ΟΤΑΝ ΟΙ «ΕΛΛΗΝΕΣ» ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΔΕΝ ΠΑΡΕΜΠΟΔΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ. ΕΚΤΟΞΕΥΤΗΚΑΝ ΤΟΝ ΑΠΡΙΛΙΟ ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΔΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΜΙΚΡΟΔΟΡΥΦΟΡΟΙ. ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΥΚΝΟΣ (Cygnus).

ΟΙ  ΔΥΟ  ΜΙΚΡΟΔΟΡΥΦΟΡΟΙ  ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΑΝ  ΚΑΙ  ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΚΑΝ  ΣΤΗΝ  ΕΛΛΑΔΑ,  ΣΤΟ  ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ  ΠΑΤΡΩΝ  ΚΑΙ  ΣΤΟ  ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ  ΘΡΑΚΗΣ. 

Φορτωμένοι στο σκάφος ανεφοδιασμού Cygnus, οι πρώτοι δύο ελληνικοί μικροδορυφόροι εκτοξεύτηκαν την Τρίτη 18 Απριλίου 2017  από τη Φλόριντα με προορισμό τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, από όπου  απελευθερώθηκαν  για να μελετήσουν μια ελάχιστα μελετημένη ζώνη της ατμόσφαιρας.

Οι  δύο  αυτοί  μικροδορυφόροι  αναπτύχθηκαν και κατασκευάστηκαν στην Ελλάδα στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος QB50, το οποίο κάλεσε 50 πανεπιστήμια και ινστιτούτα από όλο τον κόσμο να συμμετάσχουν με τους δικούς τους μικροδορυφόρους.

Ο πύραυλος Atlas V που μεταφέρει το Cygnus μετακινείται στην εξέδρα εκτόξευσης σε βίντεο της NASA

Οι ελληνικοί DUTHSat και UPSat είναι δύο από τους 26 μικροδορυφόρους που ετοιμάστηκαν εγκαίρως για την αποστολή του Cygnus.

Οι δορυφόροι Cubesat έχουν  διαστάσεις, περίπου στο μέγεθος ενός κουτιού παπουτσιών  και κοστίζουν  μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ ο καθένας.

  Ο δορυφόρος DUTHsat, που βρίσκεται μέσα στο διαστημόπλοιο Cygnus μαζί με άλλους 27 δορυφόρους του προγράμματος QB50, μεταφέρονται με έναν πύραυλο Atlas 5 για εκτόξευση από το Cape Canaveral (Ακρωτήριο Κένεντι) στη Φλώριντα.

Φορτωμένοι στο σκάφος ανεφοδιασμού Cygnus, οι πρώτοι δύο ελληνικοί μικροδορυφόροι εκτοξεύτηκαν την Τρίτη 18 Απριλίου 2017  από τη Φλόριντα με προορισμό τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, από όπου  απελευθερώθηκαν  για να μελετήσουν μια ελάχιστα μελετημένη ζώνη της ατμόσφαιρας.
Και οι δύο ελληνικοί μικροδορυφόροι θα μετρήσουν παραμέτρους του πλάσματος -ιονισμένου αερίου- που σχηματίζεται στην κατώτερη θερμόσφαιρα, εκεί όπου η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία προκαλεί ιονισμό του αραιού αέρα σε αυτό το ύψος.

Οι 28 μικροδορυφόροι του πειράματος QB50 εκτοξεύτηκαν με το μη επανδρωμένο σκάφος ανεφοδιασμού Cygnus, το οποίο εκτοξεύτηκε από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ για λογαριασμό της NASA  και έφθασε  στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

Οι Cubesat θα απελευθερωθούν σταδιακά  όλοι  από τον σταθμό τις επόμενες εβδομάδες.

ΟΙ  ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ  ΔΟΡΥΦΟΡΟΙ  ΤΕΘΗΚΑΝ  ΗΔΗ  ΣΕ  ΤΡΟΧΙΑ  ΣΕ  ΥΨΟΣ  400  ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΩΝ

 ΤΟ  ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ  ΠΑΤΡΩΝ

Ο  ΜΑΝΘΟΣ  ΠΑΠΑΜΑΤΘΑΙΟΥ  είναι  ο  πρόεδρος του Libre Space Foundation, το οποίο ανέπτυξε τον UPSat σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών.

 Το Libre Space Foundation  είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός με στόχο την προώθηση των ανοιχτών τεχνολογιών στο Διάστημα.

Σύμφωνα  με  το  κ.  Παπαματθαίου:
«Οι δορυφόροι θα τεθούν σε τροχιά σε ύψος περίπου 400 χιλιομέτρων στην κατώτερη θερμόσφαιρα, μια από τις λιγότερο μελετημένες ζώνες της ατμόσφαιρας».

«Μια από τις εφαρμογές είναι η ανάπτυξη δορυφόρων που μπορούν να πραγματοποιούν επανείσοδο στην ατμόσφαιρα χωρίς να καίγονται».

Ο  Παπαματθαίου  λέει  ότι:  «ο UPSat είναι ο πρώτος δορυφόρος «ανοιχτού κώδικα» σε παγκόσμιο επίπεδο -τα μηχανολογικά και ηλεκτρονικά σχέδια, καθώς και το λογισμικό του συστήματος, είναι στο εξής διαθέσιμα σε οποιονδήποτε θέλει να τα χρησιμοποιήσει και να τα  τροποποιήσει για νέα χρήση».

 

   Ο δορυφόρος GR01-DUTHsat τη στιγμή της παράδοσης

ΤΟ  ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ  ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ  ΘΡΑΚΗΣ

ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ  ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ  ΘΕΟΔΩΡΟΣ  ΣΑΡΡΗΣ

************************************************

Εκτοξεύτηκε ο DUTHSat. Στο διάστημα ο δορυφόρος του Πολυτεχνείου Ξάνθης

Ο δεύτερος ελληνικός Cubesat αναπτύχθηκε στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης από μηχανικούς, μεταπτυχιακούς φοιτητές, διδάκτορες αλλά και προπτυχιακούς φοιτητές, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητής του ΔΠΘ Θεόδωρο Σαρρή.

Σύμφωνα με το Θ. Σαρρή, «στόχος της αποστολής είναι να μελετηθεί η σύσταση και η ηλεκτροδυναμική του κοντινού διαστημικού περιβάλλοντος σε αποστάσεις από 200 ως 400 χλμ και να παρατηρηθούν οι αλλαγές σε αυτή την περιοχή σε συνθήκες ηλιακής διαταραχής ώστε να προβλέπεται η συμπεριφορά της και η επιρροή σε τροχιές δορυφόρων.»

«Ο τομέας Τηλεπικοινωνιών και Διαστημικής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του της Πολυτεχνικής Σχολής Ξάνθης του ΔΠΘ έχει μακρά εμπειρία και έχει συμμετάσχει σε πολλά προγράμματα και η χρηματοδότησή τους γίνεται τόσο από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας όσο και μέσω ανταγωνιστικών προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος ενώ, όπως τόνισε, τη συμμετοχή του ΔΠΘ για το κόστος εκτόξευσης κάλυψε η εταιρία RAYCAP από τη Δράμα.»

Στην Πολυτεχνική Σχολή του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, έχει κατασκευαστεί ένας πλήρης δορυφόρος μικρού μεγέθους στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής διαστημικής αποστολής QB50. Ο δορυφόρος έχει περάσει όλες τις λειτουργικές δοκιμές και τις σκληρές δοκιμασίες πτήσης. Υπό την επίβλεψη του Επίκουρου Καθηγητή Θεόδωρου Σαρρή, μία ομάδα από μηχανικούς, μεταδιδακτορικούς ερευνητές και μεταπτυχιακούς φοιτητές ολοκλήρωσαν πριν από λίγους μήνες το πολύπλοκο έργο του σχεδιασμού και της κατασκευής του δορυφόρου, που πήρε την κωδική ονομασία GR01-DUTHSat.

Η ερευνητική ομάδα, μέρος του Εργαστηρίου Ηλεκτρομαγνητικής Θεωρίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, έχει μακροχρόνια ενασχόληση στο χώρο της τεχνολογίας και επιστήμης του διαστήματος και επελέγη το 2012 ανάμεσα σε δεκάδες προτάσεων από 38 χώρες για να συμμετάσχει στην πρωτοβουλία «QB50» για την κατασκευή και εκτόξευση ταυτόχρονα 50 νανο-δορυφόρων τύπου CubeSat. Στόχος του σμήνους αυτού των νανο-δορυφόρων είναι να μελετήσουν τη σύσταση και την ηλεκτροδυναμική του κοντινού διαστημικού χώρου μέσα στην Θερμόσφαιρα της Γης, σε αποστάσεις από 200 έως 400 χιλιόμετρα από την επιφάνεια της Γης, και κυρίως να παρατηρήσουν αλλαγές στην περιοχή αυτή κατά τη διάρκεια ηλιακών διαταραχών και εκρήξεων. Τις πολλαπλές μετρήσεις που απαιτούνται τις μοιράζονται οι δορυφόροι του σμήνους, και ο δορυφόρος DUTHSat είναι επιφορτισμένος να μετρά παραμέτρους του πλάσματος (δηλαδή της ηλεκτρικά φορτισμένης ύλης) της περιοχής αυτής. Αφού πραγματοποιήσουν μετρήσεις για αρκετούς μήνες, οι δορυφόροι QB50 αναμένεται να βυθισθούν στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και να διαλυθούν, λόγω τριβής, σαν διάττοντες αστέρες.

  Οι μικροδορυφόροι έχουν περίπου το μέγεθος ενός κουτιού παπουτσιών

Το πρόγραμμα QB50 συντονίζει τις μετρήσεις που θα συνεισφέρει ο κάθε δορυφόρος, αλλά ο σχεδιασμός και η κατασκευή του κάθε δορυφόρου πραγματοποιήθηκε από την κάθε ομάδα χωριστά, με δική της χρηματοδότηση, σχεδιασμό και κατασκευή. Τις προσπάθειες του ΔΠΘ ενίσχυσε η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, μέσω του ανταγωνιστικού προγράμματος ΑΡΙΣΤΕΙΑ που κέρδισε η ομάδα του ΔΠΘ. Μοναδικότητα και πρωτοπορία του δορυφόρου του ΔΠΘ αποτελεί το σύστημα περισυλλογής και επεξεργασίας μετρήσεων, το οποίο αποτελείται από μια σειρά ηλεκτρονικών και ολοκληρωμένων κυκλώματων – ASICS που αναπτύχθηκαν μέσα στο εργαστήριο και τα οποία είναι ειδικά κατασκευασμένα να αντέχουν στις πολύ σκληρές συνθήκες θερμοκρασίας και ακτινοβολίας που επικρατούν στο διάστημα. Τα κυκλώματα αυτά είναι επιφορτισμένα με τη συλλογή και την ψηφιοποίηση των σημάτων από τους αισθητήρες του δορυφόρου και έχουν επιδόσεις και αντοχές που ξεπερνούν κατά πολύ τις επιδόσεις αντίστοιχων διαθέσιμων μονάδων για διαστημικές εφαρμογές όσον αφορά στην κατανάλωση ισχύος και αντοχή σε συνθήκες διαστήματος.

Ο σχεδιασμός του GR01-DUTHSat ξεκίνησε το 2013. Μετά από διάφορες δοκιμαστικές κατασκευές, η τελική συναρμολόγηση ολοκληρώθηκε το 2016, και στη συνέχεια ο δορυφόρος πέρασε μια σειρά από σκληρές δοκιμασίες για να γίνει αποδεκτός για πτήση: δοκιμές ταλαντώσεων εκτόξευσης πραγματοποιήθηκαν στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία, δοκιμές ταχείας ψύξης και θέρμανσης υπό κενό έγιναν στο Ε.ΚΕ.Φ.Ε. “ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ”, λειτουργικοί έλεγχοι, τεχνητά βραχυκυκλώματα των μπαταριών και δοκιμές επικοινωνίας έγιναν στο ΔΠΘ, και τελικά ο DUTHSat πήρε το τελικό ΟΚ για πτήση τον Νοέμβριο του 2016. Συνολικά, από τα 50 πανεπιστήμια που ξεκίνησαν, 36 κατάφεραν να ολοκληρώσουν και να παραδώσουν πλήρως λειτουργικούς δορυφόρους.

Ανάμεσά τους είναι ακόμα ένας Ελληνικός δορυφόρος, ο GR02 – UPSat, του τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, δίνοντας μαζί με τον DUTHSat ένα δυνατό Ελληνικό παρόν στο χώρο του Διαστήματος.-

  

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ