Δευτέρα 7 Μαρτίου 2016

Μικρά Ασία : Ιασός Καρίας

Η Ιασός ήταν μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Καρίας, στις ακτές του κόλπου της Ιασού, μεταξύ της Μιλήτου και των Μυλάσων.  Εναλλακτικά παρουσιάζονται η ονομασία Ίασος και η γραφή Ιασσός, που είναι ύστερη. Μαρτυρούνται επίσης επιγραφικά και δύο τοπωνύμια από την πόλη, Βρίδας και Τυεννεσσός.
Η Ιασός κατοικείται ήδη από τη Νεολιθική περίοδο. Μεγάλη ακμή παρουσιάζει ένας εξαιρετικά σημαντικός οικισμός της Πρώιμης εποχής του Χαλκού (3η χιλιετία). Η Ιασός υπήρξε μία από τις σημαντικότερες μινωικές εγκαταστάσεις της Μικράς Ασίας (1900 ως 1550 π.Χ.). Το ακμάζον μινωικό πόλισμα το διαδέχτηκε ένας μεγάλος μυκηναϊκός οικισμός (1500 ως 1250 π.Χ.), ο οποίος κατά τα φαινόμενα βρισκόταν υπό την επιρροή, αν όχι τον άμεσο έλεγχο, των Μυκηναίων της Αργολίδας.




Η κατάσταση αυτή αποτυπώνεται στο μύθο για την ίδρυση της ελληνικής πόλης από τους Αργείους. Μια πρώτη προσπάθεια των αποίκων αποκρούστηκε από τους Κάρες της περιοχής. Τελικά η πόλη ιδρύθηκε με τη σύμπραξη των Μιλησίων υπό το γιο του Νηλέα. Η ίδρυση ανάγεται στο 900 π.Χ. Αρχικά οι άποικοι εγκαταστάθηκαν σε νησί, το οποίο σήμερα έχει ενωθεί με τη στεριά. Την ιδιαίτερα έντονη δωδεκανησιακή επιρροή κατά τη Γεωμετρική περίοδο, που διαφαίνεται κυρίως στα σχήματα και στα διακοσμητικά θέματα των καρικών αγγείων, διαδέχεται η μιλησιακή επίδραση κατά τον 7ο και τον 6ο αι. π.Χ. Κάτι τέτοιο βέβαια συνάγεται από τα αρχαιολογικά ευρήματα, καθώς τίποτε δεν είναι γνωστό για την ιστορία της πόλης πριν από τον 5ο αι. π.Χ. Η ανακάλυψη επιγραφών χαραγμένων σε αγγεία στην καρική γλώσσα πιστοποιεί την ύπαρξη καρικού πληθυσμού στην πόλη. Είναι προφανές ότι η Ιασός συμμετείχε στο πλευρό των Ιώνων στην αποτυχημένη Ιωνική επανάσταση (499-494 π.Χ.). Κατά το β΄ μισό του 5ου αι. π.Χ., ανήκει στην Αθηναϊκή Συμμαχία. Από το 414 π.Χ. το αργότερο, αποτελεί έδρα του στασιαστή Αμόργη, νόθου γιου του σατράπη Πισσούθνη, ο οποίος είχε επίσης στασιάσει το 423 π.Χ. Ο Αμόργης είχε εξασφαλίσει την υποστήριξη των Αθηναίων κατά παράβαση των προηγουμένων συνθηκών. Με την παρότρυνση του σατράπη της Ιωνίας Τισσαφέρνη, οι Σπαρτιάτες και οι Συρακούσιοι σύμμαχοί τους κατέλαβαν την πόλη, εξανδραπόδισαν τους κατοίκους της και εγκατέστησαν φρουρά. Σύντομα όμως η πόλη επαναστάτησε, έδιωξε το Σπαρτιάτη αρμοστή και προσχώρησε και πάλι στη συμμαχία των Αθηναίων. Το 405 π.Χ. αναφέρεται η εκ νέου κατάληψη από το Σπαρτιάτη ναύαρχο Λύσανδρο, που οδήγησε στη δολοφονία των 800 ενηλίκων ανδρών της πόλης και στην πώληση των γυναικόπαιδων ως δούλων.

Τμήμα από την Αγορά της Πόλης

Στα τέλη του 5ου αι. π.Χ., ή μάλλον το 394-391 π.Χ., η Ιασός είναι μέλος της συμμαχίας (που απαντά μόνο στις νομισματικές πηγές), στην οποία συμμετέχουν επίσης το Βυζάντιο, η Έφεσος, η Κνίδος, η Κύζικος, η Λάμψακος και η Σάμος. Τον 4ο αι. π.Χ., η Ιασός ανήκει στην καρική επικράτεια του Μαυσώλου (367-354 π.Χ.), όπως μας πληροφορεί ένα ψήφισμα της πόλης, στο οποίο αναφέρεται η αποκάλυψη μιας συνωμοσίας εις βάρος του Μαυσώλου και της ίδιας της πόλης. Κατά την πολιορκία της γειτονικής Μιλήτου από τον Αλέξανδρο το 334 π.Χ., η Ιασός συμμετείχε στην προσπάθεια λύσης της πολιορκίας από την πλευρά των Περσών με ένα πλοίο το οποίο έπιασαν οι Μακεδόνες. Οι δημοκρατικοί ηγέτες της πόλης, οι αδελφοί Γόργος και Μιννίων, συντάχθηκαν με τον Αλέξανδρο και κατόρθωσαν να επεκτείνουν την επικράτεια της πόλης σε κάποια διαφιλονικούμενα εδάφη.

Μετά το θάνατο της δυνάστου της Καρίας Άδας, η πόλη προφανώς καταλήφθηκε από στρατεύματα του Μακεδόνα σατράπη της Καρίας Ασάνδρου, τα οποία ο Πολεμαίος, στρατηγός των Αντιγονιδών, πολιόρκησε το 313 π.Χ. Η πόλη καταλήφθηκε εκ νέου. Ο Πολεμαίος εγκατέστησε εκεί στρατεύματα. Η πόλη παρέμεινε υπό τον αντιγονιδικό έλεγχο ως το 309 π.Χ., όταν πέρασε στη σφαίρα επιρροής του Πτολεμαίου Α', ο οποίος εγγυήθηκε με συνθήκη την ανεξαρτησία, την αυτονομία και την εξαίρεση της πόλης από την υποχρέωση καταβολής φόρου ή φιλοξενίας φρουράς.

Κατά τον 3ο αι. π.Χ., η πόλη ήταν, ονομαστικά τουλάχιστον, ανεξάρτητη, και μάλιστα απολάμβανε ιδιαίτερο κύρος στο ιερό των Μεγάλων Θεών στη Σαμοθράκη, όπου μαρτυρείται επιγραφικά η δραστηριότητα μια σειράς ευεργετών με καταγωγή από την Ιασό. Γύρω στο 220 π.Χ., ο Ολύμπιχος των Αλίνδων έστειλε τον Ποδίλο να λεηλατήσει την επικράτειά της, προφανώς εκτελώντας διαταγές του επικυριάρχου του, του Φιλίππου Ε' της Μακεδονίας. 

Εναέρια άποψη του αρχαιολογικού χώρου

Σύμφωνα με την πλέον αποδεκτή ερμηνεία μιας σειράς διάσπαρτων φιλολογικών αναφορών, η πόλη καταλήφθηκε από το εκστρατευτικό σώμα των Μακεδόνων υπό τον ίδιο το Φίλιππο Ε' το Σεπτέμβριο του 201 π.Χ. και παρέμεινε στα μακεδονικά χέρια ως το 197/196 π.Χ., όταν η συγκλητική αποστολή απαίτησε από τους Μακεδόνες να εκκενώσουν τις ασιατικές πόλεις. Λίγο πριν, προφανώς το 199/198 π.Χ., η Ιασός, μαζί με το σύνολο της παραλιακής Καρίας, έπεσε θύμα καταστρεπτικότατου σεισμού. Ο Αντίοχος Γ' πρόλαβε να ανακτήσει την επιρροή του στην πόλη με τη φυγή των Μακεδόνων, προσφέροντας ελευθερία και αυτονομία.

Η σύζυγος του βασιλιά, η Λαοδίκη Γ', πρόσφερε μια μεγάλη ποσότητα σίτου και χρήματα για να προικιστούν οι κόρες των άπορων πολιτών, γεγονός που χάρισε στην ίδια και το σύζυγό της θεϊκές τιμές, ενώ ένα γυμνάσιο της πόλης ονομάστηκε Αντιόχειον. Ο Αντίοχος εξόρισε τους πολιτικούς του αντιπάλους και τοποθέτησε φρουρά στην πόλη κατά τη διάρκεια του πολέμου με τους Ρωμαίους. Φρόντισε επίσης ώστε να έρθουν στην πόλη δικαστές από άλλες πόλεις.

Οι Ρωμαίοι πολιόρκησαν την Ιασό το 190 π.Χ. Η πόλη σώθηκε μόνο χάρη στην παρέμβαση των Ιασίων εξορίστων, που ζήτησαν τη διαμεσολάβηση των Ροδίων. Οι τελευταίοι έπεισαν τους Ρωμαίους να λύσουν την πολιορκία. Μετά την ειρήνη της Απάμειας (188 π.Χ.), η Ιασός, μαζί με την υπόλοιπη Καρία, πέρασε υπό τον έλεγχο της Ρόδου, περίπου ως το 167 π.Χ., όταν ανέκτησε την ανεξαρτησία της. Τα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο ήταν δύσκολα, καθώς λόγω των οικονομικών δυσκολιών, η πόλη δεν ήταν σε θέση να διοργανώσει τα Διονύσια, ενώ και η επιστροφή των φιλορωμαίων εξορίστων πιθανόν να προκάλεσε έντονες διαμάχες. Γύρω στα τέλη της δεκαετίας του 180 π.Χ., η πόλη ανέλαβε τα Διονύσια που γιορτάζονταν εκ νέου και δέχτηκε πρεσβείες από τον Ευμένη Β', ο οποίος προσκαλούσε τους Ιασίους να συμμετάσχουν στα Νικηφόρια. Στα μέσα του 2ου αι. π.Χ., κατέφυγε σε έρανο προκειμένου να εξασφαλίσει τους πόρους για την αγορά σίτου. Το 129 π.Χ. εντάχθηκε στην επαρχία της Ασίας και αποτέλεσε πόλο έλξης Ιταλών εμπόρων, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν εκεί.

Ερείπια ναίσκου κορινθιακού ρυθμού

Κατά τον Α' Μιθριδατικό πόλεμο, η Ιασός συντάχθηκε με το βασιλέα του Πόντου, γεγονός που πλήρωσε μετά το 86 π.Χ., όταν πειρατές σύμμαχοι του Σύλλα τη λεηλάτησαν υπό την ανοχή του Ρωμαίου στρατηγού. Έκτοτε η πόλη γνώρισε αξιοσημείωτη ηρεμία και προόδευσε μέσα σε ειρηνικές συνθήκες. Κοσμήθηκε ιδιαίτερα με λαμπρά κτήρια την περίοδο του Αδριανού. Πιθανόν καταστράφηκε από επιδρομή των Ερούλων γύρω στο 269 μ.Χ., αλλά ανοικοδομήθηκε εκ νέου.

Θεσμοί και οικονομία
Τίποτε σχεδόν δε σώζεται από την αριστοτελική Ιασίων Πολιτεία. Οι επιγραφικές πηγές πάντως περιέχουν ενδείξεις ότι το πολίτευμα της Ιασού ήταν κατά πάσα πιθανότητα δημοκρατικό, τουλάχιστον κατά τον 4ο αι. π.Χ. Η Ιασός είχε βουλή, ενώ η εκκλησία του δήμου συγκαλούνταν μία φορά το μήνα, υπό την προεδρία ενός επιστάτη. Την επιμέλεια της εισαγωγής των ψηφισμάτων είχε αναλάβει το σώμα των πρυτάνεων: εισάγονταν όμως ψηφίσματα και από τη βουλή και από το δήμο, κατά το αττικό πρότυπο. Οριζόταν αμοιβή για τους πολίτες που παρακολουθούσαν τις εργασίες, το περίφημο εκκλησιαστικόν. Τα ψηφίσματα δημοσιοποιούνταν χάρη στις φροντίδες ενός σώματος αξιωματούχων που ονομάζονταν νεωποιαί: τα επιγραφικά αυτά κείμενα αναρτώνταν είτε στο ιερό του Απόλλωνα είτε στο αρχείο. Ο επώνυμος άρχων της πόλης ονομαζόταν στεφανηφόρος. Τη συνολική εικόνα της κυβερνητικής μηχανής τη γνωρίζουμε χάρη στη λεπτομερή διήγηση της αποκάλυψης της συνωμοσίας κατά του Μαυσώλου και τη δημοπράτηση των κατασχεθέντων υπαρχόντων των ενόχων. Αναφέρονται 4 άρχοντες και 4 ταμίες, 2 αστυνόμοι, 4 συνήγοροι, 6 πρυτάνεις, 11 ιερείς του Διός Μεγίστου και τέλος οι αντιπρόσωποι των φυλών. Σε άλλο ψήφισμα αναφέρονται οι προστάται.
Οι επιγραφές μάς επιτρέπουν να ανασυστήσουμε το σύστημα διαχωρισμού των πολιτών σε φυλές, στις οποίες επικεφαλής βρίσκονταν ένας νεωποιής. Προφανώς υπήρχαν έξι φυλές.
Η Ιασός αποτελούσε πάντοτε μια ευημερούσα πόλη. Κύριες πηγές εκμετάλλευσης ήταν οι πλούσιες σε αλιεύματα παρακείμενες θάλασσες και τα ορυχεία μαρμάρου που βρίσκονταν στην επικράτειά της. Μετά την κατάκτηση της Καρίας από το Μέγα Αλέξανδρο, η Ιασός ωφελήθηκε τα μέγιστα, καθώς στην επικράτειά της προστέθηκε η εκμετάλλευση μιας ιδιαίτερα πλούσιας σε ψάρια θαλάσσιας περιοχής.

Λατρείες και νομίσματα

Σημαντικότερες λατρείες ήταν του Απόλλωνα, του Διός Μεγίστου και της Αρτέμιδος Αστιάδος, οι οποίες μαρτυρούνται επιγραφικά τουλάχιστον από τον 4ο αι. π.Χ. Επιγραφές κάνουν επίσης λόγο για τη λατρεία του Διονύσου και για μία στοά του Ποσειδώνα, η οποία υποθετικά τοποθετείται στο χώρο του μετέπειτα βουλευτηρίου.

Χάλκινο νόμισμα της Ιασού . 3ος αι. π.Χ

Η νομισματοκοπία της πόλης παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ως αυτόνομο εργαστήριο, η Ιασός ξεκινά να κόβει αργυρό νόμισμα τον 5ο αι. π.Χ., με βάση τον αιγινητικό σταθμητικό κανόνα. Ο κυριότερος τύπος είναι ο τοπικός ήρωας Ερμίας που ιππεύει σε δελφίνι, τύπος που γέννησε το μύθο του αγοριού με το δελφίνι από την Ιασό, τον οποίο ο Αλέξανδρος έκανε ιερέα του Ποσειδώνα στη Βαβυλώνα. Άλλοι σημαντικοί τύποι που εμφανίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ανεξάρτητης νομισματοκοπίας της πόλης είναι η δαφνοστεφανωμένη κεφαλή του Απόλλωνα, η λύρα του θεού, η προτομή της Άρτεμης, η μορφή της ίδιας θεάς να κυνηγά, προτομές των δύο παιδιών της Λητώς. Σπανιότερα εμφανίζονται τύποι όπως η κεφαλή του Δία, της Αθηνάς Παλλάδας, ο καρικός διπλός πέλεκυς και η κουκουβάγια της Αθηνάς. Μετά το 167 π.Χ., και κυρίως κατά την περίοδο της πρώτης ρωμαϊκής διοίκησης, η νομισματοκοπία της πόλης εμπλουτίστηκε με νέους τύπους, όπως η κεφαλή του ιδρυτή της πόλης Ιασού, η κεφαλή και η στεφάνη της Ίσιδας, η προσωποποίηση της Συγκλήτου και της Τύχης. Κατά την Αυτοκρατορική περίοδο, η πόλη συνέχισε να κόβει νόμισμα, χάλκινο αυτή τη φορά, ως την εποχή του Σεβήρου Αλεξάνδρου (238-244 μ.Χ.). Στους τύπους που εμφανίζονται περιλαμβάνονται η κεφαλή του Διός Αρείου, του Κερβέρου, του Σαράπιδος, της Ίσιδος, του Διονύσου, το λατρευτικό άγαλμα της Αρτέμιδος Αστιάδος, ο Απόλλων σε τέθριππο και βέβαια ο Ερμίας στο δελφίνι.

 Πνευματική ζωή

Ελάχιστοι είναι οι επιφανείς πνευματικοί άνδρες της Ιασού που αναφέρονται στις φιλολογικές πηγές. Ο σημαντικότερος είναι ο επικός ποιητής Χοιρίλος, που έμεινε στην ιστορία ως ένας από τους χειρότερους ποιητές και τους μεγαλύτερους κόλακες του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Λέγεται ότι ο Αλέξανδρος του είχε τάξει ένα χρυσό νόμισμα για κάθε καλό στίχο και ένα χαστούκι για κάθε κακό. Η ποσότητα των κακών ήταν τέτοια, ώστε ο Χοιρίλος πέθανε από τα χτυπήματα. ‘Ενας άλλος σημαντικός άνδρας της Ιασού ήταν ο φιλόσοφος Διόδωρος, γιος του Αμεινία, μαθητής του Απολλωνίου της Κυρήνης, επιφανής χειριστής της διαλεκτικής μεθόδου και μέλος της πτολεμαϊκής αυλής στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. Λέγεται ότι κατά τη διάρκεια ενός συμποσίου, λόγω της αδυναμίας του να απαντήσει στις ερωτήσεις του φιλοσόφου Στίλπωνος από τα Μέγαρα, εισέπραξε την περιφρόνηση του Πτολεμαίου και πέθανε από την ντροπή του. Ο Ερμοκράτης ήταν σημαντικός γραμματικός και γλωσσολόγος, σύγχρονος του Καλλιμάχου (α΄ μισό 3ου αι. π.Χ.). Τέλος, οι επιγραφικές πηγές αναφέρουν τον τραγικό ποιητή Δύμα, ο οποίος είχε τιμηθεί στη Σαμοθράκη για την τραγωδία του Δάρδανος.

Τμήμα από τα τείχη της Πόλης

Τείχη
Η πόλη περικλείεται από τείχη συνολικού μήκους 2.400 μ., δηλαδή πολύ μεγαλύτερου από το μήκος που αναφέρει ο Πολύβιος για τα γεγονότα του 190 π.Χ. Είναι πιθανό το ελληνιστικό τείχος να περιέκλειε μικρότερη έκταση απ’ όση το τείχος του 4ου αι. π.Χ., το οποίο, με βάση πρόσφατες έρευνες, αποδίδεται στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κατά μεγάλο μέρος, το τείχος αυτό καταστράφηκε το 19ο αιώνα και οι δόμοι του χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή μιας προκυμαίας στην Κωνσταντινούπολη. Ελάχιστα σημεία σώζονται: ένα μικρό τμήμα στα νότια, μία πύλη στα νοτιοανατολικά και μία βυζαντινή πύλη. Είναι όμως γνωστό σε μαγάλο βαθμό το γενικότερο σχέδιό του χάρη στις πρώιμες περιγραφές και τα σχέδια που δημοσίευσαν περιηγητές και μελετητές. Η κύρια πύλη έβλεπε στο στενό ισθμό που συνδέει το νησί με την ενδοχώρα, είχε πλάτος 4,6 μ. και περιβαλλόταν από δύο μεγάλους τετράπλευρους πύργους πλευράς 8 μ. Μια μικρότερη πύλη βρισκόταν στα βόρεια. Υπήρχε ακόμη μία σειρά πύργων. Πρόκειται για τείχος με ιδιαίτερα επιμελημένη κατασκευή από τοπικό μάρμαρο με ισόδομο σύστημα τοιχοποιίας, με κάποιους εμβόλιμους τραπεζοειδείς δόμους.

Ένα δεύτερο τείχος, στην ενδοχώρα, αποτελεί σίγουρα το μεγαλύτερο αίνιγμα στην ιστορίας της πόλης. Πρόκειται για τείχος πάχους 2 μ., προστατευμένο από τουλάχιστον 18 κυκλικούς πύργους με τοξοθυρίδες, συνολικού μήκους 3,5 χλμ. και ύψους 5,5 μ. κατά σημεία. Είναι χτισμένο με ασβεστολιθικούς και σχιστολιθικούς δόμους ακανόνιστου σχήματος. Η κύρια πύλη βρισκόταν σε σημείο όπου το τείχος έστρεφε κατά 90 μοίρες και είχε πλάτος 2,5 μ. Εκτιμάται ότι η χρήση του ήταν καθαρά στρατιωτική και ότι χτίστηκε και αυτό στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αν και η άποψη που το συνδέει με την κατοχή της πόλης από το Φίλιππο Ε' είναι αρκετά ελκυστική, λόγω του βιαστικού χαρακτήρα της κατασκευής και των μεγάλων κατασκευαστικών και σχεδιαστικών διαφορών με το τείχος της πόλης.

Τάφοι στην ενδοχώρα
Στην ενδοχώρα, πέραν του τείχους, δεν υπάρχουν δημόσια οικοδομήματα. Ήδη από την 3η χιλιετία π.Χ., η περιοχή καταλαμβανόταν από νεκροταφεία. Κατά την Ελληνιστική και τη Ρωμαϊκή περίοδο, βρίσκουμε στα βορειοανατολικά και στα ανατολικά σειρά από μνημειακούς τάφους, όπως το λεγόμενο Ωρολόγιον και η λεγόμενη Αγορά των Ψαριών, που στην πραγματικότητα ήταν ένα μαυσωλείο, καθώς και διάσπαρτες ρωμαϊκές σαρκοφάγους. Στα νότια του μαυσωλείου σώζονται τα επιβλητικά ερείπια ενός σημαντικού ρωμαϊκού υδραγωγείου.

Τα μνημεία εντός των τειχών

Στο εσωτερικό της βυζαντινής ανατολικής πύλης, στο βορειοανατολικό τμήμα της νήσου ανακαλύφθηκαν τα ερείπια του ναού του Διός Μεγίστου, όπως μαρτυρεί επιγραφή που βρέθηκε επιτόπου και ορίζει τα όρια του τεμένους. Έχει ανασκαφεί ο στυλοβάτης του ναού, που χρονολογείται πιθανόν στο 2ο αι. π.Χ. Ο ναός θα πρέπει να στέγαζε και τη λατρεία της Ήρας. Στη μικρή πλατεία που ανοιγόταν μπροστά στο ναό βρέθηκαν τα ερείπια ενός μαρμάρινου ναΐσκου με δύο κίονες εν παραστάσι στην πρόσοψη, ο οποίος λειτουργούσε μάλλον ως θησαυρός. Παρακείμενος αποθέτης περιείχε εξαιρετικά πλούσια και σημαντικά ευρήματα, συμπεριλαμβανομένων ενός κούρου αττικής προέλευσης, που χρονολογείται στο 520 π.Χ., καθώς και ενός αττικού μελανόμορφου κρατήρα με καρική επιγραφή χαραγμένη στο χείλος. Πολύ κοντά στο ιερό βρίσκονται τα ερείπια βυζαντινής βασιλικής.

Το Βουλευτήριο  της Πόλης

Στο μέσον περίπου του νησιού βρίσκεται το θέατρο της πόλης, από το οποίο σώζεται η σκηνή των Ρωμαϊκών χρόνων, όταν και ανακατασκευάστηκε. Από τη διακόσμηση της σκηνής βρέθηκε η βάση αγάλματος της Δικαιοσύνης και τμήματα κιόνων. Στους τοίχους του θεάτρου υπήρχαν επιγραφές του 2ου αι. π.Χ., όπου αναφέρονται παραστάσεις μουσικών και κωμικών με χορηγίες πλούσιων κατοίκων. Το κοίλο του θεάτρου χρονολογήθηκε στο β΄ τέταρτο του 2ου αι. π.Χ., όταν έγιναν εργασίες αναστήλωσης. Επίσης αναστηλώθηκε και το ελληνιστικό προσκήνιο. Η ρωμαϊκή σκηνή χρονολογείται στο 2ο αι. μ.Χ., όταν προστέθηκε και η πρόσοψη της σκηνής (scaenae frons). Το θέατρο είναι χτισμένο με τοπικό πωρόλιθο και μάρμαρο. Το 1849 ο περιηγητής Texier αναφέρεται σε 21 εδώλια και έξι ή επτά κερκίδες, και σε κοίλο που είχε διάμετρο 61 μ. Οι δόμοι του θεάτρου μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη στα τέλη του 19ου αιώνα. Στα νότια του θεάτρου έχει ανασκαφεί ένα οικιστικό σύνολο με ευρύχωρες οικίες, ορισμένες από τις οποίες διακοσμούνται με μωσαϊκά.
Βόρεια του θεάτρου ήταν το κέντρο της πόλης, όπου βρίσκονται η ρωμαϊκή αγορά και το βουλευτήριο. Η Αγορά, η οποία βρίσκεται ακριβώς στα νότια της βυζαντινής πύλης, που ορίζει και την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου της Ιασού, χτίζεται κατά κύριο λόγο στην εποχή του Αδριανού, αν και η πρώτη μορφή της θα πρέπει να αναχθεί στον 4ο αι. π.Χ. Ελάχιστα ίχνη πάντως σώζονται από την ελληνιστική φάση της Αγοράς, ενώ από τα παλαιότερα ίχνη αξίζει να αναφερθούμε στις θεμελιώσεις ενός ναού του β' μισού του 6ου αι. π.Χ. στα νότια, στο οποίο οι ανασκαφείς αποδίδουν μια εξαιρετικής τέχνης ιωνική ζωφόρο με παράσταση τεθρίππου. Η Αγορά στη ρωμαϊκή της μορφή είναι μια ευρύχωρη πλατεία που περιβάλλεται από στοές, ενώ στο νότιο τμήμα της κλείνεται από μια μεγαλόπρεπη βασιλική (υπό μορφή διπλής στοάς), πίσω από την οποία βρίσκεται το Βουλευτήριον, ο ναός της Αρτέμιδος Αστιάδος και ένας ναΐσκος με δύο κίονες εν παραστάσι, ο οποίος αργότερα ενσωματώθηκε σε μια παλαιοχριστιανική βασιλική. Εικάζεται ότι ήταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα.

Οι τέσσερις στοές που περιβάλλουν την Αγορά χτίζονται με εισαγμένο μάρμαρο και διακοσμούνται με ανάγλυφα και γλυπτά που αποδίδονται στη σχολή της Αφροδισιάδος. Η βόρεια και η νότια στοά είναι διπλές, ενώ η ανατολική και η δυτική στοά στέγαζαν σημαντικές λειτουργίες του χώρου της αγοράς, όπως το Αγορανομείον, το Ηρώον, η Βιβλιοθήκη, ενώ στην νοτιοανατολική γωνία της Αγοράς υπήρχε μια ευρύχωρη στεγασμένη αίθουσα, αφιερωμένη στη λατρεία των αυτοκρατόρων, το λεγόμενο Καισάρειον (Cesaraeum).

Αρχιτεκτονικά μέλη από το Καισάρειον

Το βουλευτήριο χρονολογείται στα τέλη του 1ου αι. μ.Χ. ή λίγο αργότερα. Ήταν χτισμένο με τοπικό πωρόλιθο, ενώ οι κλίμακες και το δάπεδο ήταν από μάρμαρο. Η πρόσοψη της σκηνής, διώροφη και με κίονες κορινθιακού ρυθμού , ήταν διακοσμημένη με διονυσιακές σκηνές. Η ορχήστρα ήταν διακοσμημένη με ψηφιδωτό. Το κτίσμα αυτό είχε διαστάσεις 29,5 × 21,75 μ. και η χωρητικότητά του υπολογίστηκε σε 960 άτομα.

Το ιερό της Αρτέμιδος Αστιάδος, της προστάτιδας της πόλης, έχει ταυτιστεί υποθετικά. Ήταν ιδιαίτερα σημαντικό κατά την Αρχαϊκή και τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορική περίοδο. Πρόκειται για έναν ευρύχωρο τετράπλευρο περίβολο, που περιέχει δύο κλειστές δωρικές στοές και τρεις ευρύχωρες εξέδρες, οι οποίες ανάγονται στην περίοδο του Κομμόδου, όπως μαρτυρεί επιγραφή. Ο Πολύβιος αναφέρει ότι ο ναός δεν ήταν στεγασμένος. Αν και το άγαλμα της θεάς ήταν εκτεθειμένο στα φυσικά στοιχεία, ωστόσο ο Δίας φρόντιζε να μη ρίχνει χιόνι ή βροχή στην κόρη του. Στο χώρο βρέθηκαν σημαντικά δείγματα τοπικής γλυπτικής σχολής.

Ο χώρος της Αγοράς είναι σήμερα διάσπαρτος με βυζαντινά μνημεία και ταφές. Στην ακρόπολη βρίσκονται το κάστρο των Σταυροφόρων και η βασιλική του 6ου αιώνα. Εκεί έχουν βρεθεί επίσης και ίχνη πρωτογεωμετρικών και γεωμετρικών τειχών, που προφανώς ανάγονται στην πρώιμη φάση αποικισμού της πόλης. Κατά τα άλλα, η φάση αυτή μαρτυρείται μόνο από ευρήματα από ταφές.

Στη νότια πλευρά της νήσου, αναφέρεται ένα σημαντικό ιερό, το οποίο με βάση τα ευρήματα (ειδώλια γυναικών υδριαφόρων) αποδίδεται στη Δήμητρα και την Κόρη. Κατά τον 6ο αι. π.Χ., περιλάμβανε μια εσχάρα και δύο μικρούς χώρους, άδυτα προφανώς για τη φύλαξη των ιερών αντικειμένων. Στον 4ο αι. π.Χ. χτίστηκε ένας ευρύχωρος περίβολος, στον οποίο οικοδομήθηκε στοά. Στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορική περίοδο το ιερό έπεσε σε αχρηστία. Στη θέση του διαμορφώθηκε ένα οικιστικό σύνολο, στο οποίο δεσπόζουν πολυτελείς επαύλεις. Οι περισσότερες οικίες διακοσμούνται με μωσαϊκά. Η λεγόμενη Έπαυλη των Ψηφιδωτών έχει ένα κεντρικό περιστύλιο αίθριο, που περιβάλλεται από αίθουσες διακοσμημένες με θαυμάσια ψηφιδωτά. Άλλη οικία, που βρίσκεται σε υψηλότερο σημείο, διασώζει ίχνη από τοιχογραφίες.

Το βουλευτήριο από ψηλά.

Η Ιασός κατά την Ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο και τους Βυζαντινούς και Νεότερους χρόνους
Στα Ύστερα Ρωμαϊκά χρόνια αποτελεί ακμάζον χριστιανικό κέντρο, έδρα επισκοπής υπαγόμενης στη μητρόπολη της Αφροδισιάδος. Από τους επισκόπους της είναι γνωστοί ο Θεμίστιος (421), ο Φλακίλλος, ο οποίος συμμετείχε στη Σύνοδο της Χαλκηδόνας (451), ο Δαβίδ (787) και ο Γρηγόριος (878). Η μεγαλύτερη ακμή της Ιασού τοποθετείται στον 6ο αιώνα με την οικοδόμηση πληθώρας βασιλικών, μιας επισκοπικής οικίας και ενός μνημειακού πύργου στη νοτιοδυτική άκρη της νήσου, στα όρια του λιμένα. Η πόλη συνεχίζει να κατοικείται καθ’ όλη τη διάρκεια των Βυζαντινών χρόνων. Το 12ο αιώνα κατασκευάστηκε στην Ιασό το σημαντικό οχυρό των σταυροφόρων, το οποίο σώζεται και σήμερα.

ΠΗΓH : 
http://asiaminor.ehw.gr/

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ :panoramio.com

Δείτε επίσης :
Μικρά Ασία :Η Αρχαία Άσσος της Τρωάδος

Μικρά Ασία : Αρχαία Λάμψακος

Μικρά Ασία : Aρχαία Άβυδος. 

Μικρά Ασία : Αλεξάνδρεια Τρωάδος

Μικρά Ασία : Δωριέων Εξάπολις - Κνίδος Καρίας

Μικρά Ασία: Αρχαία Άντανδρος της Τρωάδος

Μικρά Ασία : Φώκαια Ιωνίας

Μικρά Ασία : Αρχαία Σμύρνη Ιωνίας.

Μικρά Ασία : Ερυθρές Ιωνίας.

Μικρά Ασία :Κλαζομενές Ιωνίας

Μικρά Ασία : Τέως Ιωνίας.

Μικρά Ασία : Κολοφώνα Ιωνίας

Μικρά Ασία : Νότιον Ιωνίας

Μικρά Ασία : To Ιερό του Απόλλωνα στην Κλάρο

Μικρά Ασία :Λέβεδος Ιωνίας

Μικρά Ασία : 'Εφεσος Ιωνίας

Μικρά Ασία : Πριήνη Ιωνίας

Μικρά Ασία : Μίλητος Ιωνίας

Μικρά Ασία : Αλικαρνασσός Καρίας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σχόλια που δεν συνάδουν με το περιεχόμενο της ανάρτησης, όπως και σχόλια υβριστικά προς τους αρθρογράφους, προσβλητικά σχόλια προς άλλους αναγνώστες σχολιαστές και λεκτικές επιθέσεις προς το ιστολόγιο θα διαγράφονται.