ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΕΝΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΓΡΑΦΟΥΝ ΓΙΑ ΤΑ ΟΧΥΡΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΑ‏

«Το οχυρό Ρούπελ μέσα από τα σημάδιατου χώρου και του χρόνου»

Μία εργασία  μαθητών  Δημοτικού σχολείου

 Οι μαθητές της Στ΄ τάξης                    

·     Αντωνίου Βάσω

·     Βουζίκα Ελεάνα

·     Βουτσάς Θανάσης

·     Γράμμου Τίνα

·     Κατσόλας Βασίλης

·     Λέκας Κλέον

·     Μάρκου Νατάσα

·     Μουρμούρας Λεωνίδας

·     Μπαλακανάκη Ανδριάννα

·     Μπουλιαρήτης Δημήτρης

·     Μπούρα Ιωάννα

·     Παπαζαχαρίου Κυριακή

·     Παύλου Παντελής

·     Πολύζου Πόπη

·     Ροδίτη Αναστασία

·     Τερζής Γιώργος

·     Τουλίκας Δημήτρης

·     Φιέρα Κεντορίνα 

·     Τζουλιέτα Χαρσιλάτζε

Ονόματα Δασκάλων

· κ. Τσαπώνη Φανή
· κ. Τσάτσου-Νικολούλη Σοφία

Όνομα διευθυντή 

· Μητρόπουλος Δημήτριος 

Περιεχόμενα

·      Οχυρό Ρούπελ

·      Η Στενωπός του Ρούπελ

·       Τα υλικά και τα μυστικά κατασκευής του

·      Τι το κάνει απόρθητο

·      Η παράδοση του οχυρού από το υπουργείο Στρατιωτικών

·      Περιγραφή του οχυρού

·      Πως διδάσκονται τα γεγονότα

·      Το οχυρό ήταν εξοπλισμένο με τα εξής πυροβολεία

·      Η οχύρωση περιλάμβανε τα εξής ενεργητικά σκεπάσματα

·      Τι υπήρχε μέσα στο οχυρό

·      Κόκκινη λωρίδα

·      Το Ρούπελ στη σύγχρονη εποχή

·      Η απόψεις των μαθητών

·      Φωτογραφικό υλικό

·      Οδηγίες για να πάτε στο οχυρό

·      Πηγή πληροφοριών

·      Ονόματα μαθητών και δασκάλων

Οχυρό Ρούπελ

Πολύ γνωστή από τους δυο παγκόσμιους πολέμους είναι η στενωπός του Ρούπελ, που σχηματίζεται μεταξύ του όρους Αγκίστρου και των ανατολικών προσβάσεων του Μπέλες, (μέσα από τη στενωπός αυτή ρέει ο ποταμός Στρυμόνας και κοντά στη βόρεια έξοδο της βρίσκεται η Ελληνοβουλγαρική μεθόριος). Λόγο της στρατηγικής της σημασίας μετά τον Β’ Βαλκανικού πόλεμο κατασκευάστηκε στη θέση αυτή ανασχετικό σύστημα οχυρών, από το οποίο ισχυρότερο ήταν αυτό του Ρούπελ , που βρίσκεται προς τη βόρεια έξοδο της στενωπού.

Ήταν το μεγαλύτερο από τα 21 οχυρά της                 “ γραμμής  Μεταξά” που κατασκευάστηκαν στα βόρεια σύνορα της χώρας μας και περιλάμβανε κυρίως υπόγειους αμυντικούς χώρους. Στις  μέρες μας λειτουργεί ως ένα ιστορικό μνημείο.

H στενωπός του Ρούπελ

Η στενωπός του Ρούπελ είναι μια στενή λωρίδα από το ρου του ποταμού Στρυμόνα, ανάμεσα από τα βουνά Μπέλες και Άγκιστρο. Το όνομα της προέρχεται από το βυζαντινό Ρονπέλιον, παλιά ονομασία του χωριού Κλειδί, που βρισκόταν μέσα στη στενωπό. Έχει μήκος 11 περίπου χλμ. Και πλάτος από 500μ. μέχρι και 2 χλμ. Το πλάτος του Στρυμόνα στη στενωπό είναι 80-100μ. και στην έξοδο προς τα ελληνοβουλγαρικά  σύνορα, 200μ. , ενώ το βάθος του μεταβάλλεται επίσης λόγω των πολλών νησίδων και πόρων . Το έδαφος και στις δύο όχθες  είναι απόκρημνο , με πολλές κάθετες και οριζόντιες χαράδρες σε ακανόνιστη διάταξη.

Βόρεια και Νότια της διάβασης σχηματίζονται δύο πεδιάδες , της Μαρινούπολης στη Βουλγαρία  και των Σερρών στην Ελλάδα. Όπως φαίνεται στο χάρτη, η στενωπός είναι ο πιο σύντομος δρόμος από το οροπέδιο της Σοφίας προς τη Μακεδονία(οδός Τζουμαγιά-Σιδηρόκαστρο) και κατ’ επέκταση προς τη Θεσσαλονίκη. Στη βόρεια έξοδο της στενωπού, ο Στρυμόνας συμβάλλει με τον παραπόταμο του Μπίστριτσα, ο ρους του οποίου χάραξε την ελληνοβουλγαρική μεθόριο στην περιοχή.

Τα υλικά και τα μυστικά κατασκευής του:

Τα μυστικά εκείνης της εποχής είναι ότι είχε κάποια τεχνολογικά επιτεύγματα και το έκαναν αυτόνομο σε περίπτωση συμπλοκής με τον εχθρό. Μπορούσανε να επιβιώσουν εκεί οι άνθρωποι με τα υλικά που είχαν. Είχε δεξαμενές νερού και ηλεκτρικές γεννήτριες.

Tι το κάνει απόρθητο: 
Έχει κάποιες στοές οι οποίες καταλήγουν σε κάποιες θυρίδες για όπλα οι οποίες δεν πρέπει να φαίνονται στους εχθρούς.

Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΟΧΥΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ.

Στις 26 Μαΐου το οχυρό παραδόθηκε κατόπιν διαταγών από το Υπουργείο Στρατιωτικών, πριν η Ελλάδα επισήμως εισέλθει στον πόλεμο . Η επίθεση των Γερμανών κατά των οχυρών άρχισε στις 6 Απριλίου 1941 με σφοδρό βομβαρδισμό του πυροβολικού με βλήματα διαφόρων διαμετρημάτων και με αεροπλάνα κάθετης εφόρμησης τα οποία ήταν αναπτυγμένα σε σχηματισμούς . Στα οχυρά Καρατάς και Κάλης , η εχθρική δράση περιορίστηκε σε βομβαρδισμό πυροβολικού και αεροπορίας κατά διαστήματα εντός της ημέρας . Κατά τη δεύτερη ημέρα 7 Απριλίου η επίθεση των Γερμανών κατά των οχυρών συνεχίστηκε . Η Γερμανική Διοίκηση έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιο παράκαμψης των οχυρών από την κοιλάδα του Στρουμνίτσα ποταμού . Στις 7 Απριλίου τη νύχτα η Τεθωρακισμένη Γερμανική Μεραρχία έφτασε στα Ελληνογιουκοσλαβικά  σύνορα στην περιοχή της λίμνης Δοïράνη . Στις 8 Απριλίου έγινε μια σφοδρή επίθεση ενάντια στο οχυρό Ρούπελ αλλά έμεινε ανέπαφο . Οι απώλειες των Γερμανών ήταν μεγάλες . Οι Γερμανοί κήρυκες γνωρίζοντας  ότι έχει υπογραφεί συνθήκη στην Θεσ/νίκη ζήτησαν να παραδώσουν το οχυρό . Ο ταγματάρχης Γεώργιος Δουράτσος απάντησε «τα οχυρά δεν παραδίνονται , καταλαμβάνονται» . Τέλος η παράδοση του Ρούπελ έγινε στις 10 Απριλίου και έλαβε διαταγή κατάπαυσης του πυρός . Ο Γερμανός συνταγματάρχης έδωσε  συγχαρητήρια για τον ηρωισμό των Ελλήνων . Οι απώλειες του οχυρού Ρούπελ ήταν 44 νεκροί και 152 τραυματισμένοι.

Το οχυρό υπέστη                  Το πρωί δέχτηκε νέο

Βομβαρδισμό.                         Βομβαρδισμό.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΟΧΥΡΟΥ

  

Η οχύρωση ξεκίνησε την περίοδο 1913-1914 μετά από εισήγηση του Ι. Μεταξά που ήτανε Αντισυνταγματάρχης τότε του Μηχανικού και διευθυντής της Β’ Επιτελικής Διευθύνσεως, για τη δημιουργία μιας οχυρωτικής γραμμής.

Το ΡΟΥΠΕΛ ήταν ένα μετρίου μεγέθους έργο, με ελαφρά σκεπάσματα  για τη φρουρά και την αποθήκευση υλικού. Είχε περίμετρο 2- 3 χιλιόμετρα για την καλύτερη προστασία  των πυροβόλων.  Στη διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου το ΡΟΥΠΕΛ καταλήφθηκε από γερμανοβουλγαρικές δυνάμεις .

Το Ρούπελ αποτελούνταν κυρίως από σήραγγες που κατέληγαν σε παρατηρητήρια, πυροβολεία και πολυβολεία. Οι κατασκευές είναι τόσο ανθεκτικές, ώστε έχουν επιβιώσει μέχρι και σήμερα και κάποιες μάλιστα χρησιμοποιούνται ακόμη.

Το εσωτερικό φωτιζόταν κυρίως με λάμπες πετρελαίου, αλλά είχαν εγκατασταθεί και κάποιες ηλεκτρικές γεννήτριες.

Το Ρούπελ καλύπτει τα 6,1 από τα 155 χλμ. της γραμμής  και κατασκευάστηκε σε ύψος 322μ. Οι οχυρώσεις έχουν κατασκευαστεί σε τρία διαφορετικά επίπεδα και σε κάποια σημεία το πάχος των τοίχων φτάνει τα 2,5μ.

ΠΩΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΙ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΑΥΤΑ:

  

Τα τελευταία  χρόνια οι Έλληνες δείχνουν ενδιαφέρον για τη Μάχη των Οχυρών .Έχουμε την έκδοση αξιόλογων βιβλίων και την πραγματοποίηση  εκδηλώσεων με θέμα τα οχυρά και τον αγώνα των ανδρών τους κατά τις γερμανικής εισβολής. Θετικό είναι επίσης ότι γίνονται κινήσεις ώστε τα περισσότερα οχυρά, πέρα από το Ρούπελ, να γίνουν επισκέψιμα στο μέλλον και από ξένους τουρίστες. Όμως το μεγάλο αρνητικό είναι ότι η Μάχη των Οχυρών δεν διδάσκεται σε καμία βαθμίδα της ελληνικής εκπαίδευσης.

Η χλωρίδα και η πανίδα της περιοχής του οχυρού Ρούπελ πριν και μετά τη κατασκευή του.

ΠΡΙΝ...

  

Η περιοχή του χαρακτηρίζεται ορεινή, γι' αυτό εκεί συναντάμε ορεινή χλωρίδα και πανίδα όπως: Αγριοκάτσικα, αγριογούρουνα,

 ελάφια, μερικούς λύκους, αλεπούδες και φίδια. Υπήρχαν επίσης ζώα όπως ασβοί, κουνέλια, νυφίτσες, κουκουβάγιες και τρωκτικά όπως ποντίκια και σκίουροι. Αλλά και άλλα πουλιά όπως αετοί και γεράκια. 

 Υπογείως υπήρχαν λαγούμια λαγών και αγριοκούνελων , σκουληκιών και τυφλοπόντικων του βουνού.

Από χλωρίδα συναντούσαμε θάμνους και δέντρα όπως: θυμάρι, πεύκο και αγριελιά. Πολύ σπάνια θα δούμε και άλλα άγρια καρποφόρα δέντρα σαν την βελανιδιά.

 Από λουλούδια συναντούσαμε το κοινό αγριολούλουδο ,το άγριο χαμομήλι, την άγρια παπαρούνα, το πετρολούλουδο (πολύ σπάνια), το γαϊδουράγκαθο. Βρύα και τριφύλλι κοντά στα δέντρα

 Εκτός από αυτές τις κατηγορίες φυτών στην περιοχή του Ρούπελ ευδοκιμούσαν και μερικά , όχι και τόσο σπάνια, είδη των κατηγοριών αυτών. Μερικά από αυτά ήταν η παιώνια , που είναι αγριολούλουδο, το άγριο τριαντάφυλλο , αγριολούλουδο και αυτό, το μοβ χαμομήλι και η λευκή παπαρούνα.

 META…

Τα πρώτα χρόνια μετά την έναρξη της κατασκευής του Ρούπελ πολλά από τα ζώα και τα φυτά που υπήρχαν σε μεγάλες ποσότητες στην περιοχή  μειώθηκαν σε αριθμό , λόγω της συχνής ύπαρξης ανθρώπων , και στο τέλος εξαφανίστηκαν αλλά άλλα είδη ζώων και φυτών άρχισαν να κατοικούν εκεί. Με αποτέλεσμα όταν τελείωσε η κατασκευή του οχυρού να υπάρχει μια πολύ διαφορετική πανίδα και χλωρίδα.

Τα ζώα που παρέμειναν στην περιοχή ήταν οι λαγοί και τα κουνέλια, οι κουκουβάγιες και οι μπούφοι αλλά και τα σκιουράκια, τα ποντικάκια και οι αρουραίοι, τα γεράκια και οι αετοί.

 Ζώα όπως κοκκινολαίμηδες και τσίχλες, περιστέρια και σπουργίτια, σκαντζόχοιροι και έχιδνες έχουν πάρει τη θέση των λύκων, των ελαφιών και των ασβών.

 Η χλωρίδα της περιοχής δεν επηρεάστηκε πολύ. Οι μόνες αλλαγές στην χλωρίδα έγιναν στα σπάνια λουλούδια όπως το πετρολούλουδο και το μοβ χαμομήλι. Νέα για την περιοχή όμως λουλούδια εμφανίστηκαν όπως καλαμόχορτο και η άγρια θυμαριά των βράχων

Το οχυρό ήταν εξοπλισμένο με τα εξής πυροβολεία:

·      Πέντε αντιαρματικά πυροβόλα των 37χιλ. στο λόφο Ουσίτας, στα αντερείσματα Μολών Λαβέ και στο λόφο Εξόδου.

·      Δύο ορειβατικά πυροβολεία 75/19 σε πυροβολεία πλαγιοφύλαξης.

·      Τρία πεδινά των 75χιλ. σε ρόλο αντιαρματικής άμυνας του οχυρού σε ημιμόνιμα  πυροβολεία .

·      Τρία πεδινά πυροβόλα των 75χιλ. σε αντίστοιχα αντιαρματικά περιπόλια επί της εθνικής οδού Κούλας – Σιδηροκάστρου.

·      Ένα κινητό αντιαρματικό των 47χιλ. από τα ιταλικά λάφυρα.

·      Ένα αντιαεροπορικό των 20χιλ. στην Ουσίτα και ένα των 37χιλ. στον Προφήτη Ηλία.

Σύμφωνα με τον Γ. Γαζή η οχύρωση περιλάμβανε  τα εξής ενεργητικά σκέπαστρα:

· Πολυβολεία: 4 απλά, 18 διπλά.

· Πυροβολεία πλαγιοφύλαξης: 2

· Αντιαρματικά πυροβολεία: 1 απλό, 2 διπλά

· Αντιαεροπορικά πυροβολεία: 2

· Ολμοβολεία: 3 απλά , 1 διπλό

· Παρατηρητήρια: 22 απλά, 1 διπλό

· Σκέπαστρα προβολέα: 3

· Οπτικοί σταθμοί: 2

· Έξοδοι: 14 απλές,3 με πολυβόλα

· Βομβιδοβολεία: 1 απλό, 1 διπλό, 1 τριπλό.

ΤΙ ΥΠΗΡΧΕ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΟΧΥΡΟ

  

Ακόμα υπήρχαν και θάλαμοι οπλιτών, αξιωματικών, τηλεφωνικά κέντρα, σταθμοί ασύρματου, μαγειρεία, δεξαμενές νερού, αποχωρητήρια , μηχανοστάσια, σταθμοί πρώτων βοηθειών, στοές επικοινωνίας , αποθήκες (τροφίμων, καυσίμων, πυρομαχικών κ.τ.λ.) που εξασφάλιζαν την αυτάρκεια των οχυρών για 10 μέρες.

Κόκκινη λωρίδα

Στον τοίχο πάντα υπάρχει μια ανάγλυφη κόκκινη λωρίδα. Όταν την έχεις στο δεξί σου πλευρό προχωρείς προς το εσωτερικό του οχυρού όταν την έχεις στο αριστερό σου πλευρό προχωρείς προς το εξωτερικό του

 Οχυρού.

Το Ρούπελ στη σύγχρονη εποχή

Σήμερα το Ρούπελ λειτουργεί περισσότερο ως μνημείο, ένα ιστορικό αξιοθέατο , όπου οι επισκέπτες ξεναγούνται σε τμήματα των οχυρών, έχοντας προσεγγίσει το σημείο από το δρόμο Σιδηροκάστρου-Προμαχώνα, στρίβοντας στα δεξιά, λίγο πριν από το Τελωνείο.

Στο δρόμο για την κορυφή του λόφου, μετά από ανηφορική  διαδρομή, θα βρείτε το κτίριο που στεγάζει το Μουσείο του οχυρού, ανοιχτό μόνο κατά τον εορτασμό, και την αίθουσα «Ήχος και Φώς», όπου παρουσιάζεται η μάχη των οχυρών με οπτικοακουστικά μέσα. Στο ίδιο κτίριο, περάστε από το Περίπτερο των Επισκεπτών, να ξεκουραστείτε κοντά στο τζάκι, να μάθετε περισσότερα για το οχυρό από τη διακόσμηση του χώρου, όπως έχει διαμορφωθεί από τη συγκεντρωμένο ιστορικό υλικό, αλλά και να δεχτείτε τη φιλοξενία των στρατιωτών της μονάδας υπεύθυνης για το οχυρό.

Πριν καταλήξετε στο Ηρώο, στην κορυφή του λόφου, θα δείτε πολλά πολυβόλα της εποχής παραταγμένα δεξιά και αριστερά, ενώ αναλυτική ενημέρωση για τη διεξαγωγή της μάχης των οχυρών σας περιμένει στο Παρατηρητήριο, δίπλα στο Ηρώο. Μπορείτε επίσης να ξεναγηθείτε στις στοές του οχυρού από αξιωματικό του Στρατού.

Τι επιπλέον θα κάναμε:

ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ:

·    Θα βάζαμε περισσότερες πινακίδες στο δρόμο για να ξέρουμε ακριβώς πού βρίσκεται.

·    Θα βάζαμε περισσότερες θέσεις καθισμάτων για να μη στριμωχνόμαστε.

·    Θα φτιάχναμε ένα μικρό πάρκο διασκέδασης για τα παιδιά.

·    Θα είχαμε τους μεγάλους κάδους σε διαφορετικά μέρη του οχυρού.

·    Θα βάζαμε περισσότερες βρύσες για να είναι πιο εύκολο για τα παιδιά.

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ

·    Θα βάζαμε περισσότερα φώτα για να φωτίζεται πιο πολύ ο χώρος.

·    Θα βάζαμε περισσότερες πινακίδες για να μας  εξηγεί λίγα λόγια για το θέαμα που βλέπουμε.

·    Θα φτιάχναμε έναν χώρο για διάφορες δραστηριότητες για τα παιδιά.

·    Θα βάζαμε ένα τηλέφωνο για ώρα ανάγκης για τα παιδιά.

(π.χ.πονοκέφαλο, έχει χτυπήσει πολύ άσχημα κ.τ.λ.)

Τι θα βελτιώναμε: 

·    Θα κατεβάζαμε τις τιμές των προϊόντων στο περίπτερο.

·    Θα είχαμε περισσότερη ποικιλία στα φαγητά , στα αναψυκτικά  και στα αναμνηστικά.

·    Θα είχαμε τις τουαλέτες πιο κοντά στο κυλικείο.

·    Θα επεκτείναμε το χώρο συγκέντρωσης κοντά στο παρατηρητήριο.

Τι θα καταργούσαμε: 

·    Θα καταργούσαμε αυστηρά το ρίξιμο των σκουπιδιών στο πάτωμα.

·    Θα καταργούσαμε το άγγιγμα των εκθεμάτων.

·    Θα καταργούσαμε τα  πολύ λιπαρά φαγητά από το περίπτερο ώστε να έχουμε υγιεινότερη διατροφή.

·    Θα καταργούσαμε το κάπνισμα για λόγους ασφάλειας των παιδιών.

Φωτογραφικό υλικό

Θέσεις όπλου

 Weapon emplacement
Το γραφείο 
Office

 Ιατρείο

    Medical Service

Θάλαμοι Οπλιτών

Soldiers Quarter

ΕΧΙΝΟΣ

ANTITANK

OBSTACLE

Σκαρίφημα του Γερμανικού στρατού τον Απρίλιο του 1941 όπου φαίνονται οι οχυρώσεις του Ελληνικού στρατού, στο όρος  Άγκιστρο και Κερκίνη.

Το Οχυρό κρατήθηκε μέχρι το τέλος του πολέμου ,το ζήτημα της  οχύρωσης τέθηκε σε στερεότερη βάση την δεκαετία του 1930.

 Διεύθυνση: Οχυρό, Σιδηρόκαστρο

Ημέρες-Ώρες λειτουργίας : Σάββατο-Κυριακή

09.00-14.00, καθημερινά ύστερα από

Συνεννόηση με την Χ Μεραρχία

Τιμή εισιτηρίου : Δωρεάν

Τηλ.: 23210222474

Για την μετακίνηση σας προς το οχυρό Ρούπελ θα σας βοηθήσουν οι οδηγίες στην επόμενη σελίδα :

Πηγές πληροφοριών

·     Google

·     Google Maps

·     Ρούπελ Wiki

·     Ένα μικρό βιβλιαράκι

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ 

Διαβάστε επίσης:

Ο ΜΕΣΣΗΝΙΟΣ ΠΙΛΟΤΟΣ ΜΗΤΡΑΛΕΞΗΣ Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΚΑΜΙΚΑΖΙ

Ο ΑΡΚΑΣ ΠΙΛΟΤΟΣ ΒΑΛΚΑΝΑΣ Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΚΑΜΙΚΑΖΙ

Η ΑΓΟΡΑ ΠΟΛΕΜΙΚΩΝ ΑΕΡΟΠΛΑΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΤΑΞΑ.

ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΘΥΣΙΑΣ ΕΙΧΕ ΕΜΠΝΕΥΣΕΙ Ο ΜΕΤΑΞΑΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟ

ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΙΛΟΤΩΝ ΜΗΤΡΑΛΕΞΗ

 ΚΑΙ ΒΑΛΚΑΝΑ

Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΠΙΛΟΤΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΚΑΜΙΚΑΖΙ

Η ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΑ - ΟΙ  ΠΡΩΤΕΣ  ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ  ΤΗΣ  ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ  ΤΟΥ  ΜΕΤΑΞΑ

Η ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΑ - ΥΠΟΣΜΗΝΑΓΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΗΣ. Ο ΠΡΩΤΟΣ ΠΕΣΩΝ ΑΕΡΟΠΟΡΟΣ ΤΟΥ 1940

Ο περίεργος θάνατος του Μεταξά

Η  ΠΟΛΕΜΙΚΗ  ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ  ΤΟΥ  1940  ΗΤΑΝ  ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ  ΕΡΓΟ  ΤΟΥ  ΜΕΤΑΞΑ

Ο  ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ  ΙΩΑΝΝΗΣ  ΜΕΤΑΞΑΣ

ΟΙ ΠΙΛΟΤΟΙ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΑ‏