Επιτύμβια στήλη της αρχαίας Παλαίρου σε αρχαιολογικό μουσείο της Τουρκίας!

   Μια σημαντική και άξια μελέτης είναι η επιτύμβια στήλη που εκτίθεται σεαρχαιολογικό μουσείο της Τουρκίας και προέρχεται από την αρχαία Πάλαιρο.   Η πρώτη παρατήρηση της επιτύμβιας στήλης μας εντυπωσιάζει με τις δύο γυμνές φτερωτές κοπέλες  οι οποίες όμως στα πέλματά τους έχουν δάκτυλα από όρνεο. Επίσης η καλλίτερη παρατήρηση (με μεγάλο ζούμ) μας παρουσιάζει ότι οι δύο κοπέλες δεν είναι αντίγραφο η μία της άλλης αλλά έχει η κάθε μία τα δικά της, διαφορετικά, χαρακτηριστικά. Τα πέλματα από δάκτυλα όρνεου, θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν σε  Ἅρπυιες ή σε Σειρήνες.  Όμως οι Αρπυιες δεν ήταν όμορφες, ενώ οι σειρήνες είχαν κεφαλή γυναίκας αλλά το σώμα πτηνού.

      Επίσης στην κορυφή της στήλης υπάρχουν πέντε κεφαλές ταύρου των οποίων τα κέρατα στηρίζουν την μπορντούρα της στήλης.

   Στο κέντρο της στήλης υπάρχει η λέξη ΣΑΣΑΜΑ με ανάγλυφη γραφή, ενώ ακριβώς από κάτω η λέξη ΧΑΙΡΕ με χάραξη σε βάθος.................

Η λέξη ΣΑΣΑΜΑ δεν υπάρχει πουθενά στην βιβλιογραφία ως αρχαίο όνομα.

    Με όλα αυτά τα δεδομένα απευθυνθήκαμε στους φίλους μας από τον σύλλογο της  Νικιάνας «ΟΙ ΣΚΑΡΟΙ». Ο Τάσος Στάμος και η Ιωάννα Κόκλα είναι εκπαιδευτικοί, με πολύ καλή γνώση και μελέτες στα αρχαία κείμενα καθώς και  στον τρόπο ζωής των αρχαίων Ελλήνων.

1)Για το όνομα ΣΑΣΑΜΑ της επιτύμβιας στήλης μας έδωσαν τα εξής στοιχεία:

Τὸ Λεξικὸν LIDDELL-SCOTT ἀναφέρει:

Σῶς, ὁ, ἡ, τὸ σῶν, ἐπίθετον ποὺ σημαίνει σῶος (Λατ. salvus)

Δωριστὶ τὸ θηλυκὸν εἶναι σᾶ

Τὰ ὀνόματα Σωσώ, Σωσίας, Σώστρατος, Σωκράτης, ἔχουν αὐτὴ τὴν ρίζα.

Ἑπὶ πραγμάτων σημαίνει ἀκέραιος, γερός.

Σᾶμα εἶναι δωριστὶ τὸ σῆμα, ποὺ σημαίνει σημεῖον καὶ τάφος.

Ὁπότε ἔχουμε τὶς ἑξῆς ἐκδοχές:

1)Εἶναι δύο λέξεις: ΣΑ + ΣΑΜΑ, ποὺ σημαίνει Σῶα στὸν Τάφο.

2)Εἶναι Ὄνομα Γυναικός, ὅπως τὸ Σωσώ, σὲ δωρικὴ διάλεκτο.

      Ἡ ἐπιγραφὴ ἀναδεικνύει τὸ Ὄνομα, ἀφοῦ δὲν ἐμφανίζεται ἡ μορφὴ τῆς πεθαμένης γυναικός, ὅπως συνηθίζεται στὶς ἐπιτύμβιες στῆλες.

      Τὸ ΧΑΙΡΕ ὑπῆρξε μᾶλλον ἐξ ἀρχῆς χαραγμένο (εἶναι ἴδιος ὁ τύπος τῶν γραμμάτων), ἁπλῶς δὲν χρειαζόταν νὰ εἶναι ἀνάγλυφο (χαράχθηκε ἁπλὰ στὸ μάρμαρο).

2)Για τις δύο θηλυκές μορφές:

Οἱ δύο φτερωτὲς γυναῖκες: Μοναδικό, πράγματι, νὰ βλέπουμε θηλυκοὺς Ἀγγέλους, γιατὶ μᾶλλον αὐτὸ δείχνουν οἱ ὡραῖες μορφὲς τους (δὲν εἶναι Ἅρπυιες-τέρατα). Τὸ ὅτι ἔχουν πόδια πτηνοῦ, παραπέμπει στὰ φτερωτὰ πόδια τοῦ Ἑρμῆ (τοῦ ἀρχ-αγγέλου). Δὲν θὰ μποροῦσαν νὰ εἶναι ἀκριβῶς ἴδιες (δὲν χρειάζεται ἄλλωστε).

3) Για τις πέντε κεφαλές ταύρου.

Πρόκειται μᾶλλον γιὰ ἔμβλημα φρατρίας, τοῦ γένους ποὺ ἀνῆκε ἡ ΣΑΣΑΜΑ, ὅπως ἀπεικονιζόταν καὶ σὲ ἀσπίδες. (βλέπε εικόνα)

Η επιτύμβια στήλη είναι μοναδική και η έρευνά μας συνεχίζεται....

Η φωτογραφία της επιτύμβιας στήλης μας παραδόθηκε από την συντακτική ομάδα του Ξηρόμερου News.

    Ευχαριστούμε το Ξηρόμερο News για την πληροφόρηση της ύπαρξης αυτής της επιτύμβιας στήλης, καθώς και τους εκπαιδευτικούς Α. Στάμο και Ι. Κόκλα για τις σημαντικές βοήθειες που μας έδωσαν στην έρευνα. 

ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

http://xiromeronews.blogspot.gr/
Η ΑΡΧΑΙΑ ΠΑΛΑΙΡΟΣ
Στο δυτικό άκρο της Ακαρνανίας, απέναντι από τη Λευκάδα, πάνω στο βραχώδες ύψωμα με την ονομασία «Κεχροπούλα» (υψόμετρο 272 μ.), πολύ κοντά στο ομώνυμο χωριό (πρώην Ζαβέρδα) και σε απόσταση 15 χλμ. περίπου ΝΔ από τη Βόνιτσα, διατηρούνται τα ερείπια της αρχαίας Παλαίρου. Ο οχυρωματικός της περίβολος, συνολικού μήκους 2 περίπου χλμ., αποτελεί ένα από τα εκπληκτικότερα δείγματα της Ακαρνανικής οχυρωματικής τέχνης και διατηρείται ακόμα όρθιος σε όλο το μεγαλείο του. 

Μια εκ των εισόδων των τειχών της Παλαίρου.

H ταύτιση της πόλης, με βάση τις αναφορές του Στράβωνα, με την αρχαία Πάλαιρο, βρίσκει σήμερα σύμφωνους όλους τους μελετητές, ενώ έχει τεκμηριωθεί και με επιγραφικές μαρτυρίες. 
Η τοποθεσία δεσπόζει στη γύρω πεδιάδα, με τη μεγάλη λίμνη της Βουλκαριάς στα ΒΔ της (το αρχαίο Μυρτούντιον σύμφωνα με τον Στράβωνα), γεγονός που υποδηλώνει τη σημασία της ως στρατηγικού σημείου κατά την αρχαιότητα, καθώς βρισκόταν κοντά στις γνωστές Κορινθιακές αποικίες της Λευκάδας, του Σολλίου και του Ανακτορίου. 
Η Πάλαιρος αναφέρεται για πρώτη φορά από τον Θουκυδίδη, όταν το 431 π. Χ. οι Αθηναίοι καταλάβανε και παραδώσανε σε αυτήν την κορινθιακή αποικία Σόλλιον, η οποία βρίσκονταν στην Ακαρνανική ακτή απέναντι από την Λευκάδα. Επίσης, από τον Ξενοφώντα, το 389-388 π.Χ. όταν ο Αγησίλαος, μετά από αίτημα των Αχαιών, ήρθε στην Ακαρνανία και εξανάγκασε τους Ακαρνάνες να διαλύσουν τη συμμαχία τους με τους Αθηναίους και τους Βοιωτούς και να συνάψουν ειρήνη με τους Αχαιούς και συμμαχία με τους Σπαρτιάτες. 
Στο εσωτερικό της πόλης ιδιαίτερης μνείας αξίζει ο οικιστικός ιστός, οργανωμένος κατά το ιπποδάμειο σύστημα. Όπως φαίνεται από τα ορατά κατάλοιπά της, ακολουθήθηκε ένα ενιαίο σχέδιο και μια πολεοδομική διάταξη ανάλογη με εκείνη πολλών άλλων γνωστών αρχαίων πόλεων. 
Σε περίοπτη θέση, στα χαμηλά πρανή και στα ΝΑ της οχύρωσης, διατηρούνται τα θεμέλια της αρχαίας αγοράς. Διακρίνεται επίμηκες οικοδόμημα στην βόρεια πλευρά της, που αποτελούσε πιθανότατα στοά. Μπροστά από αυτή και δυτικά της ΝΑ γωνίας της σώζονται τα θεμέλια ενός ημικυκλικού βάθρου, στο οποίο οδηγεί ένας αναβαθμός, λαξευμένος στο φυσικό βράχο. Η αγορά επικοινωνεί με την πεδιάδα στα ΝΑ της με μια πύλη (Ν πύλη ή πύλη ΣΤ΄). 

Τμήμα των Τειχών

Στο ψηλότερο σημείο της οχύρωσης, στα ΒΑ, υπάρχει η φυσικά οχυρωμένη ακρόπολη, στην οποία διατηρείται μικρή δεξαμενή. Εκτός των τειχών της πόλης υπάρχει επίσης πληθώρα θεμελίων ιδιωτικών οικιών και άλλων οικοδομημάτων, ενώ στα Δ και στα Ν της εκτείνονται τα νεκροταφεία της. 
Eσωτερικά της οχύρωσης και κοντά στη Β πύλη της πόλης, βρίσκονται οι δυο μεγάλες δεξαμενές. Έχουν ορθογώνιο σχήμα, με καμπύλες γωνίες . Βρίσκονται η μια δίπλα στην άλλη και χωρίζονται μεταξύ τους με τοίχο, ενώ επικοινωνούν μεταξύ τους με τη βοήθεια μικρής διαμέτρου πήλινου σωλήνα. Φέρουν επένδυση εσωτερικά από συμπαγές υδραυλικό ασβεστοκονίαμα. 
Το λιμάνι της αρχαίας πόλης βρίσκεται σε απόσταση 4,5 χλμ., στα Β της παραλίας του όρμου Παλαίρου και Β του παραλιακού χωριού της Πογωνιάς. Στη παραλία του χωριού αυτού και μέσα στην θάλασσα, έχει εντοπιστεί αρχαίος μόλος, μήκους 220 μ. περίπου. 
Στο λόφο που υψώνεται αμέσως Δ της αρχαίας πόλης, βρίσκεται το ιερό του Προφήτη Ηλία, το οποίο θα πρέπει να της ανήκε, ενώ στην περιοχή ΝΑ της και σε απόσταση 1 χλμ. ΒΑ της νέας Παλαίρου, συναντάμε την οχυρωμένη θέση Καστρί (πάνω από τη Μονή του Αγίου Αθανασίου) και κάτω στην πεδιάδα, 1 χλμ. ΒΔ της προηγούμενης θέσης, τον πύργο της Σκλάβαινας. 

ΠΗΓΗ : http://monuments.hpclab.ceid.upatras.gr/