Συγγνώμη που σας αδικούμε

Ν. Λυγερός
 
Στο πλαίσιο της ειδικής αγωγής υπάρχουν πολλά προβλήματα, όπως όλοι γνωρίζουμε. Υπάρχουν όμως και λύσεις που πολλοί δεν γνωρίζουν. Δεν είναι ανάγκη να αναφερθούμε σε όλο το πεδίο για να αποδείξουμε τα λεγόμενά μας. Αρκεί να επικεντρωθούμε στις εξετάσεις των παιδιών με ειδικές ανάγκες στην Ελλάδα. Ο καθένας μπορεί να γίνει εξεταστής μετά από μία απλή αίτηση. Όμως ποιος από εμάς είναι ειδικός να τα εξετάσει πραγματικά επί της ουσίας;  Ποιος από εμάς γνωρίζει αυτά τα παιδιά ακόμα και μόνο θεωρητικά; Ποιος από εμάς έχει πονέσει μαζί τους; Είναι δυνατόν να έχει ο καθένας μας μια άποψη για μία μερίδα του πληθυσμού που αποτελεί μόνο το 2% ; Η στατιστική δεν βοηθάει διότι το πεδίο δράσης της είναι η μάζα. Εκτός μάζας τα φαινόμενα είναι τόσο σπάνια που μόνο η βιωματική εμπειρία επιτρέπει την παραγωγή γνώσεων. Το πεδίο είναι λεπτό εκ φύσης και δεν αρκεί η απλή εξειδίκευση για να μελετηθεί. Χρειάζεται ακόμα περισσότερο μια σταυρική εικόνα των παιδιών με ειδικές ανάγκες για να διαμορφωθεί σωστά η μεθοδολογία μας. Το σύνολο αυτών των παιδιών αποτελείται από πολλαπλές ιδιομορφίες όπου η κλασική ανάλυση καταρρέει ως σύστημα εξέτασης. Αυτά τα παιδιά δεν είναι μόνο ένας τρόπος για να βγάλουμε περισσότερα λεφτά στην εκπαίδευση. Η δυσκολία είναι τόσο μεγάλη που δεν την υπολογίζουμε, που δεν μπορούμε να την φανταστούμε. Η δυσκολία είναι όσο μεγάλος είναι ο πόνος του παιδιού με ειδικές ανάγκες. Δεν περιμένουμε ως εκπαιδευτικοί να μας πουν τον πόνο τους, τα παιδιά. Θέλουμε μόνο τις γνώσεις τους. Δεν εκτιμούμε τον κόπο τους. Θεωρούμε ότι οι γνώσεις τους ανήκουν στην καλύτερη περίπτωση στον μέσο όρο. Ενώ ξέρουμε από ζωντανά παραδείγματα ότι υπάρχουν παιδιά με ειδικές ανάγκες που όχι μόνο έχουν καλές επιδόσεις μα και καλύτερες από κανονικά παιδιά. Το μοντέλο μας όμως παραμένει το ίδιο. Αυτά τα παιδιά δεν είναι για μας παρά μόνο κανονικά παιδιά σε μειονεκτική θέση. Η πραγματικότητα διαφέρει ριζικά διότι δεν υπάρχει πλαίσιο σύγκρισης. Ως κανονικοί εκπαιδευτές δεν προσφέρουμε τίποτα σε αυτά τα παιδιά. Δεν ζητούν ελεημοσύνη, μόνο κατανόηση. Όμως αυτή η κατανόηση γίνεται μονάχα με την επινόηση ενός μοντέλου του μαθητή που δεν βασίζεται πάνω σε κοινωνικά δεδομένα. Η βάση πρέπει να είναι μόνο και μόνο ανθρώπινη, δίχως κανένα άλλο συμβιβασμό. Η μεθοδολογία είναι γνωστική και όχι διδακτική με την απλοϊκή έννοια. Το παιδί με ειδικές ανάγκες τα περιμένει όλα από τον εξεταστή του. Δεν ζητά τίποτα όμως. Δυστυχώς για εκείνο, η εξέταση μετατρέπεται σε ιερά εξέταση. Και η καταδίκη είναι σίγουρη. Διότι δεν υπάρχει σωστή απάντηση. Κάθε απάντηση είναι και μία νέα κριτική που ασκείται πάνω στο παιδί με ειδικές ανάγκες που με αυτόν τον τρόπο καταλαβαίνει την έννοια της ασκητικής. Περνάει από μία εξέταση που θα καθορίσει την πορεία της ζωής του μέσα στην κοινωνία. Έτσι καταλαβαίνει και τη σημασία της εκπαίδευσης. Του λείπει, βέβαια, η αξία της. Διότι δεν ξέρει το ποσό που παίρνει κάθε εξεταστής για να τον καταδικάσει. Το παιδί δεν μαθαίνει από μόνο του τι είναι ο Χριστός, καταλαβαίνει όμως από εμάς τι σημαίνει σταύρωση.