ΕΔΕΣΣΑ 1895: ΤΟ ΠΙΟ ΠΑΛΙΟ ΚΑΤΑΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΗΜΟΥ ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ.

Η  παραπάνω  φωτογραφία είναι του 1895 , Συλλαλητήριο στην Έδεσσα, στον δρόμο του Σιδηροδρομικού Σταθμού, για την Ελληνικότητα της Μακεδονίας.

Από  τον  Σύλλογο Ανάδειξης – Προστασίας της  Ελληνικής Ιστορίας και Παράδοσης.  Φωτογραφία : Τούνας Θωμάς.

Η ΕΔΕΣΣΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
  ΚΑΙ Ο ΦΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

 

Ο  Κωνσταντίνος  φον  Οικονόμου  (γνωστός διεθνώς  ως  Constantin Freiherr von  Economo,  21 Αυγούστου 1876 - 21 Οκτωβρίου 1931,  ήταν ένας  αυστριακός   Νευρολόγος  και Ψυχίατρος,  Ελληνικής   καταγωγής.   Είναι κυρίως γνωστός για την ανακάλυψη της  Ληθαργικής  Εγκεφαλίτιδας  και  την  δημιουργία  του   ανεπανάληπτου   Άτλαντα    ης Κυτταροαρχιτεκτονικής  του  εγκεφαλικού φλοιού.   

Ο  Κωνσταντίνος Οικονόμου von Σαν Serff  γεννήθηκε στη Βραΐλα  της  Ρουμανίας,  γιος  του  Ιωάννη   και  της   Ελένης Οικονόμου,   μιας  πλούσιας   οικογένειας   από  την  Έδεσσα  της  Μακεδονίας.

Το 1877, η οικογένεια μετακόμισε στην Τεργέστη   της  Αυστρο-Ουγγαρίας και ο Κωνσταντίνος πέρασε τα παιδικά και νεανικά του χρόνια στην Τεργέστη. Ήταν ένας  άριστος μαθητής, μιλώντας άπταιστα πολλές γλώσσες.  Το  1906  απονεμήθηκε  από  τον  αυστριακό  αυτοκράτορα  στην  οικογένειά  Οικονόμου  ο  τίτλος   ευγενείας   freiherr  (Baron).

Δεν ήταν μόνο  ένας επιφανής επιστήμονας αλλά και ένας παθιασμένος πιλότος.  Το  1907  (τέσσερα  χρόνια   μόλις   μετά  την   πρώτη  πτήση   των  αδελφών  Ράιτ),   ανέπτυξε   ισχυρό  ενδιαφέρον για την  αεροναυτική   και  ήταν ο πρώτος Αυστριακός πολίτης που πήρε   διεθνή  άδεια πιλότου   το  1912.  Αγωνίστηκε ακόμη και  ως πιλότος της πολεμικής αεροπορίας κατά τον  Α΄  Παγκόσμιο Πόλεμο  στο ρωσικό μέτωπο το 1916. 

«Το 2011 σηματοδοτεί την 80ή επέτειο από το θάνατο του Κωνσταντίνου Αλεξάντερ φον Οικονόμου ο οποίος πραγματοποίησε  την πιο προηγμένη έρευνα  σχετικά  με την Κυτταροαρχιτεκτονική του εγκεφάλου.

Ο  Οικονόμου υπήρξε  ο  πρωτοπόρος της Αεροπορίας   και ο πρωτοπόρος της Νευρολογίας.  Περιέγραψε  την  Ληθαργική  Εγκεφαλίτιδα, ανακάλυψε  τους  νευρώνες  της   ατράκτου  και  μελέτησε  με πρωτοποριακό  τρόπο   τα κέντρα  του  ύπνου  και  της  εγρήγορσης  στο   εγκέφαλο. 

Ο ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ επιχείρησε ταυτόχρονα  να  κατακτήσει  τα  δύο μεγαλύτερα  όνειρα της ανθρωπότητας: τους  

Αιθέρες  και την γνώση των μυστικών του  ανθρώπινου  

εγκεφάλου». 
                                                                    Ιατρική  σχολή  πανεπιστημίου  Λούμπλιν

O ναός του Πέτρου και  Παύλου στην συνοικία  Βαρόσι  στην Έδεσσα  παλαιότερα  αποτελούσε ιδιωτικό παρεκκλήσι  της οικογένειας του βαρόνου Ι.Οικονόμου (Von Economou).  Η δόμηση του ναού, οι τοιχογραφίες του (1370-1385) και τα τρία κιονόκρανά του είναι τα σημαντικότερα στοιχεία που πρέπει να δει κανείς.   
Το αρχοντικό της οικογένειας Οικονόμου είναι έως και σήμερα ένα από τα αξιοθέατα της Έδεσσας.

Η  ΑΡΧΑΙΑ  ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΠΟΛΗ  ΤΩΝ  ΣΚΟΠΕΙΩΝ 

Στους  Σκόπους, μετά την Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου  (1878), συγκεντρώθηκαν σε κείμενο διαμαρτυρίας κατά των Μεγάλων Δυνάμεων 10.000 ελληνικές υπογραφές   από μόνιμους κατοίκους  των  Σκοπείων.  

Η πόλη  τότε  δεν  ξεπερνούσε  τους  20.000  κατοίκους.

Η  ελληνική κοινότητα εκεί, διατηρούσε δύο εκκλησίες,  ημιγυμνάσιο, παρθεναγωγείο  και δημοτικό σχολείο με περισσότερους από 850 μαθητές.

 

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΝ ΑΣΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ 
ΣΚΟΠΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ 
ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗΣ  ΚΩΣΤΕΛΕΤΟΥ, ΤΟ  ΓΕΝΟΣ  ΣΤΑΘΗ  ΕΚ  ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ.  

(ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ  10,  ΠΑΠΑΓΟΣ). 

H  ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΑΣΤΙΚΗ  ΣΧΟΛΗ  ΤΩΝ  ΣΚΟΠΕΙΩΝ.  

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ  1910.

Το σχολείο της ελληνικής κοινότητας  Σκοπείων. 
 

Σ’ αυτό φοίτησε και ο  δολοφόνος  και  εχθρός   του  ελληνικού  λαού, εβραιοκομμουνιστής   Νίκος Ζαχαριάδης, γενικός γραμματέας του ΚΚΕ,  την περίοδο την παραμονής της οικογένειάς  του  στα Σκόπια (1905-1908,   1910-1912). Όπως γράφει στην αυτοβιογραφία του:  «Στα 1905 ο πατέρας μου μετατέθηκε στα  Σκόπια της Μακεδονίας, πάντα σαν εξπέρ της Ρεζί. Στα Σκό­πια πρωτοπήγα στο σχολείο της Ελληνικής κοινότητας…» (το αυτοβιογραφικό σημείωμα  το  έγραψε τον Αύγουστο του 1946 και  το παρέδωσε στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ ο ίδιος ο Νίκος Ζαχαριάδης. Περιλαμβάνεται στο βιβλίο: 
  “Υπέρ βωμών και εστιών, Άπαντα τα δημοσιευμένα (1946-1947)”, επιμ. Πετρόπουλος, εκδ. Καστανιώτη, 2013.)

H  ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΕΚΔΟΧΗ  ΤΗΣ  
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ  ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΚΟΥΠΩΝ 

Ο Βασιλιάς της Αρκαδίας Ενδυμίων, στους αρχαιότατους   χρόνους,  είχε τρεις γιους, τον Παίονα, τον Επειό και τον Αιτωλό.   Ο  Ενδυμίων για να δώσει το βασίλειό του σε έναν από αυτούς, τους έβαλε να τρέξουν σε αγώνα δρόμου στην Ολυμπία, όπου νίκησε και πήρε την βασιλεία ο Επειός.  Ο Παίονας λυπήθηκε και έφυγε για να εγκατασταθεί στην επάνω κοιλάδα του Αξιού που ονομάστηκε Παιονία.

Οι  Παίονες με αρχηγό τον Παίονα ίδρυσαν την πόλη Σκούποι,  σε  ένα  ψηλό λόφο  , δίπλα  στον  Αξιό  ποταμό   και οι απόγονοι  κάτοικοι ονομάζονταν Σκούπιοι  Παίονες.

Σήμερα κοντά στην Αρχαία Ψωφίδα (περιοχή Αρκαδίας στην αρχαιότητα) υπάρχει χωρίο που ονομάζεται Παίων – Σκούποι.

Δίπλα στους Μακεδονικούς  Σκούπους  υπήρχε η πόλη  με   το  όνομα Ολυμπιακή, προφανώς  για  να   υπενθυμίζει   τον  αγώνα  δρόμου  του  Παίονα  με  τα  αδέλφια του  στην   Ολυμπία.

 Άλλος  ελληνικός  μύθος  αναφέρει  ότι  ο θεός Αξιός γέννησε τον Πηλεγώνα (Πελασγοί – Πελαγονία),  γενάρχη των Παιόνων, μετά τον έρωτα του ποταμού με τη μεγαλύτερη κόρη του Ακεσσαμενού, βασιλιά της γειτονικής στον Αξιό Πιερίας, την Περίβοια.

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ