Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Γιατράκος Παναγιώτης

 Γιατράκος, Παναγιώτης (Άρνα Λα­κωνίας, 1790 ή 1791 – Αθήνα, 1851). 
Γιατρός, φιλικός και αγωνι­στής του 1821. Υπήρξε ηγετική μορφή της Επανάστασης και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στα στρατιωτικά και πολιτικά γεγονότα, τόσο κατά τη διάρκεια του Αγώνα, όσο και κατά την πρώτη περίοδο του νέου ελληνι­κού κράτους. Ο χρόνος της γέννη­σής του πρέπει να τοποθετηθεί στο 1790 ή 1791 (και όχι στο 1780, όπως δέχονταν παλαιότερα οι βιογράφοι του), όπως προκύπτει από τον κατά­λογο των Φιλικών του Παναγιώτη Σέκερη, κατά τον οποίο ο Γιατρά­κος, όταν μυήθηκε στη Φιλική Εται­ρεία από το Γρηγόριο Δικαίο – Παπα­φλέσσα τον Αύγουστο του 1818, ήταν 27 χρονών, καθώς και από έγγραφο του Αρχείου Αγωνιστών της Εθνικής Βιβλιοθήκης (αρ. 21651), σύμφωνα με το οποίο το 1833 ήταν 43 χρονών.

Ο Παναγιώτης Γιατράκος σπού­δασε (δεν είναι γνωστό πότε ακρι­βώς) στην Πάντοβα ιατρική, την οποία ασκούσαν εμπειρικά και άλλα μέλη της οικογένειάς του (στο «αφιερωτικό» της μύησής του στη Φιλική Εταιρεία αναφέρεται ήδη ως «Σπαρτιάτης χειρουργός»). Αργότε­ρα, ίσως το 1817, εγκαταστάθηκε στη Ζάκυνθο και κατατάχτηκε σε αγγλικό στρατιωτικό σώμα. Λίγο πριν από την έναρξη του Αγώνα ίδρυσε στη Σπάρτη «Σχολείον Ιατροχειρουργικής» και εκπαίδευσε στην ιατρική και την επείγουσα χειρουργική όχι μόνο τους αδερφούς του αλλά και πολλούς άλλους που αργότερα πρό­σφεραν πολυτιμότατες υπηρεσίες στην Επανάσταση.
Μαρτυρείται ότι ο Γιατράκος εφάρμοζε αντισηπτική και ασηπτική μέθοδο με αλκοόλ (ρακί) σε μια εποχή κατά την οποία η αντισηψία ήταν άγνωστη και ότι αντι­μετώπιζε με μεγάλη αυτοπεποίθηση και επιτυχία βαρύτατες χειρουργι­κές περιπτώσεις. Αμέσως μετά την έναρξη του Αγώνα ο Γιατράκος πήγε από το Μυστρά, όπου τότε βρισκόταν, με ενόπλους στο πρώτο στρατόπεδο της Πελοποννήσου, που ιδρύθηκε στα Βέρβαινα της Κυνουρίας, και στις 8 Απριλίου 1821 με τους Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, Έλους Άνθιμο, Βρεσθένης Θεοδώρητο και άλ­λους, απευθύνθηκε στους Υδραίους ζητώντας από αυτούς ενεργότερη συμμετοχή στην Επανάσταση.
Πήρε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς επικεφαλής στρατιωτικού σώ­ματος Αρκάδων και Μανιατών, κα­θώς και στις διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους για την παράδοση της πόλης. Υπήρξε επίσης μεταξύ των πολιορκητών του Ναυπλίου και του Ακροκορίνθου και συνυπέγραψε με άλλους οπλαρχηγούς τη συμφω­νία παράδοσης από τον Κιαμίλ μπέη του σημαντικού αυτού κάστρου. Την άνοιξη του 1822 ο Γιατράκος διακρίθηκε στις επιχειρήσεις της Ηπείρου, όπου εκστράτευσε με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, καθώς και στην αντιμετώπιση της εκστρα­τείας του Δράμαλη στην Πελοπόν­νησο το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου.
Κατά την εισβολή του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο έσπευσε στο Νεόκαστρο, όπου πολέμησε επικε­φαλής 700 ανδρών, και κατά την παράδοση του φρουρίου στον Αιγύ­πτιο στρατάρχη (11 Μαΐου 1825) κρατήθηκε με το Γεώργιο Μαυρομι­χάλη ως όμηρος, για να εκβιαστούν οι  Έλληνες να απελευθερώσουν δυο Τούρκους πασάδες που είχαν συλληφθεί κατά την κατάληψη του Ναυπλίου (30 Νοεμβ. 1822). Απε­λευθερώθηκε τέσσερις μήνες αρ­γότερα, συνέχισε τον αγώνα ενα­ντίον του Ιμπραήμ και δεν έπαψε να προσφέρει τις υπηρεσίες του ως το τέλος του Αγώνα.
Η ανάμιξη του Γιατράκου στα πολιτικά πράγματα υπήρξε επίσης αξιόλογη. Το Δεκέμβριο του 1821 ήταν μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας που προήλθε από τη συνέλευση του Άργους (1-27 Δεκ. 1821 ), και στη διάρκεια της Β’ Εθνι­κής Συνέλευσης στο Άστρος (29 Μαρτ. – 18 Απρ. 1823) ορίστηκε φρούραρχός της. Κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου (1823 – 25) ο Γιατράκος, όπως εξάλλου ολό­κληρη η οικογένειά του, τάχθηκε με το μέρος της κυβέρνησης του Γεωργίου Κουντουριώτη, ο οποίος τη χρησιμοποίησε για να επιβληθεί στη μερίδα των στρατιωτικών.
Η δράση του κατά την καποδιστριακή περίοδο υπήρξε περιορι­σμένη και είναι γνωστό ότι αργό­τερα υπήρξε αφοσιωμένος στο βα­σιλιά Όθωνα (που όπως αναφέρε­ται κατά την κηδεία του Γιατράκου ακολούθησε πεζός τη σορό του).
Το 1834 συντέλεσε στην καταστολή της εξέγερσης που εκδηλώθηκε στη Μεσσηνία εναντίον της βαυαρι­κής αντιβασιλείας με πρωταγωνιστή το Γιαννάκη Γκρίτζαλη, και ορίστη­κε αντιπρόεδρος του Στρατοδικείου που δίκασε τους επαναστάτες το Σεπτέμβριο του 1834. Μετά την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 διορίστηκε γερουσιαστής. Ο Παναγιώτης Γιατράκος, νηφά­λιος κατά την άσκηση των πολιτικών και στρατιωτικών του δραστηριοτή­των, θεωρήθηκε ηθικός αυτουργός της δολοφονίας του Παναγιώτη Κρεββατά* το Νοέμβριο του 1822, η ενοχή του όμως δεν αποδείχτηκε. Εξακολούθησε μετά τη δοκιμασία αυτή να προσφέρει στην πατρίδα τις υπηρεσίες του ως το θάνατό του.

Βασίλης Σφυρόερας
Ιστορικός – Ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών  

Υποσημείωση 
* Κρεββατάς Παναγιώτης (Μυστράς 1785 -­ Σκάλα Λακωνίας 1822). Πρόκριτος του Μυστρά, φιλικός και αγωνιστής του 1821, με σημαντική συμμετοχή στα στρατιωτικά και πολιτικά γεγονότα κατά τα δύο πρώτα χρόνια του Αγώνα. Μυήθηκε το 1819 στη Φιλική Εταιρεία, πήρε ενεργό μέρος στο ξεσηκωμό της Πελοποννήσου, συμμετείχε στη Συνέλευση των Καλτετζών και ήταν μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας. Μετά την εισβολή του Δράμαλη στην Κορινθία τάχτηκε στο πλευρό του Κολοκοτρώνη. Πέθανε σε ενέδρα. Λέγεται  ότι δολοφονήθηκε από τους αδελφούς Γιατράκους για να πάρουν αυτοί την αποκλειστική δύναμη της επαρχίας.


ΠΗΓΗ : https://argolikivivliothiki.gr/

 ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ :

 Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Δημήτριος Μελετόπουλος 

 Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Γεώργιος Λασσάνης 

 Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Τσόκρης Δημήτριος 

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Νικόλαος Στουρνάρης

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Χατζηγιάννης Μέξης 

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος 

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Κωνσταντής Νικόδημος

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Ιωάννης Στράτος 

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Ιωάννης Ξύκης (Δυοβουνιώτης)

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Νικόλαος Αποστόλης 

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Ζάχος Μήλιος 

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Κωνσταντής Λαχανάς

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Δημήτριος Μακρης

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Μιχάλης Κουρμούλης 

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Δημήτριος Παπανικολής

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Γιώργος Γιαννιάς 

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Κωνσταντίνος Γκόφας

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Παναγιώτης Καρατζάς

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Αναγνώστης Στριφτόμπολας 

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Γεώργιος Σισίνης

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Μιχαλάκης Σισίνης

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Γεώργιος Αθανασιάδης

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Κωνσταντίνος Αλεξανδρόπουλος

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Γεώργιος Ανδρούτσος

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Γιώργος Ανεμογιάννης

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Εμμανουήλ Αντωνιάδης

 Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Καπετάν Γιάννακας Αποστολόπουλος 

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Γεώργιος Βαρνακιώτης 

 Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Ιωάννης Βαβούλας

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Μελέτης Βασιλείου

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Αλέξανδρος Βλαχόπουλος

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Κωνσταντίνος Βλαχόπουλος 

Άγνωστοι Ήρωες του 21 : Διονύσιος Βούρβαχης

Άγνωστοι Ήρωες του 21 :Άγγελος Γέροντας