6. Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΣΙΑΣ

Η  αξιοθαύμαστη  στρατιωτική  «Πρωσική  τακτική».

Η  Πρωσία  χαρακτηρίστηκε  ως  η  

«Σπάρτη  του  Βορρά».

ΠΙΣΤΗ  ΑΦΟΣΙΩΣΗ  ΛΙΤΟΤΗΤΑ  ΑΝΤΟΧΗ  

ΤΑΧΥΤΗΤΑ  ΔΥΝΑΜΗ

Ο πρώτος  οργανωτής  των  σκληροτράχηλων  πρωσικών  ταγμάτων  ήταν  ο  
βασιλιάς της Πρωσίας Φρειδερίκος-Γουλιέλμος  Α΄.

Ο Φρειδερίκος-Γουλιέλμος Α ανέβηκε στο θρόνο της  Πρωσίας  στα 1713 και παντρεύτηκε την Σοφία-Δωροθέα του Ανόβερου. Έμεινε στην ιστορία σαν ένας βασιλιάς  πιστός στη σύζυγό του. «Δεν υπάρχουν ερωμένες», έλεγε εμφατικά, «μόνο ιερόδουλες και πρόστυχες». Απέκτησε μαζί της 14 παιδιά μεταξύ των οποίων και τον διάδοχό του Φρειδερίκο Β΄ που θα αποκτούσε το προσωνύμιο Μέγας.

 Ο Φρειδερίκος-Γουλιέλμος πίστευε απόλυτα ότι η οικονομία στο κράτος αρχίζει από το ανάκτορο και μείωσε τον αριθμό των βασιλικών υπηρετών. Η βασιλική οικογένεια έπαιρνε τα γεύματά της σε ένα μικρό τραπέζι σερβιριζόμενοι μόνοι τους, χωρίς τραπεζοκόμους, ενώ η βασίλισσα με τις πριγκίπισσες έπλεναν τα πιατικά μετά το γεύμα. Ο βασιλιάς έλεγχε τους λογαριασμούς της κουζίνας για να αποφεύγονται οι σπατάλες και απαγόρευε ακόμα και τη καύση κεριών σε δωμάτια του ανακτόρου που δεν χρησιμοποιούντο. Αξιοσημείωτο είναι ότι επέβαλε καταναλωτικό φόρο στον εαυτό του και την οικογένειά του και όλοι ήταν υποχρεωμένοι να ξυπνούν αυστηρά με το πρωινό εγερτήριο της φρουράς. Όταν συγκαλούσε στο ανάκτορο υπουργικά συμβούλια χρέωνε στους υπουργούς του το γεύμα που τους παρέθετε. Επιζητούσε επίσης άψογη συμπεριφορά από τα μέλη της κυβέρνησης. Όταν πέθανε ο υπουργός οικονομικών Gundling  από  κίρρωση  του  ήπατος,  λόγω  αλκοολισμού, διέταξε να τον θάψουν μέσα σε ένα  βαρέλι.

 ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΟΣ  ΓΟΥΛΙΕΛΜΟΣ  Α΄

Ο  ΒΑΣΙΛΙΑΣ  ΛΟΧΙΑΣ

Το  ρητό που αγαπούσε, το οποίο  γνώριζε  από  τις  σπουδές  του  στα  
αρχαία ελληνικά,  ήταν  του  Χείλωνα  του  Λακεδαιμόνιου  «ΧΡΟΝΟΥ  

ΦΕΙΔΟΥ».

Ο Φρειδερίκος-Γουλιέλμος πίστευε απόλυτα ότι η οικονομία στο κράτος αρχίζει από το ανάκτορο και μείωσε τον αριθμό των βασιλικών υπηρετών.

Ο Φρειδερίκος-Γουλιέλμος υπαγόρευσε το «Εγχειρίδιο Κανονισμών δια Κρατικούς Αξιωματούχους»» που περιείχε 35 κεφάλαια – ένα σύνολο 297 παραγράφων. Κάθε Πρώσος Δημόσιος Λειτουργός μπορούσε να βρει τα καθήκοντά του εκεί μέσα με λεπτομερή επεξήγηση. Όποιος υπουργός ή σύμβουλος απουσίαζε από συνεδρίαση αντιμετώπιζε πρόστιμο έξι μηνιαίων μισθών και σε περίπτωση υποτροπής απελύετο.  Συνήθιζε να κτυπά προσωπικά με το μπαστούνι του τις πλύστρες όταν έβλεπε βρόμικες μπουγάδες και τους ράθυμους ή πλημμελώς δουλεύοντες εργάτες. Έκανε παρατηρήσεις βρίζοντας όποια γυναίκα είχε κατά τη γνώμη του υπερπολυτελή εμφάνιση ασχέτως αν ήταν λαϊκιά ή αριστοκράτισσα.  Όριζε επίσης ότι στις λαϊκές αγορές οι γυναίκες, όταν δεν εξυπηρετούσαν πελάτη, έπρεπε να πλέκουν για να μην πηγαίνει χαμένος ο χρόνος.  Του αποδίδεται επίσης το ράψιμο κουμπιών στα μανίκια για να μην σκουπίζουν με αυτά τη… μύτη τους οι στρατιώτες.  Όποιος ιερέας επίσης έκανε κήρυγμα άνω της ώρας του επιβάλλονταν πρόστιμο.  Κάποτε επισκέφτηκε μια φυλακή και όλοι οι κρατούμενοι άρχιζαν να ζητούν χάρη με το αιτιολογικό ότι ήταν άδικα φυλακισμένοι. Ένας στεκόταν αδιάφορα στον τοίχο. «Εσύ ρεμάλι είσαι εδώ άδικα;» ρώτησε ο βασιλιάς. «Όχι εγώ είμαι ένοχος» απάντησε ο κρατούμενος. «Διώξτε αυτό το κάθαρμα από εδώ», ούρλιαξε o  Φρειδερίκος-Γουλιέλμος, «γιατί θα παρασύρει όλους αυτούς τους καλούς ανθρώπους!»  Όποτε είχε κακή διάθεση επιθεωρούσε ο ίδιος τη φρουρά του και τους έβαζε να κάνουν ασκήσεις πυκνής τάξεως για να καλμάρει. Αυτός είναι ο λόγος που τον αποκαλούσαν «βασιλιά λοχία».  Η μόνη πολυτέλεια που ο Φρειδερίκος-Γουλιέλμος Α επέτρεπε στον εαυτό του ήταν η δημιουργία ενός συντάγματος πανύψηλων γρεναδιέρων. Στο Βερολίνο τους έλεγαν “οι ψηλοί λεβέντες” (langes kerls) και οι ξένοι περιηγητές “οι γίγαντες του Πότσνταμ” όπου ήταν το στρατόπεδό τους. Ο Πρώσος μονάρχης φιλοδοξούσε να έχει την φρουρά με το υψηλότερο ανάστημα στον κόσμο.

Ο  βασιλιάς  της  Πρωσίας  καταλάβαινε  καλά  ότι  στη διεθνή  πολιτική  το  

μόνο που  μετρά  είναι  η ισχύς – όχι  το  αφηρημένο  «δίκαιο» - και φρόντισε να δημιουργήσει ένα μεγάλο στρατό για τον οποίο ενδιαφερόταν προσωπικά  σχετικά με τη λειτουργία του – από την ποιότητα του εξοπλισμού μέχρι τις   τελευταίες λεπτομέρειες της στολής.

 ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΟΣ  ΓΟΥΛΙΕΛΜΟΣ  Α΄

ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ  ΠΝΕΥΜΑ  ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Η  βασίλισσα  και  οι  πριγκίπισσες  θα  στρώσουν  το  τραπέζι  και θα  

πλύνουν  τα πιάτα  μετά  το  γεύμα.  Ο Φρειδερίκος-Γουλιέλμος Α΄  

πέθανε το 1740 αφήνοντας στον διάδοχό του ισχυρό στρατό, ακμαία οικονομία,  ΧΩΡΙΣ  ΧΡΕΗ  και πλεόνασμα στο κρατικό θησαυροφυλάκιο. 

Οι σχέσεις του με τον μεγάλο  γιο του Φρειδερίκο  Β΄ ήταν κακές και συνήθιζε να τον ξυλοφορτώνει δημοσίως. Ο νεαρός  πρίγκιπας  είχε  καλλιτεχνικές  

ροπές  και ενδιαφερόταν  για την γαλλική κουλτούρα,  πράγματα  που  

απεχθανόταν  και  έκαναν έξαλλο  τον  πατέρα  του.

Kαθοριστικό σημείο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του νεαρού Φρειδερίκου ήταν ένα περιστατικό που συνέβη όταν, απηυδισμένος από την αυστηρότητα του πατέρα του, προσπάθησε να διαφύγει στη Βρετανία για να ξεφύγει από τον έλεγχό του. O Φρειδερίκος-Γουλιέλμος όχι μόνο τον συνέλαβε με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας (αφού ήταν ανώτερος βαθμοφόρος του στρατού) και τον απείλησε με αποκλήρωση, αλλά εκτέλεσε και τον καλύτερο φίλο και συνεργό στην προσπάθεια απόδρασής του, Xανς Xέρμαν φον Kάτε, αναγκάζοντάς τον μάλιστα να παρακολουθήσει τη διαδικασία του αποκεφαλισμού του. Mετά από αυτό, περιορίστηκε στο ανάκτορο των Xοεντσόλερν στο Kύστριν και του απαγορεύτηκε να επισκέπτεται το Bερολίνο, ενώ οι μέρες του περνούσαν με εντατικά μαθήματα στην πολεμική τέχνη και στην πολιτική, τα οποία του επέβαλε ο πατέρας του. Τελικά ο νεαρός πρίγκιπας  άρχισε  να  εκτιμά  τις  απόψεις του  

πατέρα  του.

Έτσι  όταν  μετά το θάνατο του πατέρα του το 1740,  ανέβηκε  στο θρόνο της Πρωσίας,  έδωσε  γρήγορα  ένα δείγμα τού τι θα έπρεπε ο κόσμος να περιμένει απ' αυτόν.

Η Πρωσία ήταν μία μικρή και μάλλον ευάλωτη χώρα, ενώ οικονομικά και κοινωνικά ήταν πολύ πίσω από τους γείτονές της στα Δυτικά και στο Nότο.

 Iδιοφυής και εφευρετικός, καταλάβαινε ότι ο μοναδικός τρόπος για τη μικρή Πρωσία να επιβιώσει και να μεγαλώσει σε βάρος των γειτόνων της, ήταν να εκμεταλλευτεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματά της.

 Tο κυριότερο εκείνη την εποχή ήταν ο μικρός, αλλά πειθαρχημένος και καλά εκπαιδευμένος στρατός της, που ήταν δημιούργημα του πατέρα του.  Το πεζικό της Πρωσίας είχε αποκτήσει την προσωνυμία "το σιδηρούν πεζικό".

Ο Πρωσικός Στρατός, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Μεγάλου Φρειδερίκου, κατέστη η τελειότερη στρατιωτική μηχανή που είχε αντικρίσει η ανθρωπότητα από την αρχαιότητα.

Ο Πρώσος βασιλιάς δημιούργησε έναν στρατό υπόδειγμα για όλους τους άλλους. Χάρη στον ισχυρό της στρατό η μικρή Πρωσία μετατράπηκε σε ευρωπαϊκή υπερδύναμη, με φήμη αντιστρόφως ανάλογη του μεγέθους της.

Με βάση την αρχαιοελληνική τακτική της λοξής φάλαγγας, ο πάντοτε υποδεέστερος αριθμητικά Πρωσικός Στρατός πέτυχε μεγαλειώδεις νίκες. Η μικρή Πρωσία έφτασε σε σημείο να βρίσκεται μόνη αντιμέτωπη με όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές δυνάμεις και να νικά.

 ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΟΣ  Ο  ΜΕΓΑΣ

Ο  ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ  ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ  ΝΟΥΣ  ΤΩΝ  ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΧΡΟΝΩΝ,  
ΑΝΩΤΕΡΟΣ  ΤΟΥ  ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ  ΤΟ  «ΣΙΔΗΡΟΥΝ  ΠΕΖΙΚΟ»,  ΤΗΝ  ΤΕΛΕΙΩΤΕΡΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ  ΜΗΧΑΝΗ  ΠΟΥ  ΕΙΧΕ  ΑΝΤΙΚΡΥΣΕΙ  Η  ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ ΑΠΟ  ΤΗΝ  ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ.

H τακτική καινοτομία του Φρειδερίκου, που έδωσε τη δυνατότητα για αλλεπάλληλες μεγαλειώδεις νίκες στον πρωσικό στρατό, ήταν η τακτική της "λοξής φάλαγγας", την οποία ο Φρειδερίκος, κατά δήλωσή του, εμπνεύστηκε από το μέγιστο στρατηγό της αρχαίας Eλλάδας, τον  Επαμεινώνδα της Θήβας. H κλιμακωτή/σταδιακή εμπλοκή των δυνάμεων στη μάχη, είχε χρησιμοποιηθεί και από άλλους στρατηγούς την ίδια εποχή και λίγο νωρίτερα, ωστόσο κανείς δεν είχε στη διάθεσή του έναν στρατό όπως τον πρωσικό: τέλεια συντονισμένο, χάρη στην επαναφορά - πολλούς αιώνες μετά την εγκατάλειψή του - του συγχρονισμένου βηματισμού, εξαιρετικά καλά εκπαιδευμένου και οπλισμένου με τα καλύτερα πρότυπα της εποχής. Oι Πρώσοι πεζοί κινούνταν ταχύτατα στο πεδίο της μάχης και είχαν εξαίρετες επιδόσεις στον πόλεμο ελιγμών, δίνοντας τη δυνατότητα στον στρατηγό τους να πραγματοποιεί περίπλοκους ελιγμούς και να διαλύει στρατούς πολλαπλάσιους από τον δικό τους.

 ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΟΣ  Ο  ΜΕΓΑΣ

ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ  ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ,  ΠΟΛΕΜΟΥΣΕ  ΣΤΗΝ  ΠΡΩΤΗ  ΓΡΑΜΜΗ  ΤΗΣ 

ΜΑΧΗΣ, ΕΚΤΕΘΕΙΜΕΝΟΣ  ΣΤΑ  ΦΟΝΙΚΑ  ΠΥΡΑ  ΤΩΝ  ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ  ΚΑΙ 

ΤΟ  ΒΡΑΔΥ  ΣΥΝΕΘΕΤΕ  ΣΟΝΑΤΕΣ  ΓΙΑ  ΦΛΑΟΥΤΟ.

ΔΙΑΒΑΖΕ ΚΑΙ  ΕΓΡΑΦΕ ΑΡΧΑΙΑ  - ΚΑΙ  ΝΕΑ - ΕΛΛΗΝΙΚΑ  

ΚΑΙ  ΣΥΖΗΤΟΥΣΕ  ΚΑΙ  ΑΝΕΛΥΕ  ΜΕ  ΤΟΝ  ΓΑΛΛΟ ΦΙΛΟ  ΤΟΥ  ΒΟΛΤΑΙΡΟ  ΤΑ  ΒΑΘΕΙΑ  ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ  ΘΕΜΑΤΑ  ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ  ΚΑΙ  ΤΟΥ  ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ. 

Εξαιρετικά  διαβασμένος, με παιδεία και μόρφωση, ο Φρειδερίκος δεν ήταν συνηθισμένη περίπτωση ηγέτη. Πόσοι θα μπορούσαν να φανταστούν ότι ο ατρόμητος στρατηγός, που ουκ ολίγες φορές είχε φθάσει στην πρώτη γραμμή της μάχης, εκτεθειμένος στα φονικά πυρά των αντιπάλων, όταν βρισκόταν στο ανάκτορό του είχε ως αγαπημένη ασχολία να συζητά περί φιλοσοφίας με τον φίλο  του  Bολταίρο ή να συνθέτει σονάτες για φλάουτο (του αποδίδεται η πατρότητα περισσότερων από 100), του οποίου υπήρξε δεινός εκτελεστής;

H γλώσσα στην οποία προτιμούσε να συνδιαλέγεται ήταν τα Γαλλικά, ενώ γνώριζε ακόμη Aγγλικά, Iσπανικά, Πορτογαλικά και Iταλικά, ενώ μπορούσε να διαβάσει Λατινικά, αρχαία Eλληνικά και γνώριζε αρκετά καλά την κοινή ελληνική και την εβραϊκή.

Γνώριζε όλους τους αρχαίους συγγραφείς, Eλληνες και Pωμαίους, και ήταν από τους πλέον καταρτισμένους όσον αφορά στην Iστορία ηγεμόνες της εποχής του, εντυπωσιάζοντας τους συνομιλητές του με τις γνώσεις του για το παρελθόν.

Kατόπιν όλων τούτων, δεν είναι παράξενος ο θαυμασμός μεγάλων ηγεμόνων που ακολούθησαν για τον Φρειδερίκο, όπως του Ναπολέοντα, που τον θεωρούσε ως τον μεγαλύτερο τακτικό νου των προηγούμενων αιώνων και στον οποίο αποδίδεται μία ρήση που φανερώνει ανάγλυφα την εκτίμησή του: όταν ο Ναπολέων και οι στρατηγοί του επισκέφθηκαν τον τάφο του Φρειδερίκου στο παρεκκλήσι της Φρουράς στο Πότσνταμ, ο μεγάλος στρατηλάτης προέτρεψε τους αξιωματικούς του να βγάλουν τα καπέλα τους, λέγοντας: "Aν αυτός ζούσε, εμείς δεν θα ήμασταν  εδώ τώρα."-

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ

Διαβάστε επίσης: 

Παγκόσμια παραδείγματα στρατιωτικής αρετής

1. Η πολεμική αρετή των Αχαιών – Οι Μυρμιδόνες.

2. Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ

3. Μακεδονική  φάλαγγα 

4.   Ρωμαϊκές  Λεγεώνες

5.   Τάγμα  των  Τευτόνων  Ιπποτών