Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Γιώργος Γιαννιάς

 

Ο Γιώργος Γιαννιάς (1795 - 27 Μαΐου 1821) ήταν αγωνιστής της ελληνικής επανάστασης του 1821.
Γεννήθηκε στην Προστοβίτσα (σήμερα Δροσιά), ένα ορεινό χωριό στην ιστορική περιοχή της Τριταίας στην Αχαΐα. Ήταν γιος του περιβόητου κλεφταρματολού Κωνσταντίνου Γιαννιά που έδρασε ως το 1807 όπου πιάστηκε και κρεμάστηκε στην Πάτρα όταν ο Γιώργης Γιαννιάς ήταν μόλις 12 ετών, έπειτα από την προδοσία του κουμπάρου του όπως μας το λέει το δίστιχο δημοτικό "Κουμπάροι φάγανε τον Γιαννιά, κουμπάροι και τον Ζαχαριά".
Ο Σπυρίδων Τρικούπης στον πρώτο τόμο του συγγραφικού του έργου Ιστορία της Ελληνικής επανάστασης, τον αναφέρει σαν Γιαννόπουλο που μάλλον ήταν και το πραγματικό επώνυμο της οικογένειας και μας λέει επίσης ότι ήταν γνωστός για την τόλμη του. Πολλά δημοτικά τραγούδια εξύμνησαν τον ηρωισμό του.



Το 1818 εντάχθηκε στη Φιλική Εταιρία, σύμφωνα με τα αρχεία της τσαρικής αστυνομίας. Πριν τον αγώνα δρούσε ως κλεφταρματολός και είχε αναπτύξει κακές σχέσεις με τους Τουρκαλβανούς που είχαν ως προπύργιο τους το χωριό Λάλα της Ηλείας, όπως και ο πατέρας του. Κατά την έναρξη της επανάστασης μπήκε από τους πρώτους στον αγώνα με δικό του μικρό στρατιωτικό σώμα περίπου 100 ανδρών οι οποίοι κατάγονταν από χωριά του νοτιοδυτικού και νότιου ορεινού όγκου του Ερυμάνθου στα σύνορα Αχαΐας-Ηλείας και στρατοπέδευσε στην περιοχή του Αντρωνίου.

«Ο Δέλη-Γιώργης»


«Βγήκαν οι Τούρκοι για ζαϊρέ ούλοι καβαλαρία
αναστενάζει η Κάπελις, βογκάει η Πηνεία.
Τα στανοτόπια ρήμαξαν, κλείσανε τα μοναστήρια
μοιρολογάει η Κάπελις κι ακούγεται στη Ζήρια.
Στη Νοτενά ο καλόγερος στο κιάλι του κοιτάζει
βλέπει τον τόπο να καίγεται και βαριαναστενάζει
φωνάζει το καλογεροπαίδι να πάει στον Ντεληγιώργη
να κατεβεί απ’ τον Ωλονό απόψε του Αι-Γιώργη
Κι ο Ντεληγιώργης έλειπ’ απόψε στην γιορτή του
στην Μπροστοβίτσα γλένταγε μ’ όλο το ορδί του.
Τρία πουλάκια κάθονται στη ράχη στο Ξυβούνι
το’να τηράει την Κάπελη, και τ’ άλλο την Κερτίζα
το τρίτο το καλλίτερο μοιρολογάει και λέει
-Διαβάτες που διαβαίνετε εσείς ν’ όπου περνάτε
μην είδατε τον Καπετάν Γιαννιά τον Γιώρη τον λεβέντη
μήτε σε δρόμο φάνηκε, μήτε σε φίλου σπίτι;
-Εψές, προψές τον είδαμε στου Κατσαρού τ’ αλώνια
μ’ εννιά λεβέντες χόρευε, μ’ εννέα Ντερβιναίους
κι από μπονόρα έβριζε, αγάδες φοβερίζει».

Η Μάχη των στενών του Κατσαρού και ο ηρωικός θάνατος του Γιαννιά

Στην ευρύτερη περιοχή που δρούσε ο Γιαννιάς είχαν γίνει πολλά περιστατικά με την έναρξη της επανάστασης εναντίον των Λαλαίων και αυτοί αποφάσισαν να ξεκινήσουν επιδρομές ενάντια στους επαναστατημένους Έλληνες ώστε να να τρομοκρατίσουν τον τοπικό πληθυσμό, πρώτα προς στα δυτικά και το χωριό Λατζόι και αφού σκότωσαν τον Χαράλαμπο Βιλαέτη που είχε αναγνωριστεί ως αρχηγός της επανάστασης στην Ηλεία, γύρισαν στο Λάλα και στράφηκαν προς τα βόρεια και τον Γιαννιά. Στο διάβα τους λεηλατούσαν και παίρναν λάφυρα από τα χωριά που περνούσαν.

Τα ξημερώματα της 27ης Μαΐου του 1821 έφτασαν οι 1500 Τουρκαλβανοί στην τοποθεσία Τσάχλη όπου εκεί τους περίμενε ο Γιαννιάς με 100 περίπου άντρες του και μερικούς ακόμα οπλαρχηγούς με τα παλληκάρια τους, όλοι μαζί ήταν περίπου 500. Η μάχη αν και άνιση ήταν σκληρή. Λίγο πριν το μεσημέρι οι άντρες του Γιαννιά είχαν εξαντληθεί από την ολονύκτια κούραση και την δίψα και υποχώρησαν σταδιακά για λίγο προς τη θέση Πολίτσα αλλά ο Γιαννιάς είχε αντιληφθεί τον κίνδυνο της άτακτης υποχώρησης προς τα πλησίον υψώματα και βλέποντας ότι δεν έρχεται καμία βοήθεια αποφάσισε να υποχωρήσει προς την περιοχή στα στενά του Κατσαρού, που θα μπορούσαν να προμηθευτούν νερό. Οι Τούρκοι βλέποντας την πορεία του Γιαννιά ειδοποίησαν κάποιες δυνάμεις που ήταν στο Πανόπουλο να σπεύσουν στο σημείο που κατευθυνόταν και οι επιτιθέμενοι ταυτόχρονα πλησίαζαν στον Γιαννιά. Ο Γιαννιάς με τα εναπομείναντα παλληκάρια του ανέβηκαν στο μικρό ύψωμα που βρίσκεται χτισμένο το εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου για να ταμπουρωθούν ενάντια στους αντιπάλους τους αλλά οι πολλαπλάσιοι Τούρκοι τους περικύκλωσαν και οι περισσότεροι συμπολεμιστές του διέσπασαν τον κλοιό με τα ξίφη και διέφυγαν, αφήνοντας τον Γιαννιά με οκτώ ή εννιά ή δώδεκα παλικάρια. Συνέχισε τον πόλεμο για αρκετή ώρα με πολλή ζέστη, παρόλο που οι Τούρκοι του πρότειναν δελεαστικούς όρους παράδοσης. Όταν τελείωσαν τα πολεμοφόδια έβγαλαν τα γιαταγάνια τους και πολέμησαν σώμα με σώμα μέχρι να πέσουν όλοι. Κατά το τέλος της μάχης οι Τούρκοι πιθανότατα του παλούκωσαν το κεφάλι όπως κάνανε και στον Βιλαέτη και το κουβάλησαν ως "λάφυρο" με τυμπανοκρουσίες και πανηγυρισμούς αποχωρώντας για το Λάλα. Η απώλειες που επέφεραν στους Τουρκαλαβανούς ωστόσο ήταν πολλές παρόλο την αριθμητική κατωτερότητα τους από την αρχή της μάχης.

Κοντά στην θέση που έγινε η μάχη, στον σημερινό οικισμό Χανιά Σπαρτουλιά της τοπικής κοινότητας Αντρωνίου και δίπλα από την Εθνική Οδό Πατρών-Τριπόλεως (111) έχει στηθεί από το 1998 με δαπάνη του Συλλόγου Τριταιίτων Πάτρας μνημείο προς τιμήν Γιώργη Γιαννιά και των συμπολεμιστών του που πολέμησαν και έπεσαν εκεί.

ΠΗΓΕΣ :
https://el.wikipedia.org/
http://androni.blogspot.gr

 ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ :
 Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Δημήτριος Μελετόπουλος
 Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Γεώργιος Λασσάνης
 Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Τσόκρης Δημήτριος
Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Νικόλαος Στουρνάρης
Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Χατζηγιάννης Μέξης 
Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος 
Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Κωνσταντής Νικόδημος
Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Ιωάννης Στράτος
Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος
Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Ιωάννης Ξύκης (Δυοβουνιώτης)
Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Νικόλαος Αποστόλης 
Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Ζάχος Μήλιος 
Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Κωνσταντής Λαχανάς
Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Δημήτριος Μακρης
Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Μιχάλης Κουρμούλης 
Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Δημήτριος Παπανικολής