Η ΔΕΡΟΠΟΛΗ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ. «ΔΕΡΟΠΟΛΗ ΔΕΝ Σ’ ΑΛΗΣΜΟΝΩ».

Η  ΔΕΡΒΙΤΣΑΝΗ   ΤΗΣ  ΒΟΡΕΙΟΥ  ΗΠΕΙΡΟΥ

 Συνέντευξη με τον Κωνσταντίνο Δούλη του Συλλόγου «ΔΕΡΟΠΟΛΗ» 

13/11/18,  
 Πηγή: https://www.topoikaitropoi.gr/interviews/deropoli-den-salismono-sinentefxi-me-ton-konstantino-douli-tou-sillogou-deropoli/

 ΔΕΡΒΙΤΣΑΝΗ:  15  ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ  2018

Είναι όμορφο να συναντάς νέα παιδιά με όρεξη να ασχοληθούν και να προάγουν την πατρίδα τους, και πόσο μάλλον όταν αυτή η πατρίδα είναι αλησμόνητη. Μιλήσαμε με τον Κωνσταντίνο Δουλή, τον χοροδιδάσκαλο και υπέυθυνο δημοσίων σχέσεων του Χορευτικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Δερόπολης «ΔΕΡΟΠΟΛΗ» που ετομάζουν πυρετωδώς την εκδήλωση “Δερόπολη δεν σ’αλησμονώ” στην πατρίδα τους Δερόπολη.

Η εκδήλωση βασίζεται στην ιδιαίτερη πατρίδα σας, την Δερόπολη (Δρόπολη) της Βορείου Ηπείρου. Μίλησε μας για την πνευματική πρωτεύουσα των Ελλήνων της Αλβανίας.

Η Δερόπολη ή Δρόπολη ή και Δρυ’ι’νούπολη (καθώς ο κάμπος της διαρρέεται από τον ποταμό Δρύνο) είναι η πρώτη περιοχή που συναντάει κανείς μπαίνοντας στην Αλβανία από την Κακαβιά. Αποτελείται από 34 χωριά ,τα οποία και θα ήθελα να αναφέρω: Δερβιτσάνη , Καλογοραντζή, Βάνιστα (όπου και θα πραγματοποιηθεί η εκδήλωσή μας), Χάσκοβο, Δούβιανη, Σωφράτικα, Τεριαχάτι, Γορίτσα, Φράστανη, Λιούγκαρη, Γράψη, Γλύνα, Βραχογοραντζή, Κάτω Επισκοπή, Άνω Επισκοπή, Ραντάτι, Γεωργουτσάτι, Ζερβάτι, Βουλιαράτι, Βόδριστα, Κρα, Κακαβιά, Άγιος Νικόλαος, Βρυσερά, Βοδίνο, Πέπελη, Λυκομίλι, Κλεισάρι, Σελλειό, Λοβίνα, Κρυονέρι, Σωτήρα, Λόγγος, Κωσιοβίτσα. Κάθε χωριό μια ιστορία και όλα μαζί η Δερόπολή μας!

Η πατρίδα μας! Η περιοχή μας, όσες δυσκολίες και κακουχίες κι αν πέρασε (πολέμους, δικτατορία) δεν έχασε τον ελληνισμό της! Οι Δεροπολίτες κατάφεραν να κρατήσουν την ελληνική γλώσσα ως μητρική και φυσικά με πολύ κόπο αλλά και “τρόπο” διατήρησαν όλα τα ήθη κι έθιμα της περιοχής αναλλοίωτα μέχρι σήμερα! Βέβαια όλοι έχουμε έναν μεγάλο καημό. Αυτή τη γραμμή που μας χωρίζει απ’τη “μάνα “μας, την Ελλάδα!

Ποιες οι χορευτικές και μουσικές παραδόσεις της περιοχής, τα ήθη και τα έθιμά της; Ποιοι είναι οι τρόποι αυτού του τόπου;

Όπως προείπα, οι Δροπολίτες κατάφεραν να κρατήσουν τα ήθη και τα έθιμα της περιοχής μας αναλλοίωτα με πολύ κόπο αλλά και τρόπο παράλληλα! Ποιος ήταν ο πιο άμεσος τρόπος; Μα τα τραγούδια και οι χοροί φυσικά! Εδώ, θα ήθελα να αναφερθώ στην ξακουστή “ΔΕΡΟΠΟΛΙΤΙΣΣΑ”:

“Άιντε μωρ’Δεροπολίτισσα μωρ’ αημένη, άιντε μωρ’Δεροπολίτισσα ζη μωρ’ζηλεμένη.
Σύ σαν πας στην εκκλησιά μωρ’καημένη, σύ σαν πας στην εκκλησιά ζη μωρ’ζηλεμένη.
Άιντε με λαμπάδες με κεριά μωρ’καημένη, άιντε με λαμπάδες με κεριά ζη μωρ’ζηλεμένη.
Ωρε για προσκύνα και για μας μωρ’καημένη, ωρε για προσκύνα και για μας ζη μωρ’ζηλεμένη.
Άιντε και για μας τους Χριστιανους μωρ’καημενη, άιντε και για μας τους Χριστιανούς ζη μωρ’ζηλεμενη
Μην μας σφάξει η Τουρκιά μωρ’καημένη, μην μας σφάξει η Τουρκιά ζη μωρ’ζηλεμένη.
Σαν τ’αρνια της Πασχαλιάς μωρ’καημένη, σαν τ’αρνιά της Πασχαλιάς ζη μωρ’ζηλεμένη.”

Το τραγούδι είναι μοιρολόι και αναφέρεται στην περίοδο της Τουρκοκρατίας! Εξιστορεί τις κακουχίες που υπέστη ο ελληνισμός από τις Οθωμανικές πολιτικές στη Δερόπολη και μέσω των στίχων φαίνεται ξεκάθαρα η παράκληση προς τη Δεροπολίτισσα να παραμείνει χριστιανή και να μην υποκύψει στον εχθρό γενικότερα. Αρχικά, η περιοχή της Δρόπολης φημίζεται για τους τραγουδιστούς χορούς της, διότι τα παλιά χρόνια δεν υπήρχαν μουσικά όργανα στα χωριά μας, τα τραγούδια της τάβλας, αλλά ιδιαίτερα για τα πολυφωνικά της! Για τα πολυφωνικά τραγούδια της Δερόπολης θα μπορούσαμε να μιλάμε χωρίς τελειωμό .. Εγώ απλά θα ήθελα να αναφερθώ στο Πολυφωνικό σχήμα με τις γυναίκες του Σελλειου, οι οποίες θα μας τιμήσουν με την παρουσία τους στην εκδήλωσή μας και τους οφείλουμε ένα μεγάλο κομμάτι της πολυφωνικής μας κληρονομιάς!

“Δερόπολη δεν σ’ αλησμονώ” ο τίτλος της εκδήλωσης. Εσύ, σε προσωπικό επίπεδο, τι κάνεις για να μην λησμονήσεις τον τόπο σου και πόσο συχνά τον επισκέπτεσαι;

Επισκέπτομαι τον τόπο μου έξι με επτά φορές περίπου το χρόνο. Χριστούγεννα, Πάσχα, καλοκαίρι και σε ενδιάμεσες περιόδους φυσικά! Δεν θα ήθελα να εστιάσω τόσο στο τι κάνω σε προσωπικό επίπεδο για τον τόπο μου! Είναι βασική μου αρχή να “μιλώ “με πράξεις! Σαν σύλλογος, λειτουργούμε με βάση την ομαδικότητα και τη συλλογικότητα. Είμαστε σαν μια οικογένεια. Ποιος είναι ο πρωταρχικός ρόλος μιας οικογένειας; Να παραμείνει ενωμένη και να διατηρήσει τις αρχές και τις αξίες της. Αυτό ακριβώς προσπαθούμε να κάνουμε κι εμείς για τη Δερόπολη. Μέσω των εκδηλώσεων και των διαφόρων δράσεων αποσκοπούμε στη διάσωση και μεταλαμπάδευση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Και σε συλλογικό επίπεδο; Περιέγραψε μας το έργο και τις δράσεις του Χορευτικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Δερόπολης “ΔΕΡΟΠΟΛΗ” που διοργανώνει την εκδήλωση αυτή.

Ο Σύλλογός μας, ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 2013 και εδρεύει στο Περιστέρι (Αγίου Παύλου 31), Αθήνα.

Σκοπός του Συλλόγου είναι η διάσωση και η διάδοση των χορευτικών, τραγουδιστικών και μουσικών δρώμενων της Δερόπολης, όπου πραγματοποιείται μέσω των παρακάτω τμημάτων:
1)Βασικό χορευτικό τμήμα
2)2 χορευτικά τμήματα ενηλίκων
3)Παιδικό χορευτικό τμήμα
4)Πολυφωνικό τμήμα

Επιπροσθέτως, ο Σύλλογος διοργανώνει και συμμετέχει σε χορευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις ανά την Ελλάδα και το εξωτερικό. Στα τέσσερα αυτά χρόνια σχεδόν, της λειτουργίας του, έχει καταφέρει να έχει στο δυναμικό του περίπου 100 ενεργά μέλη και 80 χορευτές! Το πάθος μας για το χορό και το τραγούδι και η αγάπη για τον τόπο μας είναι η κινητήρια δύναμη μας!

 

Είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιεί εκδήλωση ο Σύλλογος στην πατρίδα σας; Ποιες οι δυσκολίες που αντιμετωπίσατε ή αντιμετωπίζετε στην υλοποίησή της;

Δεν μπορούμε να πούμε πως αντιμετωπίζουμε ιδιαίτερες δυσκολίες! Η αγάπη και ο ενθουσιασμός γι’αυτό που κάνουμε επισκιάζουν οποιοδήποτε μικρό εμπόδιο μπορεί να προκύψει! Άλλωστε όλοι οι συντοπίτες μας, μας έχουν αγκαλιάσει από την πρώτη στιγμή! Οι περισσότεροι τοπικοί επιχειρηματίες και μή, δέχτηκαν να μας βοηθήσουν με μεγάλη χαρά! Άλλωστε όλοι μας έχουμε έναν κοινό και αγνό σκοπό! Την προβολή της Δερόπολής μας!

Αρκετά νέος σε ηλικία κι όμως υπεύθυνος χοροδιδάσκαλος του χορευτικού του Συλλόγου. Πόσο εύκολο είναι τελικά και ποια η συμμετοχή των νέων ανθρώπων σε αυτό αλλά και γενικότερα στον παραδοσιακό τομέα, από την μέχρι τώρα εμπειρία σου;

Πιστεύω πως η οικογένεια και ο κύκλος γενικότερα που μεγαλώνει ένα παιδί, παίζει τον κυριότερο ρόλο για την ανάπτυξη της πολιτιστικής του συνείδησης. Σε αυτό ήμουν πολύ τυχερός! Αν και γεννήθηκα στην Αθήνα, μεγάλωσα και γαλουχήθηκα με τον δεροπολιτικο τρόπο κι ευχαριστώ πολύ τους γονείς μου, τους παππούδες και τις γιαγιάδες μου γι’αυτό. Ο τρόπος λοιπόν που μεγάλωσα, σε συνδυασμό με το πάθος μου για τον χορό με έκαναν να ασχοληθώ με τον χώρο της παράδοσης γενικότερα και αυτό είχε σαν ευχάριστη κατάληξη να γίνω Χοροδιδάσκαλος! Όσο για την συμμετοχή των νέων στον παραδοσιακό τομέα, με μεγάλη χαρά ανακαλύπτω πως αυξάνεται. Πιστεύω πως η οικονομική κρίση, μας βοήθησε εν μέρει να στραφούμε στα ωραία και αληθινά της ζωής! Και ένα από αυτά είναι σίγουρα η παράδοση. Από την μέχρι τώρα εμπειρία μου, ανακαλύπτω πως οι νέοι χρειάζονται πιο μοντέρνους τρόπους διδασκαλίας χορού! Θέλουν να γίνεται το μάθημα σε πιο παρεΐστικο κλίμα και όχι να νιώθουν σαν να βρίσκονται σε σχολείο! Το πάντρεμα δηλαδή του παραδοσιακού με το μοντέρνο πιστεύω πως είναι ο καταλληλότερος συνδυασμός!

Με ποιον τρόπο θα παρακινούσατε σαν Σύλλογος όσους Δροπολίτες δεν το έχουν κάνει ακόμη, να συμμετέχουν σε αυτόν; Για ποιο λόγο πιστεύεις ότι είναι σημαντικό να έρθουν κοντά στις ρίζες τους;

Σαν σύλλογος, συμμετέχουμε σε πολλές εκδηλώσεις και προσπαθούμε να δίνουμε το παρόν και στα χωριά μας όσο περισσότερο μπορούμε, θέλοντας να παρακινήσουμε με αυτό τον τρόπο όλους του Δροπολίτες να ασχοληθούν με τα ήθη, τα έθιμα και τις μουσικοχορευτικές παραδόσεις της περιοχής μας. Επίσης από Σεπτέμβριο, θα εντάξουμε στο δυναμικό μας επιπλέον τμήματα χορού, πολυφωνικού καθώς επίσης και μουσικών οργάνων, ούτως ώστε να εμπλουτιστεί το πρόγραμμά μας περισσότερο και να είναι ακόμα πιο ευχάριστο! Τέλος, θα ήθελα να τονίσω ότι η ενασχόληση με την παράδοση είναι χρέος όλων μας. Όλοι μαζί χτιζουμε τον πολιτισμό μας! Η πατρίδα μας είναι οικογένειά μας!

Και τέλος, με ποια φράση θα ήθελες να κλείσεις 

αυτή μας την κουβέντα;

Δερόπολη Δεν Σ’Αλησμονώ!

   

ΔΕΡΒΙΤΣΑΝΗ   ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Η Δερβιτσάνη, ή Δερβιτσιάνη ή Δερβητσάνη (Αλβανικά: Derviçan ή Dervician), είναι χωριό της Αλβανίας. Βρίσκεται στο νότιο τμήμα της χώρας, στο νομό Αργυροκάστρου και συγκεκριμένα στην πρώην Επαρχία της Κάτω Δρόπολης. Σήμερα ανήκει στον νεοσύστατο Δήμο Δρόπολης. Ο πληθυσμός του είναι ελληνικός και οι κάτοικοι του είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Είναι το κεφαλοχώρι της Δρόπολης και της Βορείου Ηπείρου με γύρο στα 600 σπίτια με 900 μονίμους κατοίκους και μια διασπορά με 3500 Δερβιτσιώτες σ' όλο τον κόσμο. Στη Δερβιτσάνη ο κεντρικός Ιερός Ναός (ρυθμού βασιλικής), που χτίστηκε το 1870 πάνω σε αρχαιότερο ναό, είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου.

Περιοχή

Κείται στους πρόποδες του όρους Πλατοβούνι (αλβ. Mali i Gjerë) και συνορεύει από το Νότο με το χωριό Καλογοραντζή και από Βορειοδυτικά με το χωριό Λαζαράτες (αλβ. Lazarat), Βορειοανατολικά με το ερειπωμένο χωριό Κολοριτσή (ή Κολορτσή) (αλβ. Kordhocë).  Απέναντι, δηλαδή ανατολικά, απλώνεται η πεδιάδα της Δρόπολης όπου διασχίζεται από τον ποταμό Δρίνο (πιθανώς ο αρχαίος ποταμός Κέλυδνος). Απέναντι ακριβώς βρίσκεται η τεχνητή λίμνη της Ντοφτής κι o οικισμός Μπούλιω. Λίγο βορειότερα είναι το χωριό Σούχα και ο ποταμός Σωχακός. Το χωριό αποτελείται από τις συνοικίες (μαχαλάδες): Σπαθιά, Μεσοχώρι, Παλιουριά, Κατω μαχαλάς.

Ιστορικά Στοιχεία

Ο παλαιότερος οικισμός αναφέρεται ως Κουκούλια {Ἐν τοῖς χρόνοις τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας ἐλέγετο «Κουκούλια (ἡ)».Ἔσχε δὲ καὶ αὕτη τὴν τύχην τῶν ἄλλων ἑβδομήκοντα πόλεων τῆς Ἠπείρου, ἐρημωθεῖσα καὶ καταστραφεῖσα ὑπὸ τοῦ Ρωμαίου Στρατηγοῦ Λευκίου Αἰμιλίου Παύλου, τὸ ἔτος 167 πρὸ Χριστοῦ. ...Ἐν τοῖς χρόνοις τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας ἐλέγετο «Δέρβη»}.(κοντά στη Μονή Ταξιαρχών). Στο κατάστιχο του 1431 αναφέρεται Ντιβριτσιένι. Στην απογραφή του 1880 είχε χριστιανούς 900, το 1913 είχε 1.253 και το 1927 είχε 1.423. Στα τέλη του 19ου αιώνα ανήκε διοικητικά στον "Καζά του Αργυροκάστρου" ενώ ο πληθυσμός του χωριού, σύμφωνα με την οθωμανική στατιστική του 1895, ήταν 1023 κάτοικοι. Το 1913, στον "εθνογραφικό χάρτη της Βορείου Ηπείρου" που συνέταξε το Γενικό Στρατηγείο του Ελληνικού Στρατού, αναφέρεται ότι το χωριό κατοικείται από 1253 Έλληνες. Κατά την απογραφή του 1937 της αλβανικής κυβερνήσεως αναφέρονται 1657 κάτοικοι και 302 οικογένειες.  Στις 3 Μαρτίου 1913 ο Ελληνικός στρατός απελευθερώνει το Αργυρόκαστρο και τα χωριά της περιοχής από τον τουρκικό ζυγό. Στις 6 Δεκεμβρίου του 1940, με τη βοήθεια των Δεροπολιτών, ο Ελληνικός στρατός απελευθέρωσε τα χωριά της Δερόπολης από τον Ιταλικό ζυγό... Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου σημαντικό μέρος Δερβιτσιωτών και άλλων Δροπολιτών συμμετείχαν στην αντίσταση μέσω του Τάγματος «Θανάσης Ζήκος» και του Μετώπου Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου. Στη Δερβιτσάνη ιδρύθηκε τον 16ον αι. Ιερά Μονή προς τιµήν των Ταξιαρχών. Ήταν γυναικεία μονή. Η ακίνητη περιουσία της κοινοτικής ενοριακής μονής Ταξιαρχών στη Δερβιτσάνη ήταν 90 στρεμ. χωράφια καλλιεργήσιμα ποτιστικά, 60 στρεμ. χέρσα, ένα δάσος περίπου 100 στρεμ. στην περιφέρεια της μονής, περί τα 125 αιγοπρόβατα, αγελάδες, βόες, άροτρα, 5 κυψέλες μελισσών, ιερά άμφια, σκεύη και έπιπλα διάφορα. Από τον προϋπολογισμό της διετεθόταν ποσό υπέρ των σχολείων Δερβιτσάνης και υπέρ της επαρχιακής αστικής σχολής Αργυροκάστρου. Ο Άγιος Κοσμάς τον Ιούνιο του 1777 κήρυξε στην Αγία Παρασκευή της Δερβιτσάνης, όπου συνέρρευσε πλήθος κόσμου από τα γειτονικά χωριά Βάνιστα, Χάσκοβο και Καλογοραντζή˙ στη συνέχεια δε αναχώρησε από τη Δρόπολη προς το Αργυρόκαστρο.

Στη Δερβιτσάνη ιδρύθηκε στις 11 Ιανουαρίου 1991 και η Δημοκρατική Ένωση Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας {ΔΕΕΕΜ) ΟΜΟΝΟΙΑ.

Παιδεία

Από το 1856 λειτουργούσε στη Δερβιτσάνη Σχολείο, αφού για τη συντήρησή του τη χρονιά εκείνη κληροδοτήθηκαν σημαντικά χρηματικά ποσά. Κατά το σχολικό έτος 1872-1873 λειτουργούσε το Σχολείο, του οποίου ο μισθός του διδασκάλου πληρωνόταν από το κληροδότημα του Γεωργίου Κάλη. Κατά το σχολικό έτος 1873-1874 λειτουργούσε Αλληλοδιδακτικό Σχολείο ή Αλληλοδιδακτική Σχολή με 80 μαθητές και ένα διδάσκαλο. Κατά το σχολικό έτος 1898-1899 λειτουργούσε Δημοτικό Σχολείο με 70 μαθητές και 2 διδασκάλους. Κατά το σχολικό έτος 1911-1913 λειτουργούσε Παρθεναγωγείο, στο οποίο δίδασκε η παρθεναγωγός Βασιλική Καραπάνου. Στα 1911 οι εφοροεπίτροποι της Δερβιτσάνης Κυριάκος Οικονομίδης, Κυρίτσης Σταμούλης και Μιχαήλ Οικονομίδης επέδειξαν έντονη εκπαιδευτική δραστηριότητα, τα δε ονόματά τους επικύρωναν τα συμβόλαια των διορισμών των διδασκάλων της. Το σχολικό έτος 1928-1929 το σχολείο είχε 6 τάξεις και 186 μαθητές με διδασκάλους τους: Φίλιππος Οικονομίδης και Σπυρίδων Ντρίτσος καθώς και τον Αλβανοδιδάσκαλο Αθαν. Οικονόμου. Την επόμενη σχολική χρονιά 1929-1930 το σχολείο δεν λειτούργησε κανονικά, διότι η αλβανική κυβέρνηση έκλεισε τα κοινοτικά σχολεία και επέβαλε την αλβανική. Αυτή η υπόθεση κατέληξε στην προσφυγή της Μειονότητας στην Κοινωνία των Εθνών το 1934.

Θρησκεία

Στο θρήσκευμα οι Δερβιτσιώτες είναι Ελληνορθόδοξοι χριστιανοί. Στα τέλη του 1990 η Ορθόδοξη πίστη των Ελλήνων, που δεν έσβησε ποτέ, θα εκδηλωθεί ελεύθερα, αλλά λίγο τραυματισμένη µόνο, από τη γενιά του 1970 και μετά. Το ξεκίνημα ξανά της ελεύθερης πίστης στον Τριαδικό Θεό έγινε στις 12 Δεκεμβρίου 1990 ανήμερα της εορτής του Αγ. Σπυρίδωνα, µε μικρή εκκλησιαστική εκδήλωση που έγινε στη Δερβιτσάνη από τον πατέρα Μιχαήλ Ντάκο και το ποίμνιο της ενορίας του. 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1990. Οι τρεις ηλικιωμένοι εναπομείναντες Δροπολίτες ιερείς, πατήρ Κωνσταντίνος Μπατζιάκας από το Ζερβάτες, πατήρ Μιχαήλ Ντάκος από τη Δερβιτσάνη και πατήρ Γεώργιος Ζάρος από το Βουλιαράτες µε τα Άγια άμφιά τους, τα οποία είχαν φυλαγμένα στο σεντούκι τους και τους Δεροπολίτες μικρούς και μεγάλους, εισήλθαν νικητές στην θριαμβεύουσα Εκκλησία του Χριστού και έλαβαν Θεία Κοινωνία μετά από 23-24 ολόκληρα χρόνια διωγμού. Το 2000 τοποθετήθηκε ιερέας για την περιοχή της Κάτω Δερόπολης, µε έδρα τη Δερβιτσάνη, ο ιερομόναχος Τιμόθεος Φλέγκας από την Αθήνα.

Ιεροί ναοί και παρεκκλήσια

Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου

Ιερά Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών (Ασωμάτων)

Το παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας

Το παρεκκλήσι της Αγίας Άννης

Το παρεκκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής (Παναγιάς)

Το παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής

Το παρεκκλήσι Αγίου Γεωργίου (στην Κολορτσή)

Το παρεκκλήσι τοῦ Προφήτου Ηλία, (ερειπωμένον άνωθεν τῆς «Μισιαγιάδας» και παρά την θέσιν «Κασαλάτα»)

Το παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου, ἐρειπωμένον, στην θέση «Ζιάγκα»

Σύγχρονη εποχή

Σήμερα στο χωριό έχουν απομείνει λίγοι κάτοικοι, ένεκα του γεγονότος ότι οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν μεταναστεύσει στην Ελλάδα, ήδη από τις απαρχές της πτώσης του καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα. Στο χωριό, ο πληθυσμός αυξάνεται αρκετά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν οι μετανάστες επιστρέφουν λόγω διακοπών. Η Δερβιτσάνη, όπως σχεδόν και όλα τα χωριά της Δρόπολης, αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα λόγω της έλλειψης νερού (πόσιμου και ποτιστικού), αλλά και των συχνών διακοπών ρεύματος.

Ζωή

Η ζωή των κατοίκων του χωριού είναι κυρίως αγροτοκτηνοτροφική. Σήμερα έχουν συσταθεί και διάφορες επιχειρήσεις εμπορικές και βιοτεχνικές. Στο παρελθόν το χωριό είχε μεγάλο αριθμό αιγοπροβάτων και βοοειδών. Σήμερα αυτός ο αριθμός είναι εξαιρετικά χαμηλός εν συγκρίσει με πριν. Την περίοδο του Υπαρκτού Σοσιαλισμού του Ενβέρ Χότζα, το μεγαλύτερο μέρος του γυναικείου πληθυσμού απασχολούνταν σε αγροτικές εργασίες στα χωράφια της πεδιάδας της Δρόπολης στον Γεωργικό Συνεταιρισμό που ιδρύθηκε το 1959 ως Γεωργικός Συνεταιρισμός Γοραντζής αποτελούμενος από τα χωριά Δερβιτσάνη, Βάνιστα και Γοραντζή και λειτούργησε για 10 χρόνια, κατόπιν ενώθηκε µε τα άλλα χωριά της Κάτω Δρόπολης (σύνολο 17) σε ένα Συνεταιρισμό «Ανώτερου τύπου» µε κέντρο την Γράψη. Ενώ αρκετοί άνδρες απασχολούνταν σε δημόσιες επιχειρήσεις στην πόλη του Αργυρόκαστρου.

Τοπωνύμια

Κουκούλια, Δολιανή, Σπαθιά, Μεσοχώρι, Παλιουριά, Αμεραλή, Παλιάμπελα, Κατωμαχαλάς, Τρύπα του Μήνου, Καρυοπούλα, Σπαχή, Άγιος Αθανάσιος, Ζιάγκα, Παναγιοπούλα, Γούρα του Γούμενου, Σγκόρα, Λουΐζη, Γκουριάνι, Καρυές, Στρούγκα Σταμούλη, Παπαδιά, Βαλομάντρι, Μηλικοκιά, Πυριέλη, Σπιθάρι, Κήποι της Κουκούλιας, Μπιστούρες του Νιάρτση, Πηγάδι του Μοναστηριού, Μεγάλος Πλάτανος, Αμπέλια Ζέρβα, Βρύση Νιάρτση, Μισιαγιάδα, Κασαλάτα, Στρουμπενό, Γιαννίτσια, Χασογιάννη, Χαριστίκι, Μπάτιστα, Τσικιδέκια, Νταουτζιάδες, Λαπάτσα, Ζιουζιουνιάτικα, Φράξος, Νεροσιό, Πογαρό, Ασφάκα, Ποριά, Παλαιοχώραφα, Μπούλιω, Ζεστό, Παραλίβαδο, Μεσονήσι, Μποντομός, Νεραζή, Το μεγάλο Τσαΐρι, Μαλουκά, Γεράνι, Καμάρα, Ριζά, Μύλοι, Λυκούρα, Νιβίτικα, Σιαδάκια, Τρεκουλάκια, Νιάρτση, Γούρα του Γοργού, Λάκκος της Δολιανής, Μεγαλάκκος, Σαραντινός, Ίσος, Γκαζιουνάρα, Νταμπόρι, Σερτός του «Καλόγερου», Χάνι, Μουσιά, Μικρή Μογγίλα, Μεγάλη Μογγίλα, Σκυλοχώραφα...

Κλίμα

Στη Δερβιτσάνη το κλίμα είναι Μεσογειακό ζεστό και εύκρατο. Η βροχή στη Δερβιτσάνη πέφτει κυρίως το χειμώνα, με σχετικά λίγη βροχή το καλοκαίρι. Στην ταξινόμηση κατά Κέππεν, το κλίμα αυτό ταξινομείται ως Csa (Μεσογειακό ενδοχώρας: Ήπιοι χειμώνες, ξηρό και πολύ ζεστό θέρος. Έχουμε τουλάχιστον τρεις φορές περισσότερες βροχοπτώσεις τον υγρότερο μήνα του χειμώνα απ' ό,τι τον ξηρότερο μήνα του καλοκαιριού, και στον ξηρότερο μήνα του καλοκαιριού οι βροχοπτώσεις είναι λιγότερο από 30 mm). Η θερμοκρασία εδώ είναι κατά μέσο όρο 14,5°C. Σε ένα χρόνο, η μέση βροχόπτωση είναι 1574 mm. Ο ξηρότερος μήνας είναι ο Ιούλιος, με βροχόπτωση 19 mm. Τον Δεκέμβριο, η βροχόπτωση φτάνει στο ανώτατο σημείο της, με μέσο όρο 284 mm. Ο θερμότερος μήνας του έτους είναι ο Ιούλιος, με μέση θερμοκρασία 23,5°C. Ο Ιανουάριος είναι ο πιο κρύος μήνας του έτους με μέση θερμοκρασία 5,8°C. Η διαφορά στις βροχοπτώσεις μεταξύ του ξηρότερου μήνα και του πιο υγρού είναι 265 mm. Η διακύμανση της ετήσιας θερμοκρασίας είναι περίπου 17,7°C.

Πρόσωπα

Αθανάσιος Μήλιος (Μήλλος) (1870-1927) λόγιος και λαογράφος

Γιάννης Λίλλης (1916-10 Ιουνίου 1965) λογοτέχνης

Ιωάννης Διαμάντης (1910-1955) δικηγόρος.

Μιχαήλ Χαράλαμπος Μάνος (1910-1973) διανοούμενος

Νικόλαος Μπάκος

Νικόλαος Σύρμος (1902-1987)[14]

Θόδωρος Μάλλιος

Λευτέρης Μήλος (1966 - 1997) ποδοσφαιριστής.

Γεώργιος Χαραλάμπους Παπαδόπουλος διπλωμάτης και συγγραφέας

Παραπομπές

    «Τοποθεσία Δερβιτσάνης».

    «Νόμος Διοικητικής Διαίρεσης Αριθμ. 115/2014» (PDF).

    ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ (1978). Η ΔΕΡΒΗΤΣΑΝΗ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΔΡΟΠΟΛΕΩΣ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ. ΑΘΗΝΑΙ, σελ. 8-9.

    ΕΥΤΥΧΙΑ ΑΘ. ΠΑΠΠΑ (2009). «Η ΕΠΑΡΧΙΑ ΔΡΥΪΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΗΣ Β. ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΕΩΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟ» (PDF). σελ. 203.

    Μιχάλης Κοκολάκης, "Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895" [σελ.34 (276)]. Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, Δημήτρης Δημητρόπουλος, Μιχάλης Κοκολάκης και Ευδοκία Ολυμπίτου (επιμ.), Πληθυσμοί και οικισμοί του ελληνικού χώρου. Ιστορικά μελετήματα [σελ. 280 (276)]. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα 2003, Αρχειοθέτηση 1 Φεβρ.2017. Ανάκτηση 12 Φεβρ.2018

    Γενικόν Στρατηγείον Ελληνικού Στρατού, ''Χάρτης Εθνογραφικός της Βορείου Ηπείρου τω 1913. Εθνολογική στατιστική της Βορείου Ηπείρου τω 1913'', Τύποις "Άγκυρας" - Ι. Κουμένου, Θεσσαλονίκη 1919, σελ. 10. Αρχειοθετήθηκε 12 Φεβρ.2018. Ανακτήθηκε 12 Φεβρ.2018

    ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΧΑΡ. (1981). Η ΕΘΝΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΙΟΝΟΤΗΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑΝ ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟΝ ΑΥΤΗΣ ΖΗΤΗΜΑ. ΙΩΑΝΝΙΝΑ: ΙΒΕ, σελ. 48,55-56,.

    ΕΥΤΥΧΙΑ ΑΘ. ΠΑΠΠΑ. «Η ΕΠΑΡΧΙΑ ΔΡΥΪΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΗΣ Β. ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΕΩΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟ» (PDF). σελ. 315.

    ΕΥΤΥΧΙΑ ΑΘ. ΠΑΠΠΑ (2009). «Η ΕΠΑΡΧΙΑ ΔΡΥΪΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΗΣ Β. ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΕΩΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟ» (PDF). σελ. 100. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2018.

    ΚΟΛΤΣΙΔΑ, ΑΘΗΝΑ (2008). «Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΥΣΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ» (PDF). ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ. σελ. 111. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2018.

    ΚΟΛΤΣΙΔΑ, ΑΘΗΝΑ (2008). «Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΥΣΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ» (PDF). ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ. σελ. 165,304. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2018.

    ΕΥΤΥΧΙΑ ΑΘ. ΠΑΠΠΑ (2009). «Η ΕΠΑΡΧΙΑ ΔΡΥΪΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΗΣ Β. ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΕΩΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟ» (PDF). Θεσσαλονίκη. σελ. 352. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2018.

    «Εάν δε φύγεις μέσα σε 24 ώρες, θα σε εκτελέσουν»από mixanitouxronou.gr. Αρχειοθετήθηκε 6 Φεβρ.2017. Ανακτήθηκε 14 Φεβρ.2018

  ΣΥΡΜΟΥ, ΦΩΤΙΟΥ (1998). Ο ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΗΚΕ- ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΥΡΜΟΣ («Δωδώνη» έκδοση). ΑΘΗΝΑ. ISBN 960-248-955-3.

Βιβλιογραφία

Γρηγόρης Κατσαλίδας (επιμέλεια Νίκου Υφαντή), Η Ταυτότητα του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού, Ιωάννινα 2004

Νικ. Θωμ. Υφαντή, Η Βόρειος Ήπειρος. Χθες και Σήμερα

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ιστορία της Βόρειας Ηπείρου την περίοδο 1913-1921

Πρωτόκολλο της Κέρκυρας

Αυτόνομος Δημοκρατία της Βορείου Ηπείρου

Μέτωπο Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου

Δερβιτσάνη Βόρειας Ηπείρου blog με πληροφορίες.

Δερβιτσάνη Βόρειας Ηπείρου ιστότοπος με πληροφορίες

Σύλλογος Βορειοηπειρωτών ιστότοπος με πληροφορίες.

Έλληνες της Αλβανίας

Δερόπολη

Κατηγορίες:

Χωριά της Αλβανίας

Βόρεια Ήπειρος

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ