ΤΟ «ΜΟΙΡΑΙΟ ΛΑΘΟΣ» ΤΟΥ ΧΙΤΛΕΡ

(Το παρόν άρθρο αναδημοσιεύεται με την άδεια του συγγραφέα)

Οι  ερευνητές  και  οι  ιστορικοί  που  πιστεύουν  ότι  ο  Χίτλερ  ήταν  ένας  ικανός  στρατηγός  και  πολεμικός  αρχηγός  έχουν  αυξηθεί  τις  τελευταίες  δεκαετίες.  Ωστόσο  η  εικόνα  του  ως  ανεπαρκούς  πολεμικού  αρχηγού  ήταν  έως  πρόσφατα  η  επικρατούσα,  κυρίως  λόγω  των  μεταπολεμικών  αναφορών  των  στρατηγών  του  οι  οποίοι  επιχείρησαν  να  αποποιηθούν  την  ευθύνη  της  ήττας,  και  προφανώς  επειδή  η  Γερμανία  δεν  ήταν  η  νικήτρια.  Σύμφωνα  με  αυτήν  την  εικόνα,  ο  Χίτλερ  οδήγησε  τη  Γερμανία  στην  καταστροφική  ήττα  στον  Β΄  Παγκόσμιο  πόλεμο,  τόσο  με  το  να  δημιουργεί  εξωτερικούς  εχθρούς  τους  οποίους  η  χώρα  δεν  μπορούσε  να  νικήσει,  όσο  και  με  το  να  παρεμβαίνει  στο  έργο  των  στρατηγών  του,  ιδιαίτερα  στις  λεπτομέρειες  των  επιχειρήσεων.

Παρότι  ο  Χίτλερ  δεν  μπορεί  με  βεβαιότητα  να  καταταγεί  ανάμεσα  στους  πολύ  σημαντικούς  στρατηγούς  της  Ιστορίας  έχοντας  υποπέσει  σε  αρκετά  λάθη  (αλλά  όχι  καθοριστικά),  πρέπει  να  θεωρείται  σε  γενικά  πλαίσια  ικανός  στρατιωτικός  ηγέτης  και  στρατηγός,  περισσότερο  κατά  το  διάστημα  1933-41.  Η  Γερμανία  δεν  έχασε  τον  πόλεμο  λόγω  κάποιου  «μοιραίου  λάθους»  του,  αλλά  επειδή  δεν  μπορούσε  εξαρχής  να  τον  κερδίσει.  Η  μελέτη  της  Παγκόσμιας  Ιστορίας  δεν  αφήνει  αμφιβολία  ότι  η  συντριπτική  υλική  υπεροχή  των  Συμμάχων  τούς  χάρισε  τη  νίκη.  Η  Συμμαχία  τους  περιελάμβανε  τη  μεγαλύτερη  θαλάσσια  δύναμη,  αποικιακή  αυτοκρατορία  και  Κοινοπολιτεία  στον  κόσμο  (Βρετανία),  τη  χώρα  με  τον  μεγαλύτερο  στρατό  και  μεγαλύτερη  ενδοχώρα  στον  κόσμο  (ΕΣΣΔ)  και  τη  χώρα  με  τη  μεγαλύτερη  βιομηχανική,  οικονομική  και  κεφαλαιακή  ισχύ  (ΗΠΑ).  Συγκρίνοντας  τη  Συμμαχία  με  τον  Αξονα  γενικά,  η  πρώτη  περιελάμβανε  και  τη  χώρα  με  τον  μεγαλύτερο  πληθυσμό  (Κίνα).  Δεν  μπορούσε  να  υπάρξει  τελική  νίκη  για  τη  Γερμανία.

Γερμανικά  στρατεύματα  παρελαύνουν  στο  Παρίσι  (Ιούνιος  1940).  Η  ασυζητητί  έγκριση  από  τον  Χίτλερ,  του  σχεδίου  του  Φον  Μανστάιν  για  την  εισβολή  στη  Γαλλία,  συνιστά  πιθανώς  την  επιτυχέστερη  στρατηγική  απόφαση  του  πρώτου.

-

Μία  γνωστή  τάση  των  ιστορικών  που  φανερώνει  το  ανυπόστατο  της  στρατιωτικής-στρατηγικής  ανεπάρκειας  του  Χίτλερ,  είναι  ότι  «επιλέγουν»  μία  ορισμένη  εσφαλμένη  απόφαση  του  που  κατά  την  άποψη  τους  «άλλαξε  τον  ρου  του  πολέμου  σε  βάρος  της  Γερμανίας».  Αυτή  η  τάση  υποβαθμίζει  την  πραγματικότητα  και  την  πολυπλοκότητα  του  Β΄  Παγκοσμίου  πολέμου,  του  πλέον  πολύπλοκου  της  Ιστορίας.  Ο  ανυπόστατος  χαρακτήρας  της  θεωρίας  του  «μοιραίου  λάθους  του  Χίτλερ»  διαφαίνεται  από  το  γεγονός  ότι  κάθε  ιστορικός  έχει  επιλέξει  το  «δικό  του»  λάθος  στο  οποίο  υπέπεσε  ο  Χίτλερ  καταδικάζοντας  τη  Γερμανία  σε  ήττα.  Πρόκειται  για  μία  απόδειξη  ότι  δεν  υπήρξε  κάποιο  αποφασιστικό  λάθος  ή  έστω  δυάδα  λαθών  του  Χίτλερ,  αλλά  μία  μη-συνειδητή  προσπάθεια  των  ιστορικών  και  ερευνητών  να  αποδώσουν  οπωσδήποτε  τη  γερμανική  ήττα  στην  «ανεπαρκή  στρατηγική  του  δεκανέα».  Άλλο  σχετικό  στοιχείο  είναι  ο  μεγάλος  αριθμός  των  επιλεγμένων  στιγμών  από  τους  διάφορους  μελετητές,  στις  οποίες  ο  Χίτλερ  διέπραξε  το  «μοιραίο  λάθος».  Ο  μεγάλος  αριθμός  δείχνει  ότι  αναζητείται  επισταμένως  κάποιο  «μοιραίο  λάθος»  του.  Μία  τρίτη  απόδειξη  είναι  η  επικρότηση  αρκετών  ή  των  περισσότερων  στρατηγών  του  Χίτλερ  στις  περισσότερες  «μοιραίες  αποφάσεις»  του.  Π.χ.,  έχει  θεωρηθεί  υπερβολικά,  ότι  η  απόφαση  του  Χίτλερ  να  επιτρέψει  τη  διάσωση  του  Βρετανικού  Εκστρατευτικού  Σώματος  ενώπιον  της  Δουνκέρκης,  μάλλον  του  κόστισε  τον  πόλεμο.  Ομως  παραβλέπεται  το  γεγονός  ότι  πολλοί  Γερμανοί  στρατηγοί  επικρότησαν  την  απόφαση  του,  ανήσυχοι  από  τη  ραγδαία  προέλαση  των  Πάντσερ  έως  τη  Μάγχη  και  τη  Δουνκέρκη,  η  οποία  άφηνε  εκτεθειμένες  και  καταπονημένες  τις  δυνάμεις  τους.  Επιπρόσθετα,  το  βρετανικό  σώμα  δεν  ήταν  τόσο  ισχυρό  ώστε  η  αιχμαλώτιση  του  να  κρίνει  τον  πόλεμο.  Η  Βρετανία  και  η  Κοινοπολιτεία  της  μπορούσαν  να  αντικαταστήσουν  τους  άνδρες  του.  Εξάλλου  τα  Πάντσερ  κυρίευσαν  τα  εφόδια  των  διαφυγόντων  Βρετανών  και  κάτι  σημαντικότερο  από  τους  ίδιους:  σχεδόν  όλα  τα  βαρέα  όπλα  τους,  χωρίς  αυτή  η  σημαντική  κυρίευση  να  κρίνει  τον  πόλεμο  υπέρ  της  Γερμανίας.

Ο  θριαμβευτικός  βηματισμός  του  Χίτλερ  στην  Κομπιένη,  κατά  τη  συντριβή  της  Γαλλίας.  Ο  Χίτλερ  δεν  υπέπεσε  σε  τόσα  στρατηγικά  σφάλματα  όσα  του  καταλογίσθηκαν,  όμως  η  εξαρχής  απόφαση  του  να  συγκρουσθεί  με  τους  Σύμμαχους  ήταν  ένα  ολέθριο  λάθος.

-

Οι  αποφάσεις  του  Χίτλερ  κατά  τη  Μάχη  (Αερομαχία)  της  Βρετανίας  (1940)  έχουν  συγκεντρώσει  μάλλον  τις  περισσότερες  προτιμήσεις  ιστορικών  ως  το  «μοιραίο  λάθος»  του,  συγκεκριμένα  η  επιλογή  του  να  στρέψει  τη  Luftwaffe  εναντίον  του  Λονδίνου  και  άλλων  πόλεων  σε  έναν  βομβαρδισμό  τρομοκράτησης,  εγκαταλείποντας  τον  έως  τότε  στρατηγικό  βομβαρδισμό  των  εγκαταστάσεων  και  αεροδρομίων  της RAF.  Ο  Χίτλερ  πήρε  αυτή  την  απόφαση  όταν  η  RAF  πλησίαζε  στην  εκμηδένιση.  Ο  αρχηγός  της  Luftwaffe,  Χέρμανν  Γκέρινγκ,  του  είχε  δηλώσει  ότι  θα  κατέβαλε  τη  βρετανική  αεροπορία  σε  δύο  εβδομάδες,  χωρίς  όμως  να  έχει  αντιληφθεί  ότι  αναλάμβανε  μία  αποστολή  για  την  οποία  η  Luftwaffe  δεν  είχε  την  κατάλληλη  υποδομή.  Η  τελευταία  ήταν  περισσότερο  μία  τακτική  δύναμη  υποστήριξης,  σχεδιασμένη  για  συνεργασία  με  χερσαίες  δυνάμεις.  Δεν  ήταν  ένα  στρατηγικό  Οπλο  το  οποίο  μπορούσε  να  νικήσει  από  μόνο  του  την  Αλβιόνα.  Καταρχήν  η  RAF  διέθετε  ένα  νέο  όπλο,  το  ραντάρ,  που  της  έδινε  σημαντικό  στρατηγικό  πλεονέκτημα.  Επιπρόσθετα,  τα  γερμανικά  αεροσκάφη  είχαν  προφανείς  αδυναμίες.  Το  βομβαρδιστικό  κάθετης  εφόρμησης  Stuka  (JU  87)  έκανε  «θραύση»  σε  Πολωνία,  Βέλγιο  και  Γαλλία  αλλά  η  περιορισμένη  ακτίνα  δράσης  και  το  μικρό  φορτίο  βομβών  του,  το  καθιστούσαν  ακατάλληλο  για  δράση  στη  Βρετανία.  Το  ίδιο  συνέβαινε  με  τα  γερμανικά  μαχητικά  ME  109  (Messerschmitt  109)  τα  οποία  επιχειρούσαν  με  υπερπροσπάθεια,  στα  όρια  της  ακτίνας  δράσης  τους.  Τα  περισσότερα  μπορούσαν  να  πετάξουν  το  πολύ  για  15-30  λεπτά  πάνω  από  την  Αγγλία.

Η  Μάχη  της  Βρετανίας  άρχισε  στις  13  Αυγούστου  1940  και  έως  τις  18  οι  Γερμανοί  είχαν  απωλέσει  περίπου  400  αεροσκάφη  έναντι  μόλις  180  βρετανικών  απωλειών.  Οι  απώλειες  ήταν  στην  πραγματικότητα  μεγαλύτερες  για  τη  Luftwaffe  επειδή  η  κατάρριψη  ενός  αεροσκάφους  της  στη  Βρετανία,  σήμαινε  την  αιχμαλώτιση  του  εξειδικευμένου  και  δύσκολα  αντικαταστήσιμου  πληρώματος  του.  Ωστόσο  ο  Χίτλερ  επέτρεψε  τη  συνέχιση  των  «αυτοκτονικών»  αεροπορικών  επιθέσεων  και  η  επιλογή  του  ήταν  εύστοχη  –  παρότι  δεν  το  γνώριζε  –  επειδή  η  RAF  είχε  φθάσει  στα  όρια  της.  Η  τελευταία  διέθετε  περί  τα  650  μαχητικά  αεροσκάφη  έναντι  των  3.000  γερμανικών  μαχητικών-βομβαρδιστικών.  Εως  τις  αρχές  Σεπτεμβρίου,  πολλά  βρετανικά  αεροδρόμια  (περισσότερο  στο  Σάσσεξ  και  το  Κεντ)  είχαν  καταστραφεί  και  οι  απώλειες  των  Βρετανών  πιλότων  ήταν  τόσες  πολλές  που  δεν  μπορούσαν  να  αντικατασταθούν.  Επιπρόσθετα,  οι  απώλειες  της  RAF  αυξάνονταν  σταδιακά:  στις  24  Αυγούστου-6  Σεπτεμβρίου  1940  έχασε  280  αεροσκάφη  έναντι  386  γερμανικών.

-

Γερμανοί στρατιώτες στην ΕΣΣΔ. Η απόφαση του Χίτλερ να εισβάλει στην ΕΣΣΔ το 1941, ήταν ένα από τα χειρότερα λάθη του.

Σε  αυτή  την  κρίσιμη  στιγμή  για  τη  RAF,  ο  Χίτλερ  αποφάσισε  την  αλλαγή  του  στόχου  των  βομβαρδισμών  –  όπως  έχει  υποτεθεί,  με  αφορμή  την  εμφάνιση  βρετανικών  βομβαρδιστικών  πάνω  από  το  Βερολίνο.  Η  επιλογή  του  ήταν  πράγματι  εσφαλμένη,  όμως  λίγοι  έχουν  αναρωτηθεί  κατά  πόσο  ο  Χίτλερ  γνώριζε  την  τραγική  κατάσταση  της  βρετανικής  αεροπορίας.  Κατά  τον  Β΄  Παγκόσμιο  πόλεμο,  ανεξάρτητα  από  τη  σφοδρότητα  των  βομβαρδισμών,  ήταν  πολύ  δύσκολο  για  τους  αντιμαχόμενους  να  εξακριβώσουν  τις  βλάβες  που  κατάφεραν  στον  αντίπαλο  (ακόμη  και  αν  ήλεγχαν  τον  εναέριο  χώρο),  οι  οποίες  μπορούσαν  να  είναι  και  πολύ  μικρές.  Αυτό  που  γνώριζε  ο  Χίτλερ  ήταν  ότι  οι  γερμανικές  απώλειες  ήταν  τρομακτικές  και  δεν  μπορούσε  να  συνεχίσει  να  «αναλώνει»  αλόγιστα  τα  πολύτιμα  πληρώματα  και  αεροσκάφη  της  Luftwaffe,  χωρίς  να  εξακριβώνει  τις  ζημίες  που  κατάφερε  στις  εγκαταστάσεις  και  στο  δυναμικό  της  RAF.  Κανένας  εμπόλεμος  δεν  ανακοινώνει  στον  εχθρό  τις  απώλειες  του,  αντίθετα  προσπαθεί  να  τον  παραπλανήσει.  Εξάλλου  ο  Χίτλερ  ήταν  απογοητευμένος  από  την  έμπρακτη  διάψευση  στον  βρετανικό  εναέριο  χώρο,  της  αρχικής  πομπώδους  διαβεβαίωσης  του  Γκέρινγκ.  Σε  αυτή  τη  στιγμή  αμηχανίας  για  το  γερμανικό  επιτελείο,  πολλά  μέλη  του  εκτιμούσαν  ότι  θα  ήταν  προτιμότερο  η  Luftwaffe  να  πλήξει  το  βρετανικό  ηθικό  με  επιθέσεις  στις  πόλεις,  μία  θεώρηση  την  οποία  ο  Χίτλερ  εφάρμοσε.  Όμως  η  επιλογή  του  αποδείχθηκε  εσφαλμένη:  η  RAF  επιβίωσε  και  το  ηθικό  των  Αγγλων  πολιτών  δεν  πλήγηκε  σοβαρά,  όπως  δεν  πλήγηκε  και  το  ηθικό  των  Γερμανών  πολιτών  από  τους  πολύ  σφοδρότερους  βομβαρδισμούς  των  πόλεων  τους  από  βαρύτερα  συμμαχικά  βομβαρδιστικά  (1942-1945).  Η  αναμφίβολα  λανθασμένη  επιλογή  του  Χίτλερ  εφαρμόσθηκε  από  τους  ίδιους  τους  Σύμμαχους  σε  υπερπολλαπλάσιο  βαθμό  κατά  το  1942-1945.

Ο Χίτλερ παρασημοφορεί παιδιά-μάχιμους, λίγο πριν το τέλος στο Βερολίνο (Μάρτιος 1945). Η ευθύνη του Χίτλερ για την εκατόμβη του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου, επηρέασε αρνητικά την άποψη των ιστορικών για τις στρατηγικές ικανότητες του.

-

Άλλο  υποθετικό  «μοιραίο  λάθος»  του  Χίτλερ  συνέβη  κατά  την  προέλαση  των  δυνάμεων  του  προς  τη  Μόσχα  (Αύγουστος  1941).  Σύμφωνα  με  την  άποψη  πολλών  επικριτών  του,  ο  Χίτλερ  ανησύχησε  χωρίς  λόγο  για  την  καθυστέρηση  της  προέλασης  των  δύο  πτερύγων  του  γερμανικού  στρατού  (βόρεια  και  νότια),  ενώ  η  Ομάδα  Στρατιών  «Κέντρο»  προήλαυνε  ακάθεκτη  στη  Μόσχα  έχοντας  εκμηδενίσει  τις  αντίπαλες  στρατιές.  Προκειμένου  να  αντιμετωπίσει  τον  κίνδυνο,  απέσπασε  τα  περισσότερα  άρματα  του  γερμανικού  κέντρου  και  τα  έστειλε  να  ενισχύσουν  τις  Ομάδες  Στρατιών  «Βορράς»  και  «Νότος».  Ο  στρατηγός  Γκουντέριαν  οδήγησε  μία  ισχυρή  στρατιά  Πάντσερ  (Panzergruppe)  σε  τοξοειδή  ελιγμό  στα  ανατολικά  του  Κιέβου,  αιχμαλωτίζοντας  τον  Σεπτέμβριο  σχεδόν  το  σύνολο  τριών  σοβιετικών  στρατιών,  όταν  τις  έθεσε  ανάμεσα  σε  εκείνη  και  στη  νότια  γερμανική  Ομάδα  Στρατιών.  Οι  Γερμανοί  αιχμαλώτισαν  περίπου  670.000  Σοβιετικούς  κατά  τη  μεγαλύτερη  περικύκλωση  και  εξουδετέρωση  στρατευμάτων  του  πολέμου,  όμως  μεταπολεμικά  μερικοί  Γερμανοί  στρατηγοί  ισχυρίσθηκαν  ότι  τότε  ο  Χίτλερ  διέπραξε  «μοιραίο  λάθος»,  επειδή  έχασε  την  ευκαιρία  να  κατάλαβει  τη  Μόσχα  προτιμώντας  τον  κυκλωτικό  ελιγμό.  Ισως  οι  γερμανικές  δυνάμεις  να  είχαν  κυριεύσει  τη  Μόσχα,  αν  και  δεν  είναι  βεβαιότητα  όπως  θεωρείται  συνήθως:  ο  Ναπολέων  και  οι  Γάλλοι  του  είχαν  «πικρή  πείρα»  από  τη  συντριβή  τους  το  1812,  εκστρατεύοντας  στη  Μόσχα.  Ο  Χίτλερ  δεν  λησμόνησε  τη  συντριβή  της  Ναπολεόντειας  γαλλογερμανικής  «Μεγάλης  Στρατιάς».  Οσο  για  το  «μοιραίο  λάθος»  του  κυκλωτικού  ελιγμού  στον  Νότο,  μπορεί  να  θεωρηθεί  λάθος  η  αιχμαλώτιση  670.000  ανδρών  ;  Αν  ο  Χίτλερ  δεν  τον  διενεργούσε,  θα  κατηγορείτο  μεταπολεμικά  ότι  έχασε  τον  πόλεμο  επειδή  επέτρεψε  σε  670.000  Σοβιετικούς  να  διασωθούν  ανενόχλητοι,  όπως  κατηγορήθηκε  για  τη  διαφυγή  των  Βρετανών  από  τη  Δουνκέρκη.  Είναι  αξιοσημείωτο  ότι  τον  Σεπτέμβριο  του  1941,  οι  Γερμανοί  είχαν  εξουδετερώσει  το  1/3  του  πολυάνθρωπου  Κόκκινου  Στρατού  κυρίως  με  τις  συγκεκριμένες  επιλογές  του  Χίτλερ.  Επιπρόσθετα,  οι  θεωρητικοί  του  πολέμου  τονίζουν  πάντα  ότι  η  πρώτη  επιδίωξη  σε  έναν  πόλεμο  πρέπει  να  είναι  η  καταστροφή  του  εχθρικού  στρατού,  δηλαδή  ακριβώς  ό,τι  έπραξε  ο  τελευταίος.  Μετά  την  καταστροφή  του  εχθρού,  ο  νικητής  μπορεί  να  καταλάβει  όποια  περιοχή  ή  πόλη  επιθυμεί.  Επίσης  η  προστασία  των  πλευρών  ενός  προελαύνοντος  στρατεύματος  (για  την  οποία  μερίμνησε  ο  Χίτλερ  στην  περίπτωση  της  Ομάδας  Στρατιών  «Κέντρο»),  είναι  ζωτική  προκειμένου  να  μην  καταστραφεί  από  πλευρικές  εχθρικές  αντεπιθέσεις  όπως  έχει  συμβεί  συχνά  στην  Παγκόσμια  Ιστορία.  Τέλος,  ο  Χίτλερ  έχει  λάβει  τα  εύσημα  των  περισσότερων  στρατιωτικών  ειδικών  για  την  εντολή  του  στις  δυνάμεις  του,  να  «μην  υποχωρήσουν  ούτε  σπιθαμή»  έναντι  της  Χειμερινής  Αντεπίθεσης  των  Σοβιετικών  ενώπιον  της  Μόσχας  (χειμώνας  1941-42).  Χάρη  σε  αυτήν  την  εντολή,  οι  Γερμανοί  απέφυγαν  την  τραγική  τύχη  της  Ναπολεόντειας  στρατιάς.

Επίθεση σοβιετικού πεζικού στις γερμανικές γραμμές. Η επιτυχής διαταγή του Χίτλερ στις δυνάμεις του να μην υποχωρήσουν ούτε σπιθαμή κατά τη σοβιετική Χειμερινή Αντεπίθεση (1941-42), έσωσε τη Βέρμαχτ από την τραγική τύχη της Στρατιάς του Ναπολέοντα (1812).

-

Η  έκταση  του  παρόντος  άρθρου  δεν  επιτρέπει  τη  διερεύνηση  όλων  των  «μοιραίων  στρατηγικών  λαθών»  που  έχουν  αποδοθεί  στον  Χίτλερ  και  εξάλλου  δεν  επιχειρείται  η  πλήρης  ανασκευή  αυτής  της  θεώρησης,  επειδή  μερικά  ήταν  πραγματικά  λάθη.  Όμως  δεν  ήταν  αποφασιστικά  για  την  απώλεια  του  πολέμου  –  μία  εμφανής  διαπίστωση  αν  συγκριθούν  με  τα  αντίστοιχα  «μοιραία  λάθη»  των  Συμμάχων,  οι  οποίοι  κέρδισαν  τον  πόλεμο.  Για  παράδειγμα,  η  απόφαση  του  Χίτλερ  να  μην  αποσύρει  τη  στρατιά  του  από  το  Στάλινγκραντ  η  οποία  κατέληξε  στην  αιχμαλώτιση  της,  ήταν  πραγματικό  λάθος.  Όμως  δεν  ήταν  μικρότερο  λάθος  από  τις  «πρωτόγονες»  στρατηγικά  και  ασυντόνιστες  σοβιετικές  αντεπιθέσεις  κατά  τον  πρώτο  μήνα  της  επιχείρησης  Μπαρμπαρόσα,  και  τις  απαράδεκτες  απόψεις  του  Στάλιν  για  επίθεση  σε  όλο  το  μέτωπο  (αντί  να  επικεντρωθεί  σε  ένα  σημείο  του  για  τη  δημιουργία  ρήγματος),  οι  οποίες  κόστισαν  ανυπολόγιστες  σοβιετικές  απώλειες.  Ούτε  ήταν  μικρότερο  λάθος  από  τη  σχεδόν  ανούσια  και  αναλογικά  πολυαίμακτη  συμμαχική  προσπάθεια  στην  Ιταλία  το  1943-45,  ή  νωρίτερα  μικρότερο  από  τη  βρετανική  απόφαση  εδραίωσης  πολύτιμων  βρετανικών  στρατευμάτων  στη  Νορβηγία  και  την  Ελλάδα,  μεγάλο  μέρος  των  οποίων  εξουδετερώθηκε.

Ένα  άλλο  πραγματικό  σφάλμα  του  Χίτλερ  ήταν  η  βαθμιαία  αυξανόμενη  τάση  του  να  ασχολείται  με  λεπτομέρειες  οι  οποίες  αφορούσαν  τους  στρατηγούς  ή  και  κατώτερους  αξιωματικούς,  αποσπώντας  τον  από  τα  καθήκοντα  του  ανώτατου  αρχηγού.  Ωστόσο,  δεν  ήταν  ένα  ακόμη  «μοιραίο  λάθος»  του  επειδή  την  ίδια  τάση  είχαν  και  οι  Σύμμαχοι  ηγέτες  Στάλιν,  Τσώρτσιλ  και  Τσιάνγκ  Κάι-Σεκ.  Μόνο  ο  Αμερικανός  πρόεδρος  Ρούσβελτ  δεν  ασχολείτο  με  τέτοιες  λεπτομέρειες.

Ο Εριχ Φον Μανστάιν, ο ικανότερος στρατηγός του Χίτλερ κατά την άποψη αρκετών, εκπόνησε το σχέδιο εισβολής στη Γαλλία.

-

Ο  Χίτλερ  δεν  ήταν  η  ιδιοφυία  που  ο  ίδιος  θεωρούσε  ότι  ήταν  σε  οποιονδήποτε  τομέα  –  πολιτικό,  στρατιωτικό  ή  οργανωτικό  –,  όμως  με  την  ίδια  βεβαιότητα  δεν  ήταν  φρενοβλαβής  ή  ανόητος,  όπως  έχει  χαρακτηρισθεί  συχνά.  Ωστόσο  η  απόφαση  του  να  σύρει  τη  Γερμανία  σε  έναν  πόλεμο  τον  οποίο  δεν  ήταν  δυνατόν  να  κερδίσει,  ήταν  παρανοϊκή.  Οι  ορθές  στρατηγικές  και  ευρύτερες  στρατιωτικές  επιλογές  του  ήταν  περισσότερες  από  τα  σφάλματα  του,  όμως  το  μεγαλύτερο  λάθος  του  ως  πολιτικοστρατιωτικού  ηγέτη,  είχε  τρομακτική  έκταση:  η  απόφαση  του  εξαρχής  να  εξαπολύσει  τις  επιθέσεις  που  κατέληξαν  στον  Β΄  Παγκόσμιο  πόλεμο,  τον  πιο  ολέθριο  της  ανθρώπινης  Ιστορίας  ο  οποίος  κόστισε  τον  θάνατο  δεκάδων  εκατομμυρίων  αθώων  ανθρώπων,  ανυπολόγιστες  βλάβες  στο  φυσικό  περιβάλλον  και  αμέτρητα  δεινά  για  τον  γερμανικό  λαό,  για  την  ευημερία  του  οποίου  υποτίθεται  ότι  αγωνιζόταν  και  αγωνιούσε  ο  Χίτλερ.  Ο  Χίτλερ  παραμένει  η  εγκληματικότερη  μορφή  της  Παγκόσμιας  Ιστορίας,  υπεύθυνος  για  τη  μεγαλύτερη  εκατόμβη  της.

-

Π.  Δεληγιάννης

-

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1]  Liddell-Hart,  Basil  Henry,  The  Other  Side  of  the  Hill:  Germany’s  Generals,  Their  Rise  and  Fall  with  Their  Own  Account  of  Military  Events,  1939-1945, Cassell,  London,  1948.

2]  Rothbrust,  Florian  K.,  Guderian’s  XlXth  Panzer  Corps  and  the  Battle  of  France:  Breakthrough  in  the  Ardennes,  May  1940,  Praeger,  New  York,  1990.

3]  Lewin,  Ronald,  Hitler’s  Mistakes,  Leo  Cooper,  London,  1984.

4]  Wilt,  Alan  F.,  War  from  the  Top:  German  and  British  Military  Decision-making  during  World  War  II,  Tauris,  London,  1990.

5]  Kershaw,  Ian,  Hitler,  Longman,  London,  1991.

6]  Germany  and  the  Second  World  War,  4  volumes,  Clarendon  Press,  Oxford,  1990-1998.

http://periklisdeligiannis.wordpress.com/