Financial Arena
Οι ελληνικές τράπεζες μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου 2015, μπορούσαν να αντλήσουν ρευστότητα από τη ΕΚΤ, δίνοντας ως εγγύηση (collateral) τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου (marketable instruments issued or guaranteed by the Hellenic Republic) καθώς και άλλα ομόλογα υψηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης που είχαν στο χαρτοφυλάκιο τους. Ουσιαστικά η ΕΚΤ δάνειζε τις ελληνικές τράπεζες με ένα ιδιαίτερα προνομιακό επιτόκιο (0,05%) και έπαιρνε ως εγγυήση τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου. Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΚΤ, τα ελληνικά ομόλογα και οι τίτλοι με εγγύηση από το Ελληνικό Δημόσιο, κατ’εξαίρεση, γίνονταν δεκτά ως εγγύηση, παρόλη τη χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας, στα πλαίσια της ένταξης της Ελλάδας σε «πρόγραμμα/μνημόνιο» . Με αλλά λόγια ενώ τα ελληνικά ομόλογα είχαν αξιολόγηση «σκουπιδιού»(junk bonds) η ΕΚΤ έκανε τα «στραβά μάτια» και τα δεχόταν ως εγγύηση για άντληση ρευστότητας. (διαβάστε εδώ για κάποια βασικά σχετικά με το πως λειτουργούν τα ομόλογα.
Η έλευση της κυβέρνησης συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, άλλαξε τα δεδομένα, αναφορικά με τις σχέσεις με τη Τροϊκα και οι δηλώσεις κορυφαίων αξιωματούχων της Ελληνικής κυβέρνησης οτι δεν χρειαζόμαστε άλλο πρόγραμμα / μνημόνιο και η αποτυχία ολοκλήρωσης της αξιολόγησης του 2ου μνημονίου οδήγησε τη ΕΚΤ σε μια ιδιαίτερα σημαντική απόφαση.
Στις 4 Φεβρουαρίου, λίγο μετά τις ελληνικές κοινοβουλευτικές εκλογές, η ΕΚΤ σταματάει πλέον να δέχεται τα ελληνικά κρατικά ομόλογα ως εγγύηση για άμεση χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών και τα ελληνικά κρατικά ομόλογα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εγγύηση στον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας – ο γνωστός ELA (emergency liquidity assistance), όπου το εκτιμώμενο κόστος άντλησης ρευστότητας είναι στο 1.55% (σε σχέση με το 0.05% με τη προηγούμενη διαδικασία). Η αιτιολόγηση της ΕΚΤ ήταν οτι εφ΄όσον δεν μπορεί να ολοκληρωθεί η επιτυχής αξιολόγηση του υφιστάμενου προγράμματος στήριξης (2ου μνημονίου) δεν ήταν δυνατόν να συνεχίσει να εφαρμόζει την εξαίρεση στα ελληνικά ομόλογα. Η ευθύνη για τη παροχή ρευστότητας πηγαίνει πλέον στη Τράπεζα της Ελλάδος αλλά τα όρια για τη χρηματοδότηση αποφασίζονται από την ΕΚΤ ανα τακτά χρονικά διαστήματα, ανάλογα με τις ανάγκες των τραπεζών. Το ELA αποτελεί τη έσχατη πηγή χρηματοδότησης για μια τράπεζα όταν δεν υπάρχουν εναλλακτικές – κάτι το οποίο συνέβη ουσιαστικά με τις ελληνικές τράπεζες από το Φεβρουάριο του 2015 έως και σήμερα. (με εξαίρεση τα ομόλογα του EFSF)
Δηλαδή, μόνο από τον ELA μπορούν πλεον να αντλούν ρευστότητα οι Ελληνικές Τράπεζες;
Κατά κύριο λόγο ναι, με εξαίρεση τα ομόλογα του EFSF. Η απόφαση της ΕΚΤ στις 4 Φεβρουαρίου αφορούσε μόνο στα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, οπότε εαν μια ελληνική τράπεζα είχε στο χαρτοφυλάκιο της ομόλογα άλλων εκδοτών με υψηλή πιστοληπτική αξιολόγηση μπορούσε να συνεχίσει να τα χρησιμοποιεί σαν εγγύηση και να δανείζεται «φθηνά» από την ΕΚΤ. Ενδεικτικά, από τα 56δις που είχαν αντλήσει οι ελληνικές τράπεζες από το Ευρωσύστημα τον Δεκέμβριο του 2014, δηλ. απευθείας μέσω της ΕΚΤ στο 0.05% (όχι τον ELA), εκτιμάται οτι αυτά που αφορούν εγγυήσεις με τίτλους ελληνικού δημοσίου ήταν περίπου στα 8 δις, απόδειξη οτι οι τράπεζες αντλούσαν ρευστότητα χρησιμοποιώντας κυρίως ως εγγύηση άλλα ομόλογα.
Σε αυτό το σημείο λοιπόν κρύβεται ένα «μυστικό» που δεν γνωρίζει το ευρύ κοινό. Οι ελληνικές τράπεζες προκειμένου για τη άντληση ρευστότητας χρησιμοποιούν πέρα από τους τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου (ομόλογα και έντοκα), ομόλογα του EFSF καθώς και ομόλογα που έχουν εκδώσει οι ίδιες με τη εγγύηση του ελληνικού δημοσίου (Pillar II and Pillar III bonds). Με πρότερη απόφαση της ΕΚΤ αυτή η ευελιξία έπαψε να ισχύει από τα τέλη του Φλεβάρη του 2015 για τα σχετικά τραπεζικά ομόλογα (Pillar II & III) και πλέον και αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εγγύηση για άντληση ρευστότητας μόνο μέσω του ELA και μάλιστα «κουρεμένα».
Με άλλα λόγια με τη λήξη του 2oυ προγράμματος στήριξης της χώρας μας η ΕΚΤ είχε φροντίσει να «περιορίσει» τις επιλογές των ελληνικών τραπεζών όσον αφορά την άντληση ρευστότητας και να ρίξει το βάρος στον ELA. Και σαν να μην έφτανε αυτό επέβαλε κούρεμα στη αξία των εγγυήσεων. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές το κούρεμα στους τίτλους που χρησιμοποιουν οι ελληνικές τράπεζες για άντληση ρευστότητας από τον ELA έχει διαμορφωθεί ως εξής: 10% στα έντοκα γραμμάτια, 20-30% στα ομόλογα pillar II and III και έως 55% στα ελληνικά κρατικά ομόλογα. Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες σήμερα αντλούν ρευστότητα μέσω του ELA και χρησιμοποιούν ως εγγύηση τα ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού δημοσίου, τα τραπεζικά ομόλογα με κρατική εγγύηση με ένα μέσο κούρεμα 25-35% (!).
Οι ελληνικές τράπεζες ήταν επαρκώς κεφαλοποιημένες και σε θέση να αντλούν τη αναγκαία ρευστότητα μέχρι το σημείο που ο κλοιος της ΕΚΤ άρχισε να σφίγγει και σε συνδυασμό με την έξαρση των αναλήψεων, η κατάσταση άρχισε να επιδεινώνεται τραγικά.
Η ΕΚΤ ανταποκρινόμενη μερικώς στο θεσμικό της ρόλο ξεκίνησε να παρέχει ρευστότητα μέσω του ELA ίση με 60δις στις αρχές του Φεβ.2015 και η οποία σήμερα έχει φτάσει σχεδόν τα 90δις λόγω των αυξανόμενων εκροών από τους Έλληνες καταθέτες.
Πλέον οι καταθέσεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα βρίσκονται στα ιστορικά χαμηλά – τουλάχιστον σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) και εκτιμήσεις μας για τον Ιούνιο. Όσο μειώνονταν οι καταθέσεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα η ΕΚΤ ήταν παρούσα δίνοντας ,την ακριβότερη φυσικά, παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες. Παράλληλα, οι φωνές εντός και εκτός της ΕΚΤ για επιβολή capital controls και όχι συνέχιση της ενίσχυσης του ELA – η ακόμα και μείωση ή διακοπή του – πληθαίνουν με τη Γερμανία να πρωτοστατεί. Ο κεντρικός τραπεζίτης της Γερμανίας θεωρεί οτι κακώς έχει παραταθεί η χρήση του ELA για τόσο διάστημα και δίνεται «οξυγόνο» στις ελληνικές τράπεζες και οτι θα έπρεπε να επιβληθούν capital controls και κούρεμα καταθέσεων.
Η μείωση στις εγχώριες καταθέσεις (στα ελληνικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις) ήταν σημαντική με αποκορύφωμα το περασμένο μήνα – δεν έχουν ανακοινωθεί τα επίσημα στοιχεία από τη Τράπεζα της Ελλάδος – όπου εκτιμάμε οτι έκλεισε με εκροές 10-12δις ευρώ. Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζονται με τις ράβδους οι συνεχώς μειούμενες καταθέσεις και με τη γραμμή (δεξιός άξονας) τα ποσά που αντλούσαν οι ελληνικές τράπεζες μέσω ELA. Με τη ανακοίνωση του δημοψηφίσματος και τη λήξη του προγράμματος στήριξης της Ελλάδας, η ΕΚΤ ουσιαστικά πάγωσε το ποσό του ELA, αναμένοντας τη κατάληξη των διαπραγματεύσεων και «εκβιάζοντας» την ελληνική κυβέρνηση.
Η ΕΚΤ έδινε ρευστότητα με το σταγονόμετρο καθόλη της διάρκεια του 2015, διατηρώντας παρολαυτά το τραπεζικό μας σύστημα ζωντανό. Θα μπορούσε η ΕΚΤ να μειώσει τη παροχή ρευστότητας ή να επιβάλλει αυστηρότερους όρους στα ‘χαρτιά’ – τίτλους που δέχεται ως εγγύηση για τη χρηματοδότηση αλλά ευτυχώς δεν το έκανε παρόλες τις πιέσεις κάποιων από τους εταίρους μας.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν φτάσει να λαμβάνουν ρευστότητα παρόμοια αυτής που λάμβαναν το Μάιο του 2012 όταν όλοι προέβλεπαν τη μετάβαση στη δραχμή. Φυσικά υπάρχει μια σημαντική διαφορά με το Μάιο του 2012, καθώς τότε ο ELA έφτασε περι τα 100δις αλλά παράλληλα οι καταθέσεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα ήταν 157δις. Σήμερα οι καταθέσεις είναι περι τα 120 δις – 37δις λιγότερες και οι ελληνικές τράπεζες ασφυκτιούν.
Στο παρακάτω διάγραμμα απεικονίζονται οι εκροές καταθέσεων στο τέλος κάθε μήνα από τη εφαρμογή των αποφάσεων της ΕΚΤ για αυστηρότερα κριτήρια άντλησης ρευστότητας και η αντίστοιχη μεταβολή/αύξηση στον ELA.
Πάμε λοιπόν να κλείσουμε τη ανάλυση και να δούμε τα σημεία κλειδιά. Τον Φεβρουάριο του 2015 η ΕΚΤ στα πλαίσια της λήξης του 2ου μνημονίου και δεδομένης της μη επιτυχούς κατάληξης του προγράμματος στήριξης αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού και η παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες δεν είναι πλέον τόσο άμεση και φτηνή όπως το προηγούμενο διάστημα.
Η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να ελπίζει στη πλήρη εφαρμογή του θεσμικού ρόλου της ΕΚΤ και προσπαθεί να διαπραγματευτεί με τους εταίρους μας κάτι καλύτερο σε σχέση με τα προηγούμενα 2 μνημόνια, δηλώνοντας παντού οτι δεν θέλει νέο μνημόνιο.
Το κλίμα αβεβαιότητας προκαλεί έντονη ανησυχία στους καταθέτες και οι εκροές αυξάνονται με αποκορύφωμα τον Ιούνιο του 2015, όπου φτάνουμε σε ρήξη στις διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς-Τροικα και πάμε στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου. Η ελληνική κυβέρνηση υποχρεώνεται να αποφασίσει τα capital controls με το μέγιστό όριο ανάληψης από ΑΤΜ στα 60 ευρώ και να κλείσει τις ελληνικές τράπεζες για μια εβδομάδα για να σταματήσει η «αιμοραγία» στις καταθέσεις και να αποφύγει τη ολική κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος. Η ΕΚΤ το ίδιο διάστημα σταματάει να αυξάνει το πόσο της χρηματοδότησης μέσω του ELA, ενδεχομένως λόγω των ισχυρών πολιτικών πιέσεων από συγκεκριμένα μέλη – κεντρικούς τραπεζίτες.
Ένα βασικό ερώτημα λοιπόν είναι ποιος πραγματικά ευθύνεται για το κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών (bank holiday) και την επιβολή ελέγχων κεφαλαίου(capital controls), που έχουν δημιουργήσει ατελείωτες ουρές στα ΑΤΜ υπο το φόβο αλλαγής νομίσματος ή/και υποτίμησης. Το πιο σημαντικό όμως είναι πότε και με ποιο κόστος το τραπεζικό σύστημα θα επανέλθει στη ζωή.
Η ελληνική πλευρά ενώ γνώριζε τις αλλαγές από πλευράς ΕΚΤ φαίνεται να υποτίμησε τη δυναμική των εκροών στις καταθέσεις και τις πολιτικές επιρρόες εντός ΕΚΤ και σίγουρα δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για να αποφύγει το χάος και τη παρολίγο κατάρρευση. Αναγκάστηκε να προχωρήσει στα capital controls ενώ θα μπορούσε να είχε πάρει μέτρα πολύ νωρίτερα για να αποφύγει αυτή τη κατάσταση.
Δεδομένης της κατάστασης η ΕΚΤ είναι πλεον ο βασικός συντονιστής των εξελίξεων και δυστυχώς από τις αρχές του χρόνου έχει δείξει οτι δεν αρκείται στο θεσμικό / τεχνοκρατικό της ρόλο αλλά επηρεάζεται από πολιτικές σκοπιμότητες.
Ο κίνδυνος παραμένει και εκτιμώ οτι στις 6 Ιουλίου η ΕΚΤ θα αυξήσει οριακά τον ELA (max 200-300εκατ) εν αναμονή των εξελίξεων στη Σύνοδο Κορυφής, αλλά σε καμία περίπτωση το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν σημαίνει οτι πρέπει να πανηγυρίζουμε. τα δύσκολα είναι μπροστά μας και ήδη οι περισσότεροι μιλάνε για Grexit…
leimonis
Σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για τη Ελλάδα, θεωρώ απαραίτητο να περιγράψω όσο πιο απλά τη διαδικασία παροχής ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες από τη Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και να βοηθήσω να δοθούν απαντήσεις σε κάποια βασικά ερωτήματα αναφορικά με τη τρέχουσα κατάσταση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Οι ελληνικές τράπεζες παρόλο που «θωρακίστηκαν» με κεφάλαια αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας καθόλη τη διάρκεια του 2015 λόγω εκροών στις καταθέσεις περι τα 41δις ευρώ (οι καταθέσεις των νοικοκυριών και επιχειρήσεων έχουν μειωθεί από τα 160δις στο τέλος του 2014 περίπου στα 120δις στα τέλη Ιουνίου.
Οι ελληνικές τράπεζες μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου 2015, μπορούσαν να αντλήσουν ρευστότητα από τη ΕΚΤ, δίνοντας ως εγγύηση (collateral) τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου (marketable instruments issued or guaranteed by the Hellenic Republic) καθώς και άλλα ομόλογα υψηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης που είχαν στο χαρτοφυλάκιο τους. Ουσιαστικά η ΕΚΤ δάνειζε τις ελληνικές τράπεζες με ένα ιδιαίτερα προνομιακό επιτόκιο (0,05%) και έπαιρνε ως εγγυήση τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου. Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΚΤ, τα ελληνικά ομόλογα και οι τίτλοι με εγγύηση από το Ελληνικό Δημόσιο, κατ’εξαίρεση, γίνονταν δεκτά ως εγγύηση, παρόλη τη χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας, στα πλαίσια της ένταξης της Ελλάδας σε «πρόγραμμα/μνημόνιο» . Με αλλά λόγια ενώ τα ελληνικά ομόλογα είχαν αξιολόγηση «σκουπιδιού»(junk bonds) η ΕΚΤ έκανε τα «στραβά μάτια» και τα δεχόταν ως εγγύηση για άντληση ρευστότητας. (διαβάστε εδώ για κάποια βασικά σχετικά με το πως λειτουργούν τα ομόλογα.
Η έλευση της κυβέρνησης συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, άλλαξε τα δεδομένα, αναφορικά με τις σχέσεις με τη Τροϊκα και οι δηλώσεις κορυφαίων αξιωματούχων της Ελληνικής κυβέρνησης οτι δεν χρειαζόμαστε άλλο πρόγραμμα / μνημόνιο και η αποτυχία ολοκλήρωσης της αξιολόγησης του 2ου μνημονίου οδήγησε τη ΕΚΤ σε μια ιδιαίτερα σημαντική απόφαση.
Στις 4 Φεβρουαρίου, λίγο μετά τις ελληνικές κοινοβουλευτικές εκλογές, η ΕΚΤ σταματάει πλέον να δέχεται τα ελληνικά κρατικά ομόλογα ως εγγύηση για άμεση χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών και τα ελληνικά κρατικά ομόλογα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εγγύηση στον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας – ο γνωστός ELA (emergency liquidity assistance), όπου το εκτιμώμενο κόστος άντλησης ρευστότητας είναι στο 1.55% (σε σχέση με το 0.05% με τη προηγούμενη διαδικασία). Η αιτιολόγηση της ΕΚΤ ήταν οτι εφ΄όσον δεν μπορεί να ολοκληρωθεί η επιτυχής αξιολόγηση του υφιστάμενου προγράμματος στήριξης (2ου μνημονίου) δεν ήταν δυνατόν να συνεχίσει να εφαρμόζει την εξαίρεση στα ελληνικά ομόλογα. Η ευθύνη για τη παροχή ρευστότητας πηγαίνει πλέον στη Τράπεζα της Ελλάδος αλλά τα όρια για τη χρηματοδότηση αποφασίζονται από την ΕΚΤ ανα τακτά χρονικά διαστήματα, ανάλογα με τις ανάγκες των τραπεζών. Το ELA αποτελεί τη έσχατη πηγή χρηματοδότησης για μια τράπεζα όταν δεν υπάρχουν εναλλακτικές – κάτι το οποίο συνέβη ουσιαστικά με τις ελληνικές τράπεζες από το Φεβρουάριο του 2015 έως και σήμερα. (με εξαίρεση τα ομόλογα του EFSF)
Δηλαδή, μόνο από τον ELA μπορούν πλεον να αντλούν ρευστότητα οι Ελληνικές Τράπεζες;
Κατά κύριο λόγο ναι, με εξαίρεση τα ομόλογα του EFSF. Η απόφαση της ΕΚΤ στις 4 Φεβρουαρίου αφορούσε μόνο στα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, οπότε εαν μια ελληνική τράπεζα είχε στο χαρτοφυλάκιο της ομόλογα άλλων εκδοτών με υψηλή πιστοληπτική αξιολόγηση μπορούσε να συνεχίσει να τα χρησιμοποιεί σαν εγγύηση και να δανείζεται «φθηνά» από την ΕΚΤ. Ενδεικτικά, από τα 56δις που είχαν αντλήσει οι ελληνικές τράπεζες από το Ευρωσύστημα τον Δεκέμβριο του 2014, δηλ. απευθείας μέσω της ΕΚΤ στο 0.05% (όχι τον ELA), εκτιμάται οτι αυτά που αφορούν εγγυήσεις με τίτλους ελληνικού δημοσίου ήταν περίπου στα 8 δις, απόδειξη οτι οι τράπεζες αντλούσαν ρευστότητα χρησιμοποιώντας κυρίως ως εγγύηση άλλα ομόλογα.
Σε αυτό το σημείο λοιπόν κρύβεται ένα «μυστικό» που δεν γνωρίζει το ευρύ κοινό. Οι ελληνικές τράπεζες προκειμένου για τη άντληση ρευστότητας χρησιμοποιούν πέρα από τους τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου (ομόλογα και έντοκα), ομόλογα του EFSF καθώς και ομόλογα που έχουν εκδώσει οι ίδιες με τη εγγύηση του ελληνικού δημοσίου (Pillar II and Pillar III bonds). Με πρότερη απόφαση της ΕΚΤ αυτή η ευελιξία έπαψε να ισχύει από τα τέλη του Φλεβάρη του 2015 για τα σχετικά τραπεζικά ομόλογα (Pillar II & III) και πλέον και αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εγγύηση για άντληση ρευστότητας μόνο μέσω του ELA και μάλιστα «κουρεμένα».
Με άλλα λόγια με τη λήξη του 2oυ προγράμματος στήριξης της χώρας μας η ΕΚΤ είχε φροντίσει να «περιορίσει» τις επιλογές των ελληνικών τραπεζών όσον αφορά την άντληση ρευστότητας και να ρίξει το βάρος στον ELA. Και σαν να μην έφτανε αυτό επέβαλε κούρεμα στη αξία των εγγυήσεων. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές το κούρεμα στους τίτλους που χρησιμοποιουν οι ελληνικές τράπεζες για άντληση ρευστότητας από τον ELA έχει διαμορφωθεί ως εξής: 10% στα έντοκα γραμμάτια, 20-30% στα ομόλογα pillar II and III και έως 55% στα ελληνικά κρατικά ομόλογα. Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες σήμερα αντλούν ρευστότητα μέσω του ELA και χρησιμοποιούν ως εγγύηση τα ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού δημοσίου, τα τραπεζικά ομόλογα με κρατική εγγύηση με ένα μέσο κούρεμα 25-35% (!).
Οι ελληνικές τράπεζες ήταν επαρκώς κεφαλοποιημένες και σε θέση να αντλούν τη αναγκαία ρευστότητα μέχρι το σημείο που ο κλοιος της ΕΚΤ άρχισε να σφίγγει και σε συνδυασμό με την έξαρση των αναλήψεων, η κατάσταση άρχισε να επιδεινώνεται τραγικά.
Η ΕΚΤ ανταποκρινόμενη μερικώς στο θεσμικό της ρόλο ξεκίνησε να παρέχει ρευστότητα μέσω του ELA ίση με 60δις στις αρχές του Φεβ.2015 και η οποία σήμερα έχει φτάσει σχεδόν τα 90δις λόγω των αυξανόμενων εκροών από τους Έλληνες καταθέτες.
Πλέον οι καταθέσεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα βρίσκονται στα ιστορικά χαμηλά – τουλάχιστον σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) και εκτιμήσεις μας για τον Ιούνιο. Όσο μειώνονταν οι καταθέσεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα η ΕΚΤ ήταν παρούσα δίνοντας ,την ακριβότερη φυσικά, παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες. Παράλληλα, οι φωνές εντός και εκτός της ΕΚΤ για επιβολή capital controls και όχι συνέχιση της ενίσχυσης του ELA – η ακόμα και μείωση ή διακοπή του – πληθαίνουν με τη Γερμανία να πρωτοστατεί. Ο κεντρικός τραπεζίτης της Γερμανίας θεωρεί οτι κακώς έχει παραταθεί η χρήση του ELA για τόσο διάστημα και δίνεται «οξυγόνο» στις ελληνικές τράπεζες και οτι θα έπρεπε να επιβληθούν capital controls και κούρεμα καταθέσεων.
Η μείωση στις εγχώριες καταθέσεις (στα ελληνικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις) ήταν σημαντική με αποκορύφωμα το περασμένο μήνα – δεν έχουν ανακοινωθεί τα επίσημα στοιχεία από τη Τράπεζα της Ελλάδος – όπου εκτιμάμε οτι έκλεισε με εκροές 10-12δις ευρώ. Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζονται με τις ράβδους οι συνεχώς μειούμενες καταθέσεις και με τη γραμμή (δεξιός άξονας) τα ποσά που αντλούσαν οι ελληνικές τράπεζες μέσω ELA. Με τη ανακοίνωση του δημοψηφίσματος και τη λήξη του προγράμματος στήριξης της Ελλάδας, η ΕΚΤ ουσιαστικά πάγωσε το ποσό του ELA, αναμένοντας τη κατάληξη των διαπραγματεύσεων και «εκβιάζοντας» την ελληνική κυβέρνηση.
Η ΕΚΤ έδινε ρευστότητα με το σταγονόμετρο καθόλη της διάρκεια του 2015, διατηρώντας παρολαυτά το τραπεζικό μας σύστημα ζωντανό. Θα μπορούσε η ΕΚΤ να μειώσει τη παροχή ρευστότητας ή να επιβάλλει αυστηρότερους όρους στα ‘χαρτιά’ – τίτλους που δέχεται ως εγγύηση για τη χρηματοδότηση αλλά ευτυχώς δεν το έκανε παρόλες τις πιέσεις κάποιων από τους εταίρους μας.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν φτάσει να λαμβάνουν ρευστότητα παρόμοια αυτής που λάμβαναν το Μάιο του 2012 όταν όλοι προέβλεπαν τη μετάβαση στη δραχμή. Φυσικά υπάρχει μια σημαντική διαφορά με το Μάιο του 2012, καθώς τότε ο ELA έφτασε περι τα 100δις αλλά παράλληλα οι καταθέσεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα ήταν 157δις. Σήμερα οι καταθέσεις είναι περι τα 120 δις – 37δις λιγότερες και οι ελληνικές τράπεζες ασφυκτιούν.
Στο παρακάτω διάγραμμα απεικονίζονται οι εκροές καταθέσεων στο τέλος κάθε μήνα από τη εφαρμογή των αποφάσεων της ΕΚΤ για αυστηρότερα κριτήρια άντλησης ρευστότητας και η αντίστοιχη μεταβολή/αύξηση στον ELA.
οι εκροές καταθέσεων στους τελευταίους 5 μήνες (γαλάζιο κομμάτι) και η παροχή ρευστότητας μέσω του ELA (πορτοκαλί κομμάτι). Οι αξίες σε δις ευρώ.
Πάμε λοιπόν να κλείσουμε τη ανάλυση και να δούμε τα σημεία κλειδιά. Τον Φεβρουάριο του 2015 η ΕΚΤ στα πλαίσια της λήξης του 2ου μνημονίου και δεδομένης της μη επιτυχούς κατάληξης του προγράμματος στήριξης αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού και η παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες δεν είναι πλέον τόσο άμεση και φτηνή όπως το προηγούμενο διάστημα.
Η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να ελπίζει στη πλήρη εφαρμογή του θεσμικού ρόλου της ΕΚΤ και προσπαθεί να διαπραγματευτεί με τους εταίρους μας κάτι καλύτερο σε σχέση με τα προηγούμενα 2 μνημόνια, δηλώνοντας παντού οτι δεν θέλει νέο μνημόνιο.
Το κλίμα αβεβαιότητας προκαλεί έντονη ανησυχία στους καταθέτες και οι εκροές αυξάνονται με αποκορύφωμα τον Ιούνιο του 2015, όπου φτάνουμε σε ρήξη στις διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς-Τροικα και πάμε στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου. Η ελληνική κυβέρνηση υποχρεώνεται να αποφασίσει τα capital controls με το μέγιστό όριο ανάληψης από ΑΤΜ στα 60 ευρώ και να κλείσει τις ελληνικές τράπεζες για μια εβδομάδα για να σταματήσει η «αιμοραγία» στις καταθέσεις και να αποφύγει τη ολική κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος. Η ΕΚΤ το ίδιο διάστημα σταματάει να αυξάνει το πόσο της χρηματοδότησης μέσω του ELA, ενδεχομένως λόγω των ισχυρών πολιτικών πιέσεων από συγκεκριμένα μέλη – κεντρικούς τραπεζίτες.
Ένα βασικό ερώτημα λοιπόν είναι ποιος πραγματικά ευθύνεται για το κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών (bank holiday) και την επιβολή ελέγχων κεφαλαίου(capital controls), που έχουν δημιουργήσει ατελείωτες ουρές στα ΑΤΜ υπο το φόβο αλλαγής νομίσματος ή/και υποτίμησης. Το πιο σημαντικό όμως είναι πότε και με ποιο κόστος το τραπεζικό σύστημα θα επανέλθει στη ζωή.
Η ελληνική πλευρά ενώ γνώριζε τις αλλαγές από πλευράς ΕΚΤ φαίνεται να υποτίμησε τη δυναμική των εκροών στις καταθέσεις και τις πολιτικές επιρρόες εντός ΕΚΤ και σίγουρα δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για να αποφύγει το χάος και τη παρολίγο κατάρρευση. Αναγκάστηκε να προχωρήσει στα capital controls ενώ θα μπορούσε να είχε πάρει μέτρα πολύ νωρίτερα για να αποφύγει αυτή τη κατάσταση.
Δεδομένης της κατάστασης η ΕΚΤ είναι πλεον ο βασικός συντονιστής των εξελίξεων και δυστυχώς από τις αρχές του χρόνου έχει δείξει οτι δεν αρκείται στο θεσμικό / τεχνοκρατικό της ρόλο αλλά επηρεάζεται από πολιτικές σκοπιμότητες.
Ο κίνδυνος παραμένει και εκτιμώ οτι στις 6 Ιουλίου η ΕΚΤ θα αυξήσει οριακά τον ELA (max 200-300εκατ) εν αναμονή των εξελίξεων στη Σύνοδο Κορυφής, αλλά σε καμία περίπτωση το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν σημαίνει οτι πρέπει να πανηγυρίζουμε. τα δύσκολα είναι μπροστά μας και ήδη οι περισσότεροι μιλάνε για Grexit…
leimonis
http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2015/07/ela_8.html?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed:+InfognomonPolitics+(InfognomonPolitics)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια που δεν συνάδουν με το περιεχόμενο της ανάρτησης, όπως και σχόλια υβριστικά προς τους αρθρογράφους, προσβλητικά σχόλια προς άλλους αναγνώστες σχολιαστές και λεκτικές επιθέσεις προς το ιστολόγιο θα διαγράφονται.