίονων του Παρθενώνα στα 1852μ.Είναι γνωστόν ότι η Πυραμίδα,είναι το πλέον ενεργειακό στερεό σχήμα.

Τέλος πρέπει να αναφέρω ότι μέχρι και πρίν λίγα χρόνια,πουλιά δεν πετούσαν πάνω από τον ιερό βράχο.Αυτό άρχισε να γίνεται μετά το 1979 πού άρχισε η αντικατάσταση των μαρμάρων με τσιμεντένια και γύψινα ομοιώματα και επιδεινώθηκε τα τελευταία χρόνια με την απομάκρυνση του μεγαλυτέρου μέρους των μαρμάρων,που μεταφέρθησαν στο νέο μουσείο για να προστατευθούν από τους ρύπους της πόλεως.

Επίσης στην Ακρόπολη δεν λειτουργούσαν τα GPS όταν υπήρχαν τα κανονικά μάρμαρα.

ΕΣΣΕΤ' ΗΜΑΡ

συνεχίζεται...

Το Β' μέρος ΕΔΩ