Τρίτη 26 Ιουλίου 2011

Προμηθέας και Αθηνά


                     
 του Νίκου Λυγερού



Σκηνή 1
Προμηθέας και Αθηνά
Προμηθέας: Αθηνά! Χρόνος. Ο πατέρας σου διέπραξε ένα έγκλημα!
Αθηνά: Τώρα παίρνεις το δικαίωμα να κρίνεις τον θεό των θεών; Χρόνος. Όποιος και να ‘σαι Τίτανε κανένας δεν σου το έδωσε.
Προμηθέας: Είμαι εκείνος που ξέρει κι είναι η αδικία του πατέρα σου που μ’ έδωσε αυτό το δικαίωμα.
Αθηνά: Ξέρεις μόνο ότι δημιουργούν οι θεοί. Η γνώση σου δεν είναι εξουσία.
Προμηθέας: Το ξέρω! Κι είναι η αιτία της παρουσίας μου.
Αθηνά: Αναγνωρίζω τη δύναμη της σκέψης σου. Χρόνος. Λοιπόν, ποιο έγκλημα διέπραξε κατά την άποψή σου;
Προμηθέας: Ο Δίας στέρησε από την ανθρωπότητα το δώρο της φωτιάς.
Αθηνά: Η ανθρωπότητα, η ανθρωπότητα, μόνο αυτήν τη λέξη έχεις στο στόμα σου.
Προμηθέας: Για όλες τις άλλες, η σιωπή φτάνει. Σιωπή.
Αθηνά: Δεν δίδαξες τους ανθρώπους όλες τις τέχνες και τις επιστήμες που σου παρέδωσε τα μαθηματικά, την αστρονομία, τη ναυτιλία, την αρχιτεκτονική και την ιατρική;
Προμηθέας: Όλα αυτά δεν είναι τίποτα δίχως τη φωτιά! Χρόνος. Δίχως τη φωτιά, η ύπαρξη τους δεν θα ήταν ζωή.
Αθηνά: Προμηθέα, τι σημασία έχει η ζωή των ανθρώπων για σένα; Είσαι ο σοφότερος των 7 Τιτάνων, τότε για ποιο λόγο να τους βοηθήσεις;
Προμηθέας: Είμαι υπεύθυνος όλων απέναντι σε όλα!
Αθηνά: Τότε θα είσαι ένοχος για όλα απέναντι σε όλους! Χρόνος. Η μεγαλοψυχία σου θα σε καταστρέψει!
Προμηθέας: Το είδα στο μέλλον.
Αθηνά: Τότε γιατί να θυσιάσεις τη νοημοσύνη σου γι αυτούς;
Προμηθέας: Η νοημοσύνη είναι η πάλη της ανάγκης εναντίον της τύχης.
Αθηνά: Ποιά τύχη; Οι άνθρωποι είναι το δημιούργημα του Δία!
Προμηθέας: Κι η αλήθεια να ήταν δεν θ άλλαζε τίποτα. Χρόνος. Οι άνθρωποι δεν έχουν καμιά ανάγκη τον Δία. Δεν επιθυμούν τίποτα άλλο παρά να ζήσουν. Ο Δίας είναι που έχει ανάγκη τους ανθρώπους. Σιωπή. Τι αξίζει ένας θεός δίχως ανθρώπους;
Αθηνά: Μια μεγαλοφυΐα. Χρόνος. Με την οργή σου ξεχνάς ότι είμαι θεά;
Προμηθέας: Δεν ξεχνώ τίποτα, Αθηνά! Και θυμάμαι τη γέννησή σου.
Αθηνά: Αυτό δεν σου δίνει κανένα δικαίωμα!
Προμηθέας: Κι όμως μέσα στο βλέμμα μου παραμένεις μία αιώνια κόρη. Χρόνος. Γεννήθηκα με τον χρόνο.
Αθηνά: Και θα πεθάνεις μ αυτόν!
Προμηθέας: Κάθε δημιουργία θέλει και μια θυσία. Είναι το πεπρωμένο των δημιουργών.
Αθηνά: Τι περιμένεις από μένα, Προμηθέα;
Προμηθέας: Να μ’ αφήσεις ν’ ανεβώ κρυφά στον Όλυμπο.
Αθηνά: Η τόλμη σου δεν έχει όρια!
Προμηθέας: Η τόλμη μου δεν είναι τίποτα δίπλα στη δυστυχία των ανθρώπων.
Αθηνά: Μα ζεις μόνο γι αυτούς; [Χρόνος] Δεν βλέπεις πως είναι εφήμεροι;
Προμηθέας: Όντως η ανθρωπότητα είναι ο μοναδικός λόγος της ζωής μου. Κι επειδή είναι εφήμεροι νιώθω την ανάγκη να την προστατέψω.
Αθηνά: Κι εγώ τι θ’ απογίνω;
Προμηθέας: Τι είδους προστασία μία θεά σαν εσένα θα είχε ανάγκη;
Αθηνά: Την προστασία που αναζητά κάθε γυναίκα από έναν άντρα. Σιωπή. Μήπως έχασες την προνοητικότητά σου;
Προμηθέας: Πώς η σκέψη μου θα μπορούσε να επιτρέψει ένα τέτοιο αίσθημα;
Αθηνά: Κι όμως η δικιά μου η σκέψη το μπόρεσε!
Προμηθέας: Η νοημοσύνη είναι ένα πάθος κι η ανθρωπότητα το αντικείμενό της.
Αθηνά: Μόνο που αυτό το πάθος είναι βάσανο.
Προμηθέας: Τότε θα είναι η απόδειξη της ύπαρξής μου!
Αθηνά: Μα Προμηθέα πρόκειται για τη ζωή. Χρόνος.Σου προτείνω την αθάνατη ζωή.
Προμηθέας: Δίχως την ανθρωπότητα, η ζωή μου δεν θα είχε νόημα. Ποια είναι η αξία της αθανασίας, αν είναι να ζήσεις μες στο μηδέν;
Αθηνά: Είσαι ανθρώπινος, πολύ ανθρώπινος!
Προμηθέας: Δεν είναι τον άνθρωπο που πρέπει να κάνουμε θεό μα ο θεός να γίνει ανθρώπινος.
Αθηνά: Κάθε σου λέξη και μια δυστυχία για σένα. Θα υποφέρεις για κάθε μία.
Προμηθέας: Είμαι πρόθυμος να υποφέρω για κάθε άνθρωπο.
Αθηνά: Το ξέρω [Σιωπή] Μα ποιος άλλος θα το μάθει;
Προμηθέας: Δεν έχει σημασία. Σιωπή. Θα με βοηθήσεις ν’ ανεβώ κρυφά στον Όλυμπο;
Αθηνά: Θα το κάνω για την αγάπη.
Προμηθέας: Την αγάπη της ανθρωπότητας;
Αθηνά: Όχι, θα το κάνω για κείνον που αγαπά την ανθρωπότητα!

Σκηνή 2
Ανθρωπότητα
Το χάος
εσύ ο πρώτος
το τρόμαξες
με φως.
Το χάος θέλησε
να σε κατασπαράξει
αλλά εσύ
ακόμα και πληγωμένος
το φώτισες
και χάθηκε
στο μηδέν.
Κάποτε στις Κυκλάδες
το φως έγινε μάρμαρο
και το μάρμαρο άγαλμα
μα τούτο δεν τόλμησε
να κατακτήσει τον κόσμο
είχε διπλωμένα τα χέρια
σαν φυλακισμένο φως
σημάδι του πεπρωμένου σου.

Πόσοι ξέρουν ότι η θάλασσα είναι φωτεινή
από τότε που ναυάγησε ο ήλιος
βλέποντας τα βάσανά σου
κι ότι η γεύση της αρμύρας
που αφήνει η θάλασσα στα χείλη
είναι κομμάτια ήλιου;

Ένας ήσουν
μόνο ένας
στην αρχή.
Κι είχες μια σπίθα
μέσα στην πυγμή
τη φωτιά,
το κομμάτι της ημέρας στη νύχτα.

Ήταν μεγάλο το δώρο, ήταν πικρό το βάσανο.
Ο δεσμός σου με την ανθρωπότητα
τα δεσμά σου.
Κι εσύ ο πρώτος ένιωσες
το βάρος του φωτός.

Ο υπεράνθρωπος,
ο φωτοπλάστης,
ο ανθρώπινος δημιουργός
έγινες σκλάβος
της ανθρωπότητας.

Τους έδωσες να πιουν το φως
κι άλλαξες την ύπαρξη των ανθρώπων
τους χάρισες τη ζωή.
Μα ποιος την ήθελε
ποιος είδε τη θυσία σου
ποιος την κατάλαβε;

Ο μύθος σου,
ακρόπολη της νοημοσύνης,
είναι μια σύνθεση
που λίγοι μπορούν ν ακούσουν
μια μουσική της σιωπής.

Ίκαρος
στον πέτρινο ουρανό δεμένος
δαίδαλος
στον λαβύρινθο της σκέψης κλεισμένος.
Το δαδί σου, θεϊκή πυγμή
και πληγή δοξαστική,
το κορμί σου θεϊκή μορφή
και πληγή ανθρώπινη.

Η εκδίκηση της λήθης.

Οι άνθρωποι ξέχασαν το φως σου
και βρήκαν μόνο τη φωτιά.
Ξέχασαν ότι το φως
είναι το μάρμαρο του ήλιου.

Οι άνθρωποι έκαψαν το φως.
Πάνω στην άμμο τη λευκή
έχυσαν τον πόνο
και μια μοναδική στιγμή
έσπασε τον χρόνο.

Ακρωτηριάζοντας το άτομο
πλήγωσαν την ανθρωπότητα
κι η σκέψη της
ο θεός
θέλησε ν’ αυτοκτονήσει
βλέποντας τον ουρανό
να δαγκώνει τη γη.

Η λάμψη της έκρηξης
έδειξε το σκοτάδι,
τον δρόμο του Άδη.

Τότε ακούστηκε η πρώτη κραυγή
των νεκρών
της φωτιάς τα θύματα,
τα ουράνια στίγματα.

Τότε άρχισε η πρώτη πάλη
με το μαύρο ατσάλι.

Ο θρήνος της ειρήνης.

Η απειλή της σκιάς
απλώθηκε
πάνω στις ψυχές
κι έκλεισε
τα βλέφαρα
της αθωότητας.

Το φως που μας χάρισες
με τη θυσία σου
ήταν μοναδικό
και το χάσαμε.

Η φωτιά για να ζήσει
θέλει νεκρούς πολλούς.
Πρέπει να σβήσει
για να ξαναδούμε το φως
το φως σου, Προμηθέα!

Στον τόπο των χαμένων ονείρων
δεν υπάρχουν πια κυπαρίσσια
ευκάλυπτοι και πεύκα
παρά μόνο ποτάμια λύπης
και παραπονεμένα λόγια.

Όμως ανάμεσα στα ερείπια του κόσμου
λάμπουν οι σπασμένες ομορφιές.

Στα καλντερίμια της ζωής
στα πέτρινα κύματα
έπεσαν
τ’ άπιαστα βήματα
μιας αρχαίας ψυχής.

Μια χούφτα φωτός
πάνω στο σώμα
έγινε
της ελευθερίας το πέλαγος,
της ανάγκης το χρώμα.

Δεν υπάρχει φωτιά μονάχα φως.
Ήπιες όλα τα δάκρυα του κόσμου
και με την πληγή σου
έπλασες τη θάλασσα
τη γη μας.

Κι ύστερα
μετά τον θάνατο
της αιωνιότητας
και την ανάσταση
της ημέρας
πριν το κόψει σε μιαν αρχαία αγορά
κάποιο χέρι
μια Κυριακή,
σαν πασχαλιά
θα ξανανθίσει
ο κόσμος.

Σκηνή 3
Προμηθέας και Αθηνά
Αθηνά: Ήταν λοιπόν ο έσχατος σου στόχος να παραμείνεις δεμένος πάνω σ’ αυτόν τον βράχο, ξεχασμένος από όλους;
Προμηθέας: Αν προσπαθείς να μ’ ανακουφίσεις με τούτα τα λόγια μάθε πως το κορμί μου συνήθισε τα νύχια του γύπα.
Αθηνά: Ακόμα και πληγωμένος με δεσμά, το πνεύμα σου είναι πάντα αυθάδες.
Προμηθέας: Είναι την υποταγή στους θεούς που θεωρείς αρμόζουσα; Χρόνος. Τα δεσμά δεν μπορούν να εμποδίσουν την ελευθερία του πνεύματος.
Αθηνά: Κι όμως κατάφεραν να εξαναγκάσουν τη ζωή σου στα βάσανα της σιωπής.
Προμηθέας: Η ζωή μου είναι το μέτρο του χρόνου και το έργο μου, η ζωή των ανθρώπων.
Αθηνά: Πρέπει να σβηστεί αυτή η υπερβολή που ‘ναι χειρότερη κι από την πυρκαγιά: δεν είσαι τίποτα για τον χρόνο, είσαι όλα για τους ανθρώπους μόνο που δεν το ξέρουν. Το έργο σου δεν είναι παρά ένα κερί που καίει μες το μηδέν.
Προμηθέας: Η δημιουργία των θεών δεν είναι η μεγαλύτερη υπερβολή. Χρόνος. Δεν είναι τίποτα για τους ανθρώπους μα εκείνοι δεν το ξέρουν. Η δύναμη των θεών προέρχεται από τους ανθρώπους, η αδυναμία των ανθρώπων προέρχεται από τους θεούς.
Αθηνά: Κάθε λόγος σου είναι μια καταδίκη! Σιωπή. Σε ικετεύω, σώπασε Προμηθέα.
Προμηθέας: Όσο θα ζει η γλώσσα μου, θα εκφράζει τη σκέψη του φωτός!
Αθηνά: Σκέψου όμως και τις γλώσσες των μαθητών σου που θα κόψουν οι άνθρωποι για να μην ακούσουν πια το φως!
Προμηθέας: Άλλη σκέψη δεν υπάρχει στο πνεύμα μου! Τους σκέφτομαι και γι’ αυτό μιλώ έτσι. Διότι είμαι υπεύθυνος.
Αθηνά: Οι θνητοί σαν τους θεούς αγαπούν την εξουσία.
Προμηθέας: Οι θνητοί στην υπηρεσία των θεών. Φοβάσαι μήπως οι μαθητές ξεπεράσουν τους δασκάλους;
Αθηνά: Σώπα, σώπα, σε ικετεύω. Μη με τυραννάς κι εσύ.
Προμηθέας: Τι έπαθες Αθηνά; Χρόνος. Ποιος τόλμησε να σε πληγώσει;
Αθηνά: Ο Ολύμπιος με κατηγόρησε ως ερωμένη σου.
Προμηθέας: Ο Δίας, ο ίδιος ο πατέρας σου!
Αθηνά: Ναι, ναι.
Προμηθέας: Έτσι η εκδίκηση δεν του έφτανε του χρειαζόταν και η δικαιολογία.
Αθηνά: Τον ενοχλούσε να ομολογήσει την εκδίκηση του και διέδωσε τη φήμη ότι σ’ άφησα ν’ ανεβείς κρυφά στον Όλυμπο εξαιτίας μιας μυστικής ερωτικής σχέσης.
Προμηθέας: Πώς τόλμησε;
Αθηνά: Δεν έχει σημασία. Οι άλλοι θεοί τον πίστεψαν.
Προμηθέας: Αυτό δεν πρέπει να σε πειράζει. Η συκοφαντία δεν μπορεί να σ’ αγγίξει. Είσαι τόσο αγνή Αθηνά.
Αθηνά: Εσύ είσαι αγνός, Προμηθέα. Σιωπή. Στην γέννησή μου, ήσουν το πρώτο ανθρώπινο ον που μπόρεσα να δω. Σιωπή. Προμηθέα, είσαι ο πρώτος άνθρωπος.
Προμηθέας: Αθηνά είσαι η μοναδική θεά με την οποία μπόρεσα να θαυμάσω τη δημιουργία της.
Αθηνά: Τα δεσμά του παρελθόντος κι ας είναι μοναδικά, δεν είναι τίποτα δίπλα στον γόρδιο δεσμό του μέλλοντος. Σιωπή. Διότι το μέλλον, το γνωρίζω κι εσύ το καταλαβαίνεις, έτσι δεν είναι;
Προμηθέας: Είναι η αλήθεια, τα πεπρωμένα μας είναι δεμένα με το μέλλον.
Αθηνά: Τότε άφησέ με να σ’ αγαπήσω στο παρόν.
Προμηθέας: Πώς θα μπορούσες ν αγαπήσεις τη μοναξιά του βράχου;
Αθηνά: Κάθε σημάδι πάνω σ’ αυτό το βράχο είναι ένα σύμβολο του μύθου της νοημοσύνης. Σιωπή. Του μύθου σου Προμηθέα. Χρόνος. Πώς θα μπορούσε η θεά της σοφίας να μη σ’ αγαπήσει;
Προμηθέας: Τότε ξέρεις τον κίνδυνο που περιέχει αυτός ο μύθος.
Αθηνά: Είναι η αλήθεια ότι η καθολικότητα της μεγαλοφυΐας σου φοβίζει τον θεό των θεών. Χρόνος. Είναι η αιτία του βδελυρού μαρτυρίου σου.
Προμηθέας: Δεν είναι τόσο το ον μου που φοβάται παρά το έργο μου και την επίδρασή του στην ανθρωπότητα. Σιωπή. Όμως το έργο δημιουργεί το ον κι όχι το αντίθετο. Ποια άραγε γυναίκα θα μπορούσε ν’ αγαπήσει έναν άνθρωπο που μπορεί ν’ αγαπήσει μόνο την ανθρωπότητα;
Αθηνά: Γυναίκα καμιά έχεις δίκιο. Χρόνος. Μόνο μια θεά θα μπορούσε.
Προμηθέας: Όμως ποια θεά θα καταλάβαινε τη θυσία μου;
Αθηνά: Θεά γεννημένη μες στη σκέψη.
Προμηθέας: Ποιος θα ήταν ο λόγος της αγάπης της;
Αθηνά: Τι σημασία ο λόγος: Με τα βάσανά σου έγινες ίσος θεού!
Προμηθέας: Όχι! Αν ήμουν θεός, θ’ αυτοκτονούσα για να ελευθερώσω την ανθρωπότητα!
Αθηνά: Μη μιλάς έτσι, αγάπη μου. Χρόνος. Τέτοια λόγια φοβίζουν τους θεούς.
Προμηθέας: Κάνεις λάθος Αθηνά. Αν με καταδίκασαν σ’ αυτό το μαρτύριο είναι γιατί φοβούνται ότι η παρουσία μου μόνο θα εξαπολύσει μια αντίδραση.
Αθηνά: Ποιαν αντίδραση;
Προμηθέας: Τη σκέψη της ανθρωπότητας!
Αθηνά: Είναι παράλογο η ανθρωπότητα δεν μπόρεσε ποτέ να σκεφτεί από μόνη της.
Προμηθέας: Κατά τη θρησκεία των θεών! Σιωπή. Το αντίθετο θα ήταν παραβίαση.
Αθηνά: Κάποτε η σοφία είναι ο αντίπαλος της μεγαλοφυΐας. Διότι αντιπροσωπεύει την απόλυτη κυριαρχία του γνωστού κόσμου, ενώ η μεγαλοφυΐα ανακαλύπτει το άγνωστο.
Προμηθέας: Κάθε ανακάλυψη είναι μια ανατροπή.
Αθηνά: Μόνο που τώρα πρόκειται για την ουσία της ύπαρξής μας! Διότι αυτό που ανακάλυψες είναι ο θάνατός μας!
Προμηθέας: Το λυκόφως των θεών προηγείται της χαραυγής της ανθρωπότητας.
Αθηνά: Το τέλος της αιωνιότητας θα γεννήσει την ημέρα. Σιωπή. Έκλεψες τη φωτιά για να χαρίσεις το φως!
Προμηθέας: Ήταν μια ανάγκη!
Αθηνά: Μα γιατί;
Προμηθέας: Ο μόνος ανθρώπινος θεός είναι η σκέψη της ανθρωπότητας!

Σκηνή 4
Ανθρωπότητα
Με τα βάσανά σου γεννήθηκε η θεϊκή τύψη.
Κάθε νύχτα κι ένας καινούργιος πόνος
κάθε μέρα κι ένας καινούργιος ήλιος.
Όλα ήταν ένα πάθος
μιαν ανάγκη
μιαν ορμή
κι έγιναν ένα λάθος
και
μια κόκκινη οργή.
Πάνω στο βράχο της ξενιτιάς
στον Παρθενώνα της αλήθειας
στον Άρειο πάγο της αδικίας
αθάνατε Τίτανε
έγινες
ο πρώτος άνθρωπός.
Ο Αχιλλέας της αθανασίας
και της ανθρώπινης γενιάς,
ο Οδυσσέας της τιτανομαχίας
και του ακίνητου ταξιδιού.
Σ΄ εξόρισε
στα πέρατα της γης
η εξόργιση της εξουσίας°
έπεσε πάνω
στης γνώσης την αστραπή
της δύναμης ο κεραυνός.
Τα μάτια σου πήραν το χρώμα του ήλιου.
Δεμένος και μισημένος
εσύ, Προμηθέα,
ο πρώτος άνθρωπος
έλυσες
το αίνιγμα της φλόγας
εσύ, Προμηθέα,
ο πρώτος άνθρωπος
άναψες
το λυκόφως των θεών
σπάζοντας
τα αόρατα τείχη
της γνώσης.
Όλα είναι ένα.
Δίνοντας τον αγώνα
της δημιουργίας
ο μύθος σου έσπασε
και την αιωνιότητα.
Καλοκαίρι κατάλευκο
ο δεσμός σου,
χειμώνας κατάμαυρος
τα δεσμά σου.
Μα η σκέψη σου
δεν γνωρίζει
συμβιβασμούς
μόνο τόλμη.
Το φως έπεσε πάνω σε τούτη τη γη.
Κι η θάλασσα κι ο ουρανός
έσμιξαν
με τη γενιά της φωτιάς.
Η σκιά σου
υπάρχει
μόνο και μόνο
για να δείξει
που βρίσκεται
το φως σου.
Το πάθος σου,
το απόσταγμα
της ανθρωπότητας.
Φώτισες τον ωκεανό του αγνώστου
και τη μαύρη σου μοίρα,
ξέσπασες στην ερημιά της σκέψης
μ όλη σου τη δύναμη
και δημιούργησες
ένα καινούργιο φαινόμενο:
της νοημοσύνης το θαύμα:
τον αλτρουισμό°
μιαν άλλην ύλη
μιαν άλλην ενέργεια :
το ελεύθερο πνεύμα.
Η αναζήτηση της αλήθειας
πιο ακριβή
κι από την αλήθεια.
Κοντά στον ήλιο
εκεί στα ύψη
είδες
μόνο την ουσία
την έννοια της ζωής.
Και με τις γνώσεις σου
μας έδειξες
ότι κάθε πέτρα
είναι μια ιδέα
και κάθε μάρμαρο
μια σπασμένη μνήμη.
Τίποτα δεν ξεχνά ο ήλιος της δικαιοσύνης,
τίποτα δεν φοβάται η τόλμη της ρωμιοσύνης.
Με τη στάχτη του φωτός
στο βλέμμα
κοίταξες τη φωτιά
του κόσμου
κι είδες
μες στη μνήμη του μέλλοντος
το πρόσωπο
της ανθρωπότητας.
Ήλιε μας,
αν δεν υπήρχες
αιώνια
θα ήταν η νύχτα μας.
Εσύ, ο πρώτος
μας έμαθες
πως κάθε ιστορία των ανθρώπων
είναι ένας μοναδικός στύλος
που βαστά ένα μέρος
της συλλογικής μας
Μνήμης.
Εσύ,
Σωκράτη της τόλμης
αυτοκτόνησες
ατέλειωτες φορές
για να ζήσουμε πάλι
κάθε στιγμή
της ζωής μας.
Διότι την ίδια στιγμή
δύο φορές δεν ζεις.
Μας έδειξες
ότι κάθε στιγμή
είναι ένα κομμάτι
αθανασίας
ενώ
η αθανασία
είναι μόνο
στιγμές.
Και μετά το πάντα
των θεών
και το όνειρο
των θνητών,
μετά το λυκόφως
των ειδώλων
θα ‘ρθει
η χαραυγή
των ανθρώπων
και μαζί της
ο ήλιος
της δικαιοσύνης.
Μες στη φωτιά
του παρόντος
είδες το φως
του μέλλοντος.
Μες στο όνειρο
των ανθρώπων
είδες
την ύπαρξη
της ανθρωπότητας.
Προμηθέα,
είσαι εκείνος
που δεν
ξεχνά
το αύριο,
μέσα
στο κατεχόμενο παρόν,
είσαι
το εγκλωβισμένο μέλλον

Σκηνή 5
Προμηθέας και Αθηνά
Προμηθέας: Ήρθες και πάλι Αθηνά;
Αθηνά: Ποτέ δεν θα μπορούσα να σ εγκαταλείψω, Προμηθέα. Χρόνος. Ξέρεις ότι τα μέλλοντά μας είναι δεμένα.
Προμηθέας: Μα αυτοί οι δεσμοί δεν είναι δεσμά! Σιωπή. Θα είσαι πάντα ελεύθερη Αθηνά.
Αθηνά: Την αγάπη μου σου χάρισα, όχι την ελευθερία μου.
Προμηθέας: Και μπόρεσα να σου δώσω μόνο τη θυσία μου!
Αθηνά: Από τα βάσανά σου γεννήθηκαν οι τύψεις των θεών.
Προμηθέας: Ποτέ δεν ζητιάνεψα τον οίκτο τους!
Αθηνά: Κανένας δεν μπορεί να σε κατηγορήσει για τούτο. Η ζωή σου είναι ένα δώρο, δεν ξέρεις να δέχεσαι μόνο να δίνεις.
Προμηθέας: Κι είσαι η μόνη που το καταλαβαίνει. Χρόνος. Ο Ηρακλής μου είπε.
Αθηνά: Μη λες τίποτα αγάπη μου! Χρόνος. Δεν μου χρωστάς τίποτα, σου τα χρωστώ όλα!
Προμηθέας: Κι όμως εσύ μου χάρισες αυτό το πέτρινο δακτυλίδι! Σιωπή. Μετέτρεψες την καταδίκη μου σε πολύτιμη πέτρα.
Αθηνά: Η αξία της πέτρας δεν είναι τίποτα σε σχέση με τον βράχο του μύθου σου.
Προμηθέας: Είναι όμως η ουσία της για τον Ολύμπιο.
Αθηνά: Δεν είναι παρά το στρατήγημα μιας γυναίκας έτοιμης για όλα, για να σώσει την αγάπη της.
Προμηθέας: Άλλαξες με τον χρόνο, έγινες...
Αθηνά: Πιο ανθρώπινη; Χρόνος. Δεν είναι οι 13 γενεές του χρόνου που μ’ άλλαξαν. Είναι η γνωριμία μου με τον πρώτον άνθρωπο που μετέτρεψε τη ζωή μου. Ζω μόνο από εκείνη τη στιγμή και δεν ζω παρά μόνο για εκείνη τη στιγμή!
Προμηθέας: Το εφήμερο είναι η αρχή της αιωνιότητας της στιγμής.
Αθηνά: Μόνο που χρειάστηκε η νοημοσύνη σου για να το ανακαλύψουμε. Χρόνος. Ακόμα και η απόλυτη γνώση δεν είναι τίποτα δίχως την εξήγηση της μεγαλοφυΐας.
Προμηθέας: Δεν φοβάσαι να το μάθει ο Δίας ότι ήρθες στον Καύκασο, στην άκρη του ουρανού και της θάλασσας;
Αθηνά: Τώρα που γνωρίζω την χαραυγή, δεν φοβάμαι πια το λυκόφως!
Προμηθέας: Πρόσεχε Αθηνά, διότι το λυκόφως των θεών θα κρατήσει ακόμα πολλούς αιώνες.
Αθηνά: Από εκείνη τη στιγμή, οι αιώνες δεν είναι τίποτα πια. Θα περιμένω τη χαραυγή της ανθρωπότητας.
Προμηθέας: Δεν φοβάσαι πια τους θνητούς, το δημιούργημα του Δία;
Αθηνά: Τι είναι οι θνητοί του Δία μπροστά στους ανθρώπους του Προμηθέα;
Προμηθέας: Η άγνοια μπροστά στη γνώση της άγνοιας!
Αθηνά: Όχι, ένα μόνο πράγμα φοβάμαι, τη σφαγή των αθώων. Χρόνος. Πόσα δαδιά πρέπει να καούν για να ξυπνήσει η ανθρωπότητα;
Προμηθέας: Κάθε φωτιά θα φέρει το φως της στην ανθρωπότητα! Σιωπή. Το φως θα γεννηθεί από τη φωτιά.
Αθηνά: Πως ν’ αντέξουμε όλες αυτές τις θυσίες;
Προμηθέας: Σαν μια ανάγκη. Η ανθρωπότητα θα γεννηθεί από τις στάχτες της φωτιάς.
Αθηνά: Άρα το βάσανο σου δεν ήταν παρά το σύμβολο αυτής της ανάγκης;
Προμηθέας: Το πρώτο όραμα της πάλης της ανάγκης εναντίον της τύχης.
Αθηνά: Το πεπρωμένο της νοημοσύνης!
Προμηθέας: Όχι, ο μύθος της!
Αθηνά: Για κάθε μέρα που ζήσαμε μες στη θρησκεία των θεών, θα εξιλεωθεί μία φωτιά.
Προμηθέας: Και κάθε φωτιά θα δώσει τη μέρα στην ανθρωπότητα.
Αθηνά: Εισχωρώντας στο μισοσκόταδο της νύχτας, πλησιάζουμε τη μέρα που θα ξημερώσει ο κόσμος.
Προμηθέας: Και κάθε μία από τις ομορφιές που έσπασε ο χρόνος θα είναι το αρχικό στοιχείο του καινούργιου κόσμου.
Αθηνά: Είναι σαν οι θεοί να είχαν γεννηθεί για να δώσουν ζωή στους ανθρώπους.
Προμηθέας: Πεθαίνοντας.
Αθηνά: Γεννηθήκαμε από τον πόθο των ανθρώπων να γίνουν αθάνατοι και πεθαίνουμε για να γίνουν οι θνητοί, άνθρωποι.
Προμηθέας: Ποια είναι η αξία ενός ονείρου αν δεν δώσει ζωή;
Αθηνά: Η ζωή ενός θεού. Χρόνος. Δεν είμαστε παρά ένα απέραντο όνειρο της ανθρωπότητας.
Προμηθέας: Αθηνά, είσαι το πιο όμορφο όνειρο της ζωής μου!
Αθηνά: Φοβάμαι όμως πως πρέπει να λήξει το όνειρο. Χρόνος. Φοβάμαι.
Προμηθέας: Από το όνειρό σου γεννήθηκε το όραμά μου!
Αθηνά: Όμως πρέπει να πεθάνει το όνειρο για να γίνει το όραμά σου πραγματικότητα Είμαι η φωτιά του φωτός σου.
Προμηθέας: Τότε, Αθηνά, θα καούμε μαζί μες στη σκέψη της ανθρωπότητας!

Δίπλα στο απέραντο γαλάζιο



του Νίκου Λυγερού


Οι εικόνες πάνω στις πέτρες έλεγαν περισσότερα για τον κόσμο της σιωπής δίπλα στο απέραντο γαλάζιο, μόνο που οι μαθητές δεν ήταν όλοι έτοιμοι. Κοίταζαν τους χάρτες, αλλά δεν έβλεπαν τις εικόνες. Δεν ήξεραν να διαβάζουν το παρελθόν πάνω στα σύνορα, ούτε το μέλλον πάνω στα διαγράμματα. Το όραμα υπήρχε, αλλά δεν είχαν ακόμα το αδιανόητο. Έτσι ο δάσκαλος έγραψε πάνω στο αόρατο την έννοια του λόγου πέρα από το παράλογο, εκεί που βρίσκεται το παράδοξο. Διότι η σελήνη ήταν πιο κοντά από τη γη, άσχετα αν δεν το αντιλαμβάνονταν όλοι. Αυτές τις εικόνες είχε στο νου του ξεφυλλίζοντας τις πρώτες σελίδες του έργου. Είχε έρθει από το παρελθόν, για να του δώσει στοιχεία για το μέλλον. Ένας άλλος δάσκαλος διαβάζοντας τους νεκρούς είχε γράψει για τους αγέννητους. Η ακολουθία δεν είχε πάψει. Όλους αυτούς τους αιώνες οι ιππότες την είχαν υποστηρίξει στους Αγίους Τόπους, στην Κύπρο, στη Ρόδο και στη Μάλτα. Μόνο που οι μαθητές δεν ήξεραν από ιππότες. Η ιπποσύνη ήταν ακόμα μία αφαιρετική έννοια. Γι' αυτό το λόγο δεν τους πήγε στο κάστρο, θα έβλεπαν μόνο πέτρες κι όχι τα ερείπια του αγώνα τους, θα έβλεπαν μόνο τη λήθη κι όχι τα ίχνη της μνήμης. Δεν ήταν ακόμη έτοιμοι ν' ανεβούν. Πήγαν όμως στο λιμάνι, για να δουν το γαλάζιο από κοντά. Πάνω του ο δάσκαλος έβλεπε τους δικούς του να επιπλέουν πάνω στους σταυρούς τους μέσα στο βαθύ κόκκινο. Δεν είπε τίποτα όμως για την ιστορία της σιωπής. Τα δάκρυα δεν θα άλλαζαν τίποτα. Η επόμενη σελίδα τόν επανέφερε στον αγώνα. Ήταν όλοι μαζί και τραγουδούσαν. Πάντα έτσι γινόταν πριν δώσουν τη μάχη. Μπορεί και να ήταν η τελευταία φορά. Κανείς δεν ήξερε εκτός από… Απλώς δεν ήταν η ώρα. Κι εκείνοι ως ωραίοι ήταν πάντα στην ώρα τους για τη θυσία. Είχαν το χέρι τους στο αφτί, όπως έλεγε η παράδοση, για ν' ακούν όχι μόνο τον εαυτό τους, αλλά και τους άλλους. Κι ενώ όλοι τραγουδούσαν, ο χρόνος άλλαξε. Όλοι ήταν στο λιμάνι με τους ντόπιους, για να μοιραστούν τη χαρά της ζωής. Ποιος όμως έδινε την πρέπουσα σημασία σ' αυτό που γινόταν εκείνη τη στιγμή; Η επαφή έγινε με τον πιο απλό τρόπο, δίπλα από το απέραντο γαλάζιο που ήθελε να γίνει μία μαύρη θάλασσα. Για τ' αστέρια τίποτα δεν είχε αλλάξει και το μισοφέγγαρο είχε την ίδια σημασία. Η νύχτα ήταν πάλι μαύρη. Μα είχε το ίδιο χρώμα με το βιβλίο. Το αόρατο δεν ήταν νέο… Η νοημοσύνη είχε αφήσει το στίγμα της σε πολλές άνισες μάχες, παλιές ουτοπίες που άνηκαν πλέον στη τωρινή πραγματικότητα. Το λιμάνι δεν περίμενε μόνο καράβια, αλλά και ιπταμένους. Η νέα μοντελοποίηση της πραγματικότητας με την εισαγωγή του παρελθόντος θύμιζε τη φωτογραφία του 1920. Έξω από το γραφείο άκουσε για πρώτη φορά τα τζιτζίκια. Ο ήλιος χτυπούσε δυνατά τη γη. Εκείνος ήταν πάντα μαζί τους. Ήταν όχι μόνο θέμα δικαιοσύνης, αλλά και φωτός. Και το φως φαίνεται καλύτερα τη νύχτα.

Δευτέρα 25 Ιουλίου 2011

Η απόσταση και το Καστελλόριζο



του Νίκου Λυγερού


Είναι πλέον κοινότυπο ότι το Καστελλόριζο είναι μακριά για την ελληνική πραγματικότητα. Από την άλλη πλευρά, το Καστελλόριζο θεωρείται από πολλούς ότι βρίσκεται στη σφαίρα επιρροής της Τουρκίας. Για να απορρίψουμε αυτές τις προκαταλήψεις αρκεί να εξετάσουμε μια φωτογραφία του λιμανιού του νησιού το 1920. Από μονή της αποδεικνύει μέσω της ύπαρξης τριών υδροπλάνων, ότι η απόσταση εξαρτάται όχι από το χώρο αλλά από το χρόνο και την διαχείρισή του. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται κατανοητό ότι το πρόβλημα δεν είναι τεχνικό, διότι υπήρχε τεχνολογική λύση εδώ και έναν αιώνα, αλλά θέμα πολιτικής βούλησης και υποστήριξης. Κανείς δεν μπορεί να μας πείσει ότι το Καστελλόριζο είναι μακριά, εκτός αν θέλουμε να το πιστέψουμε εμείς οι ίδιοι. Η τοποθεσία του συμπλέγματος των νησιών προσφέρει πολλές δυνατότητες για πτήσεις, ακόμα και σ' ένα πλαίσιο καθαρής έρευνας και διάσωσης. Το υδροπλάνο αποτελεί ένα μεγάλο πλεονέκτημα σε σχέση με το κλασικό αεροπλάνο, όχι μόνο λόγω της ασύγκριτης διαφοράς μεταξύ λιμανιού και αεροδρομίου. Το τελευταίο έχει ένα μέγεθος που περιορίζει τη μεγάλη δραστηριότητα, ενώ το λιμάνι έχει ως όριο μόνο και μόνο τη νοημοσύνη μας. Όσον αφορά στην πολλαπλή δυνατότητα πτήσεων ULM και εδώ το λιμάνι αποτελεί ένα χώρο ασύγκριτο σε σχέση με το αεροδρόμιο, ειδικά αν εξετάσουμε την περίπτωση των ηλιακών συστημάτων. Η όλη περιοχή λούζεται διαρκώς από τον ήλιο κι όμως δεν έχουμε αξιοποιήσει αυτή τη δυνατότητα, η οποία δεν προσφέρει μόνο μια πηγή ενέργειας και ένα σύστημα ανεφοδιασμού ηλιακών υδροπλάνων αλλά και μια οικονομική δραστηριότητα στην περιοχή. Με αυτόν τον απλό τρόπο συνδυάζεται και το FIR και η ΑΟΖ, δίχως να παράγει παρενέργειες τις οποίες φοβούνται ειδικοί που δεν ασχολούνται με το θέμα παρά μόνο δικαιολογητικά για να μην έχουν να απολογηθούν για μια αδράνεια που διαρκεί σχεδόν έναν αιώνα. Όταν εξετάζουμε το παρελθόν του Καστελλόριζου μπορούμε να βρούμε λύσεις για το μέλλον του, ενώ το παρόν φαίνεται καταδικασμένο.

Σάββατο 23 Ιουλίου 2011

Η ΤΕΛΙΚΗ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΘΑ ΕΞΑΡΤΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΕΤΗ ΤΟΥΣ

Η έννοια της πατρίδας πήγασε και αναπτύχθηκε στηνπατρώα γη. Δηλαδή στην αγαπημένη γη όπου γεννήθηκαν και ετάφησαν οι προσφιλείς μας πατέρες εκεί όπου είδαν το πρώτο φως του ηλίου και γαλουχήθηκαν τα παιδιά μας. Εκεί όπου δημιουργήθησαν τα πρώτα ήθη και έθιμα που μετεξελίχθησαν σε νόμους. Στο χώρο αυτό ανεπτύχθη η όμαιμη κοινωνία με συνείδηση του... παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντοςη οποία συνείδηση ονομάσθηκε εθνική συνείδηση.
Η έλευση του αστικού πολιτισμού επέβαλε τα φθοροποιά φαινόμενα της αστυφιλίας και της μεγαλούπολης. Ο αστικός πολιτισμός κατακρημνίζει και λοιδορεί τις παραδοσιακές αξίες, το ηρωικό και θρησκευτικό ιδεώδες και την πολεμική αρετή. Κρημνίζει και υπονομεύει το ιδεώδες της αρρήκτου συνδέσεως με τον τόπο, την έννοια δηλαδή της πατρίδας και το αλληλένδετο ιδεώδες της φυλετικής καθαρότητας, της έννοιας δηλαδή ότι η φυλή είναι αυτόχθων, όμαιμη και από αρχαιοτάτων χρόνων κατέχει την πατρώα γη, ως δικαίωμα βιολογικής διαδοχής και ως θέλημα της θείας πρόνοιας.
Μια τεράστια μάζα του πληθυσμού συνέρευσε στις μεγαλουπόλεις διακόπτοντας απότομα την παραδοσιακή ζωή με αποτέλεσμα τα νέα βλαστάρια (του πάλαι ποτέ ανθρώπου της υπαίθρου) να καθίστανται απλά ζωντόβολα, τα οποία αναπτύσσονται αφύσικα στις τσιμεντουπόλεις χωρίς καμία επίγνωση της φύσης, του θεϊκού νόμου, της ανθρώπινης κοινότητας και αυτής της ίδιας της ζωής. Ο ενστικτώδης τρόπος ζωής τους, τους καθιστά επιρρεπείς σε κάθε είδους βαρβαρότητα και εγκληματικότητα. Η ζωή τους είναι ανιαρή και η εργασία τους δεν έχει καμία σχέση με τη φύση και τη δημιουργικότητα. Είναι απλά πιόνια μιας οικονομικής μηχανής. Ζουν σε μια κοινωνία την οποία μισούν και είναι έτοιμοι να εισακούσουν τους κοσμοπολίτες επίβουλους οι οποίοι ευαγγελίζονται την πλήρη ισοπέδωση. Στις μεγαλουπόλεις αυτές, ελέω των Ευρωπαϊκών ντιρεκτίβων και της αόρατης παγκόσμιας κυβέρνησης, της οποίας η επιβίωση εξαρτάται από τον θάνατο των εθνικών πολιτισμών και την κατάργηση των εθνικών συνόρων, συρρέουν από τις χώρες του τρίτου κόσμου οι ορδές των μεταναστών. Οι αλλοεθνείς αυτοί μη έχοντες καμία σχέση με τις ιδέες του «ιθαγενούς πολιτισμού» και όντες αποξενωμένοι από αυτόν τρέφουν εναντίον του αβυσσαλέο μίσος και διάθεση ισοπέδωσής του.
Μέσα σ΄ αυτό τον κυκεώνα καραδοκούν οι γύπες της παγκοσμιοποίησης, οι οποίοι επιδιώκουν την κατάληψη της εξουσίας και μέσω αυτής την άλωση των εθνών αφού τα εθνικά σύνορα αποτελούν εμπόδιο στην παγκόσμια αγορά, η οποία απαιτεί την ασύδοτη κίνηση κεφαλαίων και φθηνού εργατικού δυναμικού σε όλο τον πλανήτη. Το έργο τους καθίσταται εύκολο με την ισοπέδωση και την αντικατάσταση του αυτόχθονος πολιτισμού με έναν κοσμοπολίτικο κυκεώνα. Μέσο επιδίωξης του στόχου αυτού είναι μια κοσμοπολίτικη προπαγάνδα, η οποία αποβλέπει στο να προσελκύσει τις μάζες εν΄ ονόματι ενός ψευδεπίγραφου ανθρωπισμού που εξαγγέλλει το δήθεν όραμα του πολυπολιτισμού και εν ονόματι μιας ψευδεπίγραφης δημοκρατίας, η οποία υποτίθεται ότι οικοδομήθηκε στη βάση του Ελληνικού πολιτισμού πλην όμως δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια δυτικόφερτη απάτη. Η προπαγάνδα την οποία οι αποδομιστές του έθνους χρησιμοποιούν θέλει να καταστρέψει και να μετατρέψει σε αδίκημα και ύβρη τον Ελληνικό πολιτισμό επιδιώκοντας έτσι να εξαφανίσουν, την όποια αντίδραση ώστε να παραμείνει κυρίαρχος ο νέος κοσμοπολίτικος εκφασισμός. Προς τούτο η παγκόσμια κυβέρνηση χρηματοδοτεί, οργανώνει και καθοδηγεί μίσθαρνα όργανα που στελεχώνουν το κράτος και την κοινωνία, τα οποία αναλαμβάνουν την υπονόμευση των εθνικών συμφερόντων.
Δεν είναι λοιπόν παράξενο το γεγονός ότι στους κύκλους των «κουλτουριαρέων» κυριάρχησε η πολιτική της ειρηνικής μετάλλαξης των δύο εθνικών κρατών των Ελλήνων σε πολυεθνικά μορφώματα. Στο στόχαστρο αυτής της πολιτικής εντάσσεται βέβαια και η Κύπρος της οποίας η ολοκληρωτική κατοχή θα επιτευχθεί όταν οι ορδές των μουσουλμάνων μεταναστών, αφού υπερισχύσουν στις ελεύθερες περιοχές, αποφασίσουν να συνενωθούν με το βόρειο κατεχόμενο τμήμα.
Τα έθνη είναι πρωταρχικά συνεκτικές κοινότητες ομοίων ανθρώπων (αίμα, γλώσσα, πολιτισμός) με ισχυρά συλλογικά ένστικτα αυτοσυντήρησης. Το έθνος – κράτος εγγυάται την επιβίωση του κάθε πολιτισμού στην ιδιαιτερότητα του δια των θεσμών, του συστήματος εκπαίδευσης (κοινωνικής αναπαραγωγής) και της αμυντικής ικανότητας.
Το έθνος αποτελεί το θανάσιμο εχθρό του καπιταλισμού και κατά συνέπεια της παγκοσμιοποίησης και της μεταλλαγμένης αριστεράς η οποία εν’ ονόματι ενός κατασκευασμένου ψευδεπίγραφου οράματος του πολυπολιτισμού υπονομεύει και κτυπά το έθνος.
Το ότι ένας μικρός αριθμός Ελλήνων επιβίωσε ως τις μέρες μας μετά από χιλιάδες χρόνια και πολλαπλές καταστροφές δεν είναι θαύμα, αλλά λογικό αποτέλεσμα της μεγάλης γεωγραφικής εξάπλωσης και δύναμης του Αρχαίου Ελληνισμού. Όμως ο ελληνισμός συρρικνώνεται συνεχώς. Η Μικρά Ασία, λέει ο ιστορικός Σπύρος Βρυώνης, είχε πριν 800 χρόνια 12 εκατομμύρια Έλληνες. Σήμερα δεν έχει κανέναν. Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι τα τελευταία καταφύγια του Ελληνισμού. Ο Ελληνισμός δεν έχει πλέον εφεδρείες. Η τελική επιβίωση των Ελλήνων θα εξαρτηθεί από την αρετή τους. Η Ιστορία δεν θα συγχωρήσει άλλο μικρονοϊκούς και μικρόψυχους. Και δεν αποτελεί άρνηση της αυτονομίας του προσώπου η ύπαρξη προγόνων, ούτε στοιχείο ρατσισμού ή φυσική συμπάθεια ανάμεσα σε ανθρώπους με κοινή καταγωγή. Όλοι έχουμε προγόνους και είναι στοιχείο ανθρωπιάς να αποδίδουμε τιμή στους προγόνους μας. Όποιος κατάγεται από το πουθενά δεν έχει μέλλον. Το γένος είναι η προϋπόθεση του έθνους, δηλαδή η κοινότητα των ομοίων, των ανθρώπων με κοινή καταγωγή. Οι άνθρωποι διερωτώνται σήμερα που θα βρουν προστασία από την παγκοσμιοποίηση και τους παγκοσμιοποιητές και θυμούνται το έθνος, δηλαδή την κοινότητα των ομοίων. Ήδη ο φιλόσοφος Χάμπερμας (ο οποίος τριάντα χρόνια πριν θεωρούσε ότι ένας αφηρημένος «πατριωτισμός του συντάγματος» ήταν αρκετός για την συνοχή της κοινωνίας) είχε ανακαλύψει εκ νέου ότι η δημοκρατία για να λειτουργήσει είχε ανάγκη από ανθρώπους όμοιους με κοινούς στόχους και μια οριοθέτηση προς τα έξω που βασιζόταν στην διάκριση μελών – μη μελών. Πως να έχει το δικαίωμα να ψηφίσει ένα μη μέλος στη δημοκρατική διαδικασία και πως να γίνει μέλος ένας ξένος χωρίς κοινούς στόχους που διαμορφώνονται μέσα από την κοινή ιστορική πορεία ενός έθνους. Μία δημοκρατία ανοιχτή στον καθένα χωρίς προϋποθέσεις αυτοκαταστρέφεται.
 http://www.eglimatikotita.gr/


Τι ήταν το Σχέδιο Μάρσαλ και τι εξυπηρετούσε...

(Σημ Φιλίστωρος: στα παρακάτω πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η Αμερική χάρις την περίφημη συνθήκη Bretton-Woods που καθόριζε την ισοτιμία όλων των νομισμάτων βάσει του δολλαρίου είχε την δυνατότητα να χρηματοδοτήσει την ανέγερση της Ευρώπης που θα αποτελούσε μια "ασπίδα" έναντι του εξ Ανατολών κομμουνιστικού κινδύνου)
Με τον όρο σχέδιο Μάρσαλ εννοείται η οικονομική ενίσχυση κρατών της ευρωπαϊκής ηπείρου, αποκύημα της εξωτερικής πολιτικής των Η.Π.Α. μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και της αντίληψης ότι η επικράτηση του κομμουνισμού θα αποτελούσε κίνδυνο για τα συμφέροντα και των Ηνωμένων Πολιτειών.
«...το κύριο χαρακτηριστικό της αμερικανικής πολιτικής απέναντι στην Σοβιετική Ένωση θα πρέπει να είναι μία υπομονετική αλλά σταθερή και άγρυπνη ανάσχεση (containment) των επεκτατικών τάσεων της ....»-George Kennan, Αμερικανός διπλωμάτης
Με τα λόγια αυτά δόθηκε το στίγμα της αμερικανικής πολιτικής που ακολουθήθηκε τα επόμενα χρόνια. Στις 12 Μαρτίου του 1947 ο πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν, αγορεύοντας στο Κογκρέσο, δεσμεύθηκε ότι η χώρα του θα παρείχε γενναία οικονομική ενίσχυση στα κράτη που θα επιθυμούσαν και θα «αντιστέκονταν σε απόπειρες καθυπόταξης από οπλισμένες μειοψηφίες ή από ξένες πιέσεις».Οι θέσεις, αυτές, της αμερικανικής εξουσίας εκδηλώθηκαν στην Ευρώπη δια μέσου του Σχεδίου Μάρσαλ. Επρόκειτο για οικονομική βοήθεια που χορηγήθηκε σε χώρες της Ευρώπης. Αποσκοπούσε αφενός στην τόνωση των οικονομιών τους, (που με σημαντικά δάνεια χρηματοδότησαν έτσι τις κατεστραμμένες από τον πόλεμο αγορές τους) και αφετέρου, εξυπηρετούσε άμεσα την αμερικανική εξωτερική πολιτική, που επιθυμούσε να αποφευχθεί ο κίνδυνος να περιέλθουν οι χώρες αυτές, εξαιτίας ανέχειας, στη σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης. Η χορηγία της βοήθειας αυτής δεν έγινε με διμερείς διαδικασίες αλλά, με όρους που τέθηκαν από την Ουάσιγκτον. Αυτοί περιλάμβαναν την καταστολή των κομουνιστικών απειλών και την έμμεση περιστολή της ανεξαρτησίας των δικαιούχων κρατών, μιας και με όπλο το μπλοκάρισμα των πιστώσεων η αμερικανική ηγεσία μπορούσε να πιέσει τις κυβερνήσεις σε περίπτωση που αρνούνταν να ανταποκριθούν στις επιθυμίες της. Τον Ιούλιο του 1947 ιδρύθηκε η «Επιτροπή για την Ευρωπαϊκή Οικονομική Συνεργασία» (OEEC), που αποσκοπούσε στη διαχείριση του Σχεδίου Μάρσαλ, ενώ το 1949 ακολούθησε η ίδρυση από τους Σοβιετικούς του «Συμβουλίου Αμοιβαίας Οικονομικής Βοήθειας (COMECON).
Πρώτοι παραλήπτες της βοήθειας που παρείχε το σχέδιο Μάρσαλ, ήταν οι χώρες που κατά τη γνώμη της Αμερικανικής ηγεσίας κινδύνευαν άμεσα από την εξάπλωση του κομμουνισμού δηλαδή, της Ελλάδας και της Τουρκίας. Ήδη την ίδια περίοδο, δηλαδή αμέσως μετά το τέλος του πολέμου, στην Ελλάδα, κομμουνιστές αντάρτες είχαν έρθει σε ένοπλη αντιπαράθεση ενάντια στην φιλομοναρχική κυβέρνηση η οποία υποστηριζόταν από τους Βρετανούς που διατηρούσαν σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις στην χώρα. Στις 21 Φεβρουαρίου του 1947, όμως, η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα διέκοπτε κάθε βοήθεια στην Ελλάδα, αδυνατώντας να επωμιστεί το βάρος. Η αμερικανική κυβέρνηση αντέδρασε άμεσα, θεωρώντας ότι αν η Ελλάδα έπεφτε στα χέρια των κομμουνιστών, τότε όλη η Μέση Ανατολή και ένα μέρος της Βόρειας Αφρικής θα υπαγόταν στον έλεγχο της Μόσχας. Oι Αμερικανοί αντικατέστησαν τους Βρετανούς και η παρέμβαση τους αυτή κατέληξε στην επικράτηση της μοναρχικής κυβέρνησης τον Αύγουστο του 1949.
Με τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο έχουμε την απαρχή ενός αμερικανικού παρεμβατισμού που με πρόσχημα τον κομμουνιστικό κίνδυνο «πρόσφερε» την πλήρη συμπαράσταση, οικονομική και στρατιωτική σε οποιαδήποτε χώρα κινδύνευε να συμπεριληφθεί στη σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης. Ο παρεμβατισμός αυτός καθόρισε, την αμερικανική εξωτερική πολιτική για τα επόμενα είκοσι χρόνια, ενώ παράλληλα αποτέλεσε και τον ακρογωνιαίο λίθο του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (North Atlantic Treaty Organization ή NATO) που ιδρύθηκε στις 4 Απριλίου του 1949.
Ο όρος "Σχέδιο Μάρσαλ" εδραιώθηκε ως μεταφορική έννοια, οποιουδήποτε μεγάλης κλίμακας κρατικού προγράμματος, που έχει ως στόχο να λύσει ένα κοινωνικό πρόβλημα. Χρησιμοποιείται κυρίως από τους Αμερικανούς φιλελεύθερους όταν ζητούν ομοσπονδιακή οικονομική κάλυψη για να διορθωθεί κάποια "αποτυχία" στον ιδιωτικό τομέα.
Δαπάνες
Η οικονομική βοήθεια του σχεδίου Μάρσαλ διαιρέθηκε ανάμεσα στις συμμετέχουσες χώρες, βασισμένη στο "κατά κεφαλήν" εισόδημα. Περισσότερη ενίσχυση δόθηκε στις μεγάλες βιομηχανικές δυνάμεις, καθώς επικρατούσε η άποψη ότι η αποκατάστασή τους ήταν στοιχειώδης για την γενική αναβίωση της Ευρώπης. Ακόμη, περισσότερη "κατά κεφαλήν" βοήθεια δόθηκε στους Συμμάχους του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ λιγότερη δόθηκε σε αυτούς που αποτελούσαν τις Δυνάμεις του Άξονα, ή σε αυτούς που απλώς παρέμειναν ουδέτεροι. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει την ενίσχυση του σχεδίου Μάρσαλ ανά χώρα και έτος (σε εκατομμύρια δολλάρια) από Το Σχέδιο Μάρσαλ Πενήντα Χρόνια Μετά. Δεν υπάρχει ξεκάθαρη ομοφωνία όσον αφορά τα ακριβή ποσά, καθώς διάφοροι στοχαστές διαφωνούν στο ποια ακριβώς στοιχεία της Αμερικανικής βοήθειας εκείνη την περίοδο, ήταν μέρος του σχεδίου Μάρσαλ.
ΧώρεςΑυστρία 488.000.000$ 
Βέλγιο και Λουξεμβούργο 777.000.000$

Γαλλία 2.296.000.000$
Δυτική Γερμανία 1.448.000.000$
Δανία 385.000.000$Ελβετία 250.000.000$
Ελλάδα 366.000.000$
Ηνωμένο Βασίλειο 3.297.000.000$
Ιρλανδία 133.000.000$
Ισλανδία 43.000.000%
Ιταλία και Trieste 1.204.000.000$
Νορβηγία 372.000.000$
Ολλανδία 1.128.000.000$
Πορτογαλία 70.000.000$
Σουηδία 347.000.000$
Τουρκία 137.000.000$
Κριτική
Οι πρώτοι ιστορικοί του σχεδίου Μάρσαλ το είδαν ως μια ολοκληρωτική επιτυχία της γενναιοδωρίας των Αμερικανών. Η κριτική όμως του σχεδίου Μάρσαλ, έγινε δημοφιλής σε ιστορικούς της ρεβιζιονιστικής σχολής, όπως ο Walter LaFeber, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 60 και του 70. Υποστήριζαν πώς το σχέδιο ήταν δείγμα του Αμερικανικού οικονομικού ιμπεριαλισμού και πώς αποτελούσε απόπειρα απόκτησης του ελέγχου της Δυτικής Ευρώπης, όπως ακριβώς οι Σοβιετικοί ήλεγχαν την Ανατολική. Όντας κάθε άλλο από γενναιόδωρο, οι κριτικοί του σχεδίου Μάρσαλ, υποστήριξαν πώς ήταν αποτέλεσμα των γεωπολιτικών στόχων των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο οικονομολόγος Tyler Cowen, παρατήρησε πώς τα κράτη που έλαβαν την μεγαλύτερη "κατά κεφαλήν" ενίσχυση (Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Ελλάδα) είδαν τη μικρότερη ανάπτυξη ανάμεσα στα έτη 1947 και 1955, ενώ τα κράτη που έλαβαν τη μικρότερη ενίσχυση (Γερμανία, Αυστρία, Ιταλία) αναπτύχθηκαν περισσότερο από τα υπόλοιπα. Πρέπει όμως να τονισθεί πως τα τελευταία ήταν και τα πιο κατεστραμμένα, άρα είχαν και τις μεγαλύτερες προοπτικές αποκατάστασης.
To 1942 η Επιτροπή Οικονομικής Ανάπτυξης ανέδειξε ένα επιστημονικό επιτελείο για το ομόλογο τμήμα του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων. Οι ιδρυτές ήταν διευθυντές των βιομηχανιών ατσαλιού και ηλεκτρισμού όπως και των αυτοκινητοβιομηχανιών της Αμερικής, οι οποίοι όφειλαν το κέρδος τους στην παραγωγή πολεμικού υλικού. Αντιμετωπίζοντας μια περίοδο ειρήνης, φοβήθηκαν πως θα ήταν υποχρεωμένοι να ανταγωνιστούν εταιρίες σε επίπεδο μιας ελεύθερης αγοράς. Τα οικονομικά συμφέροντα των εταιριών, συνέπεσαν με τα πολιτικά συμφέροντα του προέδρου Τρούμαν (τα οποία, ακόμα λαμβάνουν κριτικές ως τα υπαίτια ενός "μεγάλου κράτους") και έτσι δημιουργήθηκε μια συμμαχία μεταξύ κράτους και εταιριών.

Πηγή

Ο ερευνητής της Βέροιας



http://www.istorikathemata.com

Οι σκληρές επιπτώσεις του νέου “Σχεδίου Μάρσαλ” στην Ελλάδα


Η συμφωνία χαρακτηρίζεται ιστορική και ίσως είναι πιο ιστορική και από εκείνη για τον μηχανισμό στήριξης αφού είναι στα σίγουρα η τελευταία μας ευκαιρία πριν βυθιστούμε στην άβυσσο.
Οι οίκοι αξιολόγησης περιμένουν στην γωνία και αυτό βεβαίως μπορεί να χαρακτηρίζεται ως τυπική εξέλιξη αφού η ρευστότητα για την Ελλάδα δεν θα διακοπεί.

‘Ομως παρόλα αυτά το μαξιλάρι των 109 δισ δεν θα βρίσκεται πάντα στην θέση του για να ακουμπήσει η Ελλάδα.
Οι εγυήσεις που ζητούν κάποιοι από τους εταίρους μας δεν είναι μόνο ευχολόγια για διαρθρωτικές αλλαγές και για ανάπτυξη.


Για να βάλουν το χέρι στην τσέπη θέλουν πλεον και εγγυήσεις, κάτι που δεν είχε συμβεί με το πρώτο πακέτο. Και οι εγγυήσεις δεν είναι και πάλι λόγια ή υποσχέσεις είναι δημόσια περιουσία.
Δηλαδή με άλλα λόγια αν δεν έχουμε να πληρώσουμε, αν δεν κάνουμε αυτά που πρέπει κάποιοι ζητούν να κόβουν και ένα κομμάτι Ελλάδας!
Τα στοιχεία που δόθηκαν από τους ηγέτες της Ε.Ε. και την ελληνική κυβέρνηση το βράδυ της Πέμπτης προκαλούν έντονες ανησυχίες και ερωτήματα, καθώς
:

* Η εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών, κατά περίπου καθαρά 37 δισ. ευρώ (συνολικά 50 δισ.), που σύμφωνα με τη χθεσινοβραδινή ανακοίνωση του IIF (Institute of International Finance) δεν είναι τίποτε άλλο από ένα «roll-over program», δηλαδή από μια εθελοντική μετακύλιση, δεν αφήνει αλώβητη τη χώρα.

Η μετακύλιση αυτή, που βασίζεται στο γαλλικό σχέδιο, εκτός από το ότι ήταν τελικά μια λύση αποδεκτή από τους Ευρωπαίους που δίνει χρόνο στην Ελλάδα (κατ’ ουσία για να βελτιώσει τα δημοσιονομικά της), εντέλει περιορίζει σημαντικά τις δυνητικές ζημιές που θα είχε ο τραπεζικός τομέας.

Τα μειονεκτήματα, όμως, της λύσης αυτής είναι ότι το πρόβλημα του χρέους μετακυλίεται και ουδείς μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο οι οίκοι αξιολόγησης να οδηγήσουν την ελληνική οικονομία στο προτελευταίο σκαλοπάτι του «selective default» ή κατά τα ελληνικά της «επιλεκτικής χρεοκοπίας» ή της «επιλεκτικής απόρριψης» σύμφωνα με το νέο όρο που εισήγαγε ο υπουργός Οικονομικών.
* Η παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες θεωρείται από πολλούς μια τρύπα στο νερο.

Το ζήτημα δεν είναι να πάρουν τα 35 δισ ευρώ αν χρειαστεί, αλλά να γίνουν στυλοβάτες της ανάπτυξης ρίχνοντας χρήμα στην αγορά!

*

Σίγουρο θεωρείται – γιατί τίποτα ακόμα δεν έχει εξειδικευθεί οτι ένα νέο Μνημόνιο μας περιμένει στην γωνία και αυτό το Μνημόνιο θα είναι ακόμα πιο σκληρό.

Το κείμενο συμπερασμάτων, πάντως, είναι σαφές. Πρόκειται για νέο πρόγραμμα.
* Ενα ζήτημα που τίθεται επίσης είναι εκείνο των ασφαλιστικών ταμείων. Και εδώ υπάρχουν ασάφειες.

Ποιοι θα συμμετέχουν στο κομμάτι των ιδιωτών; Στις τράπεζες θα ενταχθούν και τα ασφαλιστικά ταμεία;

Τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία διαθέτουν ομόλογα 25 δισ. ευρώ κι ένα «κούρεμα» της τάξης του 20% θα οδηγούσε σε απώλειες 5 δισ. ευρώ.

Ο Μέγας Αλέξανδρος πρώτος ερευνητής πετρελαίου!


Διαρροές πετρελαίου από ρωγμές πετρελαιοφόρων στρωμάτων μικρού βάθους αναφέρονται υπό αρχαίων συγγραφέων ως αναβλύζουσες σε διάφορες χώρες της αρχαιότητας της Μεσογείου της Μικράς Ασίας και της Απω Ανατολής.

Σύμφωνα με γραπτά του Ηρόδοτου (5ος αιώνας π.Χ.) και άλλων συγγραφέων όπως ο Πλούταρχος ο Πλίνιος ο πρεσβύτερος ο Μάρκος Βιτρούβιος (1ος αιώνας μ.Χ.) διαρροές πετρελαίου είχαν σημειωθεί δε διάφορες περιοχές των Ινδιών Περσίας Συρίας νήσων της Μεσογείου, Μαλαισίας, Κίνας και άλλων χωρών.
Αρχαίοι Ελληνες συγγραφείς οι οποίοι περιέγραψαν την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου τον 4ο π.Χ. αιώνα αναφέρουν πηγές πετρελαίου στις νότιες ακτές της Κασπίας θαλάσσης και τις όχθες του ποταμού Οχους.

Όταν ο Αλέξανδρος οδήγησε το στράτευμα στη Ζηρκωνία στην νότια ακτή της Κασπίας Θάλασσας στρατοπέδευσε στο Ζαρακατ (σήμερα Αστεραμπαντ του Ιράν).


Το εσπέρας η σκηνή του Αλέξανδρου εφωτίζετο από κάποιες πρωτόγνωρες λυχνίες ασυνήθεις και άγνωστες μέχρι τότε αναδίδουσες ένα πολύ λαμπερό φώς.

Ο Αλέξανδρος ενδιαφέρθηκε για τον τρόπο λειτουργίας των λυχνιών αυτών και διεπίστωσε ότι λειτουργούσαν με ένα κίτρινο υγρό το οποίο έρεε μέσα από ένα φυτίλι διερχόμενο από κάποιο σωλήνα το οποίο καιόμενο ανέδιδε μια πολύ λαμπρή φλόγα.

Οι ιθαγενείς ονόμαζαν αυτή την λάμπα σιράκ (  chirαk)  και το υγρό το οποίο καιόμενο ανέδιδε την λαμπρή φλόγα naphatha ( νάφθα) λέξη που σημαίνει υγρό διαρρέον από τη γή  Το υγρό ανέβλυζε σε μια υπάρχουσα τότε πηγή ευρισκόμενη στην δυτική ακτή της Κασπίας θαλάσσης . Από  αυτή την πηγή προφανώς υπάρχει μια ιστορική ένδειξη για εμφάνιση πετρελαίου στην ακτή του σύγχρονου Αζερμπαϊτζάν.

Ο Ιπποκράτης ο αρχαίος Ελλην Ιατρός και φιλόσοφος ( 4ος εως 5ος αιώνας π.Χ.) ο οποίος θεωρείται ως ο πατέρας και θεμελιωτής της ιατρικής επιστήμης περιέγραψε στις διασωθείσες εργασίες του πολλές ιατρικές συνταγές για παρασκευάσματα τα οποία είχαν ως ένα εκ των δραστικών συστατικών τους το πετρέλαιο.
Σε γραπτά κείμενα άλλων αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων περιγράφονται πηγές πετρελαίου στην Σικελία εκ των οποίων διέρρεε υγρό φερόμενο ως Σικελικό έλαιον ή  πετρέλαιο το οποίο χρησιμοποιείτο για φωτισμό σε λυχνίες περίπου όμοιες με αυτές που περιγράψαμε για την σκηνή του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο Αρχαίο Ιράν που εφέροντο με τον όρο σιράκ.

Από τις παραπάνω περιγραφές και από άλλες αναφορές καταγεγραμμένες σε αρχαία ντοκουμέντα προκύπτει το συμπέρασμα ότι το πετρέλαιο ήτο γνωστό ως καύσιμο υγρό πολύ πριν τη τρέχουσα εποχή διαρρέον από ρωγμές πετρωμάτων σε θέσεις ονομαζόμενες ναφθα η πηγές Σικελικού πετρελαίου ή πηγές ελαίου από πέτρα κλπ.

ΟΙ εμφανίσεις υγρού πετρελαίου τότε και σήμερα είναι σπάνιες εντοπιζόμενες σε πετρελαιοφόρα πετρώματα όχι πάντοτε σε υγρή κατάσταση αλλά ενίοτε υπο την μορφή ασφάλτου και βιτουμενίων γαιών ήτοι σκληρά έως ημίσκληρα προϊόντα πετρελαίου που εσχηματίσθησαν από σκλήρυνση υγρού πετρελαίου εκτιθέμενου στις ατμοσφαιρικές επιδράσεις και οξειδώσεις.

Το υγρό πετρέλαιο καθώς διαρρέει στην επιφάνεια του εδάφους βαθμιαία μετατρέπεται σε άσφαλτο η οποία φράζει τις ρωγμές και εμποδίζει την περαιτέρω ροή . Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι Αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς όταν πρόκειται να περιγράψουν εμφάνιση πετρελαίου τις αναφέρουν ως φλέβες ή στρώματα ασφάλτου . Όταν δε το πετρέλαιο διέρρεε ως υγρό το χρησιμοποιούσαν για να τροφοδοτούν λυχνίες σιρακ νάφθα κλπ.

Η εξαγωγή του πετρελαίου στην αρχαιότητα στις περιοχές που υπήρχαν εμφανίσεις εγένετο με πρωτόγονες μεθόδους . Συνήθως κατασκεύαζαν σκαπτά φρέατα έως το πετρελαιοφόρο στρώμα στο οποίο το πετρέλαιο ευρίσκετο σε υγρή κατάσταση.

Είναι γνωστές περιπτώσεις σημαντικών διαρροών πετρελαίου οι οποίες γέμιζαν τις κοιλότητες των φρεατοειδών εκσκαφών η γειτονικών γεωμορφολογικών κοιλοτήτων οπότε εσχηματίζοντο λίμνες πετρελαίου. Σε αυτές τις λίμνες παρερχομένου του χρόνου το πετρέλαιο έχανε τα πτητικά του συστατικά και μετετρέπετο σε λίμνες ασφάλτου.

Σήμερα  η μεγαλύτερη λίμνη ασφάλτου γνωστή ως Pitch Lake  βρίσκεται στις δυτικές Ινδίες και έχει έκταση περίπου 50 εκτάρια (500 στρέμματα).

Κατά θέσεις η λίμνη αυτή λόγω μακράς εκθέσεως στις ατμοσφαιρικές επιδράσεις έχει αποσαθρωθεί και στερεοποιηθεί σε βαθμό που βαδίζοντας στην επιφάνεια της τις απογευματινές ώρες να μη αφήνονται αποτυπώματα από τα ίχνη βαδίσματος.
Λίμνες ασφάλτου σχηματισθείσες από συνεχή αποσάθρωση πετρελαιοφόρων στρωμάτων  υπάρχουν στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ στην Ερυθρή Θάλασσα στην Τασμανία και στη νήσο Σαχαλίνη στην οποία σήμερα διεξάγονται αντλήσεις πετρελαίου από υποθαλάσσιες πετρελαιοπηγές στην βόρεια  και στην νότια θάλασσα της νήσου.

Τέτοιες ασφαλτικές λίμνες είναι γνωστές από αρχαιοτάτων χρόνων χρησιμοποιηθείσες σε ορισμένες περιπτώσεις για δομικούς σκοπούς.

Μια τέτοια ασφαλτική λίμνη στην περιοχή της Αρχαίας Βαβυλώνας είχε περιφραχθεί με ένα τοίχωμα το οποίο κατασκευάσθηκε με ασφαλτούχο υλικό προερχόμενο από την Ερυθρά Θάλασσα. Είναι επίσης γνωστές περιπτώσεις κατασκευής στεγανών λιμνών υδατοδεξαμενών των οποίων ο πυθμένας έχει επενδυθεί με επικάλυψη στεγανού ασφαλτούχου πετρώματος.

Σύμφωνα με αρχαίες καταγραφές πετρέλαιο και ασφαλτούχα πετρώματα χρησιμοποιήθηκαν από αρχαιοτάτων χρόνων ως καύσιμη ύλη από τους  κατοίκους στις ακτές της Κασπίας για θέρμανση και φωτισμό σε περιοχές στις οποίες υπήρχαν διαρροές πετρελαίου και έλλειψη άλλου τύπου καύσιμου ύλης όπως κάρβουνο τύρφη ή ξυλεία.

Εκτός από τις ακτές της Κασπίας εφαρμογές πετρελαίου για φωτισμό και θέρμανση με λάμπες τύπου σιράκ αναφέρονται από αρχαίους συγγραφείς και για νησιά της Μεσογείου.

Σύμφωνα με τον Πλινιο τον πρεσβύτερο οι Ρωμαίοι κατά την πολιορκία της πόλεως Λουκουλα εδέχθησαν επίθεση με αυτοσχέδιους μηχανισμούς πρόκλησης πυρκαϊάς που είχαν βάση το πετρέλαιο.

Άλλες ιστορικές καταγραφές αναφέρουν ότι Πέρσες και Ελληνες χρησιμοποιούσαν εμπρηστικά βέλη δια της εμβαπτίσεως αυτών σε μίγμα πετρελαίου και θείου.

Ο Ιούλιος ο Αφρικανός συγγραφέας του τρίτου αιώνα π.Χ. περιγράφει ένα τέτοιο εύκλεκτο μίγμα με ένα εκ των συστατικών του οποίου ήτο συντρίμματα πετρελαιούχου πετρώματος. Νεώτερες καταγραφές αναφέρουν ότι  ο στρατός του Τζέκις  Χαν 12ος έως 13ος αιώνας Μ.Χ.  χρησιμοποίησε εμπρηστικά βέλη τα οποία εβαπτίζοντο σε μίγμα πετρελαίου και θείου.

Σύμφωνα με τον  Masudi  κάποιο Αραβα συγγραφέα γεωγράφο και ταξιδευτή στο Μπακού υπήρχε παραγωγή πετρελαίου τον 10ο αιώνα το οποίο πλήν τοπικών καταναλώσεων μετεφέρετο  σε δερμάτινους σάκους φορτωμένους σε  καμήλες και επωλείτο σε άλλες γειτονικές χώρες.

Όπως γράφει ο Μasudi  στο Μπακού εγένετο τότε παραγωγή δυο τύπων πετρελαίου ένας τύπος λευκός και ένας κίτρινος και σε ορισμένες πετρελαιοπηγές παράγετο και πετρέλαιο χρώματος μπλέ και μαύρου.

Τον 13ο αιώνα ο Μarko Polo  ο Ιταλός ταξιδευτής ο οποίος περιόδευσε και έζησε στην Ινδία Κίνα Περσία και άλλες χώρες όπως η Γεωργία και η Αρμενία αναφέρει παραγωγή πετρελαίου στις χώρες που περιβάλλουν την Κασπία Θάλασσα από τις οποίες το πετρέλαιο μεταφέρετο φορτωμένο σε καμήλες από τα σύνορα της Γεωργίας προς γειτονικές χώρες.

Από τις πληροφορίες αυτές προκύπτει ότι η πρώτη στην ιστορία παραγωγής και εμπορίας πετρελαίου σημειώθηκε στις χώρες πέριξ της Κασπίας Θαλάσσης στις οποίες και σήμερα σημειώνεται έντονη εξορυκτική δραστηριότητα πετρελαίου.

Στις περιοχές αυτές ανεβρέθησαν από Άραβες αρχαιολόγους αμφορείς μεταφοράς πετρελαίου χωρητικότητας 15 λίτρων σε μικρό βάθος στην ακτή.

Από τις ανωτέρω καταγραφές προκύπτει ότι η πρώτη παραγωγή και χρήση πετρελαίου σημειώθηκε 1000 χρόνια πρίν από την σημερινή εποχή στην περιοχή του Μπακού και σε γειτονικές χώρες των ακτών της Κασπίας Θαλάσσης.

Ενας τύπος εκσκαφής που χρησιμοποιείτο στην αρχαιότητα για άντληση πετρελαίου ήτο φρέαρ ορθογώνιας διατομής σε βάθος 20 έως 30μ. εκσκαπτόμενο κατά βαθμίδες μέχρι συναντήσεως του πετρελαιοφόρου στρώματος.

Ένα τέτοιο φρέαρ στην περιοχή Ασφαιρο του Καυκάσου μπορούσε να αποδώσει μέχρι 35 τον. πετρελαίου ανά ημέρα ή 12.800τον/ετος.

Οι προηγουμένως περιγραφείσες εφαρμογές και αντλήσεις πετρελαίου συνεχίσθηκαν μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα στην Ευρώπη και στην Αμερική.

Στην Ρωσία η πρώτη κατασκευή φρέατος αντλήσεως πετρελαίου έγινε από τον Μηχανικό  F. Semenov  στην περιοχή Bibi Eibet  της Χερσονήσου Ασφαιρου στον Καύκασο.

Φρέατα του τύπου αυτού κατασκευάσθηκαν και στις περιοχές γύρω από την Κασπία θάλασσα με ημερήσια απόδοση έως 32 τον/ημέρα.

Την ίδια περίπου εποχή δηλαδή στα μέσα του 19ου αιώνα σημειώθηκε και η πρώτη κατασκευή σωληνωτού φρέατος άντλησης πετρελαίου στην πολιτεία της Πενσυλβάνια των ΗΠΑ το έτος 1859 από τον Μηχανικό Ε.Drake .

Η περίοδος 1859-1900 ονομάσθηκε εποχή της κηροζίνης αλλά η μεγάλη εξέλιξη αρχίζει από τις αρχές του 20ου αιώνα με την εφεύρεση και ανάπτυξη των μηχανών εσωτερικής καύσης που ονομάσθηκε ως εποχής της γκαζολίνης (βενζίνη).

Εκτός από τις μηχανές εσωτερικής καύσης το πετρέλαιο βρίσκει εφαρμογές στην βιομηχανία των πετροχημικών που είναι βιομηχανικά προϊόντα με βάση το πετρέλαιο.
Σήμερα η κύρια εφαρμογή του πετρελαίου είναι στην παραγωγή ενέργειας στην οποία το 50% της παραγόμενης ενέργειας στις ΗΠΑ προέρχεται από το πετρέλαιο.

Α. Μπαρούνη
π. Υφηγητή Γεωλογίας ΕΜΠ

elora

Πανηγυρίζουν για επιτήρηση διαρκείας, υποθήκες, βάρη στις επόμενες γενιές



Σε θολό τοπίο οι δεσμεύσεις
Χειροκροτήματα, χαμόγελα, στεναγμοί ανακούφισης, ιαχές θριάμβου, πανηγυρισμοί, δηλώσεις με λογοπαίγνια: Ουδέποτε στη ζώσα μνήμη η πολιτική ηγεσία μιας χώρας υποδέχθηκε με τόσο μεγάλο ενθουσιασμό την χρεοκοπία που η ίδια με πράξεις και παραλείψεις της προκάλεσε.

Το χρέος μεταφέρθηκε στα επόμενα σαράντα χρόνια, αλλά… μακριά από εμάς και ας πέσει στο κεφάλι όποιου νάναι.

Με δεδομένο ότι οι λεπτομέρειες του νέου σχεδίου «διάσωσης» - δια της θέσεως εκτός οικονομικής μάχης της χώρας για τουλάχιστον μια εικοσαετία – δεν έχουν ακόμη γίνει γνωστές και οι απαντήσεις των αρμοδίων επ’ αυτών παραμένουν σκοτεινές και σιβυλλικές, ένα συμπέρασμα εξάγεται:

Η κυβέρνηση βλέπει την αναδιάρθρωση του χρέους της χώρας και την ένταξή της σε καθεστώς περιορισμένης χρεοκοπίας – και μάλιστα μετά ανταλλαγμάτων πόσον αφορά στις εμπράγματες εγγυήσεις, τις οποίες, όμως, περιβάλλει ένα νέφος ασάφειας – ως το ιδανικό μέσο επιβίωσής της.

Τουλάχιστον προς το παρόν. Διότι όλες οι πολιτικές εκτιμήσεις δείχνουν πως η πανηγυρίζουσα σήμερα κυβέρνηση, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό και τον υπουργό των Οικονομικών, θα υποχρεωθεί να προσφύγει σε εκλογές μόλις χρειαστεί να ψηφιστεί νέο πακέτο μέτρων ή αποκαλυφθεί το περιεχόμενο των εμπράγματων εγγυήσεων που ανέλαβε ως δέσμευση για την «ρύθμιση της χρεοκοπίας».

Χθες, στην… πανηγυρική συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, ο πρωθυπουργός έγινε δεκτός με χειροκροτήματα και ως… απελευθερωτής – τουλάχιστον για όσο θα διαρκέσουν τα μπάνια του λαού.

Ο ίδιος, χαρακτήρισε και αυτές τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου «ιστορικής σημασίας», υπογραμμίζοντας ότι συνιστούν «ένα τεράστιο βήμα μπροστά τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την Ευρώπη».

Βαφτίζοντας την αναδιάρθρωση του χρέους… βιωσιμότητα και την τεχνική βοήθεια (διότι σ’ αυτό συνίσταται η γενναιοδωρία Μπαρόζο) σε «ευρωπαϊκό πακέτο Μάρσαλ», ο κ. Παπανδρέου αναφέρθηκε στις (καινούργιες) «σκληρές διαπραγματεύσεις», χάρη στις οποίες το χρέος έγινε «διαχειρίσιμο» και ο ελληνικός λαός απηλλάγη «από τον βραχνά της χρεοκοπίας».

Σχετικά με την διαβόητη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα – για την οποία την προηγούμενη Δευτέρα είχε αποστείλει επιστολή ζητώντας από τους Ευρωπαίους εταίρους να αποσύρουν την ιδέα – είπε ότι γίνεται με τρόπο «απολύτως ασφαλή για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα», το οποίο «διασφαλίζεται πλήρως», καθώς «ενδυναμώνονται κεφαλαιακά οι ελληνικές τράπεζες».

Όπως είπε, η επιτυχία των διαπραγματεύσεων υπήρξε για τον ίδιο ένα «προσωπικό στοίχημα», επιμένοντας πως η κυβέρνηση κινήθηκε από την αρχή «βάσει συγκεκριμένης διαπραγματευτικής τακτικής».

Και πρόσθεσε: «Έδωσα τον αγώνα με αυταπάρνηση, αν και αντιμετώπισα πολλές φορές μια κριτική δυσανάλογη της ευθύνης μου».

Για άλλη μια φορά υπογράμμισε πως «οι θυσίες του ελληνικού λαού δεν πήγαν χαμένες», επιτιθέμενος στην αντιπολίτευση, η οποία, όπως είπε, «στη διάρκεια του πολύμηνου αγώνα» κατέφυγε σε «εύκολα λόγια» και «εύκολη κριτική».

Ειδικά για την αξιωματική αντιπολίτευση, ο κ. Παπανδρέου είπε πως «έχασε την ιστορική ευκαιρία να συμμετέχει στην εθνική προσπάθεια και τελικά στην επιτυχία του λαού», επιλέγοντας «να είναι στην εξέδρα και όχι στο στίβο της μάχης, ποντάροντας στην αποτυχία προκειμένου να καρπωθεί κομματικά οφέλη».

Ανάλογες θριαμβευτικές δηλώσεις είχε κάνει νωρίτερα, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου και ο υπουργός των Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος.

Επρόκειτο για μια πολύ μικρής διάρκειας συνέντευξη, στη διάρκεια της οποίας επίσης δεν γίναμε σοφότεροι όσον αφορά στα ανταλλάγματα που έδωσε η Ελλάδα.

Σώσαμε και το... ευρώ!
Ο υπουργός των Οικονομικών χαρακτήρισε «σαφή, πανηγυρική διακήρυξη υπέρ του ευρώ» τα αποτελέσματα της Συνόδου, μιλώντας για «πανστρατιά, σκληρό ευρωπαϊκό μέτωπο υπέρ της Ελλάδας και του ευρώ», ένα «τεράστιο κέλυφος προστασίας πάνω από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα», το οποίο «είναι το πιο εγγυημένο και ασφαλές στην Ευρώπη», καθώς «διασφαλίζεται 100% το ζήτημα ρευστότητας των τραπεζών».

Υποστηρίζοντας πως οποιαδήποτε αρνητική αξιολόγηση από τους οίκους δεν θα έχει καμία χρηματοπιστωτική επίπτωση, ο κ. Βενιζέλος είπε πως «μπήκε πάτος στο βαρέλι του ελληνικού δημοσίου χρέους, στεγανοποιείται και σταθεροποιείται η κατάσταση».

Ο κ. Βενιζέλος είπε – για να διαψευστεί λίγο αργότερα από τα υπουργικά χειροκροτήματα - ότι «η κυβέρνηση δεν θριαμβολογεί, παρουσιάζει τα πράγματα στις ρεαλιστικές διαστάσεις τους και δεν ανεβάζει το πήχη», ξεκαθαρίζοντας ότι η ανακούφιση της ελληνικής οικονομίας, δεν πρέπει να σημάνει χαλάρωση προσπαθειών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πανηγυρική ανακοίνωση εξέδωσε και ο πρώην υπουργός των Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου, ενώ εύσημα απένειμε και η – γνωστή για το κόλπο των swaps – Goldman Sachs, που στην έκθεσή της υποστηρίζει πως το πακέτο που συμφωνήθηκε από την ΕΕ όχι μόνο ανταπεξήλθε αλλά και υπερέβη τις προσδοκίες της αγοράς.

Πάντως, ακόμη και η Goldman Sachs θεωρεί σημαντική παράλειψη την μη αύξηση του κεφαλαίου του EFSF, καθώς οι χρηματοδοτικοί του πόροι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στο νέο, διευρυμένο ρόλο του.

Στο πλαίσιο αυτού του θριαμβευτικού κλίματος έγινε και η επίσκεψη του κ. Παπανδρέου στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στη διάρκεια της οποίας ο κ. Παπούλιας είπε, σιβυλλικά, πως έχει φθάσει η στιγμή που όλοι πρέπει να βάλουν πλάτη για την ανακούφιση του λαού.

Χθες, δηλώσεις έκανε και η Άνγκελα Μέρκελ που δήλωσε… στρατευμένη στη διάσωση της Ελλάδας, λέγοντας πως θα αφοσιωθεί με όλες της τις δυνάμεις στην ανάκαμψη της Ελλάδας, παροτρύνοντας τις γερμανικές βιομηχανίες να λάβουν μέρος σε ένα είδος Σχεδίου Μάρσαλ – «αν θέλουμε να το ονομάσουμε έτσι», πρόσθεσε με αρκετή δόση αυτογνωσίας.

Επιπλέον, δήλωσε «παθιασμένη Ευρωπαία», μιλώντας για… «μερκελικού είδους πάθος, ενώ δεν παρέλειψε να κάνει αναφορά στις «μεγάλες ευκαιρίες» της Ελλάδας, καθώς… το κράτος διαθέτει μεγάλη ακίνητη περιουσία.

Έτσι εξηγούνται όλα, λοιπόν…

Εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας για μια ζωή (τα γκρίζα σημεία της συμφωνίας)


Φανταστείτε την Ελλάδα να έχει βουτήξει στη θάλασσα, να πνίγεται και κάποιοι από το καράβι να της ρίχνουν ένα σωσίβιο. Παραδόξως, όμως, το σωσίβιο έχει… βαρίδια και ο παρ’ ολίγον πνιγμένος μόλις και με τα βίας βγάζει το κεφάλι του από το νερό.
Κάπως έτσι είναι η συμφωνία που υπεγράφη χθες στη Σύνοδο Κορυφής, οι κρυφές λεπτομέρειες της οποίας θα ανακοινωθούν τις επόμενες ώρες αλλά θα πάρει μέρες για να καταλάβουμε τι υπάρχει από πίσω. Διότι είναι ωραίο να ακούς ότι θα πάρουμε 109 δισ. ευρώ, ότι ακολουθεί ευρωπαϊκό σχέδιο Μάρσαλ, ότι μειώνονται τα επιτόκια και κερδίζουμε 3 δισ. το χρόνο, ότι επιμηκύνεται ο χρόνος αποπληρωμής.
Είναι εντυπωσιακά τα στοιχεία κι εκεί πάνω θα παίξει η κυβέρνηση το επικοινωνιακό της χαρτί. Τα βαρίδια όμως θα παραμένουν και θα οδηγούν την Ελλάδα προς το βυθό.
Έχουμε και λέμε:
  • Μας μίλησαν για αναπτυξιακό πακέτο, ούτε ξέρουμε πόσα δις ευρώ. Μα αν δεν κάνουμε λάθος το ΕΣΠΑ αναπτυξιακό πακέτο είναι, πάνω από 20 δισ. έχει συμφωνηθεί, είναι δικά μας λεφτά δεν μας τα χαρίζουν και μπορούμε μόνοι μας να τα διαχειριστούμε. Ξαφνικά λοιπόν παίρνουν το ΕΣΠΑ, προσθέτουν και μερικά άλλα και μας το παρουσιάζουν ως σχέδιο Μάρσαλ. Τα λεφτά που δικαιούμαστε μας τα παρουσιάζουν ως δική τους παραχώρηση.
  • Μάλιστα, ενώ το ΕΣΠΑ το διαχειριζόμαστε μόνοι μας, καθορίζαμε ποιους κλάδους θα αναπτύξουμε σύμφωνα με τις δικές ανάγκες, ξαφνικά μας βάζουν…γκαουλάιτερ. Η επιτροπή για την τεχνική βοήθεια θα έχει επικεφαλής έναν Γερμανό ο οποίος και θα κάνει το κουμάντο στην ανάπτυξη της Ελλάδας, όπως αυτός θέλει.
  • Οι ξένοι που μας δίνουν το αναπτυξιακό πακέτο θα έχουν λόγο στο που θα πηγαίνουν αυτά τα χρήματα. Αν π.χ. η Ελλάδα είχε ένα πρόγραμμα για την ανάπτυξη της υπαίθρου και αυτό το πρόγραμμα δεν συμφέρει τους ξένους, δε θα υπάρχει πρόγραμμα. Αν ο Γερμανός επιχειρηματίας έρθει και κάνει επενδύσεις στην ενέργεια, τις τηλεπικοινωνίες κ.λπ. Θα θελήσει να πάνε εκεί τα λεφτά του αναπτυξιακού πακέτου ώστε και ο ίδιος να βγάλει κέρδος από μια αγορά που πάει μπροστά. Ό,τι δεν αρέσει στους ξένους επενδυτές θα μείνει χωρίς λεφτά.
  • Η χορήγηση νέων δανείων και η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής σημαίνει ότι το Μνημόνιο θα υπάρχει στην Ελλάδα για τουλάχιστον 40 χρόνια. Κι αυτό σημαίνει ότι θα γίνεται τακτικός έλεγχος των δημοσιονομικών, θα καθορίζουν οι Βρυξέλλες την οικονομική πολιτική, θα απαιτούν και θα παίρνουν νέα μέτρα, θα καθορίζουν αν και πότε θα αυξηθούν ή θα μειωθούν οι συντάξεις. Αυτό κι αν είναι βαρίδι. Μας ρίχνουν το σωσίβιο για να σωθούμε με αντάλλαγμα την εκχώρησης τη εθνικής κυριαρχίας για μια ζωή.
  • Μας είπαν ότι το επιτόκιο θα είναι χαμηλό, σίγουρα κάτω από 5%. Μα τα ευρωπαϊκά επιτόκια είναι σήμερα στο 3,5% και η Γερμανία δανείζεται με 2,80%. Επομένως, έχουμε μια καθαρά τοκογλυφική σύμβαση η οποία μάλιστα ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί στις λεπτομέρειές της. Π.χ. το επιτόκιο θα είναι κυμαινόμενο, σταθερό και ποια θα είναι η “μίζα” που θα πάρει ο EFSF για την χορήγηση του δανείου; Μιλάμε για νόμιμη μίζα.
  • Πάμε τώρα στην εθελοντική συμμετοχή ιδιωτών. Για να υπάρχουν εθελοντές σημαίνει ότι θα βγάλουν κέρδος, αυτό είναι σίγουρο. Θα δώσουν 37 δισ. και μαζί με ένα κούρεμα θα φτάσει τα 50 δισ. Αν καταλαβαίνουμε καλά από οικονομικα, πρόκειται για μια μετακύλιση του χρέους, ένα εθελοντικό roll-over στα πρότυπα του γαλλικού μοντέλου. Είναι δηλαδή μια παράταση ζωής για να φτιάξει η Ελλάδα τα δημόσια οικονομικά της, πράγμα πολύ δύσκολο σύμφωνα με τα ελλείμματα και τις μαύρες τρύπες που διαρκώς διευρύνονται. Επομένως, ποιες είναι οι εγγυήσεις που παίρνουν οι καλοί Σαμαρείτες ιδιώτες (δηλαδή τράπεζες) για να συμμετέχουν στο roll-over;
  • Ας μην ξεχνούμε επίσης ότι η συμφωνία υποκρύπτει μια επιλεκτική χρεοκοπία ή selective default όπως αρέσκεται στον κ. Βενιζέλο να λέει. Θεωρείται σίγουρο ότι οι ξένοι οίκοι θα μας υποβαθμίζουν με άγνωστα αποτελέσματα και συνέπειες. Πόσο θα κρατήσει, πόσο θα μς στηρίξουν οι ξένοι και τι κακό θα γίνει, κανείς δε μας το λέει.
  • Μας είπε ο πρωθυπουργός ότι το χρέος θα μειωθεί κατά 26 δισ ή το 12% του ΑΕΠ. Δεν μας είπε όμως σε τι ποσοστό θα φτάσει το χρέος μετά τα νέα 109 δισ. ευρώ. Γιατί αν από 170% φτάσει 250%, τότε το 12% είναι σταγόνα στον ωκεανό.
  • Κανείς δε μιλά για την εθελοντική συμμετοχή στο κούρεμα από την πλευρά των Ελλήνων. Εκτός από τις τράπεζες θα ενταχθούν και τα ασφαλιστικά ταμεία που πνέουν τα λοίσθια; Ποιος ρώτησε τους ασφαλισμένους για τα λεφτά που θα χάσουν τα ταμεία τους και ποιος διαπραγματεύεται γι’ αυτούς; Να θυμίσουμε ότι τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία διαθέτουν ομόλογα 25 δισ. ευρώ κι ένα «κούρεμα» της τάξης του 20% θα οδηγούσε σε απώλειες 5 δισ. ευρώ.
Αυτές κι άλλες πολλές είναι οι κρυφές πτυχές αλλά υπάρχει κι ένα μεγάλο όνειδος: Μας έλεγε μέχρι την Τετάρτη η κυβέρνηση ότι είναι κόκκινη γραμμή της να μη δεχθεί απόφαση που δε θα λύνει συνολικά το πρόβλημα χρέους της Ευρώπης. Και ξαφνικά συμφώνησε σε μια λύση μόνο για την Ελλάδα. Έχουν άραγε να απαντήσουν κάτι επ’ αυτού;

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...