«Επιδιώξτε ακόμα να στέκεστε κάτω από το σκληρό Σοφόκλειο φως»
Έζρα Πάουντ, Η Εντολή
Πηγαίνετε τραγούδια μου
στους μοναχικούς και τους
ανικανοποίητους
Πηγαίνετε σε αυτούς με τα σπασμένα νεύρα,
στους δούλους της συμβατικότητας
Χαρίστε τους την περιφρόνησή μου για τους δυνάστες τους.
Χαρίστε τους την περιφρόνησή μου για τους δυνάστες τους.
Πηγαίνετε σαν μεγάλο κύμα από κρύο νερό
Κουβαλώντας την περιφρόνησή μου για τους δυνάστες.
Μιλήστε κατά της ασυνείδητης καταπίεσης
Μιλήστε κατά της τυραννίας των πεζών ανθρώπων
Μιλήστε ενάντια στους δεσμούς.
Πηγαίνετε στην αστή που πεθαίνει από πλήξη
Πηγαίνετε στις γυναίκες των προαστίων
Πηγαίνετε στους κακοπαντρεμένους
Κουβαλώντας την περιφρόνησή μου για τους δυνάστες.
Μιλήστε κατά της ασυνείδητης καταπίεσης
Μιλήστε κατά της τυραννίας των πεζών ανθρώπων
Μιλήστε ενάντια στους δεσμούς.
Πηγαίνετε στην αστή που πεθαίνει από πλήξη
Πηγαίνετε στις γυναίκες των προαστίων
Πηγαίνετε στους κακοπαντρεμένους
Πηγαίνετε σε αυτούς που η αποτυχία τους μένει κρυμμένη
Πηγαίνετε σε αυτούς που ζευγάρωσαν κακότυχα
Πηγαίνετε στην αγορασμένη σύζυγο
Πηγαίνετε στην γυναίκα με την προίκα
Πηγαίνετε σε αυτούς που έχουν λεπτούς τρόπους
Πηγαίνετε σε αυτούς που
οι λεπτές επιθυμίες τους δεν
πραγματοποιούνται
Πηγαίνετε σαν σαράκι στην απραξία του κόσμου
Βαδίστε με την κόψη εναντίον της και δυναμώστε τις λεπτές χορδές
Γεμίζοντας εμπιστοσύνη τα φύκια και τις κεραίες της ψυχής.
Πηγαίνετε με φιλικό τρόπο
Πηγαίνετε με ανοιχτό λόγο
Ερευνήστε για καινά δαιμόνια και για καινά αγαθά
Σταθείτε αντίθετα σε κάθε μορφή καταπίεσης
Πηγαίνετε στους μεσήλικες που χόντρυναν
Και σε όσους έχασαν το ενδιαφέρον τους
Πηγαίνετε στους έφηβους που ασφυκτιούν μέσα στην οικογένεια
Ω πόσο απαίσιο είναι
Να βλέπεις τρεις γενιές κάτω από την ίδια στέγη
Είναι σαν δένδρο με νέα βλαστούς
Και με κλαδιά που πέφτουν σαπισμένα.
Πηγαίνετε να ταρακουνήσετε την κοινή γνώμη
Σταθείτε αντίθετα στη δουλεία του αίματος
Σταθείτε αντίθετα σε κάθε είδους χειραφέτηση.
Πηγαίνετε τραγούδια μου, αναζητήστε τον έπαινό σας από τους νέους
Και από τους αδιάλλακτους
Βαδίστε μόνο ανάμεσα στους εραστές της τελειότητας.
Επιδιώξτε ακόμα να στέκεστε κάτω από το σκληρό Σοφόκλειο φως
Και αποδεχθείτε με ευχαρίστηση τα τραύματά σας από αυτό.
Έζρα Πάουντ: Ο παραγνωρισμένος επαναστάτης της ποίησης
Γράφει ο Άκης Καρατζογιάννης
Ο Άκης Καρατζογιάννης είναι 20 χρονών κ’ έχει σπουδάσει δημοσιογραφία. Στην
εφηβεία του δημοσίευε κριτικές δίσκων σε ιστοσελίδες. Πλέον ασχολείται με τη
λογοτεχνία -κυρίως με την αγγλόφωνη ποίηση- και γράφει κριτικές βιβλίων.
Από
το fractal, Η
ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ, 14/06/2017
Έζρα Πάουντ «Ποιητική Τέχνη»,
Μετάφραση: Ελένη Πιπίνη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σελ. 344
1915: Ο εικοσιεφτάχρονος Τ.Σ. Έλιοτ έχει στείλει το πρώτο του ποίημα, «Το
ερωτικό τραγούδι τού Τζ. Άλφρεντ Προύφροκ», σχεδόν σε όλους τους εκδότες τής
Αγγλίας κι όλοι τόχουν απορρίψει. Ώσπου ένας εξωτερικός συνεργάτης τού
περιοδικού «Poetry» το στέλνει στους αρχισυντάκτες του, γράφοντάς τους πως
«είναι το καλύτερο ποίημα Αμερικανού ποιητή που έχω διαβάσει», επιμένοντας να
το δημοσιεύσουν. Και τους πείθει, εντέλει, να το κάνουν. Το ποίημα επικρίνεται
ως «παράξενο», «αντιποιητικό» κ’ επαινείται μόνο από λίγους. Αφού περάσουν
κάμποσα χρόνια, αναγνωρίζεται ως αριστούργημα· κι ο συνεργάτης εκείνος του
«Poetry» δικαιώνεται.
Ήταν ο Έζρα Πάουντ – τριαντάρης τότε. Αυτός ήταν που αναγνώρισε κατευθείαν
έναν μεγάλο ποιητή και θέλησε να τον επιβάλει, τολμώντας να εναντιωθεί στο
λογοτεχνικό κατεστημένο. Αυτός ήταν που έφερε τη λογοτεχνική αναγέννηση του
εικοστού αιώνα, τον μοντερνισμό.
Ο Έζρα Πάουντ ήταν κι ο ίδιος μεγάλος ποιητής – μα όχι μόνο: ήταν κ’ ένας
σπουδαίος Δ ά σ κ α λ ο ς κι απελευθερωτής. Έκοβε κ’ έραβε την «Έρημη Χώρα»,
ενώ ο -νομπελίστας αργότερα- Έλιοτ υπάκουγε σιωπηλά. Έμαθε τον -επίσης
νομπελίστα αργότερα- Χέμινγουεϊ να γράφει περιγραφές φυσικών τοπίων. Δημοσίευσε
πρώτος τον Τζέιμς Τζόις. Παράλληλα έγραφε κριτικά κείμενα όπου κατήγγελλε
θαρραλέα το κακό, επιτίθετο σφοδρά στους δειλούς και μη ευσυνείδητους
«πνευματικούς», μα κ’ επαινούσε όποιον θεωρούσε άξιο.
1934: Ο Πάουντ συνεχίζει να προσπαθεί να αναδείξει ό,τι καλό και να
κατατροπώσει ό,τι κακό. Παρατηρώντας, όμως, μια γενική πνευματική κ’ αισθητική
κατάπτωση, συνειδητοποιεί πως ο κόσμος πρέπει πρώτα-πρώτα να μάθει να δ ι α β ά
ζ ε ι. Αποφασίζει, έτσι, να γράψει ένα εγχειρίδιο: το «Αλφαβητάριο τής
ανάγνωσης». Το εγχειρίδιο αυτό αποτελεί το πρώτο μέρος τής «Ποιητικής Τέχνης»
(εκδ. ΠΕΚ, μτφρ. Έλενη Πιπίνη)· το δεύτερο είναι μία εκλογή δοκιμίων και
κριτικών τού Πάουντ.
Όλα τα κείμενα του τόμου είναι απολαυστικά, μεστά σοφίας. Σε αντίθεση με
τους επαγγελματίες κριτικούς, το ύφος τού Πάουντ είναι απλό και άμεσο, πηγαίο,
«προφορικό» και συναρπαστικό· θαρρείς κι ακούς έναν σοφό δάσκαλο και κρέμεσ’
απ’ τα χείλη του (συχνά απευθύνεται στον αναγνώστη στο β’ πρόσωπο). Μην περιμένει
κανείς ψυχρές, λεπτομερείς, βερμπαλιστικές αναλύσεις και προσεγμένη συγκρότηση.
Δεν έχει μέθοδο, δεν τον ενδιαφέρον οι μέθοδοι – γι’ αυτό και το κείμενο δεν
έχει συνοχή. Έχει μόνο ορμή: ορμή να δ ι δ ά ξ ε ι -όχι να προσηλυτίσει, ούτε
να φωτίσει τάχα- τον άνθρωπο που λαχταράει να μάθει, νιώθοντας πως έχει χ ρ έ ο
ς να τον μάθει. Όλ’ αυτά με την ανιδιοτελή αγάπη ενός γονιού για το παιδί του.
Ναι, τέτοια κ α ρ δ ι ά είχε ο Έζρα
Πάουντ. Κι ας μαίνονται ακόμα εναντίον του με λήρους και παραμύθια περί
«φασισμού» οι δήθεν πνευματικοί μας. «Πνευματικοί» βολεμένοι, που ποτέ και για
τίποτε δεν αγωνίστηκαν, για κανένα πνεύμα δε νοιάστηκαν..– πώς, λοιπόν, να
νιώσουν την απόγνωση ενός μαχητή που προσπάθησε (ανώφελα) σ’ όλη του τη ζωή, μ’
όλη του τη δύναμη να
φτιάξει έναν paradiso terrestre; Εφ’ ω και βολικά τον
στιγμάτισαν και τον παραπέταξαν. Ώστε οι σκούληκες να φαν τον ψόφιο βοϊδόταυρο…
ΝΑ ΜΕΛΕΤΗΣΕΤΕ ΟΜΗΡΟ ΠΡΩΤΑ ΑΠ΄ ΟΛΑ
Στο «Αλφαβητάριο της Ανάγνωσης» το πρωταρχικό μέλημα του Πάουντ είναι να
υποδείξει τα αξιότερα κείμενα που πρέπει να διαβάσει κανείς ώστε ν’ αποκτήσει
σωστά κριτήρια. Πεισματικά παροτρύνει
τον «μαθητή» (όπως λέει) να μελετήσει Όμηρο, Σαπφώ, Οβίδιο, Δάντη, Σαίξπηρ,
Μάρλοου κ.ά.
Αρχή-αρχή δηλώνει πως υπάρχει χρεία ενός «δραστικού διαχωρισμού των καλύτερων από έναν μεγάλο όγκο κειμένων που έχουν επί μακρόν θεωρηθεί σημαντικά, που έχουν κατακλύσει όλα τα διδακτικά προγράμματα», διότι έτσι, λέει, θα ανακάμψει το πνεύμα και το καλό γράψιμο. Παρομοίως, σε άλλο σημείο απαντά με τρόπο απροσδόκητο (αν σκεφτούμε ότι διαβάζουμε εγχειρίδιο) σε κείνους που του γυρεύουν ανάλυση για τα κείμενα που προτείνει: «ανατρέξτε στα κ ε ί μ ε ν α αυτά καθαυτά. Όσο πιο σύντομα ανατρέξετε στα κείμενα, τόσο λιγότερο θα αισθάνεστε την ανάγκη να ακούσετε τη γνώμη τη δική μου ή κάποιου άλλου πιο αναλυτικού κριτικού».
Αρχή-αρχή δηλώνει πως υπάρχει χρεία ενός «δραστικού διαχωρισμού των καλύτερων από έναν μεγάλο όγκο κειμένων που έχουν επί μακρόν θεωρηθεί σημαντικά, που έχουν κατακλύσει όλα τα διδακτικά προγράμματα», διότι έτσι, λέει, θα ανακάμψει το πνεύμα και το καλό γράψιμο. Παρομοίως, σε άλλο σημείο απαντά με τρόπο απροσδόκητο (αν σκεφτούμε ότι διαβάζουμε εγχειρίδιο) σε κείνους που του γυρεύουν ανάλυση για τα κείμενα που προτείνει: «ανατρέξτε στα κ ε ί μ ε ν α αυτά καθαυτά. Όσο πιο σύντομα ανατρέξετε στα κείμενα, τόσο λιγότερο θα αισθάνεστε την ανάγκη να ακούσετε τη γνώμη τη δική μου ή κάποιου άλλου πιο αναλυτικού κριτικού».
Οι απόψεις στο βιβλίο είν’ αντισυμβατικές (πότε, άλλωστε, ήτανε συμβατικός
ο Πάουντ;) κ’ οι συμβουλές ολωσδιόλου παράδοξες και πρωτότυπες. Ιδού μια
πρόταση στους δασκάλους: «Αφήστε
τον μαθητή να εξετάσει ένα συγκεκριμένο κείμενο, λ.χ. το κύριο άρθρο μιας εφημερίδας,
προκειμένου να διαπιστώσει αν ο συγγραφέας επιχειρεί να αποκρύψει κάτι. Να
διαπιστώσει αν συγκαλύπτει αυτό που θέλει να πει, αν φοβάται να πει ανοιχτά
αυτό που σκέφτεται, αν προσπαθεί να μας πείσει ότι σκέφτεται, ενώ στην
πραγματικότητα δεν σκέφτεται.» Αλλόκοτο, θα πείτε. Σκεφτείτε,
όμως, πόσο ικανά θ’ αντιμετώπιζαν οι άνθρωποι τη δημαγωγία πολιτικών και
δημοσιογράφων αν είχαν εκπαιδευτεί έτσι στο σχολείο.
Οι συμβουλές του στους δασκάλους είναι πολλές, όμως μία είν’ η βασική
αντίληψη που τις διέπει όλες: «Τα
ελλείμματα της εκπαίδευσης και του δασκάλου αντιμετωπίζονται καλύτερα σε π ρ ο
σ ω π ι κ ό επίπεδο. Το πρώτο που οφείλει να κάνει κανείς είναι να ελέγξει τη
συνείδησή του, και το δεύτερο, να δει προς τα πού προτίθεται να κατευθυνθεί για
την αναζήτηση του φωτός.» Ο σοφός ποιητής ήξερε πολύ καλά
πως ο σοβαρός και έντιμος άνθρωπος δεν μπορεί «να περιμένει την αρωγή των δημοσιογράφων και διάφορων ανόητων που
αρθρογραφούν στα περιοδικά», επομένως καλεί τον δάσκαλο «να αναλάβει τις ευθύνες του», θέτοντας, επίσης, έναν αυστηρό κανόνα: «Η πραγματική παιδεία πρέπει εντέλει να περιορίζεται σε εκείνους που ε
π ι μ έ ν ο υ ν να μάθουν, οι υπόλοιποι αποτελούν απλώς το κοπάδι».
«Όταν η λογοτεχνία ενός έθνους παρακμάζει, το έθνος ξεπέφτει και παρακμάζει επίσης.»
Η σημασία της λογοτεχνίας και της γλώσσας στην κοινωνία για τον Πάουντ
είναι κεφαλαιώδης κι αδιαπραγμάτευτη: «Όταν η λογοτεχνία ενός έθνους παρακμάζει, το έθνος ξεπέφτει και
παρακμάζει επίσης.» Πιο κάτω, ξεκαθαρίζει -με
αυστηρότητα ξανά- τη στάση που πρέπει νάχει ο πνευματικός άνθρωπος: «Δεν μπορεί να εφησυχάζει και να μένει αδιάφορος τη στιγμή
που η χώρα του αφήνει τη λογοτεχνία της να παρακμάζει και την ωραία γραφή να
αντιμετωπίζεται με περιφρόνηση, με τον ίδιο τρόπο που ο καλός γιατρός δεν
μπορεί να αδιαφορεί και να επαναπαύεται ευχαριστημένος τη στιγμή που ένα αθώο
παιδί μολύνεται με φυματίωση πιστεύοντας ότι αυτό συνέβη γιατί έτρωγε τάρτες.» Αυτός ακριβώς είναι κι ο λόγος που ο Πάουντ τόσο πολύ αγωνίστηκε στη ζωή
του για την ανάδειξη της καλής λογοτεχνίας.
Ο λόγος ενός ποιητή, βέβαια, παραμένει συχνά αινιγματικός κι αφοριστικός
ακόμα κι όταν γράφει δοκίμια και κριτικές. Αυτό συμβαίνει κ’ εδώ με τον Πάουντ,
που, εξάλλου, απεχθανόταν ανέκαθεν τις φλυαρίες και τις περιττές αναλύσεις.
Ορισμένα σημεία, ως εκ τούτου, είναι «σκοτεινά» και δύσληπτα, διό και εύκολα
παρεξηγήσιμα. Ο αναγνώστης πρέπει να κοντοσταθεί σε πολλά σημεία και να
κοπιάσει για να κατανοήσει – δίχως να φοβάται να διαφωνήσει, παρά ταύτα.
Ασφαλώς η βασική προϋπόθεση για τούτο είν’ η προσεκτική ανάγνωση, όχι επιπόλαιη
– ο Πάουντ διδάσκει ανάγνωση όχι μόνο μέσω των συμβουλών του, μα και
υποχρεώνοντας, εμμέσως, τον μαθητή να διαβάσει με προσοχή και να σ κ ε φ τ ε ί
ο ίδιος (ειδάλλως, ποία η ουσία;).
Ποιος δεν θα διαφωνήσει, για παράδειγμα, με τον εξής ορισμό: «μεγάλη λογοτεχνία είναι απλώς γλώσσα φορτισμένη
με νόημα στον μέγιστο δυνατό βαθμό»; Άραγε αρκεί το
«νόημα» από μόνο του για να παραχθεί «μεγάλη λογοτεχνία»; Όμως δ ε ν πρέπει να
υπάρχει βιάση· ο Πάουντ, πιο κάτω, εξηγεί τι εννοεί: «φορτίζουμε με νόημα τις λέξεις με τρεις κυρίως
τρόπους: με την εικονοποιία, τη μελοποιία και τη λογοποιία». Άρα το «νόημα» εδώ έχει μιαν ευρύτερη διάσταση, εν αντιθέσει με τη
στενότερη σημερινή.
Υπάρχουν και στιγμές όπου ο Πάουντ είναι σκληρός· τραχύς και απηνής όσο
κανείς: «Δεν
θα ένιωθα προσωπικά ένοχος για ανθρωποκτονία αν από θαύμα είχα την ευχαρίστηση
να σκοτώσω τον Κάνμπυ ή τον εκδότη του λογοτεχνικού περιοδικού Atlantic Monthly και τους ομοίους του, ή να διατάξω τον
αφανισμό ή την απέλαση ανθρώπων απόλυτα
ανίκανων να αισθανθούν την παραμικρή συνειδησιακή ενόχληση για την όποιας
μορφής πνευματική δειλία επέδειξαν ή την παραποίηση δεδομένων για την οποία
ευθύνονται.» Αντίδραση διόλου προκλητική και
φωνακλάδικη – μονάχα οργισμένη, απελπισμένη, πικρή. Αντίδραση ανθρώπου αληθινά
αγανακτισμένου κι απογοητευμένου απ’ την πνευματική εξαθλίωση κι απ’ την
απάθεια απέναντι σ’ αυτήν. Ενός ανθρώπου
που πολεμήθηκ’ έντονα· που για ν’ αναγνωριστεί η μεγάλη του αξία έπρεπε να
γεράσει, να φυλακιστεί, να βασανιστεί και να νοσηλευτεί σε ψυχιατρείο για 10
χρόνια, για να καταντήσει ένα «άγριο ζώο που η κοινωνία δεν κατάφερε να
εξοντώσει και ημέρεψε» (Ζήσιμος Λορεντζάτος). Και που ακόμα δεν έχει
αναγνωριστεί όσο θάπρεπε…
Ο κόσμος π ρ έ π ε ι να διαβάσει Έζρα Πάουντ.
Γι’ αυτό κ’ η έκδοση των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης είναι τόσο
σημαντική. Γιατί ο κόσμος π ρ έ π ε ι να
διαβάσει Έζρα Πάουντ. Είναι ίσως ο μεγαλύτερος ποιητής τού περασμένου αιώνα κ’
είναι σίγουρα ο πιο παραγνωρισμένος. Κι αφού, δυστυχώς, έχει δεινοπαθήσει
μεταφραστικά όσον αφορά στα ποιητικά του έργα, μια καλή και προσεγμένη
μετάφραση των κριτικών του κείμενων είναι λίαν ευπρόσδεκτη και αξιέπαινη. Η
σχεδόν άγνωστη κ. Πιπίνη έκανε δουλειά αξιόλογη, σε αντίθεση με τα σκαλαθύρματα
διαφόρων περιλάλητων
και δοξασμένων μεταφραστών.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΠΑΟΥΝΤ
Μολαταύτα, η καλή μετάφραση δεν αρκεί – χρειάζεται και καλή επιμέλεια της
έκδοσης. Κ’ οι επιμελητές εν προκειμένω στάθηκαν ανεπαρκείς. Απ’ το βιβλίο
απουσιάζει, καταρχάς, εισαγωγή (ή επίμετρο) για το συγκεκριμένο έργο και για
τον συγγραφέα. Μα, ακόμα και χωρίς εισαγωγή, δεν θα ‘ταν δα κόπος να γραφτεί
ένα συνοπτικό βιογραφικό τού Πάουντ (στο «αφτί» τού βιβλίου, ας πούμε), που ν’
αναφέρει τουλάχιστον πότε και πού έζησε, τι έργο παρήγαγε κ.ο.κ. Πόσο μάλλον
όταν το έργο ενός ανθρώπου είναι ακριβής αντανάκλαση της ζωής του. Τα κριτικά
αυτά κείμενα -μα κ’ η ποίηση- του Πάουντ δεν είναι παρά απόρροια της δράσης
του, κ’ η δράση του απόρροια των κειμένων του. Ο αναγνώστης πρέπει νάχει τη
δυνατότητα να παρακολουθήσει αυτή τη συναρπαστική -και σπάνια- συμπόρευση ζωής
και έργου ενός αλύγιστου πνευματικού ανθρώπου, αληθινά ανεπανάληπτου – ιδίως τη
στιγμή που η ελληνική βιβλιογραφία δεν
διαθέτει βιογραφία τού Έζρα Πάουντ.
Πέραν τούτων, στα κείμενα παραμένουν, επίσης, αδικαιολόγητα αμετάφραστοι
γαλλικοί, λατινικοί, αγγλικοί στίχοι και φράσεις που παραθέτει ή χρησιμοποιεί ο
συγγραφέας. Ο ίδιος ο Πάουντ δεν τα μεταφράζει αυτά τα αποσπάσματα, όμως
απευθύνεται σ’ ένα άλλο κοινό, όχι στον σημερινό μέσο Έλληνα αναγνώστη.
Αλλά και η -σχεδόν παντελής- έλλειψη σχολίων γίνετ’ ενίοτε ενοχλητική.
Ονόματα άγνωστα στο ευρύ κοινό δεν επεξηγούνται. Ποιος είναι, φερ’ ειπείν,
αυτός ο Κάνμπυ τον οποίον μάλιστα θα σκότωνε ελαφρά τη καρδία; Είν’ ένας
ξεχασμένος πια εκδότης λογοτεχνικού περιοδικού τής εποχής με σημαντική επιρροή,
που είχε εναντιωθεί στην ποίηση του Πάουντ, εμμένοντας στην «παραδοσιακή».
Πληροφορία διόλου άνευ σημασίας, καθώς αποδεικνύει ότι ο Πάουντ δεχόταν
πράγματι επιθέσεις απ’ το πνευματικό κατεστημένο τού καιρού του – εξ ου κ’ η
οργή του. Και σάμπως το κοινό ξέρει ποιος είν’ ο Έρνεστ Φενολόζα που τόσο συχνά
αναφέρεται; Είναι ένας καθηγητής που είχε μελετήσει και μεταφράσει αρχαία
κινεζική ποίηση, απ’ τα χειρόγραφα του οποίου ο Πάουντ ανασυνέθεσε (μετέφρασε)
διάφορα κινέζικα ποιήματα κ’ έφτιαξε την «Κατάη». Κι άλλα πολλά άγνωστα
ονόματα…
Ο ΠΑΟΥΝΤ ΜΕΤΕΦΡΑΣΕ Ο ΙΔΙΟΣ ΤΙΣ "ΤΡΑΧΙΝΙΕΣ" ΤΟΥ ΣΟΦΟΚΛΗ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ
Κι όχι μόνο: όταν ο Πάουντ γράφει ότι «δεν υπάρχουν αξιόλογες μεταφράσεις
από τα αρχαία ελληνικά στην αγγλική» (σελ. 81), πρέπει να σημειωθεί πως μετά
από χρόνια μετέφρασε ο ίδιος τις «Τραχίνιες» του Σοφοκλή στα αγγλικά. Στο
κείμενο αναφέρεται, ακόμη, το «Γράμμα από την εξορία» του Λι Πο (σελ. 70), αλλά
δεν αναφέρεται πως αυτό το ποίημα υπάρχει μεταφρασμένο από τον Πάουντ στην
«Κατάη».
Εν ολίγοις, βιβλίο πολύτιμο για κείνον που ξέρει λίγα πράγματα για τη ζωή
και το έργο τού Έζρα Πάουντ κ’ ενδιαφέρεται να τον γνωρίσει καλύτερα. Μα κι
όποιος δεν ξέρει, θα βρει πολύ σημαντικές και ουσιαστικές απόψεις (που από
λίγους θ’ ακούσει). Ελπίζουμε, πάντως, σε μια αναθεωρημένη κ’ επαυξημένη
επανέκδοση.
Ο 'Έζρα Πάουντ 30/10/1885 - 1/11/1972. Γεννήθηκε στο Χάλεϊ του
Αϊντάχο των ΗΠΑ. Υπήρξε παιδί παλιάς αποικιακής οικογένειας: οι
πρόγονοί του από την μεριά του πατέρα του και της μητέρας του έφταναν εκεί
προερχόμενοι από την Αγγλία του 17ου αιώνα. Ταξιδεύει στην
Ευρώπη και αρχικά μένει στην Βενετία. Από 1909 μέχρι 1920 ζει με
διακοπές στο Λονδίνο, όπου και συγχρωτίζεται με τους σημαντικότερους ανθρώπους
των Αγγλικών γραμμάτων της εποχής, μεταξύ των οποίων οι Τζαίμς Τζόυς, Φορντ Μάντοξ
Φορντ και Ουίνταμ Λιούις.
Το 1920, ο Πάουντ
μετακομίζει στο Παρίσι όπου κινήθηκε μεταξύ ενός κύκλου καλλιτεχνών, μουσικών
και συγγραφέων που ξεσήκωσαν ολόκληρο τον κόσμο της μοντέρνας τέχνης.
Το 1924 μετακομίζει
στο Ραπάλλο στην Ιταλία. Είναι ένας δημιουργικός καταλύτης.
Γρήγορα μαθαίνει να δουλεύει την πέτρα. Εκεί θα συνεχίσει να γράφει τα
Κάντος του, ενώ μετέφρασε αρχαία κινέζικη ποίηση και την τραγωδία του Σοφοκλή
Τραχίνιαι.
Θαυμαστής της αρχαιότητας
και βαθύς γνώστης της αρχαίας ελληνικής, ρωμαϊκής, αιγυπτιακής, αρχαίας
κινεζικής και μεσαιωνικής των τροβαδούρων, της ποίησης που απέπνεε «ιερότητα»,
υπήρξε σφοδρός πολέμιος της μάστιγας της διεθνούς τοκογλυφίας και αφιέρωσε
μεγάλο μέρος της ζωής του στην οξύτατη καταγγελία της. Υπήρξε πολέμιος των
επικυρίαρχων οικονομικών θεωριών του Δυτικού Κόσμου, επισημαίνοντας ότι οι
άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών είναι πάντα πρωτοπόροι σε κάθε επανάσταση ή κοινωνική αλλαγή.
ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια που δεν συνάδουν με το περιεχόμενο της ανάρτησης, όπως και σχόλια υβριστικά προς τους αρθρογράφους, προσβλητικά σχόλια προς άλλους αναγνώστες σχολιαστές και λεκτικές επιθέσεις προς το ιστολόγιο θα διαγράφονται.