ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΥ (1.300 π.Χ.) ΚΑΙ Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΧΑΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΩΪΚΟ ΠΟΛΕΜΟ B΄ ΜΕΡΟΣ

           ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΥ (1.300 π.Χ.) ΚΑΙ Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΧΑΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΩΪΚΟ ΠΟΛΕΜΟ Α΄ ΜΕΡΟΣ

     ΟΙ  ΑΛΛΑΓΕΣ  ΤΗΣ  ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ  ΤΟΥ  ΕΝΙΑΙΟΥ  ΕΛΛΑΔΙΚΟΥ – ΑΙΓΑΙΑΚΟΥ – ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΥ  ΧΩΡΟΥ  ΤΑ  ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ  135.000  ΧΡΟΝΙΑ.

(Ο  χώρος  αυτός  αποτελείται  από  τις  ΔΥΟ  Ελληνικές  χερσονήσους,  ΤΗΝ  
ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ  ΧΕΡΣΟΝΗΣΟ, την  οποία  οι  γραικύλοι  αποκαλούν  Βαλκάνια  και  την  ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΑΣΙΑΤΙΚΗ  ΧΕΡΣΟΝΗΣΟ,  την  οποία  οι γραικύλοι  αποκαλούν  Μικρά  Ασία). 

      Όπως  σε  όλους  τους  ωκεανούς,  έτσι  και  στην  Μεσόγειο  θάλασσα,  η  στάθμη  της  
μεταβάλλεται  συνεχώς  τα τελευταία  2.000.000  χρόνια.  Η  αυξομείωση  της  στάθμης  
της  θάλασσας  οφείλεται,  κατά  κύριο  λόγο,  στον  σχηματισμό  και στην τήξη  των  
πάγων  στους  πόλους  της  γης,  η  οποία  προκαλείται  από  την  αυξομείωση  της  θερμοκρασίας  στην  γη  τα τελευταία  2.000.000  χρόνια.

          Πιο  συγκεκριμένα,  στην  ανατολική  Μεσόγειο,  η  στάθμη  της  θάλασσας  τα  τελευταία  130.000  χρόνια  έχει ανεβοκατέβει  δύο  φορές.  Από  το  επίπεδο  που  βρισκόταν  πριν  από  130.000  χρόνια,  το  οποίο  ήταν  ίδιο  με  το  σημερινό, κατέβηκε  κατά  120  ΜΕΤΡΑ  και  επανήλθε  στο  ίδιο  επίπεδο  περίπου  πριν  από  6.000  χρόνια  (δηλ.  περίπου  το  4.000  π.Χ.).

       Όταν  η  στάθμη  της  θάλασσας  ήταν  -120  μέτρα,  τα  όρια  και  η  γεωμετρία  της ελληνικήςακτογραμμής  ήταν  πολύ διαφορετικά  από  σήμερα.  Οι  μεταβολές  αυτές  της στάθμης  της  θάλασσας  επηρέασαν  σημαντικά  τις  δραστηριότητες  του ανθρώπου  στον  ελληνικό  χώρο  από  την  Μέση  Παλαιολιθική  εποχή  έως  και  σήμερα.  Π.χ.  πριν  από  15.000  χρόνια  (δηλ.  το 13.000  π.Χ.)  η  Κρήτη  ήταν  ενωμένη  με  την  Πελοπόννησο,  το  Βόρειο  Αιγαίο  δεν  υπήρχε,  οι  Σποράδες  σχεδόν ακουμπούσαν  τις  ακτές  της  Μικράς  Ασίας,  όλα  τα  νησιά  του  ανατολικού  Αιγαίου  ήταν  ενωμένα  με  την  Μικρά Ασία,  οι Κυκλάδες  ήταν  μία  μεγάλη  στεριά  ενωμένη  με  την  Αττική  και την  Εύβοια  και  τελικά  μπορούσε  κανείς  εύκολα,  σχεδόν με  τα  πόδια  σε  ορισμένα σημεία,  να  περάσει  από  τον  Ελλαδικό  χώρο  στην  Μικρά  Ασία.           

ΟΙ  ΑΛΛΑΓΕΣ  ΤΟΥ  ΚΛΙΜΑΤΟΣ  ΣΤΟΝ  ΕΝΙΑΙΟ  ΕΛΛΑΔΙΚΟ – ΑΙΓΑΙΑΚΟ – ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟ  ΧΩΡΟ  ΤΑ  ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ  135.000  ΧΡΟΝΙΑ.

(Ο  χώρος  αυτός  αποτελείται  από  τις  ΔΥΟ  Ελληνικές  χερσονήσους,  ΤΗΝ  ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ  ΧΕΡΣΟΝΗΣΟ, την  οποία  οι  γραικύλοι  αποκαλούν  Βαλκάνια  και  την  ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΑΣΙΑΤΙΚΗ  ΧΕΡΣΟΝΗΣΟ,  την  οποία  οι γραικύλοι  αποκαλούν  Μικρά  Ασία).  

Το ψυχρό και ξηρό διάλειμμα της περιόδου YOUNGER DRYAS (10.900 - 9.200 π.Χ.) στην Ευρώπη και στην Ελλάδα επέφερε την εξαφάνιση των δασών και την δημιουργία στεπών‏

       Τα  τελευταία  2.000.000  χρόνια  το  κλίμα  της  γης  μεταβάλλεται  συνεχώς  σχηματίζοντας  κλιματικούς  κύκλους  που χαρακτηρίζονται  από  ψυχρές  και  θερμές  συνθήκες.  Οι  κύκλοι  με  τις  ψυχρές  κλιματικές  συνθήκες  ονομάζονται  Παγετώδεις περίοδοι,  ενώ  οι  κύκλοι  με  τις  θερμές  συνθήκες  ονομάζονται  Μεσοπαγετώδεις  περίοδοι.   

   Οι  Παγετώδεις  περίοδοι  είναι  διάρκειας  από  70.000  έως  100.000  χρόνια,  ενώ  οι  Μεσοπαγετώδεις  περίοδοι  είναι διάρκειας  από  10.000  έως  50.000  χρόνια. 

     Κατά  την  διάρκεια  των  ψυχρών  αλλά  και  των  θερμών  περιόδων,  το  κλίμα  δεν  ήταν  σταθερό  αλλά  χαρακτηριζόταν  από έντονες  κλιματικές  διακυμάνσεις,  οι  οποίες  είναι  γνωστές  ως  ΨΥΧΡΑ  ΚΑΙ  ΗΠΙΑ  γεγονότα.  Τα  ψυχρά  γεγονότα  ήταν διάρκειας  μερικών  αιώνων,  ενώ  τα  ήπια  μερικών  χιλιετιών.  Οι  επιστημονικές  κλιματολογικές  έρευνες  έχουν  δείξει,  ότι  τα τελευταία  135.000  χρόνια  το  κλίμα  στην  Ελλάδα  και  την  Ευρώπη,  έχει  επηρεασθεί  από  δύο  Μεσοπαγετώδεις  και  μία Παγετώδη  περίοδο,  καθώς  και  από  μία  σειρά  ήπιων  και  ψυχρών  γεγονότων.

      Η  τελευταία  Μεσοπαγετώδηις  περίοδος,  γνωστή  στην  Κλιματολογία  με  την  ονομασία  ΕΕΜΙΑΝ  ή  ΡΙΣΙΟΣ/ΒΟΥΡΜΙΟΣ  περίοδος,  άρχισε  πριν  από  135.000  χρόνια  και  τελείωσε  πριν  από  115.000  χρόνια.  Κατά  την  διάρκεια  αυτής της  περιόδου  η  μέση  ετήσια  θερμοκρασία  στην  Ευρώπη  ήταν  υψηλότερη  από  την  σημερινή  κατά  5  βαθμούς C.

     Η  τελευταία  Παγετώδης  περίοδος  διήρκεσε  από  τα  115.000  π.Χ.  μέχρι  το  8.000  π.Χ.  Ειδικά  από  το  75.000  μέχρι  το 13.000  π.Χ.  είχαμε  απότομες  και  έντονες  διακυμάνσεις,  που  χαρακτηρίζονταν  από  έντονα  ψυχρές  συνθήκες  (ψυχρά γεγονότα)  και  σχετικά  ήπιες  συνθήκες  (ήπια  γεγονότα).

    Τα  ψυχρά  γεγονότα  είναι  έξι,  γνωστά  στην  Κλιματολογία  με  την  ονομασία  HENRICH  (H1  έως  H6).  Έλαβαν  χώρα  το Η6  πριν  63.000  χρόνια,  το  Η5  πριν  43.000,  το  Η4  πριν  38.000,  το  Η3  πριν  23.000,  το  Η2  πριν  22.000  και  το  Η1  πριν από  14.000  χρόνια.  Κατά  την  διάρκεια  των  γεγονότων  αυτών  οι  μέσες  ετήσιες  θερμοκρασίες  στην  Ευρώπη  ήταν  περίπου 13  βαθμοί  Κελσίου  ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΕΣ  από  τις  σημερινές.  Πάνω  από  τον  Δούναβη  οι  κλιματικές  συνθήκες  ήταν  παρόμοιες με  αυτές  που  επικρατούν  σήμερα  στην  Σιβηρία,  όπου  η  μέση  θερμοκρασία  τον  χειμώνα  είναι  -20  βαθμοί  Κελσίου. Κατά  την  διάρκεια  των  ψυχρών  γεγονότων  στην  περιοχή  της  Ελλάδας  και  της  Ιταλίας  οι  κλιματικές  συνθήκες  ήταν  κρύες και  ξηρές,  όπως  επικρατούν  σήμερα  στην  Ουκρανία  (σημερινές  τιμές:  μέση  θερμοκρασία  τον  χειμώνα  στην  Ουκρανία  - 9  βαθμοί  Κελσίου -  μέση  θερμοκρασία  στην  Ελλάδα  τον  χειμώνα  + 5  βαθμοί  Κελσίου).

      Τα  ήπια  γεγονότα  είναι  συνολικά  22  και  εμφανίζονται  περίπου  κάθε  1.000  με  5.000  χρόνια.   

       Οι  δυσμενέστερες  συνθήκες  για  την  Ελλάδα  αλλά  και  σε  όλη  την  Ευρώπη  εμφανίζονται  κατά  το  μέγιστο  της τελευταίας  Παγετώδους  περιόδου  μεταξύ  22.000  π.Χ.  και  14.000  π.Χ.  με  πολύ  χαμηλές  θερμοκρασίες  και  ξηρασία. Βόρεια  του  Δούναβη οι  συνθήκες  ήταν  παρόμοιες  με  αυτές  που  επικρατούν  σήμερα  βόρεια  του  Αρκτικού  κύκλου  ΚΑΙ ΔΕΝ  ΥΠΗΡΧΕ  ΚΑΘΟΛΟΥ  ΒΛΑΣΤΗΣΗ.  

       Από  το  13.000  π.Χ.  μέχρι  το  8.000  π.Χ.  το  κλίμα  στην  Ελλάδα  άρχισε  να  βελτιώνεται  αρκετά  γρήγορα.  Στην διάρκεια  αυτήν  είχαμε  ένα  ήπιο  γεγονός  με  την  ονομασία  BOLLING,  μεταξύ  12.900  π.Χ.  και  10.900  π.Χ.  και  ένα  ψυχρό γεγονός,  γνωστό  ως   YOUNGER  DRYAS,  μεταξύ  10.900  π.Χ.  και  9.200  π.Χ.  Αυτά  τα  γεγονότα  επηρέασαν  ολόκληρη  την Ευρώπη  αλλά  και  την  Μέση  Ανατολή.

 ΟΛΟΚΑΙΝΟΣ  -  Η  ΠΑΡΟΥΣΑ  ΜΕΣΟΠΑΓΕΤΩΔΗΣ  ΠΕΡΙΟΔΟΣ

        Η  παρούσα  Μεσοπαγετώδης  περίοδος  είναι  γνωστή  ως  Ολόκαινος  και  άρχισε  το  8.000  π.Χ.  οπότε  και  εδραιώθηκαν οι  σημερινές  κλιματικές  συνθήκες.  Οι  κλιματικές  συνθήκες  έχουν  πλέον  σταθεροποιηθεί  και  δεν  υπάρχουν  οι  έντονες κλιματικές  διακυμάνσεις  μεταξύ  ήπιων  και  ψυχρών  γεγονότων  που  χαρακτηρίζουν  την  Παγετώδη  περίοδο. 

Αναπαράσταση ενός τυπικού οικισμού στην Ελλάδα του 5.000 π.Χ.‏

    
 Κατά  την  διάρκεια  της  Ολοκαίνου  στην  Ελλάδα  και  Ιταλία  έλαβαν  χώρα  5  
ψυχρά  και  ξηρά  γεγονότα  στις παρακάτω  χρονολογίες: 8.000  π.Χ.,  5.800  π.Χ.,  
4.000  π.Χ.,  2.200  π.Χ.  Το  τελευταίο  - και  σημαντικότερο  για  μας - ψυχρό γεγονός  της  ιστορίας  έλαβε  χώρα  τις  δεκαετίες  του  1.250  και  1240  π.Χ.  
Κατά  την  διάρκεια  αυτών  των  ψυχρών γεγονότων,  η  μέση  θερμοκρασία  και  τον  
χειμώνα  και  το  καλοκαίρι  ήταν  5  βαθμού  Κελσίου  χαμηλότερη  από  την σημερινή.  Επίσης  υπήρξαν  και  δύο  θερμά  και  υγρά  γεγονότα  από  τα  έτη  7.800  π.Χ.  μέχρι 
6.200.π.Χ.  και  από  τα  έτη 5.700  π.Χ.  μέχρι  4.500  π.Χ.

ΤΟ  ΚΛΙΜΑ  ΚΑΙ  Ο  ΑΝΘΡΩΠΟΣ 

      Η  εξελικτική  βιολογία  αποδέχεται  ότι  Ο  ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ  ΑΝΘΡΩΠΟΣ  (το  είδος  Homo  Sapiens) ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΣΘΗΚΕ  (ΠΩΣ;)  ΣΤΗΝ  ΓΗ  ΤΟ  100.000 Π.Χ.  Η  επικρατούσα  θεωρία  αποδέχεται ότι  αυτό  έγινε  στην  Αφρική.  Σύμφωνα  με  αυτή  την  ανθρωπολογική  θεωρία  ο  άνθρωπος πρωτοεγκαταστάθηκε   στον  ελλαδικό  χώρο  το  50.000  π.Χ.  

Α.  Το  κλίμα,  ο  άνθρωπος  του  Νεάντερταλ  και  η  Μέση  Παλαιολιθική περίοδος  στην  Ελλάδα   

   

Το ανθρώπινο είδος των Νεάντερταλ‏

Το  πρώτο  ανθρώπινο  είδος  (του  γένους  Homo)  που   άφησε  σημαντικά  αντικείμενα  της  παρουσίας  του  στον  ελλαδικό χώρο  είναι  ο  Νεαντερτάλειος  άνθρωπος.  Η  παλαιότερη  γνωστή  θέση  στην  Ελλάδα   (περί  το  100.000  π.Χ.)  είναι  στο φαράγγι  του  ποταμού  Λούρου  στην  Ήπειρο  (Ασπροχάλικο).   Άλλες  θέσεις  είναι  στο  σπήλαιο  Καλαμάκια  στην  Μάνη  (περί το  50.000  π.Χ.),  στο  σπήλαιο  Θεόπετρα  στην  Καλαμπάκα  (περί  το  60.000  π.Χ.)  και  το  σπήλαιο  Μααρά  στον  ποταμό Αγγίτη  στην  Δράμα.  Τις  ανθρώπινες  ομάδες  του  είδους  Homo  Neandertalensis  τις  αποτελούσαν  τροφοσυλλέκτες – κυνηγοί, οι  οποίοι  εγκαθίσταντο  σε  περιοχές  με  άφθονο  νερό  (ποτάμια  ή  λίμνες).  Στην  διάρκεια  αυτής  της  περιόδου  των Νεάντερταλ,  που  συμπίπτει  περίπου  με  την  Μέση  Παλαιολιθική  εποχή,  οι  περιβαλλοντολογικές  συνθήκες  στον  ελληνικό χώρο  
μεταβλήθηκαν  αρκετές  φορές  από  ήπιες  σε  ψυχρές  και  αντίστροφα.  Κάθε  μία  από  αυτές  τις  μεταβολές  κράτησε χίλια  έως  μερικές  χιλιάδες  χρόνια.  Στην  διάρκεια  των  ψυχρών  γεγονότων  ο  ελληνικός  χώρος  χαρακτηριζόταν  από περιβάλλον  στέπας  με  μέση  θερμοκρασία  τον  χειμώνα  - 9  βαθμούς  Κελσίου,  περίπου  σαν  την  σημερινή  Ουκρανία.  Στις στενές  κοιλάδες  
και  τα  φαράγγια,  όπου  η  υγρασία  ήταν  αυξημένη,  υπήρξε  ανάπτυξη  δασών  με  
ψυχρόβια  δένδρα  (πεύκα, έλατα,  βελανιδιές).  Τοπικά  και  χρονικά  οι  συνθήκες  μπορεί  να  ήταν  δυσμενέστερες,  όπως  συμπεραίνεται  από  τα  οστά Μαμούθ  που  βρέθηκαν  στην  Δράμα,  στο  σπήλαιο  Μααρά.  Κατά  την  διάρκεια  των  ήπιων  γεγονότων  η  έκταση  της  στέπας περιοριζόταν  προς  όφελος  των  δασών.        

Β.  Το  κλίμα,  ο  σημερινός  άνθρωπος   και  η  Ανώτερη  Παλαιολιθική  
περίοδος στην  Ελλάδα 

       Η  μεγάλη  ιστορική  επανάσταση  έγινε  το  50.000  π.Χ.  
Στην  Ελλάδα εμφανίζεται  για  πρώτη  φορά  ο  Σύγχρονος  Άνθρωπος,  του  οποίου  είμαστε απευθείας  απόγονοι.  Ανθρωπολογικά  αυτοί  οι  άνθρωποι  ανήκουν  στο είδος Homo  Sapiens – Sapiens (Άνθρωπος  ο διπλά   Έμφρων δύο  φορές  σοφός). Οι Νεαντερτάλιοι  άνθρωποι εξαφανίζονται.  

      Οι  συνθήκες  που  επικρατούσαν  στην  Ελλάδα  από  το  40.000  π.Χ.  μέχρι  το  10.000  π.Χ.  ήταν  οι δυσμενέστερες  σε  όλη  την  διάρκεια  της  Παγετώδους  περιόδου.   Η  εξελικτική  πίεση  και  επιλογή  που υπέστησαν  οι  πρόγονοί  μας,  για  να  δώσουν  τελικά  τον  τέλειο  Έλληνα  των  Μυκηναϊκών  και Κλασσικών  χρόνων  
ήταν  τρομερή  και  ανελέητη.   Ιδιαίτερα  από  το   22.000  π.Χ.  μέχρι  το  13.000  π.Χ. όλη  η   Ευρώπη,  πάνω  από  τον  Δούναβη  και  τις  Άλπεις,  είναι  σκεπασμένη   παντού  με  πάγους.  Ο σύγχρονος  άνθρωπος  μπορούσε  να  επιβιώσει  μόνο  στην  νότια  Γαλλία,  την  Ισπανία ,  την  Ιταλία  και  την Ελλάδα.  Εκεί  κατέφυγε  σε  στενές  κοιλάδες  και  φαράγγια,  όπου  οι  συνθήκες  ήταν  πιο  ήπιες.  Οι  περιοχές αυτές  ονομάσθηκαν  καταφύγια.

    Η  Ελλάδα  μέχρι  το  13.000  π.Χ.  χαρακτηριζόταν  από  ΠΛΗΡΗ ΑΠΟΥΣΙΑ  ΔΕΝΔΡΩΝ,  ΜΕ  ΤΟΠΙΟ ΠΟΛΥ  ΚΡΥΑΣ  ΣΤΕΠΑΣ.  Οι  κορυφές  
των  ελληνικών  βουνών,  πάνω  από  1.500  μέτρα  ήταν  μόνιμα καλυμμένες  από  
πάγους.  Στις  πεδιάδες  και  στα  παραθαλάσσια  μέρη  ο  χειμώνας  διαρκούσε  9  μήνες και  το  έδαφος  ήταν  καλυμμένο  με  χιόνι  5  μήνες.  Οι  πρόγονοί  μας,  ζώντας  σε  πολύ  δύσκολες συνθήκες,  κατέφυγαν  σε  στενές  κοιλάδες  και  φαράγγια  
όπου  το  κλίμα  ήταν  ηπιότερο   και   στα περάσματα  αυτά  παραμόνευαν  για  την  
τροφή  τους.  Από  εκεί  περνούσαν  τα  μεγάλα  θηράματα  (τάρανδοι, αγριοβούβαλοι,  άγρια  άλογα),  τα  οποία  αποτελούσαν  την  κύρια  τροφή  τους.  Η  πλήρης  απουσία δένδρων  δεν  τους  έδινε  την  ευκαιρία  να  χρησιμοποιήσουν  τους  καρπούς  των δένδρων  για  την  διατροφή τους. 

        Από  το  13.000  π.Χ.  μέχρι  το  9.000  π.Χ.  οι  κλιματικές  συνθήκες  αρχίζουν  σταδιακά  να  βελτιώνονται  και  η  διάρκεια  του  καλοκαιριού  να  γίνεται  πιο  μεγάλη.  Οι  πάγοι  αρχίζουν  να  λιώνουν,  η  στέπα μετατοπίζεται  προς  τα  βόρεια,  η  στάθμη  της  θάλασσας  ανεβαίνει  και  η  Αιγαία  χερσαία  λεκάνη βυθίζεται.  Τα  μεγάλα  θηράματα  μετακινούνται  προς  τον  βορρά,  τα  κύρια  κυνήγια  πλέον  αποτελούν  τα μικρά  θηράματα,  τα  δάση  κάνουν  την  εμφάνισή  τους  και  έτσι  ένα  τμήμα  
της  διατροφής  των  προγόνων μας  αποτελείται  από  καρπούς  δένδρων  όπως  φουντούκια,  βελανίδια,  κουκουνάρια.

       Από  το  9.000  π.Χ.  και  μετά  οι  κλιματικές  συνθήκες  γίνονται  παρόμοιες  με  τις  σημερινές.  Ειδικά από  το  9.000  π.Χ.  μέχρι  το  6.200  π.Χ.   ( Μεσολιθική  εποχή)  οι  κλιματικές  συνθήκες  στην  Ελλάδα γίνονται  πιο  θερμές  και  υγρές   από  σήμερα.  Έτσι  αναπτύχθηκαν  πυκνά  δάση  στην  Ελλάδα,  που έλαβαν  μεγάλη  έκταση.  Η  δημιουργία  των  πυκνών  δασών  προκάλεσε  ελάττωση  της  βλάστησης  προς βόσκηση  των  μικρών  ζώων.  Η  ελάττωση  των μικρών  θηραμάτων  εξανάγκασε  τους  προγόνους  μας  να μετακινηθούν  προς  τις  
ανοιχτές  πεδιάδες  με  ποτάμια  και  λίμνες  και  προς  την  παράκτια  ζώνη,  όπου 
άρχισε  να  συμπληρώνει  την  διατροφή  του  με  ψάρια  και  οστρακοειδή,  δηλαδή  
άρχισε  την  αλιεία  και την  ναυτιλία.  Τότε  ξύπνησε  στον  λαό  μας  το  πνεύμα  του  ΠΟΝΤΟΠΟΡΟΥ  ΟΔΥΣΣΕΑ.

      Από  το  6.200  π.Χ.   μέχρι  το  5.800  π.Χ.,  για  400  χρόνια,  το  κλίμα  χειροτέρεψε  πάλι,  τα  δάση ελαττώθηκαν  σημαντικά  και  τα  ελαιόδενδρα  εξαφανίσθηκαν  από  την  Ελλάδα.

  Από  το  5.800  π.Χ.  μέχρι  το  4.500  π.Χ.  το  κλίμα  στην  Ελλάδα  έγινε  θερμό  
και  υγρό.  Τότε σημειώνεται  στον  ελληνικό  χώρο  η  εμφάνιση  της  γεωργίας  και  η  αύξηση  των  νεολιθικών  οικισμών.

  Το  2.250  π.Χ.  έγινε  στην  ανατολική  Μεσόγειο  ένα  ψυχρό  και  ξηρό  γεγονός,  
που  στην  Μεσοποταμία προκάλεσε  την  παρακμή  της  Ακκαδικής  Αυτοκρατορίας.

     Το  σημαντικώτερο  κλιματικό  γεγονός  που  αφορά  τον  Ελληνικό  λαό  έγινε  το  1.250  π.Χ., κράτησε 20  χρόνια  και  είχε  την  καθολικότερη  επίδραση  στις  δραστηριότητες  του  ανθρώπου  στην  ανατολική Μεσόγειο.   Η  ψυχρή  και  ξερή  αυτή  εποχή  προκάλεσε  την  ΠΤΏΣΗ  ΤΟΥ  ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,  την  καταστροφή  της  
αυτοκρατορίας  των  Χετταίων,  και  τις  δύσκολες  χρονιές  που πέρασαν  οι  Αιγύπτιοι,  οι  Ασσύριοι  και  οι  Βαβυλώνιοι.  Τότε  εμφανίσθηκαν  οι  λαοί  της  θάλασσας,  που ήταν  ομάδες  ανθρώπων,  οι  οποίες  αναγκάσθηκαν  να  μεταναστεύσουν,  περιπλανώμενοι  στην  ανατολική Μεσόγειο  (Πελασγοί - Φιλισταίοι),  για  να  εξασφαλίσουν  τροφή.        

                                

  

Η  ΠΑΓΩΜΕΝΗ  ΕΙΚΟΣΑΕΤΙΑ  ΣΤΗΝ  ΕΛΛΑΔΑ  ΠΟΥ ΑΡΧΙΣΕ  ΤΟ  1.250  Π.Χ.

  Το  1.250  π.Χ.  -  όλοι  οι  κλιματολόγοι  συμφωνούν – ξεκίνησε  μία  παγωμένη  εικοσαετία  στην  κατοικήσιμη  νότια  Ευρώπη, η  οποία  προκάλεσε  μεγάλες  ιστορικές  αλλαγές.  Πολλοί  ιστορικοί,  μη  εξοικειωμένοι  με  την  επιστημονική  κλιματολογία, αδυνατούν  να  συνειδητοποιήσουν  την  καθοριστική  σημασία  
των  κλιματικών  αλλαγών  στις  ιστορικές  εξελίξεις.  Δεν μπορούν  να  καταλάβουν  πως ένα  «ψυχρό  γεγονός»μιάς  τυπικής  μεσοπαγετώδους  περιόδου,  σαν  αυτή  που διανύουμε σήμερα,  μπορεί  να  προκαλέσει  τέτοιες  βαθύτατες  αλλαγές  στην ανθρώπινη  κοινωνία  και  ιστορία.  Η  ανθρώπινη  άλλωστε κοινωνία  έχει  3.250  χρόνια να  αντιμετωπίσει  ένα  τέτοιο«ψυχρό»  κλιματικό  γεγονός  και  η  συλλογική  μνήμη  
του ανθρώπινου  είδους  δεν  είναι  ιδιαίτερα  ισχυρή.

         Έτσι,  για  να  μας  γίνει  πιο  ζωντανά  αντιληπτό  και  ανεξίτηλα  έντονο,  ακόμη  
και  στις  στοιχειώδεις  νοημοσύνες,  ας δώσουμε  ένα  χαρακτηριστικό  παράδειγμα, 
 με  απλό  τρόπο,  πως  θα  ήταν  και  τι  συνέπειες  θα  υπήρχαν,  αν  άρχιζε  φέτος στην  
Ελλάδα  ΕΝΑ  «ΨΥΧΡΟ»  ΚΛΙΜΑΤΙΚΟ  ΓΕΓΟΝΟΣ. 

   «ΣΤΗΝ  ΑΘΗΝΑ  ΚΑΙ  ΤΗΝ  ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ  ΤΟΥ  2.015  μ.Χ.  ο  ερχόμενος  
Σεπτέμβριος  του  2.015  μ.Χ.  μπαίνει εξαιρετικά  κρύος.  Η  θερμοκρασία  την  
νύχτα  πέφτει  κάτω  του  μηδενός.  Τον  Οκτώβριο  αρχίζει  να  χιονίζει  συνεχώς μέσα  στηνΑΘΗΝΑ  ΚΑΙ  ΤΗΝ  ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ.  Χιονίζει  μέχρι  τον  Μάρτιο,  
χωρίς  διακοπή  καιτο  χιόνι  μέσα  στην Αθήνα  και  την  Θεσσαλονίκη  φθάνει  
σχεδόν  τα  2  μέτρα.  Έχουμε  για  τους  3  χειμωνιάτικους  μήνες  ολικό  παγετό.  Ο βαρύς  χειμώνας  κρατάει  μέχρι  τον  Μάιο  του  2.016.  Το  καλοκαίρι  του  2.016  
είναι  εξαιρετικά  ψυχρό.  Τα  οπωροφόρα δέντρα, οι  ελιές,  τα  αμπέλια  καταστρέφονται  όλα.  Τα  δημητριακά  δίνουν  ελάχιστη  
παραγωγή,  τα  ζώα  ψοφούν  όλα από  το  κρύο.  Ο  ίδιος  καιρός  συνεχίζεται  για  
μια  δεκαετία  ή  εικοσαετία.  Ο  πολιτισμός  καταστρέφεται.  Ο  πληθυσμός 
μειώνεται  κατά  50%.  Όσοι  επιζούν,  μετά  από  ορισμένα  χρόνια,  αποφασίζουν  να μεταναστεύσουν,  κακήν  κακώς,  στον νότο  σε  ζεστές  χώρες  (=  οι  περιπλανώμενοι  στο  πέλαγος  =  οι  πελασγοί  =  οι  πελαισάτι  =  οι  φιλισταίοι)». 

ΑΥΤΟ  ΕΓΙΝΕ  ΤΙΣ  ΠΑΓΩΜΕΝΕΣ  ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ  ΤΟΥ  1.250  ΚΑΙ  ΤΟΥ  
1.240  Π.Χ.

ΓΙ’ΑΥΤΟ  ΚΑΤΕΡΡΕΥΣΕ  Ο  ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ  ΚΟΣΜΟΣ. 

       

 ΟΙ ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ (ΑΧΑΙΟΙ - ΦΙΛΙΣΤΑΙΟΙ)‏

Σε  ένα  από  τα  κείμενα  των  αιγυπτιακών  αρχείων  διαβάζουμε:  «Τα  νησιά  στην  μέση  της  μεγάλης  πράσινης  θάλασσας, (έτσι  αναφέρουν  οι  Αιγύπτιοι  το  Αιγαίο),  
είναι  ανάστατα,  σε  αναταραχή.  ΕΔΙΩΞΑΝ  ΟΛΟΥΣ  ΤΟΥΣ  ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΤΟΥΣ.  Κανείς  δεν  
μπορεί  να  τους  αντισταθεί.  Αυτοί  προχωρούν  εναντίον  της  Αιγύπτου  με  τις  καρδιέςτους  στηριγμένες στα  όπλα  τους.».  N.K. Sandars,  Οι  λαοί  της  θάλασσας  (1978).  
Οι  λαοί  αυτοί  ήταν  Έλληνες  Αχαιοί.  Κανένας  άλλος  λαός την  εποχή  εκείνη,  πλην  των  χαλκοθώρακων  Αχαιών,  δεν  διέθετε  τόσα  πλοία  και  ιδιαίτερη  ναυτοσύνη  για  υπερπόντια ταξίδια  και  ναυτικές  επιχειρήσεις.  

     Στην  πανάρχαια  ελληνική  πόλη  ΕΥΑΓΟΡΙΤΙΔΑ  (Ουγκαρίτ),  στην  συριακή  ακτή  απέναντι  από  την  Κύπρο,  έχει  διασωθεί μία  απαντητική  επιστολή  του  βασιλιά  της  Ουγκαρίτ  προς  τον  σύμμαχό  του,  βασιλιά  της  Αλασίας,  δηλαδή  της  Κύπρου: 
«Πατέρα,  ήρθαν  τα  εχθρικά  πλοία  και  έκαψαν  τις  πόλεις.  Η  χώρα  μου  καταστράφηκε  από  τα  επτά  πλοία  του  εχθρού».     

       Γνωρίζουμε  ότι  η  εμφάνιση  των  λαών  της  θάλασσας  (Denyen  ή  Danuna  =  Δαναοί,  Peleset = Φιλισταίοι,  Meshivesh = κάτοικοι  της  Μέσης =  Μεσσηνίας,  Luka = Λύκιοι,  Shkrsh = Σικελοί)  συμβαίνει  ταυτόχρονα  με  μία  δραματική  μείωση  του πληθυσμού  των  
αχαϊκών  βασιλείων.  Το  μυκηναϊκό  εμπόριο  και  η  οικονομία  υφίσταται  πλήρη  
αποδυνάμωση.  Τα  αχαϊκά βασίλεια  μετά  την  οικονομική  και  κοινωνική  καταστροφή που  επέφερε  το  «ψυχρό  κλιματικό  γεγονός»  παραλύουν  πλήρως. Οι  Μυκηναίοι  
μεταξύ  του  1.250   και  1.220  π.Χ.  υπόκεινται  σε  ένα  γενικό  αποκλεισμό  στην  
Ανατολική  Μεσόγειο. Διασώθηκε  ένα  κείμενο  των  Χετταίων  της  περιόδου  εκείνης. 

Ο  βασιλιάς  των  Χετταίων  Τανταλίγια  Δ’  (Τάνταλος,  1.250 – 1.220  π.Χ.),  συμμαχεί  με  τον  βασιλιά  ενός  δυτικοσημιτικού  λαού,  σβήνει  από  τον  κατάλογο  των  συμμάχων  του  την  χώρα των  Αχαιών  (Αχχιάβα),  και  προτρέπει  τον  σύμμαχό  του  βασιλιά: «Ούτε  ένα  πλοίο  από  την  χώρα  των  Αχαιών  δεν πρέπει  να  ταξιδέψει  προς  την  Ασσουρία».  Ταυτόχρονα  προχωρεί  σε  στρατιωτικές  ενέργειες  στα  δυτικά  Μικρασιατικά παράλια.  Ύστερα  από  δύο  εκστρατείες,  το  1.230  π.Χ.,  
καταβάλει  την  ομοσπονδία  της  Ασίας  (Ασσούβα,  από  την  Λυκία έως  την  Τρωάδα), η  οποία  ήταν  υπό  αχαϊκή  επιρροή  και  για  ένα  διάστημα,  ακόμη  και  η  καθαρά  
αχαϊκή  Μίλητος (Μιλλαβάντα),θα  περιέλθει  υπό  την  εξουσία  του.  Αυτό  αποδεικνύει  την  αδυναμία  που  προκάλεσαν  οι  κλιματικές  αλλαγές στους  Μυκηναίους.  

     Ο  Όμηρος  αναφέρει  ότι  ο  βασιλιάς  Νέστορας  της  Πύλου  πήρε  6.500  στρατιώτες  στην  Τροία  και  άφησε  φεύγοντας στους  γυιούς  του,  άλλους  τόσους  μάχιμους.  Άρα  το  βασίλειο  της  Πύλου  είχε  το  1.300  π.Χ.  πάνω  από  13.000  στρατιώτες. Οι  
πινακίδες  με  γραμμική  γραφή  Β  αναφέρουν  ότι  το  1.200  π.Χ.,  σε  100  χρόνια  δηλαδή  μετά  από  τον  Τρωϊκό  πόλεμο, οι  μάχιμοι  άνδρες  στην  Πύλο,  ήταν  4.000,  είχαμε  δηλαδή  μείωση  του  πληθυσμού  πάνω  από  70%.  Το  εύρημα  αυτό διαπιστώνεται  
και  από  τις  ανασκαφές.

         Οι  ανασκαφές  δείχνουν  μεγάλη  μείωση  του  πληθυσμού  της  Αχαϊκής  Ελλάδας  στα  τέλη  του  13^ου  και  κατά  την διάρκεια  του  12^ου  αιώνα  π.Χ.  Ιδίως  η  Μεσσηνία  και  η  Λακωνία  ερημώθηκαν  για  δύο  αιώνες.  Ντέσμπορω,  «Οι Τελευταίοι  Μυκηναίοι». Ο  Ντέσμπορω  δίνει  και  τα  εξής  στοιχεία  για  την  μείωση  του  αριθμού  των  
γνωστών  κατοικημένων τοποθεσιών  στο  διάστημα  μεταξύ  13ου  και  12ου  αιώνα  π.Χ.  Στην  Πύλο  οι  οικισμοί  (πόλεις  και  χωριά)  μειώθηκαν  από 150  σε  14  (!),  στην  
Λακωνία  από  30  σε  7,  στην  Αργολίδα  από  44  σε  14,  στην  Αττική  από  24  σε  12,  στην  Βοιωτία  από 27  σε  3.

      «ΤΌΤΕ  ΣΥΝΕΒΗ  ΑΦΟΡΙΑ.  Άρχισαν  να  καταστρέφονται  όλοι  οι  καρποί  της  γης  και  οι  άνθρωποι  πέθαιναν  από  την πείνα».  Παυσανίας,  Αρκαδικά  42,  1-4.       

           Οι  πληθυσμοί  των  νησιών  του  Αιγαίου  και  της  ηπειρωτικής  Ελλάδος  
μαστίζονται  από  φτώχεια.  Οι  αντιθέσεις  και  οι συγκρούσεις  φουντώνουν  και  οι  μετακινήσεις  εντείνονται.  Ένα  μεταναστευτικό  κύμα  εκδηλώνεται  προς  τις  ζεστές  
χώρες της  ανατολικής  Μεσογείου.  Ακριβώς  τότε  εμφανίζονται  «οι  λαοί  της  
θάλασσας».  Φτωχοί,  πεινασμένοι  και  εξαθλιωμένοι Αχαιοί  μαζί  με  ομάδες  άλλων  
λαών  της  Μικράς  Ασίας,  της  Ιταλίας.  της  Σικελίας  και  της  Σαρδηνίας,  όλοι  
χτυπημένοι  από το  «ψυχρό  κλιματικό  γεγονός»,  βρίσκουν  την  ευκαιρία  για  
εγκατάσταση  σε  πιο  θερμές  χώρες  και  μετακινούνται  ανατολικά. Οι  μεταναστεύσεις  λαών  αυτών  του  1.200  π.Χ.  μοιάζουν  με  τις  Σταυροφορίες  των  νεώτερων  χρόνων,  μόνο  που  οι τελευταίες  έγιναν,  υποτίθεται,  για  άλλους  λόγους.  
Στην  περιοχή  του  όρους  Αμανού  οι  Χετταίοι  νικήθηκαν  και  οι  λαοί   της θάλασσας καταλαμβάνουν  όλη  την  Συροπαλαιστίνη,  προχωρώντας  προς  την  Αίγυπτο.  
Το  πρώτο  κύμα  των  ανοργάνωτων μετακινήσεων  των  Αχαιών,  διαλύεται  από  τον  
γιό  και  διάδοχο  του  μεγάλου  Ραμσή  Β’,  τον  Φαραώ  Μενεφθά  της Αιγύπτου  το  
1.219  π.Χ. (ανίκανος  Φαραώ,  στην  βασιλεία  του  υποτίθεται  ότι  έγινε  η  έξοδος  των  εβραίων  
του  Μωϋσή).  Το δεύτερο  κύμα  συντρίβεται  στα  σύνορα  της  Αιγύπτου  από  τον  
Ραμσή  Γ’  το  1.191  π.Χ.  Η  ίδια  η  Αίγυπτος  υποφέρει  από ξηρασία  και  πείνα.  Η  
μεγαλύτερη  δύναμη  της  εποχής,  η  Αίγυπτος,  με  δυσκολία  κατορθώνει  να  αποκρούσει  την  επέλαση αυτών  των  λαών,  που  σημειωτέον  διέθεταν  ένα  ισχυρό  στόλο.  Η  
Αίγυπτος  βγαίνει  εξασθενημένη  από  τον  πολεμικό  αγώνα και  την  ξηρασία.  Από  την  άλλη  μεριά  τα  μυκηναϊκά  βασίλεια  βρίσκονται  πλέον  σε  πολιτική  και  οικονομική  αποσύνθεση. Οι  Δωριείς  με  τους  Ηρακλείδες  δράττονται  της  ευκαιρίας  και  
κατακτούν  αμέσως,  χωρίς  βλάβες  και  απώλειες,  τα  μεγάλα αχαϊκά  βασίλεια.  Μέσα  σε  μια  γενιά  επιβάλλονται  σε  όλη  σχεδόν  την  Ελλάδα.  Ο  αποσαθρωμένος  Αχαϊκός  κόσμος περιορίζεται  στην  σημερινή  Αχαΐα  ή  παίρνει  τον  δρόμο  της  προσφυγιάς  
προς  την  ανατολή.         

           Όταν  στην  Αθήνα  βασίλευε  ο  Κόδρος,  το  1.100  π.Χ. περίπου,  συνέβη  μεγάλη  αφορία  στην  Πελοπόννησο (ΩΓΥΓΊΑ,  τόμος  Δ’  σελ.  291), ώστε  δεν  μπορούσαν  να  ζήσουν  εκεί  πλέον  οι  Πελοποννήσιοι.  Αποφάσισαν  να καταλάβουν  την  Αττική,  αλλά  δεν  κατόρθωσαν  τελικά  να  την  κυριεύσουν. 

           Οι  αρχαιολογικές  έρευνεςέχουν  αποδείξει  ότι,  μετά  την  οριστική   καταστροφή του  μυκηναϊκού  κόσμου  γύρω  στο 1.100  π.Χ.  σημειώθηκε  μία  μεγάλη  αύξηση  του  πληθυσμού  στις  ζεστές  χώρες  της  νοτιοανατολικής  Μεσογείου.  Οι μετακινήσεις  των πληθυσμών,  οι  εμφύλιοι  πόλεμοι,  οι  αναταραχές,  οι  πειρατείες,  η  πείνα  και  οι  
λοιμώδεις  νόσοι εξακολουθούν  να  καταθλίβουν  την  Ελλάδα  και  να  την  βυθίζουν  
στο  χάος,  μέχρι  τα  χρόνια  του  Ιφίτου  το  800  π.Χ.

         «Έτσι  ήλθε  στον  Ίφιτο  η  ιδέα  να  ζητήσει  από  τον  εν  Δελφοίς  Θεό  λύση  για  τις  συμφορές.  ΚΑΙ  ΟΙ  ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΡΟΣΤΑΧΘΗΚΑΝ  ΑΠΟ  ΤΗΝ  ΠΥΘΙΑ  ΝΑ  
ΑΝΑΝΕΩΣΟΥΝ  ΤΟΥΣ  ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ  ΑΓΩΝΕΣ»  Παυσανίας  V,  4, 5-6.  

Βιβλιογραφία:

 Εγκυκλοπαίδιες  Πυρσού,  Ηλίου,  Δομή.

 Ιστορία  του  Ελληνικού  Έθνους  Εκδοτική  Αθηνών

  Hooper,  Οι  πρώτοι  Έλληνες  Εκδόσεις  Καρδαμίτσα

  Ντέμπορω,  Οι  τελευταίοι  Μυκηναίοι

 Σάνταρς,  Οι  λαοί  της  θάλασσας 

 Πολυγιαννάκη  Ε.  Σάλπιγγες  πολέμου  σε  γραμμική  Β’

    

Ζ.  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ