Αρχαίο ελληνικό κράνος αναζητεί τον ιδιοκτήτη του

Το χάλκινο κράνος 2.600 ετών Έλληνα πολεμιστή
που βρέθηκε στον βυθό του λιμανιού της Χάιφα

Ένα ελληνικό χάλκινο κράνος, καλυμμένο με φύλλα χρυσού και διακοσμημένο με φίδια, λιοντάρια και ουρά παγονιού (ή ανθέμιο) ανακαλύφθηκε στα νερά του λιμανιού της Χάιφα στο Ισραήλ. Αλλά με ποιο τρόπο κατέληξε το κράνος στον βυθό του κόλπου αποτελεί ένα μυστήριο.

Το κράνος εκτιμάται ότι είναι 2.600 ετών και πιθανότατα ανήκε σε εύπορο Έλληνα μισθοφόρο που έλαβε μέρος σε μια σειρά πολέμων, καταγεγραμμένων στην Βίβλο, που κατέστρεψαν την περιοχή εκείνη την περίοδο. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι πιθανότατα ο Έλληνας μισθοφόρος πρόσφερε τις υπηρεσίες του στον Αιγύπτιο Φαραώ, Νεκώ Β’. 

Ανακάλυψη στον βυθό

 

Το κράνος ανακαλύφθηκε τυχαία το 2007 κατά την διάρκεια εργασιών εκβάθυνσης του λιμανιού. Μετά την εύρεσή του, συντηρητές της Ισραηλινής Αρχής Αρχαιοτήτων ανέλαβαν τον καθαρισμό του ενώ αρχαιολόγοι ξεκίνησαν την ανάλυση του.

Τότε διαπίστωσαν ότι το κράνος παρουσιάζει ομοιότητες με άλλο κράνος που βρέθηκε την δεκαετία του 1950 κοντά στο ιταλικό νησί Giglio, περίπου 1.500 μίλια (2.300 χλμ.) μακριά. Εκείνο το κράνος εκτιμήθηκε ότι ήταν 2.600 ετών, στοιχείο που βοήθησε τους ερευνητές να καθορίσουν αντίστοιχα χρονολογική περίοδο για το κράνος που βρέθηκε στον κόλπο της Χάιφα.

«Οι επιχρυσωμένες και σχηματικές διακοσμήσεις καθιστούν το κράνος ως ένα από τα πιο περίτεχνα δείγματα πρώιμης Ελληνικής πολεμικής εξάρτησης που ανακαλύφθηκε ποτέ»δηλώνουν οι Jacob Sharvit, διευθυντής της Μονάδας Ενάλιας Αρχαιολογίας της Ισραηλινής Αρχής Αρχαιοτήτων και John Hale, καθηγητής του πανεπιστημίου του Louisville, στην περίληψη της δημοσίευσής τους που παρουσιάστηκε πρόσφατα σε συνέδριο.

Αυτός ο Έλληνας πολεμιστής θα πρέπει να ήταν πολύ εύπορος, καθώς λίγοι στρατιώτες θα μπορούσαν να κατέχουν ένα τέτοιο περίτεχνο κράνος. Οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι πότε κατασκευάστηκε ακριβώς το κράνος, αν και υποψιάζονται ότι ο πολεμιστής καταγόταν από τις Ελληνικές αποικίες της Ιωνίας, στην δυτική ακτή της σημερινής Τουρκίας.

Έλληνας πολεμιστής χάνει το κράνος του;

Την περίοδο που κατασκευάστηκε το κράνος, περίπου το 600 π.Χ. , οι Ελληνικές αποικίες εκτείνονταν σε όλες τις ακτές της Μεσογείου από την Μαύρη Θάλασσα μέχρι την νότια Γαλλία. Παρόλο που δεν υπάρχουν αποδείξεις για την ύπαρξη Ελληνικής αποικίας στο Ισραήλ, εκτιμάται ότι ο πολεμιστής που επιχείρησε στο λιμάνι της Χάιφα θα πρέπει να ήταν επικεφαλής ομάδας Ελλήνων μισθοφόρων.

Λεπτομέρεια κράνους: σώματα φιδιών πάνω από τις τρύπες των ματιών
και διακόσμηση με ουρά παγονιού (ή ανθέμιο)

Αυτός ο πολεμιστής ήταν πιθανόν ένας από τους στρατιώτες του Φαραώ Νεκώ Β΄, τον οποίο έστειλε στο Ισραήλ συνοδευόμενο από ένα στόλο αρχαίων πλοίων. Ο Φαραώ είχε εμπλακεί σε στρατιωτικές εκστρατείες στην περιοχή για τουλάχιστον μια δεκαετία, επιχειρήσεις στις οποίες ο συγκεκριμένος πολεμιστής και η ομάδα του είχε ενεργώς εμπλακεί.  

«Δεν πολεμούσαν για τους Έλληνες αλλά για την Αίγυπτο» δήλωσε ο Sharvit σε συνέντευξή του στο LiveScience.

Στις πολεμικές αυτές επιχειρήσεις είχαν εμπλακεί η Αίγυπτος, η Ιουδαία, η Ασσυρία και η Βαβυλωνία με τον Φαραώ Νεκώ Β΄, να επεμβαίνει στο πλευρό της Ασσυρίας. Το αποτέλεσμα αυτών των συγκρούσεων ήταν η κατάκτηση της Ιουδαίας και η δυναμική επανεμφάνιση της Βαβυλώνας υπό την ηγεσία του βασιλιά Ναβουχοδονόσωρ ΙΙ . Σε κάποια χρονική στιγμή το κράνος του Έλληνα πολεμιστή κατέληξε στον βυθό του κόλπου της Χάιφα.

Στον βυθό του λιμανιού

 

Η πιο απλή (αλλά και ντροπιαστική) εξήγηση για το πώς κατέληξε το κράνος στο βυθό του κόλπου της Χάιφα είναι ότι κάποιος το πέταξε την στιγμή που το πλοίο σάλπαρε από το λιμάνι. Άλλη υπόθεση είναι το κράνος να χάθηκε κατά την διάρκεια υποχώρησης του στρατού του Νακώ Β’ όταν ηττήθηκε από τους Βαβυλώνιους.

Η πιο ενδιαφέρουσα όμως πιθανότητα είναι το πλοίο που μετέφερε τον πολεμιστή να βυθίστηκε, υποδεικνύοντας ότι ένα αρχαίο ναυάγιο περιμένει να ανακαλυφθεί στο συγκεκριμένο σημείο! «Σκοπεύουμε να επιστρέψουμε στο σημείο και να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε και άλλο αρχαιολογικό υλικό» δηλώνει ο Sharvit.

Τα αποτελέσματα των ερευνών παρουσιάστηκαν τον Ιανουάριο στο ετήσιο συνέδριο του Αμερικανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου. Το κράνος εκτίθεται στο Εθνικό Ναυτικό Μουσείο της Χάιφα.

erroso