Η Νίκαια (σημ. Iznik)
είναι μια από τις σπουδαιότερες πόλεις της Βιθυνίας. Βρίσκεται στις
ανατολικές όχθες της λίμνης Ασκανίας (σημ. Iznik Golu), σε μια εύφορη
πεδιάδα. Ο Ρωμαίος ποιητής Κάτουλλος γράφει ότι η φύση της περιοχής
είναι ανεξάντλητη και δίνει με περισσή αφθονία τα καλύτερα φρούτα της σε
όποιον καλλιεργήσει τη γη. Μεταξύ των μηνών Μαΐου και Οκτωβρίου το
κλίμα είναι ιδιαίτερα ζεστό και η θερμοκρασία ανεβαίνει ειδικά στις
ορεινές περιοχές. Κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, η ευρύτερη έκταση της πόλης
έφτανε μέχρι τον ποταμό Σαγγάριο.
Οι κάτοικοι της Νίκαιας φαίνεται να είχαν κυρίως ελληνική (μακεδονική) καταγωγή. Ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός αυτόχθονων κατοίκων φαίνεται να διείσδυσε στην πόλη μετά την ενσωμάτωσή της στο βασίλειο της Βιθυνίας.
Μια επιτύμβια επιγραφή που βρέθηκε στη σύγχρονη πόλη Bazarkoy, η οποία βρίσκεται απέναντι από τη Νίκαια στις δυτικές όχθες της λίμνης Ασκανίας, υμνεί ένα στρατιώτη από τη Βιθυνία που πέθανε υπερασπιζόμενος τη «γη των πατέρων του».
Ίδρυση, άλλες ονομασίες
Υπάρχουν πολλές παραδόσεις για την ίδρυση και τους πρώτους αποίκους της Νίκαιας. Η ίδρυση της πόλης αποδίδεται είτε στο θεό Διόνυσο, όταν επέστρεφε από την Ινδία, είτε στον Ηρακλή. Πιθανόν να πήρε το όνομά της από τη νύμφη Νίκαια. Σε νομίσματα του 1ου και 2ου αι. μ.Χ. ο Διόνυσος και ο Ηρακλής αποκαλούνται «κτίστες» (ιδρυτές), ενώ εμφανίζονται ως συνιδρυτές είτε ο Ηρακλής και η νύμφη Νίκαια, είτε ο Διόνυσος και η θεά Νίκαια. Σε μια από τις εισόδους της πόλης, τη Λευκή Πύλη, σώζεται επιγραφή που φέρει το όνομα του ήρωα ως ιδρυτή της πόλης, ενώ οι αναπαραστάσεις του σε κοπές του Δομιτιανού (81-96 μ.Χ.), του Αντωνίνου Πίου (138-161 μ.Χ.), του Βαλεριανού (253-260 μ.Χ.) και του Γαλλιηνού (253-268 μ.Χ.) φανερώνουν τη συνεχή δημοτικότητα του Ηρακλή στη Νίκαια. Οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης πιθανόν να προέρχονταν από μια ομώνυμη μικρή πόλη της Ελλάδας που βρισκόταν κοντά στις Θερμοπύλες.
Μια τοπική παράδοση
ήθελε τους πρώτους κατοίκους να έχουν μακεδονικές ρίζες, καταγόμενοι από
της Βοττιαία της Μακεδονίας και να ονομάζουν την πόλη Ελικόρη ή
Ανγκόρη. Η αρχική ονομασία Όλβια που δίνει ο Πλίνιος ο Νεότερος, είναι
λανθασμένη. Σε μικρή απόσταση από τη Νίκαια πάντως υπήρχε ένα στρατόπεδο
με στρατιώτες από τη Βοττιαία, πιθανόν απόμαχους του στρατού του
Αντιγόνου Α΄, κάτι που ενίσχυε την παραπάνω εκδοχή. Σύμφωνα με άλλη
παράδοση, η πόλη ιδρύθηκε από στρατιώτες του Αλεξάνδρου Γ΄, οι οποίοι
κατάγονταν από την Ελλάδα και συγκεκριμένα τη Λοκρίδα της Φωκίδας.
Οι κάτοικοι της Νίκαιας φαίνεται να είχαν κυρίως ελληνική (μακεδονική) καταγωγή. Ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός αυτόχθονων κατοίκων φαίνεται να διείσδυσε στην πόλη μετά την ενσωμάτωσή της στο βασίλειο της Βιθυνίας.
Μια επιτύμβια επιγραφή που βρέθηκε στη σύγχρονη πόλη Bazarkoy, η οποία βρίσκεται απέναντι από τη Νίκαια στις δυτικές όχθες της λίμνης Ασκανίας, υμνεί ένα στρατιώτη από τη Βιθυνία που πέθανε υπερασπιζόμενος τη «γη των πατέρων του».
Σαρκοφάγος ρωμαϊκής εποχής από την περιοχή της Νίκαιας |
Ίδρυση, άλλες ονομασίες
Υπάρχουν πολλές παραδόσεις για την ίδρυση και τους πρώτους αποίκους της Νίκαιας. Η ίδρυση της πόλης αποδίδεται είτε στο θεό Διόνυσο, όταν επέστρεφε από την Ινδία, είτε στον Ηρακλή. Πιθανόν να πήρε το όνομά της από τη νύμφη Νίκαια. Σε νομίσματα του 1ου και 2ου αι. μ.Χ. ο Διόνυσος και ο Ηρακλής αποκαλούνται «κτίστες» (ιδρυτές), ενώ εμφανίζονται ως συνιδρυτές είτε ο Ηρακλής και η νύμφη Νίκαια, είτε ο Διόνυσος και η θεά Νίκαια. Σε μια από τις εισόδους της πόλης, τη Λευκή Πύλη, σώζεται επιγραφή που φέρει το όνομα του ήρωα ως ιδρυτή της πόλης, ενώ οι αναπαραστάσεις του σε κοπές του Δομιτιανού (81-96 μ.Χ.), του Αντωνίνου Πίου (138-161 μ.Χ.), του Βαλεριανού (253-260 μ.Χ.) και του Γαλλιηνού (253-268 μ.Χ.) φανερώνουν τη συνεχή δημοτικότητα του Ηρακλή στη Νίκαια. Οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης πιθανόν να προέρχονταν από μια ομώνυμη μικρή πόλη της Ελλάδας που βρισκόταν κοντά στις Θερμοπύλες.
Άγαλμα της Θεάς Κυβέλης από την Νίκαια |
Ωστόσο, η συγκεκριμένη παράδοση δεν ήταν τόσο διαδεδομένη ώστε ο
Αλέξανδρος να εμφανίζεται σε νομίσματα της Νίκαιας της Αυτοκρατορικής
περιόδου.
Η αρχική αποικία φαίνεται να καταστράφηκε από κατοίκους της Μυσίας. Ξαναχτίστηκε γύρω στο 315 π.Χ. από τον Αντίγονο Α΄ Μονόφθαλμο, ο οποίος έδωσε στην πόλη το όνομά του, ονομάζοντάς την Αντιγονεία. Μετά τη μάχη στην Ιψό (301 π.Χ.), ο Λυσίμαχος την κυρίευσε και τη μετονόμασε σε Νίκαια προς τιμή της γυναίκας του, η οποία είχε πεθάνει το 302 π.X
Ιστορία
Η Νίκαια φαίνεται να περιήλθε στον έλεγχο της τοπικής βασιλικής δυναστείας λίγο πριν από το 280 π.Χ. Από τότε ξεκίνησε η ακμή αλλά και η διαμάχη της με τη γειτονική Νικομήδεια, εφόσον και οι δύο πόλεις χρησιμοποιούνταν ως βασιλικοί τόποι διαμονής.
Το 72 π.Χ. έγινε μέρος της ρωμαϊκής επικράτειας. Κατά την οργάνωση της Ασίας από τον Πομπήιο, πολλά από τα εδάφη της πόλης διανεμήθηκαν σε γαιοκτήμονες, των οποίων τα ονόματα γνωρίζουμε από επιγραφές.
Νομισματικά ευρήματα και οχυρωματικά έργα υποδηλώνουν το ενδιαφέρον των αυτοκρατόρων για την πόλη. Κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, η Νίκαια συνέχισε να είναι μια από τις σημαντικές πόλεις της Μικράς Ασίας που συναγωνιζόταν τη Νικομήδεια για το ποια θα γινόταν έδρα του κυβερνήτη της επαρχίας. Επί Κλαύδιου (41-54 μ.Χ.), πήρε τον τίτλο της «πρώτης πόλης» της επαρχίας. Η έκταση και ο πληθυσμός της αυξήθηκαν επί Τραϊανού (98-117 μ.Χ.). Όταν ο Αδριανός την επισκέφτηκε το 123 μ.Χ., ξεκίνησε αμυντικά έργα που ολοκληρώθηκαν τον 3ο αιώνα, όμως δε στάθηκαν ικανά να αποκρούσουν τις επιδρομές των Γότθων το 258 μ.Χ. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου με το Σεπτίμιο Σεβήρο (193-212 μ.Χ.), η Νίκαια τάχθηκε υπέρ του Πεσκένιου Νίγερ (Pescenius Niger) και έχασε την εύνοια του αυτοκράτορα. Ο Κωνσταντίνος Α΄ την ανέδειξε σε σημαντική πόλη και συνέχιζε να ακμάζει κατά τη Βυζαντινή περίοδο.
Θρησκεία
Καθώς ήταν ελληνική αποικία, στη Νίκαια λατρευόταν το δωδεκάθεο. Σε νομίσματα της εποχής του Μάρκου Αυρήλιου, απεικονίζονται ο Ασκληπιός, ο Διόνυσος, η Τύχη, η θεά Νίκαια και ο Ηρακλής. Στην πόλη έχει βρεθεί ιερό προς τιμήν της θεάς Ρώμης και του Ιούλιου Καίσαρα. Το ιερό αυτό χτίστηκε επί Αύγουστου και υποδηλώνει την ύπαρξη ενός κοινού των Βιθυνών. Στη Νίκαια σώζεται και ναός προς τιμή του Απόλλωνα.
Η πόλη δέχτηκε το μήνυμα του χριστιανισμού σχετικά γρήγορα. Ο πρώτος γνωστός αρχιεπίσκοπος της Νίκαιας ήταν ο Θέογνις. O αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α΄ την επέλεξε για τη σύγκληση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου (325). Μετά τη Σύνοδο, της δόθηκε ο τίτλος «μητρόπολις».
Πολιτισμός – οικοδομήματα
Η Νίκαια υπήρξε η πατρίδα του αστρονόμου Ιππάρχου και του ιστορικού Δίωνα Κάσσιου. Όταν επανιδρύθηκε από το Λυσίμαχο, μετά το 301 π.Χ., δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις ώστε να εξελιχθεί σε ένα σημαντικό ελληνιστικό κέντρο. Φαίνεται ότι η έκταση της πόλης έφτανε τα 700 τ.χλμ. και ήταν χτισμένη βάσει του ιπποδάμειου συστήματος. Δύο κύριοι οδικοί άξονες διέσχιζαν την πόλη, σχηματίζοντας τέσσερις ορθές γωνίες στο κέντρο της κατοικημένης περιοχής. Οι επεκτάσεις αυτών των δρόμων οδηγούσαν στις τέσσερις πύλες της, οι οποίες ήταν ορατές από ένα συγκεκριμένο σημείο στο κέντρο του Γυμνασίου, το οποίο προφανώς βρισκόταν στο κέντρο της πόλης.Για τα ελληνιστικά τείχη γνωρίζουμε ότι είχαν μήκος περίπου 2.900 μ.
Η πόλη φαίνεται να υπέστη σοβαρές καταστροφές κατά το σεισμό του 123 μ.Χ., αλλά ξαναχτίστηκε επί αυτοκράτορα Αδριανού. Ο Πλίνιος ο Νεότερος συχνά αναφέρει την πόλη και τα δημόσια κτήριά της. Ιστορικές μαρτυρίες και επιγραφικά ευρήματα υποδηλώνουν την ύπαρξη θεάτρου, ιερού της θεάς Ρώμης και του Ιούλιου Καίσαρα, το οποίο χτίστηκε επί Αυγούστου, ναού του Απόλλωνα, αγοράς που χτίστηκε επί Αδριανού και υδραγωγείου.
Πράγματι, ανασκαφές
έφεραν στο φως τα λιγοστά κατάλοιπα του θεάτρου στα νοτιοδυτικά της
πόλης. Ένα μέρος του κοίλου έχει διατηρηθεί, ενώ η ορχήστρα και η σκηνή
έχουν χαθεί. Οι διαστάσεις του φαίνεται να ήταν 85x55 μ. και ανήκε στα
θέατρα ελληνιστικού τύπου, αν και είχε υποστεί πολλές αλλαγές. Ο Πλίνιος
ο Νεότερος το είχε χαρακτηρίσει υπόδειγμα κακοτεχνίας.7 Ο οχυρωματικός
περίβολος της Ρωμαϊκής εποχής είναι πολυγωνικής κάτοψης και διατηρείται
σήμερα σε μήκος περίπου 5.000 μ. Επίσης, σώζονται λείψανα του
υδραγωγείου καθώς και δύο λιμενοβραχίονες από το αρχαίο λιμάνι.
Λίγο έξω από τη Νίκαια, στο δρόμο για τη Νικομήδεια, βρίσκεται ο οβελίσκος του Γάιου Κάσσιου Φιλιέου ο οποίος έχει 12 μ. ύψος και είναι τοποθετημένος σε ορθογώνια βάση μεγέθους 2x3 μ. Πρόκειται μάλλον για οικογενειακό τάφο.
ΠΗΓΗ : http://asiaminor.ehw.gr/
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ :
http://www.wildwinds.com/
https://commons.wikimedia.org
http://www.panoramio.com/
Δείτε επίσης :
Μικρά Ασία :Η Αρχαία Άσσος της Τρωάδος
Μικρά Ασία : Αρχαία Λάμψακος
Μικρά Ασία : Aρχαία Άβυδος.
Μικρά Ασία : Αλεξάνδρεια Τρωάδος
Μικρά Ασία : Δωριέων Εξάπολις - Κνίδος Καρίας
Μικρά Ασία: Αρχαία Άντανδρος της Τρωάδος
Μικρά Ασία : Φώκαια Ιωνίας
Μικρά Ασία : Αρχαία Σμύρνη Ιωνίας.
Μικρά Ασία : Ερυθρές Ιωνίας.
Μικρά Ασία :Κλαζομενές Ιωνίας
Μικρά Ασία : Τέως Ιωνίας.
Μικρά Ασία : Κολοφώνα Ιωνίας
Μικρά Ασία : Νότιον Ιωνίας
Μικρά Ασία : To Ιερό του Απόλλωνα στην Κλάρο
Μικρά Ασία :Λέβεδος Ιωνίας
Μικρά Ασία : 'Εφεσος Ιωνίας
Μικρά Ασία : Το ιερό της Αρτέμιδος στην Έφεσο
Μικρά Ασία : Πριήνη Ιωνίας
Μικρά Ασία : Μίλητος Ιωνίας
Μικρά Ασία : Το Ιερό του Απόλλων στα Δίδυμα
Μικρά Ασία : Mητρόπολις Ιωνίας
Μικρά Ασία : Αλικαρνασσός Καρίας
Μικρά Ασία : Ιασός Καρίας
Μικρά Ασία : Ηράκλεια Λάτμου Καρίας
Μικρά Ασία : Κύμη Αιολίδος
Μικρά Ασία : Κύζικος Μυσίας
Μικρά Ασία : Πέργαμος Μυσίας
Μικρά Ασιά : Χαλκηδών Βιθυνίας
Η αρχική αποικία φαίνεται να καταστράφηκε από κατοίκους της Μυσίας. Ξαναχτίστηκε γύρω στο 315 π.Χ. από τον Αντίγονο Α΄ Μονόφθαλμο, ο οποίος έδωσε στην πόλη το όνομά του, ονομάζοντάς την Αντιγονεία. Μετά τη μάχη στην Ιψό (301 π.Χ.), ο Λυσίμαχος την κυρίευσε και τη μετονόμασε σε Νίκαια προς τιμή της γυναίκας του, η οποία είχε πεθάνει το 302 π.X
Ιστορία
Η Νίκαια φαίνεται να περιήλθε στον έλεγχο της τοπικής βασιλικής δυναστείας λίγο πριν από το 280 π.Χ. Από τότε ξεκίνησε η ακμή αλλά και η διαμάχη της με τη γειτονική Νικομήδεια, εφόσον και οι δύο πόλεις χρησιμοποιούνταν ως βασιλικοί τόποι διαμονής.
Το 72 π.Χ. έγινε μέρος της ρωμαϊκής επικράτειας. Κατά την οργάνωση της Ασίας από τον Πομπήιο, πολλά από τα εδάφη της πόλης διανεμήθηκαν σε γαιοκτήμονες, των οποίων τα ονόματα γνωρίζουμε από επιγραφές.
Χάλκινο νόμισμα της Νίκαιας - 25 π.Χ |
Νομισματικά ευρήματα και οχυρωματικά έργα υποδηλώνουν το ενδιαφέρον των αυτοκρατόρων για την πόλη. Κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, η Νίκαια συνέχισε να είναι μια από τις σημαντικές πόλεις της Μικράς Ασίας που συναγωνιζόταν τη Νικομήδεια για το ποια θα γινόταν έδρα του κυβερνήτη της επαρχίας. Επί Κλαύδιου (41-54 μ.Χ.), πήρε τον τίτλο της «πρώτης πόλης» της επαρχίας. Η έκταση και ο πληθυσμός της αυξήθηκαν επί Τραϊανού (98-117 μ.Χ.). Όταν ο Αδριανός την επισκέφτηκε το 123 μ.Χ., ξεκίνησε αμυντικά έργα που ολοκληρώθηκαν τον 3ο αιώνα, όμως δε στάθηκαν ικανά να αποκρούσουν τις επιδρομές των Γότθων το 258 μ.Χ. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου με το Σεπτίμιο Σεβήρο (193-212 μ.Χ.), η Νίκαια τάχθηκε υπέρ του Πεσκένιου Νίγερ (Pescenius Niger) και έχασε την εύνοια του αυτοκράτορα. Ο Κωνσταντίνος Α΄ την ανέδειξε σε σημαντική πόλη και συνέχιζε να ακμάζει κατά τη Βυζαντινή περίοδο.
Θρησκεία
Καθώς ήταν ελληνική αποικία, στη Νίκαια λατρευόταν το δωδεκάθεο. Σε νομίσματα της εποχής του Μάρκου Αυρήλιου, απεικονίζονται ο Ασκληπιός, ο Διόνυσος, η Τύχη, η θεά Νίκαια και ο Ηρακλής. Στην πόλη έχει βρεθεί ιερό προς τιμήν της θεάς Ρώμης και του Ιούλιου Καίσαρα. Το ιερό αυτό χτίστηκε επί Αύγουστου και υποδηλώνει την ύπαρξη ενός κοινού των Βιθυνών. Στη Νίκαια σώζεται και ναός προς τιμή του Απόλλωνα.
Η πόλη δέχτηκε το μήνυμα του χριστιανισμού σχετικά γρήγορα. Ο πρώτος γνωστός αρχιεπίσκοπος της Νίκαιας ήταν ο Θέογνις. O αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α΄ την επέλεξε για τη σύγκληση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου (325). Μετά τη Σύνοδο, της δόθηκε ο τίτλος «μητρόπολις».
Το Ελληνιστικό Θέατρο της Νίκαιας |
Πολιτισμός – οικοδομήματα
Η Νίκαια υπήρξε η πατρίδα του αστρονόμου Ιππάρχου και του ιστορικού Δίωνα Κάσσιου. Όταν επανιδρύθηκε από το Λυσίμαχο, μετά το 301 π.Χ., δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις ώστε να εξελιχθεί σε ένα σημαντικό ελληνιστικό κέντρο. Φαίνεται ότι η έκταση της πόλης έφτανε τα 700 τ.χλμ. και ήταν χτισμένη βάσει του ιπποδάμειου συστήματος. Δύο κύριοι οδικοί άξονες διέσχιζαν την πόλη, σχηματίζοντας τέσσερις ορθές γωνίες στο κέντρο της κατοικημένης περιοχής. Οι επεκτάσεις αυτών των δρόμων οδηγούσαν στις τέσσερις πύλες της, οι οποίες ήταν ορατές από ένα συγκεκριμένο σημείο στο κέντρο του Γυμνασίου, το οποίο προφανώς βρισκόταν στο κέντρο της πόλης.Για τα ελληνιστικά τείχη γνωρίζουμε ότι είχαν μήκος περίπου 2.900 μ.
Η πόλη φαίνεται να υπέστη σοβαρές καταστροφές κατά το σεισμό του 123 μ.Χ., αλλά ξαναχτίστηκε επί αυτοκράτορα Αδριανού. Ο Πλίνιος ο Νεότερος συχνά αναφέρει την πόλη και τα δημόσια κτήριά της. Ιστορικές μαρτυρίες και επιγραφικά ευρήματα υποδηλώνουν την ύπαρξη θεάτρου, ιερού της θεάς Ρώμης και του Ιούλιου Καίσαρα, το οποίο χτίστηκε επί Αυγούστου, ναού του Απόλλωνα, αγοράς που χτίστηκε επί Αδριανού και υδραγωγείου.
Μια από τις Πύλες της Νίκαιας |
Λίγο έξω από τη Νίκαια, στο δρόμο για τη Νικομήδεια, βρίσκεται ο οβελίσκος του Γάιου Κάσσιου Φιλιέου ο οποίος έχει 12 μ. ύψος και είναι τοποθετημένος σε ορθογώνια βάση μεγέθους 2x3 μ. Πρόκειται μάλλον για οικογενειακό τάφο.
ΠΗΓΗ : http://asiaminor.ehw.gr/
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ :
http://www.wildwinds.com/
https://commons.wikimedia.org
http://www.panoramio.com/
Δείτε επίσης :
Μικρά Ασία :Η Αρχαία Άσσος της Τρωάδος
Μικρά Ασία : Αρχαία Λάμψακος
Μικρά Ασία : Aρχαία Άβυδος.
Μικρά Ασία : Αλεξάνδρεια Τρωάδος
Μικρά Ασία : Δωριέων Εξάπολις - Κνίδος Καρίας
Μικρά Ασία: Αρχαία Άντανδρος της Τρωάδος
Μικρά Ασία : Φώκαια Ιωνίας
Μικρά Ασία : Αρχαία Σμύρνη Ιωνίας.
Μικρά Ασία : Ερυθρές Ιωνίας.
Μικρά Ασία :Κλαζομενές Ιωνίας
Μικρά Ασία : Τέως Ιωνίας.
Μικρά Ασία : Κολοφώνα Ιωνίας
Μικρά Ασία : Νότιον Ιωνίας
Μικρά Ασία : To Ιερό του Απόλλωνα στην Κλάρο
Μικρά Ασία :Λέβεδος Ιωνίας
Μικρά Ασία : 'Εφεσος Ιωνίας
Μικρά Ασία : Το ιερό της Αρτέμιδος στην Έφεσο
Μικρά Ασία : Πριήνη Ιωνίας
Μικρά Ασία : Μίλητος Ιωνίας
Μικρά Ασία : Το Ιερό του Απόλλων στα Δίδυμα
Μικρά Ασία : Mητρόπολις Ιωνίας
Μικρά Ασία : Αλικαρνασσός Καρίας
Μικρά Ασία : Ιασός Καρίας
Μικρά Ασία : Ηράκλεια Λάτμου Καρίας
Μικρά Ασία : Κύμη Αιολίδος
Μικρά Ασία : Κύζικος Μυσίας
Μικρά Ασία : Πέργαμος Μυσίας
Μικρά Ασιά : Χαλκηδών Βιθυνίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια που δεν συνάδουν με το περιεχόμενο της ανάρτησης, όπως και σχόλια υβριστικά προς τους αρθρογράφους, προσβλητικά σχόλια προς άλλους αναγνώστες σχολιαστές και λεκτικές επιθέσεις προς το ιστολόγιο θα διαγράφονται.