Οι Κλαζομεναί βρίσκονται στο νότιο τμήμα του κόλπου της Σμύρνης, περίπου 20 χλμ. δυτικά της Σμύρνης. Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Ιωνίας κατά την αρχαϊκή περίοδο, ιδιαίτερα ακμάζουσα σε ό,τι αφορά την τέχνη της αγγειογραφίας, που όμως μετά τον 6ο αι. π.Χ. εμπλέκεται σε πολιτειακές αναταραχές και παρακμάζει. Το όνομά της προέρχεται πιθανώς από το ρήμα «κλάζω», το οποίο ο Όμηρος συνδέει με τις κραυγές των πουλιών που ζούσαν στις εκβολές του Έρμου.
Οι αναφορές σχετικά με την ίδρυση της πόλης είναι συγκεχυμένες. Σύμφωνα με το Στράβωνα, ιδρυτής ήταν ο Πάραλος, ενώ ο Παυσανίας αναφέρει ως οικιστή τον Κολοφώνιο Πάρφορο.Ο Αιλιανός αντίθετα θεωρεί την πόλη κτίση του Νηλέα, γιου του Αθηναίου βασιλιά Κόδρου
. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι ο αρχικός πληθυσμός της πόλης ήταν κατά κύριο λόγο Πελοποννήσιοι από τις Κλεωνές και το Φλειούντα, που διέφυγαν μετά την κάθοδο των Δωριέων και έφθασαν στις Κλαζομενές, αφού προηγουμένως απέτυχαν να σταθεροποιηθούν στους πρόποδες του όρους Ίδα. Η ύπαρξη του τοπωνυμίου Λάμψος στις Κλαζομενές και στη Θεσσαλία μαρτυρά ότι τουλάχιστον ένα μέρος του πληθυσμού της πόλης είχε θεσσαλική καταγωγή. Η ύπαρξη πάντως έστω και ενός μέρους Ιώνων στον αρχικό πληθυσμό συνάγεται από την εκεί παρουσία της ιωνικής γιορτής των Απατουρίων.
Οι ερευνητές ανάγουν την ίδρυση των Κλαζομενών μεταξύ του 11ου και του 8ου αι. π.Χ. Σύμφωνα όμως με τα πλέον πρόσφατα αρχαιολογικά δεδομένα, η ελληνική παρουσία στις Κλαζομενές ανάγεται στην Ύστερη εποχή του Χαλκού.
 |
| Ανάγλυφο από τερακότα αρχαϊκής εποχής που βρέθηκε στις Κλαζομενές. |
Η Αρχαϊκή περίοδος
Η πόλη των Κλαζομενών ήταν μέλος της ιωνικής δωδεκάπολης. Κατά την περίοδο του αποικισμού, οι Κλαζομενές δείχνουν ιδιαίτερη κινητικότητα, οι προσπάθειές τους όμως δε στέφονται πάντοτε με επιτυχία. Το 654 π.Χ. η υπό τον Τιμησία επιχείρηση αποικισμού των Αβδήρων εμποδίστηκε από τη σθεναρή αντίσταση των Θρακών. Στα τέλη του 7ου αι. π.Χ., οι Κλαζομένιοι συμμετέχουν σε κοινή αποικιακή προσπάθεια με τους Μιλησίους και ιδρύουν την Καρδία στη Θράκη. Η πόλη συμμετείχε, μαζί με Ίωνες και Δωριείς της Ανατολικής Ελλάδας, καθώς και τους Αιγινήτες, στην ίδρυση του εμπορίου της Ναυκράτεως.
Στα τέλη του 7ου αι. π.Χ., ο Λυδός βασιλιάς Αλυάττης επιχείρησε ανεπιτυχώς να καταλάβει τις Κλαζομενές, ενώ είχε ήδη καταλάβει τη Σμύρνη έπειτα από πολιορκία. Περίπου μισό αιώνα αργότερα όμως, η πόλη δεν ήταν σε θέση να αντισταθεί στον Κροίσο και αναγκάστηκε να υποκύψει, πληρώνοντας φόρο. Είναι γνωστό επίσης ότι διατηρούσε θησαυρό στους Δελφούς.
Μετά το 546 π.Χ., η πόλη των Κλαζομενών πέρασε υπό τον έλεγχο των Περσών. Την περίοδο εκείνη τοποθετείται η μετακίνηση των κατοίκων σε νήσο, όπως αναφέρει ο Παυσανίας. Η αρχαιολογική σκαπάνη έχει αναδείξει την ύπαρξη ενός κενού στην κατοίκηση της ενδοχώρας, μεταξύ της περιόδου της περσικής κατάκτησης και του τελευταίου τετάρτου του 6ου αι. π.Χ., όταν πιθανόν οι Κλαζομένιοι επέστρεψαν στην ενδοχώρα. Το 494 π.Χ., κατά τη διάρκεια της Ιωνικής επανάστασης, οι Κλαζομενές κατακτήθηκαν εύκολα από το στρατό του Αρταφέρνη και του Οτάνη. Το κενό που υπάρχει στα αρχαιολογικά ευρήματα για το διάστημα 500-470 π.Χ. φανερώνει ότι οι Κλαζομένιοι δεν αντιστάθηκαν καν, αλλά κατέφυγαν στον οικισμό της νήσου. Μετά το 478 π.Χ., η πόλη συμμετέχει στη Συμμαχία της Δήλου, με εισφορά 1,5 ταλάντων αρχικά, που αργότερα αυξήθηκε σε 6 ως και 15 τάλαντα.
 |
| Αμφορέας αρχαϊκής εποχής κατασκευασμένος στις Κλαζομενές. |
Η Κλασική περίοδος
Το καλοκαίρι του 412 π.Χ., κατά τη διάρκεια του Ιωνικού πολέμου, οι Κλαζομενές αποστάτησαν από την Αθήνα, υπό την πίεση μιας μικρής λακεδαιμονιακής ναυτικής δύναμης, συντάχθηκαν με τους Σπαρτιάτες και τον Τισσαφέρνη, και οχύρωσαν την Πολίχνα στην ενδοχώρα. Σύντομα συμμετείχαν σε επιχειρήσεις εναντίον της αθηναϊκής φρουράς στην Τέω. Λίγο αργότερα όμως (411 π.Χ.), λόγω της επιτυχημένης δράσης του αθηναϊκού ναυτικού, οι Κλαζομενές προσχώρησαν εκ νέου στο αθηναϊκό στρατόπεδο. Οι Αθηναίοι κατέλαβαν την Πολίχνα και εξανάγκασαν τους ολιγαρχικούς να επιστρέψουν στη νήσο. Οι αρχηγοί τους κατέφυγαν στη Δαφνούσα.
Ο Σπαρτιάτης Αστύοχος, σε συνεργασία με τον ύπαρχο του Τισσαφέρνη, τον Αιγύπτιο Τάμο, εκδίωξαν τους κατοίκους, που κατέφυγαν στη Δαφνούσα στην ενδοχώρα. Απέτυχαν να τους συλλάβουν, εμποδιζόμενοι από τον ισχυρό άνεμο. Το 407 π.Χ. η πόλη φαίνεται πως ανακαταλήφθηκε από φιλοσπαρτιάτες ολιγαρχικούς, κάτι που ανάγκασε τον Αλκιβιάδη να αφήσει το στόλο στη Σάμο και να σπεύσει σε βοήθεια των δημοκρατικών συμμάχων, επιβάλλοντας συνθήκη μεταξύ των αποστατών στη Δαφνούσα και της Αθήνας. Μετά το 404 π.Χ., οι ολιγαρχικοί, προφανώς με την υποστήριξη του Σπαρτιάτη Λυσάνδρου, επανήλθαν στη νήσο. Η διαμάχη πάντως μεταξύ των δύο πολιτικών φατριών συνεχίστηκε και κατά τον 4ο αι. π.Χ. Ο Αριστοτέλης θεωρεί ότι η πόλη ήταν μονίμως διασπασμένη μεταξύ των δημοκρατικών που κατοικούσαν τη νήσο και των ολιγαρχικών που ήλεγχαν το Χυτόν ή Χύτρον.
 |
| Τμήμα του αρχαιολογικού χώρου της πόλης. |
Κάποια στιγμή στα μέσα του 4ου αι. π.Χ., στη συγκυρία της επανάστασης των σατραπών, η πόλη καταλήφθηκε με τέχνασμα από κάποιον Πύθωνα, ο οποίος ηγείτο μιας παράταξης εξορίστων.Οι τοπογραφικές ενδείξεις που περιλαμβάνει η περιγραφή της μοναδικής μας πηγής για το επεισόδιο, του Αινεία του Τακτικού, φανερώνουν ότι γίνεται λόγος για τον οικισμό στο Χυτόν και όχι για τη νήσο. Αποτέλεσμα της καταπιεστικής πολιτικής του Πύθωνα ήταν η βαθμιαία εγκατάλειψη του οικισμού στην ηπειρωτική χώρα και η επιστροφή του πληθυσμού στη νήσο.
Τα Ελληνιστικά χρόνια
Το 334 π.Χ. η πόλη των Κλαζομενών απελευθερώθηκε από τον Αλέξανδρο, ο οποίος και συνέλαβε το σχέδιο να δημιουργηθεί ένας τεχνητός ισθμός, που συνέδεσε τη νήσο με την ενδοχώρα.Το 301 π.Χ., όντας υπό τον έλεγχο του Αντιγόνου και του Δημητρίου, η πόλη πολιορκήθηκε από τον υπασπιστή του Λυσιμάχου, τον Πρεπέλαο, αλλά ο Δημήτριος την έσωσε στέλνοντας βοήθεια από θαλάσσης. Περίπου στην ίδια περίοδο, στα τέλη του 4ου αι. π.Χ., η πόλη αναγκάστηκε να καθορίσει την επικράτειά της, λόγω διαφορών με τους γείτονές της, και ιδιαίτερα την Τέω, κατόπιν διαιτησίας δικαστών από την Κω.
 |
| Τμήμα της αρχαίας πόλης των Κλαζομενών. |
Κατά τον 3ο αι. π.Χ., οι Κλαζομενές ανήκαν διαδοχικά στο Λυσίμαχο, τους Σελευκίδες και τους Ατταλίδες. Στην ειρήνη της Απάμειας (188), οι Κλαζομενές ορίστηκαν ελεύθερη και ανεξάρτητη πόλη και έλαβαν και κάποια εδάφη με τα οποία αυξήθηκε η επικράτειά τους. Κατά τη διάρκεια του Α΄ Μιθριδατικού πολέμου, αποτέλεσαν μαζί με άλλες θέσεις στη Μικρά Ασία και το Αιγαίο, στόχο επιδρομών των πειρατών συμμάχων του βασιλιά Μιθριδάτη Στ΄ του Ευπάτορος του Πόντου. Στα Ρωμαϊκά χρόνια είχε χάσει, σε μεγάλο βαθμό, τη σημασία της.
Τοπογραφία
Ο αρχαϊκός οικισμός
Σύμφωνα με τον Παυσανία, οι άποικοι των Κλαζομενών εγκαταστάθηκαν αρχικά στην ενδοχώρα, στη θέση Χυτόν, ενώ αργότερα, φοβούμενοι τους Πέρσες, μετακινήθηκαν στη νήσο, που σήμερα έχει ενωθεί με τη στεριά. Οι ενδείξεις συνηγορούν στο ότι ο οικισμός εγκαταλείπεται γύρω στο 545 π.Χ., μπροστά στη λαίλαπα της περσικής κατάκτησης, αλλά η κατοίκηση επαναλαμβάνεται ύστερα από περίπου ένα τέταρτο του αιώνα. Οριστικά εγκαταλείπεται γύρω στο 490 π.Χ.
 |
| Σαρκοφάγοι αρχαϊκής εποχής (6ος αι. π.Χ) από την περιοχή των Κλαζομενών. |
Πολύ καλύτερη είναι η εικόνα από τα νεκροταφεία της πόλης, η οργάνωση των οποίων αντανακλά και την κοινωνική διάρθρωση των Κλαζομενίων: στην απομακρυσμένη θέση Akpınar βρέθηκε μια σειρά τύμβων, που σχετίζονται με ανάλογες δομές και σε άλλες πόλεις της Ιωνίας, και αποδίδονται στην αριστοκρατική μερίδα των κατοίκων της αρχαϊκής πόλης. Στη θέση Μοναστηράκια, ανακαλύφθηκαν 40 πήλινες κλαζομενιακές σαρκοφάγοι, οι οποίες ανήκουν στις πρωιμότερες και τις λιγότερο πολυτελείς του είδους, καθώς και ταφές σε πίθους. Η γενική εντύπωση του νεκροταφείου, που εκτέθηκε πλήρως τη δεκαετία του 1980, με τους άτακτα τοποθετημένους τάφους, επιβεβαιώνει την άποψη ότι στα Μοναστηράκια θάβονταν τα μέλη της μεσαίας και της κατώτερης κοινωνικής τάξης.
Οι Κλαζομενές από τον 5ο αι. π.Χ. ως τη Ρωμαϊκή περίοδο
Οι αρχαιολογικές ενδείξεις οδηγούν στη διαπίστωση ότι η θέση την οποία επέλεξαν οι Κλαζομένιοι εγκαταλείποντας την ενδοχώρα ήταν η νήσος Καραντίνα. Σύμφωνα με τις ενδείξεις, η νήσος των Κλαζομενών δεν ήταν οχυρή. Οι ανασκαφές ανέδειξαν το στυλοβάτη ενός ναού που αποδόθηκε στην Αθηνά, με βάση χαμένη σήμερα επιγραφή, αλλά και τα ευρήματα γυναικείων αναθηματικών ειδωλίων. Αποκαλύφθηκε επίσης μία πλακόστρωτη οδός μήκους 150 και πλάτους 4 μ., μία οικία στην άκρη του δρόμου διακοσμημένη με ψηφιδωτό δάπεδο (παράσταση Αμφιτρίτης και ιππόκαμπου), δεύτερη οικία με ψηφιδωτό δάπεδο (με γεωμετρικά θέματα), αγγεία ελληνιστικών χρόνων και νομίσματα. Στα βόρεια του νησιού βρέθηκαν το 1946 κάποιοι από τους δόμους του θεάτρου, οι οποίοι όμως αργότερα χάθηκαν από τη λιθολόγηση των κατοίκων. Νεότερες έρευνες έδωσαν στοιχεία για την επιβίωση του οικισμού κατά τον 5ο αι. μ.Χ., ενώ δεν ανακαλύφθηκαν στοιχεία πρωιμότερα της δεκαετίας του 480-470 π.Χ., για την πρώτη κατοίκηση της νήσου.
Σώζονται επίσης ένα μικρό τμήμα της προκυμαίας που ένωνε την πόλη με την ακτή (το Χώμα που αναφέρει ο Παυσανίας), κάποιοι δόμοι των εγκαταστάσεων του λιμανιού στο δυτικό μέρος του νησιού, ένα λατομείο, τμήμα του τείχους και ένα σπήλαιο, το οποίο ταυτίζεται με το αναφερόμενο από τον Παυσανία «σπήλαιο της μητέρας του Πύρρου».
 |
| Κοντινή άποψη Σαρκοφάγου με τον μελανόμορφο λέοντα. |
Χυτόν
Οι έρευνες στην ίδια την ενδοχώρα ήταν πολύ πιο εντατικές κατά τις δεκαετίες του 1980 και του 1990. Στη θέση Feride Gül Tarlası, όπου επικεντρώθηκαν οι ανασκαφές, ανακαλύφθηκαν εκτεταμένα ίχνη πολεοδομικής οργάνωσης μιας πόλης του ύστερου 5ου αι. π.Χ., με ιπποδάμειο σύστημα, και πολύ στενές νησίδες, στις οποίες περιλαμβάνονταν έξι οικίες με προστάδα. Μοναδικό κτίσμα που ενδέχεται να είχε δημόσια χρήση είναι μια μεγάλη περίστυλη οικία με προστάδα, την οποία οι ανασκαφείς ταυτίζουν με ανάκτορο του τυράννου Πύθωνα. Εμβαδού αρχικά 455 τ.μ., προεκτάθηκε δύο φορές κατά τη διάρκεια του γ΄ τετάρτου του 4ου αι. π.Χ., για να φτάσει περίπου τα 1500 τ.μ. Το κυριότερο εύρημα του οικισμού είναι ένας θησαυρός αθηναϊκών και κλαζομενιακών τετραδράχμων του 4ου αι. π.Χ., και δραχμών της Χίου και των Κλαζομενών. Ο οικισμός φαίνεται πως παρήκμασε μετά τα μέσα του 4ου αι. π.Χ. και εγκαταλείφθηκε οριστικά στους Ελληνιστικούς χρόνους, όταν το σύνολο σχεδόν των Κλαζομενίων συγκεντρώθηκε στον οικισμό στην Καραντίνα, ενώ η ενδοχώρα παραδόθηκε στην αγροτική εκμετάλλευση.
Τέχνες
Οι Κλαζομενές αποτελούν το σημαντικότερο κέντρο αγγειογραφίας στη βόρεια Ιωνία. Με βάση τις εργαστηριακές έρευνες, αποδίδονται στην πόλη τα αγγεία του λεγομένου ύστερου ρυθμού των Αιγάγρων (610-570 π.Χ.) και ο κλαζομενιακός μελανόμορφος ρυθμός (570-494 π.Χ.). Αξιοσημείωτες είναι και οι κλαζομενιακές σαρκοφάγοι, που διακοσμούνται στην ψευδομελανόμορφη τεχνική και παράγονται περίπου από το 550 π.Χ. ως και το β΄ τέταρτο του 5ου αι. π.Χ. Ενώ οι κεραμικοί ρυθμοί έχουν ευρύτατη απήχηση στο σύνολο του ανατολικού μεσογειακού κόσμου, με ιδιαίτερη έμφαση στις ελληνικές αποικίες στη Μαύρη θάλασσα και θέσεις στην Αίγυπτο (Tell Defenneh και Ναύκρατις) και την Κυρηναϊκή, οι αρχαϊκοί αμφορείς έχουν περιορισμένη διάδοση εκτός Ιωνίας. Οι σαρκοφάγοι εξάγονταν σε μικρούς αριθμούς σε γειτονικές θέσεις. Ένα ακόμη προϊόν με τοπική εμβέλεια ήταν η ανάγλυφη κεραμική της Αρχαϊκής περιόδου, που προσομοιάζει με αντίστοιχα δείγματα από τη Θάσο και τα νησιά των Κυκλάδων. Αν και ήταν ένα σημαντικό κέντρο παραγωγής μελανόμορφης κεραμικής, η πόλη των Κλαζομενών εισήγαγε μεγάλο αριθμό αττικών αγγείων κατά το β΄ μισό του 6ου αι. π.Χ. Οι εισαγωγές ερυθρόμορφων αγγείων του 5ου αι. π.Χ. είναι σαφώς μικρότερες σε όγκο, παρά την πολιτική εξάρτηση της πόλης από την Αθήνα.
 |
| Τμήμα σαρκοφάγου με πολεμική σκηνή. |
Λίγα αλλά εξαιρετικά είναι τα δείγματα πλαστικής που προέρχονται από τις Κλαζομενές, όπως ο κορμός μιας ύστερης αρχαϊκής κόρης από ασβεστόλιθο, σήμερα στο Λούβρο, που φορά χιτώνα και λοξό ιωνικό ιμάτιο, κατά τη συνήθεια των νησιών του Αιγαίου, και κρατά προσφορά πτηνού (περίπου 530 π.Χ.).
Στοιχεία από την πολιτισμική ζωή της πόλης δεν είναι γνωστά. Το ενδοξότερο τέκνο της ήταν ο τελευταίος Ίωνας φιλόσοφος, ο Αναξαγόρας, ο οποίος έδρασε κατά κύριο λόγο στο γ΄ τέταρτο του 5ου αι. π.Χ. στην Αθήνα.
Εμπόριο και νομίσματα
Η νομισματοκοπία των Κλαζομενών έχει μελετηθεί διεξοδικά. Αινιγματική παραμένει η ταυτότητα του πρώιμου θησαυρού νομισμάτων των ετών 580-550 π.Χ., που ανακαλύφθηκε πρόσφατα: κανένα από τα νομίσματα αυτά δεν έχει ταυτιστεί με ασφάλεια. Τα πρωιμότερα αναγνωρίσιμα νομίσματα, από άργυρο και ήλεκτρο σε φοινικικό σταθμητικό κανόνα (δίδραχμο, δραχμή, διόβολο), ανήκουν στον 6ο αι. π.Χ., ή πιθανότερα στην περίοδο της Ιωνικής επανάστασης: στον εμπροσθότυπο παρουσιάζεται το έμβλημα της πόλης, η προτομή του φτερωτού αγριόχοιρου, ενώ στον οπισθότυπο παρουσιάζεται έγκοιλο τετράγωνο. Κατά την περίοδο της Αθηναϊκής Συμμαχίας, στο β΄ μισό του 5ου αι. π.Χ., η πόλη κόβει αργυρά νομίσματα στον αττικό σταθμητικό κανόνα (ημίδραχμο και διόβολο), με την προτομή του φτερωτού αγριόχοιρου ή την κεφαλή της Αθηνάς στον εμπροσθότυπο, και έγκοιλο τετράγωνο με Γοργόνειο ή την κεφαλή ενός κριού και την επιγραφή ΚΛΑ στον οπισθότυπο.
Στον 4ο αι. π.Χ., και ιδιαίτερα μετά το 387 π.Χ., το κλαζομενιακό αργυρό νόμισμα, παρότι ακολουθεί τις αττικές υποδιαιρέσεις (τετράδραχμο, δίδραχμο, δραχμή και ημίσεια δραχμή), ουσιαστικά ακολουθεί τον περσικό σταθμητικό κανόνα, που είναι ελαφρύτερος: τα τετράδραχμα αναλογούσαν σε βάρος με το βάρος τριών περσικών σίγλων. Αλλάζουν όμως και οι νομισματικοί τύποι: στον εμπροσθότυπο παρουσιάζεται η κεφαλή του Απόλλωνα σε όψη ¾ και στον οπισθότυπο ένας κύκνος με την επιγραφή ΚΛΑ ή ΚΛΑΖΟ, ενώ εμφανίζεται και το όνομα του αξιωματούχου που ήταν υπεύθυνος για το νομισματοκοπείο. Κατά την ίδια περίοδο ξεκινά και η κοπή χάλκινου νομίσματος με την κεφαλή της Αθηνάς και σπανιότερα του Απόλλωνα στον εμπροσθότυπο, και τον κύκνο στον οπισθότυπο. Τέλος, το 362 π.Χ., ο στασιαστής σατράπης της Μυσίας Ορόντης, εν μέσω της επανάστασης των σατραπών, έκοψε νόμισμα με εμπροσθότυπο την κεφαλή γενειοφόρου Πέρση που φορά τιάρα και το γράμμα Κ και την παραδοσιακή προτομή του φτερωτού αγριόχοιρου στον οπισθότυπο.
 |
| Αργυρή δραχμή των Κλαζομενών . 387-360 π.Χ |
Κατά την Ελληνιστική περίοδο, οι Κλαζομενές κόβουν αργυρά νομίσματα στους τύπους του Αλεξάνδρου, ενώ υπάρχει και μια σπάνια σειρά νομισμάτων στους τύπους του Λυσιμάχου. Επιπλέον, στο ίδιο διάστημα αποδίδονται δύο κοπές χρυσών νομισμάτων των Κλαζομενών, με τύπους του Φιλίππου του Β΄. Κατά τον 2ο αι. π.Χ., η πόλη υιοθετεί νέους τύπους: ο Δίας Επιφανής εμφανίζεται στον εμπροσθότυπο και το λατρευτικό του άγαλμα στον οπισθότυπο. Τα χάλκινα νομίσματα της πόλης αναπαράγουν τύπους γνωστούς (προτομή φτερωτού αγριόχοιρου, κεφαλή Διός, Γοργόνειο) και αγνώστους (φιλόσοφος Αναξαγόρας, κηρύκειον, ρόπαλο). Στον 1ο αι. π.Χ., μετά την καταστροφική περιπέτεια του Μιθριδατικού πολέμου (90-86 π.Χ.), κόβει μικρό χάλκινο νόμισμα με τη μορφή της Αθηνάς στον εμπροσθότυπο και τη γλαύκα στον οπισθότυπο.
Κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, η πόλη κόβει χάλκινο νόμισμα ήδη από την περίοδο του Αυγούστου με την επιγραφή ΣΕΒΑΣΤΟΣ ΚΤΙΣΤΗΣ και την κεφαλή του αυτοκράτορα, προφανώς λόγω της συνεισφοράς του στην ανοικοδόμησή της ύστερα από σεισμό. Οι σειρές αυτές διαρκούν ως την εποχή του Γαλλιηνού (261-263 μ.Χ.), όταν η αποδιοργάνωση της οικονομικής ζωής στην Ανατολική Αυτοκρατορία οδήγησε στην παύση της δραστηριότητας των τοπικών νομισματοκοπείων. Οι τύποι που υιοθετούνται δίνουν πληροφορίες και για τις λατρείες της πόλης: εκτός από τον Απόλλωνα, την Αθηνά και το Δία, παρουσιάζονται στον εμπροσθότυπο η Ρώμη και η σύγκλητος, η προτομή της προσωποποίησης της πόλης Κλαζομένη και η προτομή της Λιβίας, η Ειρήνη, η Ιουλία Δόμνα, σύζυγος του Σεπτίμιου Σεβήρου, ενώ στον οπισθότυπο συναντά κανείς έναν ιππέα, έναν οπλίτη, τον Ασκληπιό, ένα κριάρι, την Κυβέλη και το φιλόσοφο Αναξαγόρα.
ΠΗΓΕΣ :
www.ehw.gr/
https://en.wikipedia.org
http://wildwinds.com
Δείτε επίσης :
Μικρά Ασία :Η Αρχαία Άσσος της Τρωάδος
Μικρά Ασία : Αρχαία Λάμψακος
Μικρά Ασία : Aρχαία Άβυδος.
Μικρά Ασία : Αλεξάνδρεια Τρωάδος
Μικρά Ασία : Δωριέων Εξάπολις - Κνίδος Καρίας
Μικρά Ασία: Αρχαία Άντανδρος της Τρωάδος
Μικρά Ασία : Φώκαια Ιωνίας
Μικρά Ασία : Αρχαία Σμύρνη Ιωνίας.
Μικρά Ασία : Ερυθρές Ιωνίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια που δεν συνάδουν με το περιεχόμενο της ανάρτησης, όπως και σχόλια υβριστικά προς τους αρθρογράφους, προσβλητικά σχόλια προς άλλους αναγνώστες σχολιαστές και λεκτικές επιθέσεις προς το ιστολόγιο θα διαγράφονται.