ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ: "Η ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ".

Διαβάστε επίσης: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ, ΕΝΑΣ ΑΞΙΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ ΚΑΙ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ

Καθηγητής Colin Renfrew:  «ο ελληνικός πολιτισμός, τα ελληνικά ήθη, έθιμα και  παραδόσεις, και ίσως και η γλώσσα αναπτύχθηκαν στην περιοχή/γη που γνωρίζουμε σήμερα ως Ελλάδα και ότι με αυτήν την έννοια οι ΄Ελληνες ήταν/είναι αυτόχθονες».

    Καθηγητής Colin Renfrew

Η προέλευση και η εξέλιξη του ανθρώπινου είδους και η καταγωγή σημερινών και αρχαίων πληθυσμών πάντοτε γοήτευε τόσο τους επιστήμονες, όσο και τους απλούς ανθρώπους. Στο βιβλίο αυτό επιδιώκεται να συγκεραστούν τα ευρήματα και συμπεράσματα της ιστορίας, της αρχαιολογίας, της ανθρωπολογίας, της παλαιοντολογίας, και ενίοτε της γλωσσολογίας και της μυθολογίας με τα αποτελέσματα της Γενετικής για να δοθούν με εκλαϊκευμένο τρόπο επιστημονικές απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα και να υποστηριχτούν ή να αμφισβητηθούν θεωρίες σχετικά με την καταγωγή των σημερινών κατοίκων της Ελλάδας.
Στο βιβλίο παρουσιάζονται με οργανωμένο και συστηματικό τρόπο πλήθος επιστημονικών ερευνών σχετικών με τη γενετική σύσταση του ανθρώπινου είδους και κατοίκων της Ευρώπης. Εκτενέστατα παρουσιάζονται τα αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένων των εντυπωσιακών στοιχείων που αποκαλύπτει η μελέτη αρχαϊκού DNA, σχετικών με τη γενετική σύσταση των σημερινών κατοίκων της Ελλάδας, που υπήρξε το πεδίο του συγγραφέα καθ' όλη την επιστημονική του διαδρομή. Στο πλαίσιο αυτό, συγκρίνεται η γενετική σύσταση των Ελλήνων με τη γενετική σύσταση πληθυσμών της Ευρασίας και της Αφρικής προκειμένου να εξεταστούν από νέα οπτική γωνιά καίρια ερωτήματα, όπως: Ποια είναι η γενετική καταγωγή των σύγχρονων Ελλήνων;  Άραγε είναι οι σύγχρονοι 'Ελληνες άμεσοι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων;
Τα παρατιθέμενα στοιχεία εντυπωσιάζουν καθώς με βάση αυτά η Γενετική υποστηρίζει: Την τριπλή καταγωγή των Ευρωπαίων και άρα και των Ελλήνων από παλαιολιθικούς κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες, πρώιμους Νεολιθικούς αγρότες που από τη Μέση Ανατολή διέσχισαν την Ανατολία και έφτασαν πρώτα στην Ελλάδα μέσω των νησιών του Αιγαίου, καθώς και τις μεταναστεύσεις κυρίως από τον ελλαδικό χώρο προς την υπόλοιπη Ευρώπη από την εποχή του Χαλκού. Την ύπαρξη της γενετικής υπογραφής των αρχαίων Ελλήνων σε όλες τις αποικίες τους. Τη γενετική συνέχεια των κατοίκων της Κρήτης από την εποχή του Χαλκού μέχρι σήμερα. Αντίθετα καταρρίπτεται η ευρύτατα διαδεδομένη θεωρία της «Καθόδου των Δωριέων» από τις στέπες της Ουκρανίας/Κασπίας, κλπ.
Η εκλαϊκευμένη αυτή έκδοση απευθύνεται κυρίως στον κοινό αναγνώστη που επιθυμεί να ενημερωθεί υπεύθυνα σε σημαντικά, ευαίσθητα, αλλά και συναρπαστικά ερωτήματα σχετικά με τη γενετική ταυτότητα και τη γενετική καταγωγή των Ελλήνων μακριά από υπεραπλουστεύσεις και ακραίες ιδεοληψίες. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Με βάση τα δείγματα από όλη την Ευρώπη που χρονολογήθηκαν επακριβώς, δημιουργήθηκε  ο παρακάτω χάρτης παλαιότητας Γενετικού Υλικού:

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΙ:
-Κων. Δέλτα
-Συγγραφέα
1 ΤΟ DNA
Το DNA του ανθρώπου: Ένα ανεξίτηλο μήνυμα από τους προγόνους μας
Το γονιδίωμα και τα χρωμοσώματα του ανθρώπου
Πόσο διαφέρει το DNA ανάμεσα σε δύο ανθρώπους;
Τα χρωμοσώματα του ανθρώπου
Το μιτοχονδριακό DNA του ανθρώπου
Ο φαινότυπος των ατόμων
2 ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΛΕΤΗΘΕΙ Η ΔΟΜΗ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
Ο γενετικός πολυμορφισμός στον άνθρωπο - Γενετική δομή πληθυσμών
Γενετικοί δείκτες χρησιμοποιούμενοι στην ανάλυση του γονιδιώματος ανθρώπινων πληθυσμών
Περιγραφή των απλοομάδων του ανθρώπου
Απλοομάδες του φυλετικού χρωμοσώματος του ανθρώπου
Μιτοχονδριακές απλοομάδες του ανθρώπου
Ηλικία δημιουργίας και γεωγραφική προέλευση των απλοομάδων
Διερεύνηση της γενετικής δομής ενός πληθυσμού και της συγγένειάς του με άλλους πληθυσμούς
Μέγεθος πληθυσμιακού δείγματος και αριθμός γενετικών δεικτών
Ανάλυση των γενετικών δεδομένων
3 Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΑΡΧΕΓΟΝΩΝ ΕΙΔΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΓΕΝΟΥΣ
Η έξοδος αρχέγονων ειδών του γένους Homo από την Αφρική
Αρχέγονα είδη του γένους Homo στον Ελλαδικό γεωγραφικό χώρο
4 Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Είναι η Αφρική κοιτίδα του ανατομικά σύγχρονου ανθρώπου;
Η πρώιμη μετακίνηση του Homo Sapiens εκτός Αφρικής
Μοντέλο μερικής ή μοντέλο πλήρους αντικατάστασης των αρχεγόνων ειδών ανθρώπου από τον ανατομικά σύγχρονο άνθρωπο;
Επιμειξία ανάμεσα στον άνθρωπο του Νεάντερνταλ και τον ανατομικά σύγχρονο άνθρωπο
Επιμειξία ανάμεσα στον άνθρωπο Ντενισόφσκι και τον ανατομικά σύγχρονο άνθρωπο
5 ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Η μυθολογική εκδοχή της καταγωγής των Ελλήνων. Η θεωρία της αυτοχθονίας
Η θεωρία της Ινδοευρωπαϊκής καταγωγής
Η θεωρία της Παλαιολιθικής συνέχειας
Η θεωρία Κουργκάν της Marija Gimpoutas
Η θεωρία της Ανατολίας του αρχαιολόγου C. Renfrew για την καταγωγή και διασπορά των Ινδοευρωπαϊκών γλωσσών
Η Αφροκεντρική θεωρία
6 ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Επισκόπηση της DNA σύστασης των Ελλήνων
Η γενετική θέση των Ελλήνων στον παγκόσμιο γενετικό χάρτη
Επιμειξία των Ελλήνων με διάφορες "φυλές" του ανθρώπου
Η γενετική θέση των Ελλήνων στον Ευρωπαϊκό/Μεσογειακό γενετικό χάρτη
7 ΓΕΝΕΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΥΠΟΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Η γενετική σύσταση των Σαρακατσαναίων / των Βλάχων / των Ελλήνων από τη Γεωργία
Η γενετική σύσταση και καταγωγή των Πομάκων
Η γενετική σύσταση των Roma
8 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΓΕΙΤΟΝΙΚΩΝ ΛΑΩΝ
Σύγκριση της γενετικής σύστασης των Ελλήνων με εκείνη των Ιταλών / των Αλβανών / των Σλάβων της π.Γ.Δ.Μ. / των Βουλγάρων / των Τούρκων
9 ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Ο εποικισμός του ελλαδικού/ευρωπαϊκού γεωγραφικού χώρου από τον ανατομικά σύγχρονο άνθρωπο - ανθρωπολογικά και αρχαιολογικά στοιχεία
Ο εποικισμός της Ελλάδας και της Ευρώπης από τον Homo Sapiens, όπως προκύπτει από τη μελέτη του DNA
Μιτοχονδριακές απλοομάδες
Απλοομάδες του χρωμοσώματος Υ
Οι μετακινήσεις πληθυσμιακών ομάδων Homo Sapiens προς και από τον ελλαδικό χώρο μετά το τελευταίο μέγιστο των παγετώνων
Πληθυσμιακές μετακινήσεις από το 23.000 π.Χ. έως τη Μεσολιθική εποχή και συσχέτισή τους με τους παγετώνες
Πληθυσμιακές μετακινήσεις κατά τη Μεσολιθική εποχή
Η είσοδος αγροτών από την Εγγύς Ανατολή στην Ελλάδα κατά τη Νεολιθική εποχή και η εξάπλωσή τους στην υπόλοιπη Ευρώπη
Ο αρχικός Νεολιθικός αποικισμός του ελλαδικού/ευρωπαϊκού γεωγραφικού χώρου
Η Ελλάδα κατά τη Νεολιθική εποχή (αρχαιολογικά στοιχεία)
Πιθανές διαδρομές μετακίνησης Νεολιθικών πληθυσμιακών ομάδων από τον ελλαδικό χώρο στην υπόλοιπη Ευρώπη
Μετάβαση στον Νεολιθικό πολιτισμό: Δημογραφική, Πολιτισμική ή Μωσαϊκή η διαδικασία διάδοσης της γεωργίας στην Ευρώπη;
Ο Νεολιθικός εποικισμός της Ελλάδας και της Ευρώπης από τον ανατομικά σύγχρονο άνθρωπο, όπως προκύπτει από τη μελέτη του DNA
Κλασικοί γενετικοί δείκτες
DNA γενετικοί δείκτες
Απλοομάδες του χρωμοσώματος Υ
Βαλκανικοί Μεσολιθικοί κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες υιοθέτησαν πρώτοι τη γεωργία κατά τη Νεολιθική εποχή

Η  ΕΙΣΑΓΩΓΗ  ΤΟΥ  ΒΙΒΛΙΟΥ

Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης

Ομότιμος Καθηγητής Γενετικής και Γενετικής Ανθρώπου

Τμήμα Βιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Εισαγωγή.

  Οι DNA αναλύσεις  έχουν αναπτυχθεί σε εκπληκτικό βαθμό και αφορούν πλέον την ανάλυση ολόκληρου του γονιδιώματος χιλιάδων ανθρώπων. Τα γενετικά αποτελέσματα, που συλλέγονται με αυτό τον τρόπο, χρησιμοποιούνται έπειτα για να εκτιμηθούν διάφορες γενετικές παράμετροι του πληθυσμού ή και η γενετική συγγένειά του με άλλους πληθυσμούς. Η εύρεση αξιόπιστων απαντήσεων βασίζεται στην ανάλυση πληθώρας γενετικών δεικτών  και  μεγάλων και αντιπροσωπευτικών δειγμάτων και, βέβαια, στον σωστό αρχικό πειραματικό σχεδιασμό. Για τον σκοπό αυτό, κατά τη διενέργεια των εργαστηριακών  αναλύσεων, θα πρέπει να  εφαρμόζονται  διεθνή πρωτόκολλα/πρότυπα.

    Η ραγδαία ανάπτυξη των καινοτόμων μοριακών τεχνολογιών, τα τελευταία χρόνια, οδήγησε σε εκατοντάδες δημοσιεύσεις στον τομέα της πληθυσμιακής γενετικής, που κυμαίνονται από την ανάλυση αρχαϊκών λειψάνων της Παλαιολιθικής εποχής μέχρι την ανάλυση της δομής πολλών σύγχρονων πληθυσμών. Αρκετά μάλιστα από τα πρόσφατα εντυπωσιακά δημοσιεύματα συζητήθηκαν από τον παγκόσμιο έντυπο τύπο και τα ΜΜΕ. Με δεδομένη την κακοποίηση που έχουν υποστεί τα πορίσματα της γενετικής, στην εισήγηση  θα παρουσιαστούν μερικές αλήθειες και ορισμένες ανακρίβειες για τη γενετική σύσταση και την καταγωγή των  Ελλήνων.

Α)  Αλήθειες  για τη γενετική σύσταση των Ελλήνων

α) Οι κλασικές και μοριακές  γενετικές αναλύσεις υποδεικνύουν ότι ο ελλαδικός γεωγραφικός χώρος αποτέλεσε την πύλη μετανάστευσης ανθρώπινων πληθυσμών από την Εγγύς Ανατολή προς την υπόλοιπη Ευρώπη κατά τη διάρκεια της Παλαιολιθικής και Νεολιθικής εποχής.

β) Ο νεολιθικός πολιτισμός και τρόπος ζωής μεταδόθηκε στους Μεσολιθικούς κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες του ελλαδικού και βαλκανικού γεωγραφικού χώρου - με γενετική  σύσταση απλοομάδας Ι του χρωμοσώματος Υ - από  πρωτοπόρους γεωργούς/αποίκους - με απλοομάδες E, J και G - που κινήθηκαν από τη ΝΔ Ανατολία προς την Ευρώπη ακολουθώντας κυρίως θαλάσσια διαδρομή μέσω των νησιών του Αιγαίου και εγκαταστάθηκαν στον ελλαδικό χώρο πριν από το 7.000 π.Χ.

γ) Οι Έλληνες  χαρακτηρίζονται από υψηλότερο βαθμό γενετικής ποικιλομορφίας  ανάμεσα στα πληθυσμιακά δείγματα που προέρχονται από την υπόλοιπη Ευρώπη, στοιχείο που υποδεικνύει μετακίνηση πληθυσμιακών ομάδων από τον ελλαδικό γεωγραφικό χώρο προς την υπόλοιπη Ευρώπη.

δ)  Τα στοιχεία από την πληθυσμιακή έρευνα δείχνουν ότι ο Ελληνικός πληθυσμός στη σημερινή του γενετική σύσταση είναι παμμικτικός και  δεν παρουσιάζει σημαντική γενετική ετερογένεια.  Επιπρόσθετα, η στατιστική ανάλυση κυρίων συνιστωσών των γενετικών αποτελεσμάτων  από την Ελλάδα δεν έδειξε την ύπαρξη γενετικής διαστρωμάτωσης μέσα στον Ελληνικό πληθυσμό. 

ε) Η ανάλυση κυρίων συνιστωσών και η κατασκευή συνθετικών γεωγραφικών χαρτών της γενετικής σύστασης πολλών Ευρασιατικών πληθυσμών αποκάλυψε ότι η τέταρτη  κύρια συνιστώσα της μεταβολής των γονιδιακών συχνοτήτων δεν ιχνηλατεί μόνο την «ελληνική γενετική κληρονομιά» στους σημερινούς κατοίκους της χώρας μας, αλλά και σε όλους τους γειτονικούς Ευρασιατικούς πληθυσμούς, οι περιοχές των οποίων αποικίστηκαν από αρχαίους ΄Ελληνες.  Η εξάπλωση αυτή αρχίζει από τα Δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας, εκτείνεται στη Νότια Ιταλία και Σικελία και φθάνει μέχρι τη Δυτική Μεσόγειο. Τα στοιχεία αυτά υποδεικνύουν ότι η  DNA υπογραφή των Ελλήνων παρουσιάζει  αντοχή στον χρόνο και αντικατοπτρίζει την εξάπλωση των Ελλήνων κατά την προϊστορική περίοδο στην Ευρασία και έμμεσα υποστηρίζει  τη συνέχεια των Ελλήνων στον γεωγραφικό χώρο και  χρόνο.

στ) Η γενετική συμβολή των Ελλήνων στη γενετική σύσταση των σημερινών κατοίκων της Σικελίας ανέρχεται στο 37,3% περίπου των ανδρών.  Παρόμοια, η  Ελληνική DNA συμβολή είναι της τάξης του  7%, 22% και 17% στους κατοίκους  της Καλαβρίας, της Απουλίας και της Νότιας Γαλλίας, αντίστοιχα. Αυτό σημαίνει ότι τα ίχνη της γενετικής κληρονομιάς των αρχαίων Ελλήνων είναι ακόμη ορατά στους σημερινούς κατοίκους των περιοχών αυτών.

Β)  Ανακρίβειες  για τη γενετική σύσταση των Ελλήνων

α) Δεκάδες δημοσιεύματα τεκμηρίωσαν ότι οι ΄Ελληνες ομαδοποιούνται γενετικά μαζί με άλλους Ευρωπαϊκούς πληθυσμούς και διακρίνονται από τους  πληθυσμούς της Αφρικής. Παρόλα αυτά, εξακολουθεί να είναι δημοσιευμένη η εργασία του Ισπανού Arnaiz-Villena και των συνεργατών του από τα Σκόπια, που  υποστηρίζουν - με βάση αποτελέσματα ενός μόνο γονιδίου HLA - ότι μόνο οι Έλληνες από όλους τους Μεσογειακούς λαούς είναι στενά γενετικά συγγενείς με Υποσαχάριους Αφρικανούς. Η αντίδραση στα σαθρά συμπεράσματα του δημοσιεύματος προήλθε από διαπρεπείς ξένους γενετιστές.

β) H καταγωγή των Ελλήνων από την περιοχή της Κασπίας (Θεωρία Κουργκάν) και η λεγόμενη “Κάθοδος των Δωριέων”.  Ορισμένοι ερευνητές διατύπωσαν την ιστορική και γλωσσολογική  θεωρία σύμφωνα με την οποία στα  μέσα της 2ης χιλιετίας π.Χ. έλαβε χώρα η είσοδος πληθυσμιακών ομάδων  από βορειοανατολικά, την Ουκρανία/Καύκασο, προς τον ελλαδικό χώρο, εγκαινιάζοντας μια μεταναστευτική διαδικασία που άρχισε περί το 2.500 π.Χ. και έληξε το 1.200 π.Χ. ΄Ετσι διαδοχικά μεταναστευτικά κύματα από πληθυσμιακά “φύλα” - που ομιλούσαν διαφορετικές Ελληνικές διαλέκτους – έφθασαν και εγκαταστάθηκαν σε αυτό που αργότερα θα γινόταν η Ελλάδα,  όπως οι Αχαιοί  και οι ΄Ιωνες. Τέλος, σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, οι τελευταίοι έποικοι, οι Δωριείς, έφθασαν στην Ελλάδα στο τέλος της εποχής του Χαλκού (1.200 π.Χ.), σε μια μετακίνηση που ονομάστηκε “κάθοδος των Δωριέων”.

Η άποψη αυτή αμφισβητείται έντονα από γλωσσολογικά, αρχαιολογικά και γενετικά στοιχεία. Ειδικότερα:

      Οι πρόσφατες γλωσσο-χρονολογικές μελέτες εγείρουν σοβαρές αμφιβολίες για την ορθότητα της υπόθεσης ότι: “κοιτίδα των Ινδοευρωπαίων ήταν οι  στέπες της  Ουκρανίας”.

      

      Ο ομότιμος καθηγητής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Cambridge Colin Renfrew υποστηρίζει ότι: «Είναι δύσκολο να βρεθούν ακόμη και ίχνη αρχαιολογικών στοιχείων που να τεκμηριώνουν κάθοδο  Δωριέων από τον Βορρά».

     Τα αποτελέσματα πολυπληθών μελετών πληθυσμιακής γενετικής  δεν αποκάλυψαν την ύπαρξη πληθυσμιακών μετακινήσεων από τις στέπες της Ουκρανίας-Καυκάσου στην υπόλοιπη Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα.

     

γ) Σε μερικές εφημερίδες υπήρχε  εντυπωσιακή είδηση: “Ξαδέλφια μας σε ποσοστό 30% είναι οι Πολωνοί”. Στην εργασία αυτή συνδυάστηκαν  μεθοδολογίες πληροφορικής με αναλύσεις DNA. Διατυπώνονται απόψεις για τη γενετική ιστορία  95 Ευρασιατικών πληθυσμών από την ανάλυση ελάχιστων ατόμων. Για τα ελληνικά δείγματα δεν  δίνεται που έγινε η δειγματοληψία, καθώς και η περιοχή καταγωγής των ατόμων. Στην ίδια εργασία σχεδιάστηκε φυλογενετικό δένδρο  όπου παρουσιάζεται η γενετική ομοιότητα των 95 πληθυσμών. Παρά  την προηγούμενη διαπίστωση στενής γενετικής σχέσης Ελλήνων και Πολωνών, το Ελληνικό πληθυσμιακό δείγμα βρέθηκε ότι ανήκει στον ίδιο φυλογενετικό κλάδο με τους Ιταλούς και εντελώς ξεχωριστά από όλους τους Σλαβικούς πληθυσμούς.  Δηλαδή και αυτή η εργασία τεκμηριώνει ότι οι Έλληνες έχουν μεγαλύτερη γενετική συγγένεια με τους Ιταλούς, παρά με Σλαβικούς λαούς.    Από τα προηγούμενα  προκύπτει ότι τα παράξενα αποτελέσματα αντιστρατεύονται όλα τα γνωστά αποτελέσματα δεκάδων μελετών που ανέλυσαν γενετικά μεγάλο αριθμό Ελλήνων.

     Τέλος, αξίζει να αναφερθεί η άποψη που διατύπωσε ο διαπρεπής καθηγητής Colin Renfrew:  «ο ελληνικός πολιτισμός, τα ελληνικά ήθη, έθιμα και  παραδόσεις, και ίσως και η γλώσσα αναπτύχθηκαν στην περιοχή/γη που γνωρίζουμε σήμερα ως Ελλάδα και ότι με αυτήν την έννοια οι ΄Ελληνες ήταν/είναι αυτόχθονες».

Η ομιλία του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλίδη, Ομότιμου Καθηγητή του Τομέα Γενετικής, Ανάπτυξης και Μοριακής Βιολογίας του Τμήματος Bιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης  δόθηκε στον χώρο της  Εταιρείας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας  στην ισόγεια αίθουσα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.

********************

O  Καθηγητής  είπε  ότι στο 40% των συγχρόνων Ευρωπαίων ανιχνεύεται μεγάλο Ελληνικό γενετικό υλικό.

Επίσης  στο  40%  των  σημερινών  Τούρκων  ανιχνεύεται  το Ελληνικό γενετικό υλικό.

Το 1998, το πανεπιστήμιο του Λονδίνου, έστειλε ομάδα  γενετιστών στην  περιοχή  γύρω  από  την   Μεσόγειο.

Η  δειγματοληψία  βιολογικού  υλικού  και  DNA  έδειξε  ότι   γύρω  από  την  Μεσόγειο  υπάρχουν  τουλάχιστον  200 εκατομμύρια   -  (200.000.000)  άτομα  με  Ελληνικό  γενετικό  υλικό.

Άρθρο  της  κομμουνιστικής  εφημερίδας  «Η ΑΥΓΗ» της 6-1-1962:

«Πάνω από 150 επιστήμονες του Παν/μίου και της Ακαδημίας της Μόσχας συμφώνησαν απόλυτα με τις επιστημονικές απόψεις του κ. Άρη Πουλιανού, υπογράμμισαν τη σοβαρότητα της εργασίας και χωρίς να τσιγκουνευτούν στις εκφράσεις τους, μίλησαν με πολύ εγκωμιαστικά λόγια γι’ αυτόν. Ο δόκτωρ Σ. Α. Τόκαρεφ, καθηγητής της εθνογραφίας του Πανεπιστημίου της Μόσχας και διευθυντής του Τμήματος της Εθνογραφίας των λαών της Ευρώπης στο Ινστιτούτο Εθνογραφίας της Ακαδημίας Επιστημών της Μόσχας, δήλωσε τα εξής: Η εργασία του Άρη Ν. Πουλιανού παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον για την Εθνογραφική Επιστήμη. Το συγκεντρωμένο και επεξεργασμένο στατιστικά τεράστιο υλικό ανθρωπολογικών ερευνών ανάμεσα στους Έλληνες, πρώτη φορά εισάγει στην επιστήμη νέο είδος πηγών για τη μελέτη ενός προβλήματος βασικής σημασίας, όπως είναι η καταγωγή του ελληνικού λαού. Ως τώρα για το ζήτημα αυτό στην επιστήμη είχε γίνει γενικά δεκτή η άποψη ότι οι σύγχρονοι Έλληνες ιστορικά έχουν πολύ λίγα κοινά με τους αρχαίους Έλληνες ιδρυτές του αρχαίου πολιτισμού, ότι οι σύγχρονοι Έλληνες στο μεγαλύτερο μέρος τους αντιπροσωπεύουν απογόνους Σλάβων, Αλβανών και άλλων λαών που μετώκησαν στην Ελλάδα και συγχωνεύτηκαν με τους Έλληνες της Βυζαντινής εποχής. Αντίθετα ο συγγραφέας της παρούσης εργασίας, πειστικά και στηριγμένος σε ανάλογο υλικό, δείχνει ότι όποια κι αν ήταν η επίδραση των άλλων λαών που ήρθαν σε επαφή με τους Έλληνες, ο λαός της σύγχρονης Ελλάδας είναι βασικά απόγονος του αρχαίου πληθυσμού της Βαλκανικής και των νήσων του Αιγαίου. Ο παγκοσμίου φήμης ανθρωπολόγος του πανεπιστημίου της Μόσχας δόκτωρ Ι. Ι. Ρογκίνσκυ, σημειώνει ότι το νότιο τμήμα της Βαλκανικής βρίσκεται στην περιοχή της Ευρώπης, απ’ όπου διέρχεται η πλατειά συνοριακή ζώνη ανάμεσα στους χώρους της διναρικής και προσθιασιατικής φυλής. Έτσι σ’ αυτή την περιοχή μπορεί να διαπιστωθούν μερικά από τα γενικά προβλήματα της ταξινόμησης των λαών της Ευρώπης και της Πρόσθιας Ασίας. Επί πλέον πρέπει να σημειωθεί ότι σ’ αυτή την εργασία βρίσκει τη θέση της και η κριτική των ρατσιστικών κατασκευασμάτων σχετικώς με τη γένεση του αρχαίου πολιτισμού της Ελλάδας. Ο διευθυντής του ανθρωπολογικού τμήματος του Ινστιτούτου Εθνογραφίας της Ακαδημίας Επιστημών της Μόσχας δόκτωρ Μ. Γ. Λεβίν πρόσθεσε: ...Μπορεί να φαίνεται παράδοξη η διαπίστωση ότι πολλοί λαοί της Ευρώπης ανθρωπολογικά μελετήθηκαν χειρότερα απ' ότι οι λαοί της Αυστραλίας, Μελανησίας και άλλων μακρινών χωρών. Από τις χώρες της Ευρώπης η Ελλάς είναι μία από τις ολιγότερο μελετημένες... Η εργασία του Α. Ν. Πουλιανού συμπληρώνει αυτό το κενό. Ο συγγραφέας κατέχει πλήρως τη μεθοδικότητα των ανθρωπολογικών ερευνών, αυστηρά ετήρησε όλους τους αναγκαίους όρους και έδωσε την αρμόζουσα προσοχή. Ο διευθυντής του Ανθρωπολογικού Ινστιτούτου και Ανθρωπολογικού Μουσείου της Μόσχας δόκτωρ Β. Π. Γιακίμωφ δήλωσε:  «Η δική μου άποψη είναι ότι η εργασία του Α. Ν. Πουλιανού αντιπροσωπεύει την πιο τέλεια συγκεφαλαίωση για την Ανθρωπολογία των Ελλήνων».

ΣΕ  ΠΟΛΛΟΥΣ  «ΕΙΔΙΚΟΥΣ»  ΚΥΚΛΟΥΣ  ΔΕΝ  ΑΡΕΣΟΥΝ  ΚΑΘΟΛΟΥ  ΤΑ  ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ  ΕΥΡΗΜΑΤΑ  ΤΟΥ  ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ.

ΕΑΝ  ΒΕΒΑΙΑ  ΤΟ  ΒΙΒΛΙΟ  ΑΣΧΟΛΟΥΝΤΑΝ  ΜΕ  ΤΗΝ  ΓΕΝΕΤΙΚΗ  ΙΣΤΟΡΙΑ  ΤΩΝ  ΕΒΡΑΙΩΝ,  Ω ! ΤΙ  ΘΑΥΜΑΣΙΟ  ΒΙΒΛΙΟ  ΘΑ  ΗΤΑΝ,  ΤΙ  ΔΙΘΥΡΑΜΒΙΚΕΣ  ΚΡΙΤΙΚΕΣ  ΘΑ  ΤΟΥ  ΕΚΑΝΑΝ...

Διαβάστε  το  παρακάτω  άρθρο.

Υπάρχει ελληνικό DNA;

The Athens Review of Books

03/06/2014   τεύχος52 ARB

Στο τεύχος 50 (Απριλίου) της ARB δημοσιεύθηκε η κριτική του αναπληρωτή καθηγητή Σπύρου Σφενδουράκη για το βιβλίο του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλίδη, Η Γενετική Ιστορία της Ελλάδας. Το DNA των Ελλήνων. Η κριτική δεν άρεσε στον κ. Τριανταφυλλίδη. Μας έστειλε επιστολή, την οποία δημοσιεύσαμε στο επόμενο τεύχος, Νο 51 (Μαΐου), με ένα συνοδευτικό σημείωμα το οποίο ζητούσε τη δημοσίευση της επιστολής του («Ύστερα από τα παραπάνω και για αποκατάσταση της τιμής μου και της επιστημονικής αξιοπρέπειάς μου και προκειμένου να αποκατασταθεί η αλήθεια από τη μη αντικειμενική παρουσίαση του περιεχομένου του βιβλίου μου από τον κ. Σφενδουράκη»). Στο ίδιο τεύχος (Μαΐου) δημοσιεύσαμε και ένα άρθρο του διαπρεπούς καθηγητή και ακαδημαϊκού Κώστα Β. Κριμπά, με τίτλο «Σκέψεις για την καταγωγή των Ελλήνων», που αποτελούσε επίσης κριτική για το βιβλίο του κ. Τριανταφυλλίδη. Ούτε αυτή η κριτική άρεσε στον κ. Τριανταφυλλίδη. Επανήλθε λοιπόν με νέα απάντηση και ένα επίσης μακροσκελές συνοδευτικό σημείωμα. Παραθέτουμε τα κείμενα του κ. Τριανταφυλλίδη με την επισήμανση ότι για την ARB το ζήτημα έχει λήξει.

1. Τεύχος Μαΐου 2014

Το DNA των Ελλήνων, Νο 1

Από τον κ. Κωνσταντίνο Τριανταφυλλίδη, Ομότιμο Καθηγητή Γενετικής και Γενετικής του Ανθρώπου του ΑΠΘ λάβαμε την ακόλουθη επιστολή ως απάντηση στο άρθρο του αν. καθηγητή Σπύρου Σφενδουράκη που δημοσιεύσαμε στο προηγούμενο τεύχος της ARB:

Στο Εισαγωγικό μέρος του βιβλίου μου Η Γενετική Ιστορία της Ελλάδας. Το DNA των Ελλήνων (Εκδόσεις Κυριακίδη 2013) σαφώς αναφέρεται ότι είναι ευπρόσδεκτη η κριτική, καθώς επίσης ο εντοπισμός τυχόν παραλείψεων ή ακόμη και λαθών. Ως εκ τούτου είναι ευπρόσδεκτη η βιβλιοκριτική στο βιβλίο μου από τον Σπύρο Σφενδουράκη, αναπληρωτή καθηγητή Οικολογίας και Βιοποικιλότητας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Τον ευχαριστώ που διέθεσε πολύτιμο χρόνο να ασχοληθεί με την αξιολόγηση του πονήματός μου. Έτσι η παρατήρησή του ότι στην πρώτη έκδοση του βιβλίου μερικές εικόνες δεν ήταν άριστης ποιότητας είναι ορθή, αν και ο εκδότης φρόντισε να επιμεληθεί αυτήν την ατέλεια του βιβλίου στην ήδη κυκλοφορούσα δεύτερη έκδοση. Δυστυχώς, πέρα από τις ελάχιστες τεχνικής φύσεως παρατηρήσεις, πολλές από τις απόψεις του κ. Σφενδουράκη, όπως και οι επιλεγμένες εικόνες/λεζάντες/φαντασιώσεις από διάφορους ιστότοπους (όπου ανώνυμα εκφράζονται απόψεις) που συνοδεύουν τη βιβλιοκριτική του, ελάχιστη σχέση έχουν με το περιεχόμενο του βιβλίου μου. Θα πρόσθετα, όπως γράφει ο κ. Σφενδουράκης, ότι και «οι βιβλιοκριτές είναι και αυτοί άνθρωποι με ιδεολογίες, πάθη».

Ξεκινά εκφράζοντας την απαρέσκειά του για τον τίτλο του βιβλίου. Μάλλον θα πρέπει να του υπενθυμιστεί ότι η πρώτη εργασία με ανάλογο περιεχόμενο δημοσιεύτηκε το 1988 από τον παγκόσμιο πρωτεργάτη στην πληθυσμιακή γενετική του ανθρώπου και διαπρεπή Ιταλό επιστήμονα A. Piazza και είχε τίτλο: Η γενετική ιστορία της Ιταλίας (Piazza A., et al., “A genetic history of Italy”, Ann. Hum. Genet. 52 [1988], σ. 203-213). Επίσης, ο διαπρεπής και πολυγραφότατος καθηγητής ανθρώπινης γενετικής του Πανεπιστήμιου της Οξφόρδης Bryan Sykes μπορεί να χρησιμοποιήσει ως τίτλο του πρόσφατου βιβλίου του, τον DNA USA (Liveright Publishing Corporation, 2012), όχι όμως και ο Τριανταφυλλίδης για να περιγράψει την DNA σύσταση των Ελλήνων που είναι το κυρίως αντικείμενο του βιβλίου.

Τον δυσαρεστεί επίσης η χρήση του όρου φυλή. Ο κ. Σφενδουράκης λησμονεί στη βιβλιοκριτική του ότι το βιβλίο γράφτηκε για τον μέσο αναγνώστη και ως εκ τούτου χρησιμοποιήθηκαν στο κείμενο όροι όπως Καυκάσιος ή Νέγρος που ούτως ή άλλως υπάρχουν στις αντίστοιχες διεθνείς έγκριτες εργασίες. Αντίθετα με όσα ισχυρίζεται και όσα υπονοεί έχει καταβληθεί ιδιαίτερη προσπάθεια να αποφευχθεί η ρατσιστική κατάχρηση του όρου με παράθεση πλήθους στοιχείων για τις ανθρώπινες φυλές σε πολλά και διάφορα σημεία του βιβλίου, αλλά και ιδιαίτερο κεφάλαιο.

Στην κριτική του τώρα για το περιεχόμενο του βιβλίου, δείχνει να συμφωνεί επί το πλείστον με τα γενικά συμπεράσματά του. Εκθειάζει π.χ. το πλήθος των αναφορών σε βιολογικά και ιστορικά στοιχεία. Μάλιστα τα τμήματα της βιβλιοκριτικής που αφορούν την εξέλιξη και διάδοση του ανθρώπινου είδους ταυτίζονται τόσο πολύ με τις απόψεις του βιβλίου που θα μπορούσαν θαυμάσια να χρησιμοποιηθούν ως περίληψή του. Παρ’ όλα αυτά και χωρίς να παραθέτει ούτε μία σχετική έγκυρη βιβλιογραφική αναφορά αμφισβητεί συγκεκριμένα και τεκμηριωμένα συμπεράσματα του βιβλίου με ασάφειες ή υπονοούμενα: «Ο ειδικός (ο υπογράφων αναπληρωτής καθηγητής Οικολογίας και Βιοποικιλότητας) θα παραξενευτεί, ίσως, από την επιμονή του συγγραφέα να διακρίνει τους Έλληνες από κάθε άλλον πληθυσμό, ακόμα και όταν τα αποτελέσματα των ερευνών που πραγματεύεται δεν ερμηνεύονται κατ’ ανάγκην έτσι». Συνεχίζει:«Επίσης, ενώ ορθά καταδεικνύει τις γενετικές επιρροές των Ελλήνων σε άλλους λαούς, αποφεύγει να επισημάνει με ανάλογο τρόπο τις επιρροές άλλων λαών στην Ελληνική γενετική δεξαμενή.» Διατυπώνει, λοιπόν, ο κύριος Σφενδουράκης τον βαρύ υπαινιγμό ότι μετά 40 χρόνια επιστημονικής δουλειάς στον τομέα της διερεύνησης της γενετικής κληρονομιάς των Ελλήνων και της γενετικής του ανθρώπου, όσα περίπου μετράει ο ίδιος στη ζωή, επιλέγω ποια δεδομένα θα παρουσιάσω. Προσωπικά θέλω να τονίσω πως στο βιβλίο αναφέρονται (σε δύο κεφάλαια) όσες επιρροές έχουν διαπιστωθεί στη γενετική δεξαμενή των Ελλήνων σε εργασίες δημοσιευμένες σε έγκριτα περιοδικά όπου είχαν μελετηθεί αντιπροσωπευτικά και μεγάλα δείγματα από την Ελλάδα. Εν ολίγοις, όποιος επιστήμονας αμφισβητεί τα συμπεράσματα ή τις θεωρίες ενός συγγράμματος αναφέρεται εκ νέου στις επιστημονικές δημοσιεύσεις και στα τεχνικά θέματα και στοιχειοθετεί ακράδαντα την άποψή του.

Αυτό όμως που τον ενοχλεί μάλλον είναι ότι: «ο συγγραφέας δεν κατάφερε να αποφύγει εντελώς ερμηνείες που φέρουν ιδεολογικό φορτίο και ότι γίνεται (το βιβλίο) αντικείμενο καπήλευσης (και από τον κύριο Σφενδουράκη), κάτι που θα όφειλε να έχει προβλέψει ο συγγραφέας.» Ο συγγραφέας προέβλεψε αυτήν την πιθανότητα, μια και στον πρόλογο αναφέρεται: «Με δεδομένη την πολιτική και ιδεολογική κακοποίηση που έχουν υποστεί –στο παρελθόν, αλλά και σήμερα– τα πορίσματα της γενετικής, το βιβλίο στοχεύει να παρουσιάσει με επιστημονικό τρόπο και νηφάλια προσέγγιση ορισμένα ευαίσθητα γενετικά ζητήματα». Άραγε είναι υποχρέωση του επιστήμονα να αποφύγει ερμηνείες που προκύπτουν από τα δεδομένα, να αυτολογοκριθεί γιατί η μια ή η άλλη ιδεολογική ομάδα θα χρησιμοποιήσει ή θα καταχραστεί το έργο του; Ποια θα είναι η Ιερά Εξέταση της πολιτικής ορθότητας που θα του υπαγορεύσει τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται να δημοσιεύσει;

Και για να ανασκευαστεί η οποιαδήποτε αντίληψη που δημιουργήθηκε από αυτή τη μη αντικειμενική βιβλιοκριτική ότι μπορεί να πρεσβεύω ότι «είναι ζήτημα γονιδίων το ότι μιλάμε την ελληνική γλώσσα και αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας ως Έλληνες» παραθέτω από το ίδιο το βιβλίο:

«Δεν πρέπει να θεωρηθεί πως αυτό που μας χαρακτηρίζει ως Έλληνες είναι μια κάποια γενετική υπογραφή, αλλά αντίθετα πως η εμμονή μας στη γλώσσα, τον πολιτισμό, στα ήθη και τα έθιμα, τις αξίες και τις παραδόσεις μας ήταν αυτή μάλλον που οδήγησε στην όποια γενετική ιδιαιτερότητά μας, η οποία πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι είναι ελάχιστη μέσα στην τεράστια γκάμα της ανθρώπινης γενετικής ποικιλότητας…».

Απάντηση της ARB:

Καταρχήν θέλουμε να παρατηρήσουμε ότι ο κ. Τριανταφυλλίδης έκανε την επιλογή του: «το βιβλίο γράφτηκε για τον μέσο αναγνώστη», διευκρινίζει στην επιστολή του (πράγμα που δεν έκαναν λ.χ. οι Α. Piazza και συνεργάτες τους οποίους επικαλείται). Για τον ειδικό (αλλά και για τον μη μέσο αναγνώστη, όπως τον εννοεί ο κ. Τριανταφυλλίδης) υπάρχουν και φράσεις όπως αυτή με την οποία κλείνει την επιστολή του, τις οποίες οι υποψιασμένοι θα χαρακτήριζαν ως «ξεκάρφωμα», κατά το κοινώς λεγόμενο, και μάλιστα κακότεχνο δεδομένου ότι δεν αποφεύγει να αναφερθεί στην «γενετική ιδιαιτερότητά μας». Τώρα βέβαια τον ενοχλεί η κριτική του ειδικού, αλλά δεν τον ενοχλεί η «ερμηνεία» από τον μέσο αναγνώστη, στην οποία ποικιλοτρόπως συνέβαλε και ο ίδιος. Ούτε τον ενοχλεί η «καπηλεία» από σύμπασα την ρατσιστική ακροδεξιά. Σ’ αυτόν λοιπόν τον μέσο αναγνώστη, που πιστεύει στην «γενετική ιδιαιτερότητα» των Ελλήνων, επέλεξε να απευθυνθεί ο κ. Τριανταφυλλίδης. Αυτός ο εθνικιστής μέσος αναγνώστης οπωσδήποτε θα τον δοξάσει, χωρίς καν να χρειαστεί να διαβάσει τις 426 σελίδες του πονήματός του. Και ο κ. Τριανταφυλλίδης το ήξερε όταν έθετε στον τίτλο «Το DNA των Ελλήνων». Όσο για τις ακριβείς και πλήρεις διατυπώσεις του κ. Σφενδουράκη υπάρχουν στην δημοσιευμένη κριτική του και είναι περιττή η παράθεσή τους εδώ. (Ο ίδιος άλλωστε δεν θέλησε να απαντήσει στις απαξιωτικές διατυπώσεις του συγγραφέα).

Τέλος, πρέπει να επισημάνουμε ότι άλλα λέει στον ειδικό ο κ. Τριανταφυλλίδης και άλλα στον μέσο αναγνώστη: είναι χαρακτηριστική η συνέντευξή του στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος στις 21.1.2014 (διαθέσιμη στο http://goo.gl/13DQgL), με την οποία απευθύνθηκε στον μέσο αναγνώστη, περιγράφοντας ότι «οι επιστήμονες δίνουν μεγάλη σημασία στο γεγονός ότι μετά από δεκάδες έρευνες δεν ανακαλύφθηκε μογγολική προέλευση στο DNA των Ελλήνων» και εξηγώντας ότι «παρά την τουρκική κατοχή στην Ελλάδα, δεν αποδεικνύεται, όπως αναμενόταν, κάποια σχέση στο DNA των δύο λαών. Το ελληνικό DNA δεν έχει επηρεαστεί ούτε στο ελάχιστο, ενώ το ίδιο δεν ισχύει, για παράδειγμα, για τους σημερινούς Ισπανούς, οι οποίοι σε σημαντικό ποσοστό έχουν αραβική γενετική προέλευση». Δεν γνωρίζουμε να διαμαρτυρήθηκε ο κ. Τριανταφυλλίδης ότι παρερμηνεύθηκαν ή διαστρεβλώθηκαν τα λεγόμενά του. Άρα, σωστά εννόησαν και ο «μέσος αναγνώστης» και ο ειδικός!

2. Τεύχος Ιουνίου 2014

Το DNA των Ελλήνων Νο 2

Στο τεύχος 50 της ARB δημοσιεύσαμε μια κριτική του αναπληρωτή καθηγητή Σπύρου Σφενδουράκη (με τίτλο «Υπάρχει ελληνικό DNA;») για το βιβλίο του ομότιμου καθηγητή Κωνσταντίνου Τριανταφυλλίδη σχετικά με τη γενετική ιστορία της Ελλάδας κ.λπ. Στην κριτική αυτή απάντησε ο συγγραφέας με εκτενή επιστολή την οποία δημοσιεύσαμε στο τχ. 51 με ένα σύντομο σχόλιο. Στο ίδιο τεύχος υπήρξε άλλη, ανεξάρτητη κριτική για το ίδιο βιβλίο, του γενετιστή καθηγητή και ακαδημαϊκού κ. Κώστα Β. Κριμπά (με τίτλο «Σκέψεις για την καταγωγή των Ελλήνων»). Το άρθρο του κ. Κριμπά τελείωνε με τις φράσεις: «Για να προσπελάσομε αυτά τα ζητήματα θα χρειασθεί νηφαλιότητα, αίσθημα εθνικής ασφάλειας, που φαίνεται δυστυχώς και κακώς να μην έχει ακόμα εμπεδωθεί. Πρέπει να παύσουν να μας καταδιώκουν ακόμα αντιεπιστημονικά και εθνοκαπηλικά φαντάσματα.»

Αμφότερες αυτές οι κριτικές έδιναν έμφαση στην ιδεολογία του κρινόμενου βιβλίου. Σε απάντηση αυτής της τελευταίας κριτικής ο κ. Τριανταφυλλίδης επανέρχεται με ένα εκτενέστατο κείμενο. Το συνοδεύει μάλιστα και με ένα άλλο, κάθε άλλο παρά σύντομο «εισαγωγικό» κείμενό του. Σε αυτό το τελευταίο θεωρεί ότι η ARB διατύπωσε «εξαιρετικά προκατειλημμένες (έως συκοφαντικές) [!] απόψεις για τους στόχους συγγραφής του βιβλίου» του. Αναφέρει επίσης ότι «η στάση σας δε διαφέρει από αυτή των ομολόγων σας σε άλλες χώρες»! Έτσι, «και για αποκατάσταση της τιμής του, αλλά και της επιστημονικής αλήθειας» μας ζητάει να δημοσιεύσουμε τις επισυναπτόμενες «Σκέψεις…» και μάλιστα «στο τεύχος του Ιουνίου 2014».

Αν λοιπόν το βιβλίο του κ. Τριανταφυλλίδη μαρτυρεί μια ιδεολογική στάση απέναντι στη διαβόητη «καταγωγή των Ελλήνων», το περιεχόμενο των κειμένων που μας έστειλε μαρτυρεί μια αντίληψη περί κριτικής πολύ συνηθισμένη στη χώρα μας: Καλή και ευπρόσδεκτη κριτική είναι μόνο η ευνοϊκή, η εγκωμιαστική ή –σε κάθε περίπτωση– η «κριτική» που αναπαράγει το οπισθόφυλλο του βιβλίου ή το δελτίο τύπου του εκδότη. Για λόγους δεοντολογίας και μόνο, παραβλέποντας το ύφος των επιστολιμαίων κειμένων, αγνοώντας και αδιαφορώντας για τις απόψεις των «ομολόγων μας σε άλλες χώρες», δημοσιεύουμε τα κείμενα του κ. Τριανταφυλλίδη στην ιστοσελίδα της ARB, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να σχηματίσουν ιδίαν αντίληψη.

— The Athens Review of Books

Ακολουθούν το συνοδευτικό κείμενο και η νέα επιστολή του κ. Τριανταφυλλίδη:

Θεσσαλονίκη 12 Μαΐου 2014

Αξιότιμε κύριε Διευθυντά,

Στο τεύχος Μαΐου 2014 της Επιθεώρησής σας διατυπώσατε εξαιρετικά προκατειλημμένες (έως συκοφαντικές) απόψεις για τους στόχους συγγραφής του βιβλίου μου με τίτλο: Η γενετική ιστορία της Ελλάδας – Το DNA των Ελλήνων.

Ο διάλογος για τη θέση της γενετικής πληθυσμών είναι παγκόσμιος και η στάση σας δε διαφέρει από αυτή των ομολόγων σας σε άλλες χώρες. Γι’ αυτό, αντί άλλης απάντησης, στο σημείο αυτό παραθέτω τις απόψεις των έγκριτων Καθηγητών Rosenberg και Weitzman του Πανεπιστημίου του Stanford των ΗΠΑ για τον τρόπο που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τους σύγχρονους γενετιστές άτομα με σπουδές στους θεωρητικούς κλάδους: “Οι γενετιστές σήμερα εργάζονται σκληρά για να διαφοροποιήσουν τις επιστημονικές παραδοχές τους και τεχνικές από την «επιστήμη των ανθρώπινων φυλών» του δέκατου ένατου και των αρχών του εικοστού αιώνα, που υπήρξε διαβόητη εξαιτίας του ρόλου της ως έρεισμα για τις ναζιστικές πολιτικές ευγονικής και της πρακτικές γενοκτονίας και δεν ενστερνίζονται ποσώς την υπό εξαφάνιση πλέον κληρονομιά των «φυλετιστών» επιστημόνων. Η κριτική στα πορίσματα της ανθρώπινης πληθυσμιακής γενετικής, ειδικότερα από την πλευρά ακαδημαϊκών πεδίων που ούτως ή άλλως αντιμετωπίζουν το επιστημονικό εγχείρημα με σκεπτικισμό, υποστηρίζει ότι υπάρχει συνέχεια ανάμεσα στην τότε «επιστήμη των ανθρώπινων φυλών» και τις σύγχρονες γενετικές έρευνες – και αποτελεί μια επιχειρηματολογία που κατά την άποψη πολλών εν ενεργεία γενετιστών υπερβάλλει δραματικά τους όποιους δεσμούς και συσχετισμούς, συκοφαντεί τους προσωπικούς τους προσανατολισμούς σχετικά με τα ερευνητικά τους προγράμματα, υποτιμά την προσοχή που αφιερώνουν στις προκλήσεις και τις λεπτές αποχρώσεις των θεμάτων των ανθρώπινων φυλών στη γενετική, και αδίκως προσβάλλει τις αντι-ρατσιστικές θέσεις τους οι οποίες μπορεί στην πραγματικότητα να είναι ίδιας έντασης με εκείνες των κριτών”. (Rosenberg N. and Weitzman S. (2013). From generation to generation: The genetics of Jewish populations. Humanbiology, December 2013, online).

ΣΗΜΕΙΩΣΗ  Ζ.Π.  Οι  παραπάνω  Rosenberg και Weitzman,  καθηγητές  βιολόγοι,   που αναφέρει  προς  υπεράσπισή  του  ο  Τριανταφυλλίδης  είναι  προφανώς  εβραίοι.

Στην  σημερινή  επιστημονική  κοινότητα  υπάρχει  ένας  μεγάλος  σκόπελος  που  πρέπει  να  ξεπεράσουν  οι  σωστοί  και  αγνοί  επιστήμονες.  Είναι  η  κριτική  της  πολιτικής  ορθότητας  που  θα  υποστούν  για  τα  επιστημονικά  συμπεράσματά  τους.  Για  να  αναδειχθούν  οι  τίμιοι  επιστήμονες  στο  διεθνές  επιστημονικό  στερέωμα,  όπου  κυριαρχούν  οι  εβραιομασονικοί  κύκλοι,  πρέπει  να  αναπτύξουν  άμυνες.  Η  κυριότερη:  προκαταλαμβάνουν  τις  πιθανές  επικρίσεις  (που  δεν  είναι  ποτέ  επιστημονικές  αλλά  επιστημονικοφανείς)  με  το  επιχείρημα:  «Να,  τα  ίδια  με  μένα  τα  έγραψε  και  ο  χ  εβραίος».  Είναι μία  έξυπνη  τακτική,  η  οποία  συνήθως  πιάνει  και  κακαρώνει  τον αντίπαλο.  Γιατί  αν  εκείνος  συνεχίσει  την  αντιπαράθεση,  θα  πάει  κόντρα  σε  εβραίους  επιστήμονες,  δηλαδή  κάτι  το  αδιανόητο  σήμερα,  στον  ακαδημαϊκό  κόσμο  κάτι  τέτοιο    είναι  έγκλημα  καθοσιώσεως,  έλλειψη  ευσέβειας  στην  Σιών,  αντισημιτισμός,  φασισμός.  Δεν  μπορεί  ποτέ  να  γίνει  σήμερα  τέτοιο πράγμα,  αλλιώς  πώς  οι εβραίοι  επιστήμονες  θα  άρπαζαν  όλα  τα  βραβεία  Νόμπελ;   Έτσι  οι  δύσμοιροι   σωστοί και  τίμιοι  επιστήμονες  αναπτύσσοντας  τέτοιες  άμυνες,  μπορούν  και   επιβιώνουν  μέσα  στην  σημερινή  πανεπιστημιακή ζούγκλα,  την  εβραιομασονική  ακαδημαϊκή  μαφία  του  «πνεύματος".

Τέτοιες  άμυνες  έχουμε  πολλές  φορές  και  σε  πολιτικούς.

  

Εδώ θα ήθελα να τονίσω πως η σύγχρονη γενετική είναι αυτή που έθεσε τέλος στους διαχωρισμούς σε ανθρώπινες “φυλές” με την απτή απόδειξη ότι 85% περίπου της γενετικής ποικιλότητας απαντάται μεταξύ τυχαίων ατόμων του ίδιου πληθυσμού, έναντι του 7% μεταξύ διαφορετικών ανθρώπινων “φυλών”.

Διάβασα επίσης, στο ίδιο τεύχος, τη βιβλιοκριτική του Ακαδημαϊκού, Ομότιμου Καθηγητή και γενετιστή κ. Κώστα Κριμπά στο περιεχόμενο του βιβλίου μου. Με λύπη μου διαπίστωσα ότι στη βιβλιοκριτική του ο κ. Κριμπάς δεν απέφυγε τη χρήση ανεπιτυχών – από δεοντολογικής και επιστημονικής άποψης – παραδειγμάτων.

Ύστερα από τα παραπάνω και για αποκατάσταση της τιμής μου, αλλά και της επιστημονικής αλήθειας σας παρακαλώ να δημοσιεύσετε την επισυναπτόμενη απάντησή μου στην Επιθεώρησή σας στο τεύχος του Ιουνίου 2014.

Με εκτίμηση

Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης,

Ομότιμος Καθηγητής Γενετικής και Γενετικής του Ανθρώπου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

 

Σκέψεις για την καταγωγή των Ελλήνων

Διάβασα στο τεύχος Μαΐου 2014 της Αθηναϊκής Επιθεώρησης του Βιβλίου τη βιβλιοκριτική του Ακαδημαϊκού, Ομότιμου Καθηγητή και γενετιστή κ. Κώστα Κριμπά¹ στo περιεχόμενο του βιβλίου² μου με τίτλο “Η γενετική ιστορία της Ελλάδας-Το DNA των Ελλήνων”. Τον κύριο Κριμπά τον σέβομαι τόσο ως επιστήμονα όσο και ως άνθρωπο. Με λύπη μου διαπίστωσα ότι στη βιβλιοκριτική του ο κ. Κριμπάς δεν απέφυγε τη χρήση ανεπιτυχών – από δεοντολογικής και επιστημονικής άποψης – παραδειγμάτων. Ως εκ τούτου νιώθω την ανάγκη να διαλύσω κάποιες παρανοήσεις για αποκατάσταση της επιστημονικής αλήθειας.

1. Πρώτα-πρώτα σχετικά με τον τίτλο. Ο Ομότιμος Καθηγητής κ. Κριμπάς θεωρεί στο άρθρο¹ του ότι ο τίτλος του βιβλίου² μου “Η γενετική ιστορία της Ελλάδας-Το DNA των Ελλήνων” είναι λανθασμένος. Στον ισχυρισμό αυτόν απήντησα στην προηγούμενη επιστολή μου λέγοντας ότι παρόμοιος τίτλος είχε χρησιμοποιηθεί από τον πρωτοπόρο γενετιστή A. Piazza για τη Γενετική ιστορία της Ιταλίας.³ Αν μάλιστα ανατρέξει κάποιος στη βιβλιογραφία θα διαπιστώσει ότι παρόμοιοι τίτλοι έχουν χρησιμοποιηθεί (μεταξύ πολλών άλλων) για τη Γενετική ιστορία των Βρετανικών νήσων, της Σικελίας, της Ιβηρικής και της Ευρώπης.

2. Ο υπογράφων θα επιθυμούσε βέβαια να συμπεριλάβει όλα τα στοιχεία που αναφέρει ο κ. Κριμπάς για κάθε μία από τις 651 βιβλιογραφικές αναφορές του βιβλίου του. Θα μου επιτρέψει όμως παράλληλα να του υπενθυμίσω, με όλον τον σεβασμό που τρέφω στον επιστήμονα Κριμπά, ότι ούτε αυτός ακολούθησε τον υποδεικνυόμενο τρόπο γραφής των βιβλιογραφικών αναφορών στο έργο ζωής του⁴. Αν αναγραφόταν με τον υποδεικνυόμενο τρόπο οι βιβλιογραφικές αναφορές, το μέγεθος του βιβλίου μου θα προσέγγιζε τις 750 σελίδες και θα ήταν δύσχρηστο. Θεωρώ ότι τη σημερινή ηλεκτρονική εποχή με τα στοιχεία που υπάρχουν για κάθε εργασία στο βιβλίο μου, μπορεί κάποιος να βρει σε ελάχιστο χρόνο όλες τις πληροφορίες για την πλειονότητα των εργασιών.

3. ΄Οσον αφορά την άποψη¹ ότι «ο συγγραφέας τόσο κόπο κατέβαλε για να συναθροίσει και να μας παρουσιάσει μια πλουσιότατη βιβλιογραφία που περιλαμβάνει όμως εργασίες άνισης ποιότητας». Αν κατανοώ ορθά αυτήν την άποψή του θα πρέπει ο συγγραφέας να μην συγκεντρώνει όλο το εύρος της σχετικής βιβλιογραφίας σε ένα θέμα, αλλά μόνο εργασίες που είναι δημοσιευμένες σε επιστημονικά περιοδικά με ίδιο συντελεστή απήχησης, π.χ. του 3 ή του 10. Απλώς διερωτώμαι γιατί ο κύριος Κριμπάς στο άρθρο¹ του χρησιμοποίησε διαφορετικής ποιότητας εργασίες, π.χ. PNAS και Human Biology επιστημονικά περιοδικά με συντελεστές απήχησης 10 και 1,5, αντίστοιχα ή χρησιμοποίησε ακόμη και δημοσιεύματα από περιοδικά που ούτε καν αξιολογούνται για συντελεστή απήχησης.

4. Ως παράδειγμα τέτοιων ετεροβαρών αναφορών ο κ. Κριμπάς γράφει ότι «στη βιβλιογραφία συμφύρονται εργασίες γεμάτες λάθη, όπως αυτή του Βαλαώρa⁵ για τον προσδιορισμό των ομάδων αίματος ΑΒΟ και την αντιδιαστέλει με την καλά μεθοδολογικά σχεδιασμένη εργασία του ιδίου σε συνεργασία με τον Παϊδούση και που επίσης αφορά τις ομάδες αίματος ΑΒO⁶ όπου και διαπιστώθηκε γενετική ετερογένεια στον Ελληνικό πληθυσμό». Στο σημείο αυτό ο κ. Κριμπάς ίσως αθέλητά του παραπλανεί τον αναγνώστη του άρθρου του με τα αναγραφόμενά του. Ο υπογράφων γνωρίζοντας τα προηγούμενα δεν συμπεριέλαβε στο σχολιασμό του βιβλίου του (σελ. 77-80) αποτελέσματα εργασιών του Βαλαώρα. Απλώς τον μνημονεύει (σελ. 409) ανάμεσα στους ερευνητές που ασχολήθηκαν με την ανάλυση της γενετικής σύστασης των Ελλήνων, μια και θεωρεί ότι πρέπει να τιμώνται όλοι οι πρωτεργάτες του κλάδου.

5. Τα αποτελέσματα της ίδιας εργασίας του Καθηγητή Κριμπά⁶ και τα συμπεράσματά της σχετικά με τη γενετική ετερογένεια του ελληνικού πληθυσμού είναι το άλλο σημείο κριτικής του. O κύριος Κριμπάς ορθώς επισημαίνει για μελέτες γενετικής ποικιλομορφίας πληθυσμών¹ «δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν γονίδια που επιλέγονται, διότι η πληροφορία που προσφέρουν δεν αφορά την καταγωγή, αλλά τη γεωγραφική διασπορά του αιτίου για το οποίο επιλέγονται». Ατυχώς όμως ο κύριος Κριμπάς προτείνει ότι ανάμεσα στα γονίδια που εξετάζονται θα μπορούσε να χρησιμοποιηθούν οι παραλλαγές και του γονιδίου της ομάδας αίματος ΑΒΟ και παραθέτει¹ τα αποτελέσματα της εργασίας του⁶ και τις προταθείσες υποθέσεις για να εξηγηθεί η παρατηρηθείσα γενετική ετερογένεια ανάμεσα στους κατοίκους των διαφόρων διαμερισμάτων της χώρας μας. Τα επιστημονικά δεδομένα όμως αλλάζουν. Η συγκεκριμένη εργασία δημοσιεύτηκε το 1980⁶. Αν ανατρέξουμε όμως στη σύγχρονη βιβλιογραφία στην έβδομη έκδοση του επίτομου συγγράμματος του Relethford⁷ (μεταφράστηκε στα Ελληνικά)⁷ θα διαπιστώσουμε ότι τα διάφορα αλληλόμορφα του γονιδίου που καθορίζει τις ομάδες αίματος ΑΒΟ υπόκεινται στη δράση ποικίλων τύπων δυνάμεων φυσικής επιλογής, με τον ίδιο τρόπο που η κατανομή της μεσογειακής και δρεπανοκυτταρικής αναιμίας συσχετίστηκε με την ενδημική ελονοσία. Η γενετική ετερογένεια λοιπόν ως προς το σύστημα ΑΒΟ που διαπιστώθηκε στον Ελληνικό πληθυσμό ενδέχεται να οφείλεται στη δράση της φυσικής επιλογής πάνω στα διάφορα αλληλόμορφα του γονιδίου ΑΒΟ και όχι στις επεξηγήσεις που παρουσιάζονται στο άρθρο του. Ως εκ τούτου, και χρησιμοποιώντας τη δική του φρασεολογία, θα μπορούσα να πω ότι οι ομάδες αίματος ΑΒΟ, όπως και η μεσογειακή και δρεπανοκυτταρική αναιμία, δεν παρέχουν πληροφορίες καταγωγής των Ελλήνων.

6. Ο υπογράφων ενστερνιζόμενος πλήρως το όραμά⁸ του γενετιστή Κριμπά ασχολήθηκε επί δεκαετίες με την καταγραφή της γενετικής κληρονομιάς των Ελλήνων με αποτέλεσμα τη δημοσίευση περισσοτέρων από 30 εργασιών – αρκετές από τις οποίες σε συνεργασία με τα πιο φημισμένα πανεπιστήμια του κόσμου, π.χ. Stanford Η.Π.Α. – που αφορούν την ανάλυση της γενετικής σύστασης των κατοίκων της Ελλάδας χρησιμοποιώντας μέχρι και χιλιάδες DNA δείκτες. Η πιθανή γενετική ετερογένεια των Ελλήνων π.χ. διερευνήθηκε σε 790 άτομα που προέρχονταν από όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας με τη χρήση 12 DNA δεικτών⁹ που δεν υπόκεινται στη δράση της φυσικής επιλογής (σελ. 108-112 του βιβλίου). Το βασικό συμπέρασμα ήταν ότι ο Ελληνικός πληθυσμός στη DNA σύστασή του δεν παρουσιάζει σημαντική ετερογένεια (όπως συμβαίνει στον Ιταλικό πληθυσμό). Μάλιστα, το αποτέλεσμα αυτό επιβεβαίωνε προηγούμενη έρευνα¹⁰ στην οποία είχε διαπιστωθεί ότι γονίδια που καθορίζουν πρωτεϊνικούς πολυμορφισμούς δεν αποκάλυψαν γενετική ετερογένεια στη γενετική σύσταση των κατοίκων της Ηπειρωτικής Ελλάδας.

7. Τέλος, συμφωνώ με τον επίλογο του άρθρου του Ομότιμου Καθηγητή κ. Κριμπά, «θα πρέπει τα ζητήματα αυτά να αντιμετωπίζονται με νηφαλιότητα και αίσθημα εθνικής ασφάλειας…». Αυτό έπραξα κατά τη συγγραφή του βιβλίου μου. Παρά τις κάποιες προκατειλημμένες έως και συκοφαντικές απόψεις που εκφράστηκαν στην Επιθεώρησή με ικανοποιεί η θετική υποδοχή της πολυετούς προσπάθειάς μου από πάρα πολλά μέλη της βιοϊατρικής κοινότητας.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Κριμπάς Κ. (2014). Σκέψεις για την καταγωγή των Ελλήνων. Αθηναϊκή Επιθεώρηση του Βιβλίου, Τεύχος Μαΐου, σελ. 27-29.

2. Τριανταφυλλίδης Κ. (2013). Η Γενετική ιστορία της Ελλάδας – Το DNA των Ελλήνων. Εκδόσεις Κυριακίδη, σελ. 426.

3. Piazza A., Capello N., et al. (1988). A genetic history of Italy. Ann. Hum. Genet. 52: 203-213.

4. Κριμπάς Κώστας (2009). Δαρβινισμός και η ιστορία του έως τις μέρες μας. Εκδόσεις Ωκεανίδα, σελ. 734.

5. Valaoras V.G. (1970). Biometric studies of army conscripts in Greece. Hum. Biol. 42: 184-201.

6. Paidoussis M. & Krimbas C.B. (1980). The distribution of ABO and Rh blood groups in Greece, στο Ι. Schwidetzky, B. Chiarelli, O. Necrasov (Eds), Physical anthropology in Europe. Mouton Press, Χάγη, pp. 145-170.

7. Relethford J. (2007). ΤHE HUMAN SPECIES. An Introduction to Biological Anthropology, Seventh Edition, McGraw-Hill, σελ. 424-425. Μετάφραση στα Ελληνικά: Μανώλης Σωτήρης. Το ανθρώπινο είδος. Εισαγωγή στη βιολογική ανθρωπολογία. Εκδόσεις Παρισιάνου Α.Ε., 2010. Η αντίδραση αντιγόνων (Αντι-Α και Αντι-Β) με τα αντισώματα (α και β) στην ομάδα αίματος ΑΒΟ έχει σημασία για τη δράση της φυσικής επιλογής. Ως εκ τούτου, τα διάφορα αλληλόμορφα του γονιδίου που καθορίζει τις ομάδες αίματος ΑΒΟ υπόκεινται στη δράση ποικίλων τύπων δυνάμεων φυσικής επιλογής, όπως είναι μολυσματικές και μη μολυσματικές ασθένειες.

8. Κριμπάς Κ. (1993). Η γενετική ιστορία των Ελλήνων. Πρόταση ενός προγράμματος έρευνας. Θραύσματα κατόπτρου, Θεμέλιο, σελ. 123-167.

9. Kondopoulou H., R. Loftus, A. Kouvatsi and C. Triantaphyllidis (1999). Genetic studies in five Greek population samples using 12 highly polymorphic DNA loci. Human Biology 71: 27-42.

10. Stamatoyannopoulos G., Thomakos A. & Giblett E.R. (1975). Red cell enzyme polymorphisms in the Greek populations. Humangenetik 27: 23-30.

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ