Ο ΜΑΚΕΔΟΝΑΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΞΙΝΟ ΝΕΡΟ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΠΟΥ ΕΣΦΑΞΑΝ ΟΙ ΕΒΡΑΙΟΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ ΜΠΕΝΑΡΟΓΙΑ ΤΟ 1944.

 Το  μνημείο του Μακεδόνα  Φλωρινιώτη  Συνταγματάρχη Παπαπέτρου Ιωάννη στο  Αμύνταιο  Φλωρίνης.

 Ο Συνταγματάρχης Παπαπέτρου Ιωάννης, τον Οκτώβριο του 1944,  κατακρεουργήθηκε στη Βροντού Σερρών, μαζί με 365 οπλίτες και αξιωματικούς της Π.Α.Ο.  Περικυκλώθηκαν και συνελήφθησαν κατά τη διάβασή τους, στην περιοχή Ν.Ζίχνης (μεταξύ Δήμητρας και Μυρίνης Σερρών) από 800 περίπου ΕΛΑΣίτες, που είχαν ειδοποιηθεί από βουλγάρους.   Τους έδεσαν τα χέρια με αγκαθωτά σίρματα,  και τους οδήγησαν στις φυλακές των Σερρών.  Εκεί τους σκότωναν άλλους πυροβολώντας και άλλους με κοντακιές όπλων (για να μην ξοδεύουν σφαίρα)  ή με λιθοβολισμό (όπως τον ηρωικό συνταγματάρχη) και κάθε βράδυ τους πετούσαν φορτωμένους σε κάρα στην περιοχή Βροντούς Σερρών. 
 
Ο ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΕΥΗ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΚΑΠΕΤΑΝ ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΩΤΣΟΠΟΥΛΟΣ.


  ΤΟ  ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ  ΧΩΡΙΟ  ΞΙΝΟ  ΝΕΡΟ  ΦΛΩΡΙΝΗΣ  ΠΟΥ  ΕΒΓΑΛΕ  ΤΟΝ  ΕΛΛΗΝΑ  ΗΡΩΑ  ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗ  ΙΩΑΝΝΗ  ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ. 

Ο Συνταγματάρχης Παπαπέτρου Ιωάννης ήταν από το Ξινό Νερό Αμυνταίου Φλωρίνης.
Ήταν γιος του εθνομάρτυρος ιερέα Οικονόμου Πέτρου ο οποίος έδρασε στα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα.  Στις 28 Αυγούστου 1904, Βούλγαροι μπήκαν στο Ξινό Νερό την ώρα της Θείας Λειτουργίας και απαίτησαν από τον ιερέα να διαβάσει το Ευαγγέλιο στα βουλγαρικά.
ΑΡΝΗΘΗΚΕ και τον ΣΚΟΤΩΣΑΝ με τη λόγχη, επάνω στην Αγία Τράπεζα, μπροστά στα μάτια του εννιάχρονου τότε γιου του Ιωάννη.

Η προτομή του πάπα-Πέτρου, "πετάχτηκε" στα χρόνια του ΠΑΣΟΚ και μετά από αρκετές διαμαρτυρίες και προσπάθειες, ξαναστήθηκε λίγα χρόνια αργότερα επί νομαρχίας Παπαπέτρου Στέφανου (εγγονού του ιερέα),  και τοποθετήθηκε στο στρατόπεδο Συντ/ρχου Ιωαν. Παπαπέτρου στο Αμύνταιο.

Την ίδια τύχη με τον ιερέα είχε και ο γιος του, ο Συνταγματάρχης Παπαπέτρου Ιωάννης, τον Οκτώβριο του 1944,  ο οποίος κατακρεουργήθηκε στη Βροντού Σερρών, μαζί με 365 οπλίτες και αξιωματικούς της Π.Α.Ο.
Περικυκλώθηκαν και συνελήφθησαν κατά τη διάβασή τους, στην περιοχή Ν.Ζίχνης (μεταξύ Δήμητρας και Μυρίνης Σερρών) από 800 περίπου ΕΛΑΣίτες, που είχαν ειδοποιηθεί από βουλγάρους.
Τους έδεσαν τα χέρια με αγκαθωτά σίρματα,  και τους οδήγησαν στις φυλακές των Σερρών.
Εκεί τους σκότωναν άλλους πυροβολώντας και άλλους με κοντακιές όπλων (για να μην ξοδεύουν σφαίρα)  ή με λιθοβολισμό (όπως τον ηρωικό συνταγματάρχη) και κάθε βράδυ τους πετούσαν φορτωμένους σε κάρα στην περιοχή Βροντούς Σερρών.

Μαρτυρίες για τα παραπάνω κατέθεσαν οι επιζώντες :

1) οπλαρχηγός Τάσος Τσόγκας :  Επειδή ήταν πολύ γεροδεμένος κατόρθωσε να δραπετεύσει, πιάνοντας κάποια στιγμή το χέρι του αντάρτη του ΕΛΑΣ που τον μαχαίρωνε και στρέφοντάς το στον ίδιο. Τον περισυνέλεξαν κάποιοι τσομπάνηδες, καθαρίζοντας όσο μπορούσαν και δένοντας τις πληγές του.  Επέζησε μόλις 2-3 μέρες σε μια ποιμενική καλύβα, διηγούμενος τι τους συνέβη, αλλά μετά πέθανε από την αιμορραγία.
2) Πασχάλης Καταρτζής : Ήταν  δεμένος κι αυτός με αγκαθωτό σιρματόπλεγμα μαζί με τον πατέρα του, αλλά λόγω της μικρής του ηλικίας, 15,5 ετών τότε,  τον άφησαν.
3) Βλαδίμηρος Κόνιαρης : Την ώρα που πυροβόλησαν τον αδερφό του, στις 5 πμ όπως συνήθιζαν, σουρούπωμα, έπεσε ο αδερφός του επάνω του κ τον θεώρησαν κι αυτόν σκοτωμένο.  (υπάρχουν μαρτυρίες και άλλων επιζόντων, όπως του Δημητρίου Μπεχτσή, καταγεγραμμένες σε σχετικό βιβλίο της ΠΑΟ). 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:  Στις 26-11-1946 στο χωριό Μάνδαλο των Γιαννιτσών, οι  εβραιοκομμουνιστές  του  Αβραάμ  Μπεναρόγια  έσφαξαν  την Δέσποινα Βασιλειάδου με τα οχτώ παιδιά της «ούσης εγκύου εννέα μηνών, έσχισαν διά μαχαίρας την κοιλίαν και εξήγαγον το ζων έμβρυον, όπερ νεκρόν εναπέθεσαν εις την κοιλία της» και έσφαξαν  ακόμα 15 συγχωριανούς –άνδρες, γυναίκες, παιδιά- .

 

Τίτλος βιβλίου : Ενί λόγω Άριστος. Αντιστράτηγος Κορίνας Α.

Συγγραφέας : Υποστράτηγος ε.α Μυλωνάς Θεόδωρος

Τούτο το πόνημα, «Ἐνί λόγῳἊριστος», αναφέρεται στη ζωή του αείμνηστου Στρατηγού Κορίννα Αναστασίου, καθώς και σε πολεμικά γεγονότα της δεκαετίας τού ’40, που συνδέονται με τον ίδιο και είναι άγνωστα στους περισσοτέρους. Περιγράφεται ο χαρακτήρας ενός ήρωα της νεώτερης ιστορίας μας, προικισμένου με πλούσια ηθικά και ψυχικά χαρίσματα μα και έμφυτες στρατιωτικές αρετές, που συνιστούν άριστο ηγήτορα και ξεχωριστή προσωπικότητα, ιδανικό πρότυπο για τις νεώτερες γενιές.

Ήταν γόνος Μακεδονομάχων —από την ελληνικότατη, ιστορική κωμόπολη της Βόρειας Μακεδονίας, το Μεγάροβο—, που αγωνίστηκαν για τη διάσωση του Ελληνισμού της Πελαγονίας κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα. Ο ίδιος συνέχισε το έργο των γονέων του, αγωνιζόμενος για τα ελληνικά ιδεώδη, σε δύσκολους χρόνους για την Ελλάδα και ιδιαίτερα την Μακεδονία.

Επί μία δεκαετία, 1940-1950, με το όπλο στο χέρι είχε το ιερό καθήκον και την μεγάλη τιμή να πολεμήσει για την ανεξαρτησία, την τιμή και την εδαφικήακεραιότητα της πατρίδας. Τραυματίσθηκε κατ’ επανάληψη και πολλές φορές διακινδύνευσε τη ζωή του. Διακρίθηκε ιδιαίτερα για την σεμνότητα του, την συναδελφική αγάπη, την πίστη προς την ιδέα του καθήκοντος και την γενναιότητα στα πεδία των μαχών.Έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις του Αλβανικού Μετώπου ως διοικητής Λόχου Πεζικού, όπου για την αυτοθυσία και τις ηρωικές του πράξεις η πατρίδα τον παρασημοφόρησε με πολεμικό Σταυρό και τον βράβευσε με την επίδοση Χρυσού Αριστείου Ανδρείας και Μεταλλίου Εξαίρετων πράξεων.

Τα πρώτα χρόνια της Κατοχής διέμενε στο Αμύνταιο, οργανώθηκε στην εθνική αντίσταση, συνεργάστηκε στενά με τον Συνταγματάρχη Παπαπέτρου Ιωάννη και αντιμετώπισε την ανθελληνική Βουλγαρική προπαγάνδα, με την οποία επιχειρείτο ο ακρωτηριασμός της Μακεδονίας μας.

Στη Μέση Ανατολή, όπου διέφυγε, αλλά και στη μάχη των Αθηνών αργότερα, μετείχε σε όλες τις επιχειρήσεις, ως Διοικητής Μ/Κ Λόχου τής ΙΙΙηςΕλληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας. Για τον ηρωισμό που επέδειξε στις μάχες του Ρίμινι, του Ρουβίκωνα ποταμού και της Μπελάρια, προτάθηκε, δύο φορές, για επ’ ανδραγαθία προαγωγή και απονομή Χρυσού Αριστείου Ανδρείας. Ομοίως κατά τα Δεκεμβριανά υπερασπίστηκε τα «ιερά καιόσια» του Ελληνισμού με ηρωισμό και αυτοθυσία, συμβάλλοντας στην αποφυγή της υποδούλωσης της Ελλάδος στον «παράδεισο» του κομουνιστικού μπλοκ.Αργότερα, μετατάχτηκε στο όπλο των τεθωρακισμένων και αναδείχτηκε, στο πεδίο της μάχης, ένας από τους κορυφαίους αξιωματικούς των τεθωρακισμένων του ελληνικού στρατού, που αξιοποίησε τα τακτικά και τεχνικά πλεονεκτήματα των αρμάτων μάχης στον ύψιστο βαθμό.

Κατά τον εμφύλιο, υπήρξε ο φόβος και ο τρόμος των αντιπάλων του, αλλά και ο διοικητής που οι αντίπαλοί του τον εμπιστεύονταν, οσάκις ήθελαν να τύχουν των ευεργετημάτων που δίνονταν από την εθνική κυβέρνηση για την αμνήστευσητων βιαίως στρατολογημένων ή παραπλανημένων ανταρτών του «Δημοκρατικού Στρατού».Οδήγησε τα τμήματά του πάντοτε από νίκη σε νίκη, ουσιαστικά συμβάλλοντας στο τελικό νικηφόρο αποτέλεσμα του εθνικού στρατού και τιμήθηκε για τρίτη φορά, με Χρυσό Αριστείο Ανδρείας, Πολεμικό Σταυρό και Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων.

Εξίσου θαυμαστή υπήρξε η σταδιοδρομία του και μετέπειτα, κατά την ειρηνική περίοδο. Ανήλθε την κλίμακα της στρατιωτικής ιεραρχίας μέχρι την κορυφή, επιτελώντας αξιόλογο έργο, ανάλογο προς τα προσόντα του, την πολεμική του πείρα και την υψηλή του μόρφωση, αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις σε όλους εκείνους με τους οποίους συνεργάστηκε. Στην τοπική κοινωνία του Αμυνταίου, οι παλαιότεροι αφηγούνται προσωπικές εμπειρίες ή ιστορίες που άκουσαν, στις οποίες εξαίρεται, εκτός των άλλων, και η μεγάλη του αγάπηπρος την ιδιαίτερη πατρίδα και τους συμπολίτες του, με τους οποίους πάντοτε διατηρούσε τις καλύτερες σχέσει

Σήμερα, ελάχιστοι γνωρίζουν την ύπαρξή του και αγνοούν τη λαμπρή του σταδιοδρομία πολλοί περισσότεροι. Γι’ αυτό, θεώρησα υποχρέωσή μου, στη μνήμη του εξέχοντος αυτού Αξιωματικού των Τεθωρακισμένων —στις τάξεις των οποίων σταδιοδρόμησε και ο γράφων—, με τη συμπλήρωση εκατό ετών από της γεννήσεώς του, να φέρω στο φως της δημοσιότητας την προσωπικότητα και το έργο του, προβάλλοντάς τον ως πρότυπο για τις νεώτερες γενιές. Ταυτόχρονα, μέσα από την εξιστόρηση των ηρωικών πράξεών του, αναδεικνύονται και καταγράφονταιπολεμικά και άλλα γεγονότα της δεκαετίας τού ’40, με σκοπό τη διατήρηση της εθνικής μας μνήμης στους τωρινούς καιρούς της έλλειψης προτύπων και της συλλογικής αμνησίας.

 

ΣΧΗΣ ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ 

Συμμετοχή στους Πολεμικούς Αγώνες του Έθνους και στην Εθνική Αντίσταση 1941-1944  

 Συγγραφέας: Μυλωνάς Γ. Θεόδωρος Υποστράτηγος, Πτυχιούχος Νομικής Α.Π.Θ.

Γιος ιερέα Μακεδονομάχου, εκτελεσθέντος τον Αύγουστο του 1904 από Βούλγαρος Κομιτατζήδες, στο Ξινό Νερό. Το οικογενειακό του περιβάλλον και τα παιδικά του βιώματα επέδρασαν καταλυτικά στην διαμόρφωση του χαρακτήρα του. Ήταν γεμάτος αγάπη για την Ελλάδα και την ορθόδοξη πίστη, ιδέες και ιδανικά για τα οποία αγωνίστηκε σε όλη του τη ζωή. Ο αείμνηστος Συνταγματάρχης τίμησε τις επωμίδες του αξιωματικού, που του έδωσε η πατρίδα, με μια λαμπρή σταδιοδρομία. Εθελοντής κατά τους Βαλκανικούς πολέμους, πολέμησε ηρωικά στο Μακεδονικό μέτωπο κατά το έτος 1918 και στην συνέχεια μετείχε στις εκστρατείες της Ουκρανίας και της Μ. Ασίας. Κατά τον Ελληνοαλβανικό Πόλεμο Διοικητής του 50ου Συντάγματος οδήγησε τα παιδιά της Θεσσαλονίκης στην δόξα. Κατά την κατοχή είχε λαμπρά πατριωτική δράση στην περιοχή της Φλώρινας.
Αμύνταιο 2010, σελ. 200, με ασπρόμαυρες φωτογραφίες.

ΜΑΚΕΔΩΝ  ΦΛΩΡΙΝΙΩΤΗΣ  ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ  ΙΩΑΝΝΗΣ  ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ

ΑΘΑΝΑΤΟΣ 

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ 










  Υ.Γ.




 ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ

 ΓΑΡΟΥΦΑΛΛΙΑ   ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΙ 

ΑΠΟ ΤΟ ΞΙΝΟ ΝΕΡΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ – μαζί στη ζωή και στο πιο φρικτό θάνατο


Σάββατο 3 Ιούνιος, 2017
ΠΗΓΕΣ: ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
(Αφανείς γηγενείς Μακεδονομάχοι 1903-1913)
Π. ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ   Ιερέως Μακεδονομάχου
(Θυσίες και αγώνες στη Μακεδονία)
Αμύνταιο 17-05-2017

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ   ΙΩΑΝΝΗΣ  –  ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ  ΓΑΡΟΥΦΑΛΛΙΑ
               ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΙ  ΑΠΟ ΤΟ ΞΙΝΟ ΝΕΡΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Του Δημ. Δημόπουλου

(Ο Μπάρμπα Γιάννης και η γυναίκα του μαζί στη ζωή και στο πιο φρικτό θάνατο)

Καταγεγραμμένοι στο Πάνθεο των ΗΡΩΩΝ του  Μακεδονικού Αγώνα και μάλιστα των φονευθέντων με α. α. 709, συνεργάτης  και συγγενής του ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ ΙΕΡΕΩΣ, γαμβρός από αδελφή,  είναι αυτός , που σήκωσε όλο το βάρος της ψηφοφορίας το 1901 και επανέφερε το χωριό του Ξινό Νερό από την εξαρχία στο Πατριαρχείο, με την βοήθεια του ιερέως ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ.
ξημερώνοντας του ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ , είχε βγει το απόγευμα στην πλατεία του χωριού του, όπου μαζεύονταν εκεί ως αργά το βράδυ και συζητούσαν τα νέα της ημέρας.
Από το Ράντος τους ήρθε φιρμάνι. Έπρεπε να γίνουν θέλοντας και μη σχισματικοί.
Κοντά στα εβδομήντα (70) ο Μπάρμπα Γιάννης, πολύ γέρος για εκείνα τα χρόνια.
Του άσπρισαν τα μαλλιά πολεμώντας για το ελληνικό στοιχείο και δεν μπορούσε να χωνέψει το φιρμάνι.
Εγώ έφαγα το ψωμί μου, έλεγε.
Τι με φοβερίζουν ;
Ο Χρήστος ο ξάδελφός του, τον συμβούλευε να πάρει την μπάμπο του και να τραβήξει κατά το Αμύνταιο.
Εκεί δεν μπορούν να σε πειράξουν.
Οι δικοί μας είναι ξεσηκωμένοι και τους έχουν κόψει τον αέρα.
Τι θα μου κάνουν; Θα με σφάξουν… ας με σφάξουν.(Είχε προηγηθεί ο σφαγιασμός του ιερέως Παπαπέτρου).
Αυτό που μου ζητάνε ποτέ δε θα γίνει.
Η παρέα διαλύθηκε και ο καθένας πήρε το δρόμο για το σπίτι του και κανείς δεν κατάλαβε τους κομιτατζήδες, που με τους γκράδες στα χέρια μπήκαν στα πρώτα σπίτια του χωριού.
Η μπάμπο του Γαρουφαλλιά ήταν πολύ ανήσυχη απόψε. Κάτι την στενοχωρούσε.
– Άντρα μου πήγες στο μεσοχώρι; Τι νέα έμαθες;
– Γαρουφαλλιά, θέλουν να μας κάνουν βουλγάρους.
-Αν δεν πάμε με το σχίσμα , λέει δε θα καλοπεράσουμε. (απειλή)
-Έξω από την αυλόπορτα ακούστηκαν βήματα.
-Ποιος είναι τέτοια ώρα; Φώναξε από μέσα η μπάμπο Γαρουφαλλιά.
-Εγώ είμαι μπάμπο, ο Βασίλης ο γείτονας, άνοιξε. Στο σπίτι είμαστε μαζεμένοι και θέλουμε τον Μπάρμπα Γιάννη. Στο Ράντος πιάσανε μερικούς χωριανούς και δεν τους αφήνουνε οι κομιτατζήδες, πριν απαντήσουμε στο φιρμάνι που μας έστειλαν.(παγίδα)
-Έρχομαι Βασίλη.  Παίρνει το ραβδί του  ο Μπάρμπα Γιάννης και κατεβαίνει ν΄ακολουθήσει τον γείτονα. Στο δρόμο, πίσω από τον τοίχο με τους γκράδες στο χέρι παρακολουθούν και περιμένουν τρεις κομιτατζήδες.
Είχαν πιάσει το Βασίλη από νωρίς. (ΔΟΛΟΣ).
Κοντά στο σπίτι του Βασίλη, πρόβαλαν οι κομιτατσήδες.
Μπάρμπα Γιάννη, σε θέλει ο βοϊβόδας, είναι στο σπίτι του Ντίνε.
Θέλει να εξηγηθεί μαζί σου και αν δεν έρθεις με το καλό, μας είπε,να σε πάμε με το ζόρι.
Ο Μπάρμπα-Γιάννης κατάλαβε πως έπεσε στην παγίδα και το σχέδιό τους.
Τώρα όμως είναι αργά.
Μπορούσαν να τον πάνε δεμένο, ή ,σηκωτό.Μπορούσαν να τον αφήσουν στον τόπο με μια σφαίρα στο κεφάλι.
Στο σπίτι που πήγαν αντίκρυσε λίγο φοβισμένα την άγρια όψη του βοϊβόδα.

Άκουσε Μπάρμπα- Γιάννη. Για τελευταία φορά σου λέω, ότι πρέπει να δουλέψεις μαζί μας.Εσύ και μερικοί άλλοι δεν αφήνετε να κάνουμε όλο το χωριό σχισματικό. Αλλά το θέλετε δεν το θέλετε αυτό θα γίνει.
Γι αυτό σαν θέλεις το καλό σου και το καλό του χωριού κάνε αυτό που σου λέω.
Αν μου ζήταγες το βιος μου βοϊβόδα, θα στο έκανα χαλάλι.Αυτό όμως, που μου ζητάς δε μπορώ να τοκάνω. Κάνεμε , ότι καταλαβαίνεις.
Άλλαξε πολλούς τρόπους ο βοϊβόδας.  Στην αρχή με το καλό, ύστερα με το κακό
και τις φοβέρες. Όλα τα είχαν σχεδιασμένα. Σαν δεν μπόρεσε να τον καταφέρει, είπε στους συντρόφους του να τον πάρουν.
Στην αυλή ο φούρνος έκαιγε και δέχτηκε τον Μπάρμπα Γιάννη δεμένο χειροπόδαρα. Σε λίγο θα γίνει ένα με την ανθρακιά.
Η μπάμπο Γαρουφαλλιά βγήκε από το σπίτι της. Μια ανησυχία την έφερε στο σπίτι του Βασίλη του γείτονά της και αυτός με την σειρά του την έστειλε στο σπίτι του Ντίνε. Σαν την είδαν δεν ήξεραν τι να της πούνε.
-Μέσα είναι και συζητάνε με τον βοϊβόδα.
-Στάσου να κοιτάξω αν τέλειωσαν την κουβέντα τους.

Κι ώσπου να κοιτάξει, οι άλλοι δύο την φίμωσαν με τη μαντίλα της, την έδεσαν χειροπόδαρα και την έριξαν στην ανθρακιά, που δεν είχε σβήσει ακόμα.

ΟΙ ΙΕΡΕΣ ΣΤΑΧΤΕΣ ΤΩΝ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ κατά παράδοση σκορπίστηκαν σε χωράφι, το οποίο οργώθηκε την επομένη ημέρα.
Δόξα και τιμή στους ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΥΣ ανά τους αιώνες.

 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΝΙΩΤΗΣ

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΩΝ ΑΦΑΝΩΝ 

ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΩΝ


Ανακοίνωση του Θανάση Καλλιανιώτη στην Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών την 16η Οκτωβρίου 2011, ώρα 11:30΄ στην παρουσίαση του βιβλίου της Εταιρίας Το Μεγάλο Συναξάρι: Αφανείς Γηγενείς Μακεδονομάχοι (1903 -1913), University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2011. 

Πρόλογοι Ιωάννη Κολιόπουλου και Νικολάου Μέρτζου, χορηγία Νικολάου Μάνου κι επιμελητεία Α. Καλλιανιώτη, Κ. Παπανικολάου, Α. Σπυριδόπουλου


Αγαπητοί κύριοι και κυρίες, είναι μεγάλη μου τιμή που το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΜΣ με επέλεξε ως έναν από τους παρουσιαστές του βιβλίου Το Μεγάλο Συναξάρι: Αφανείς Γηγενείς Μακεδονομάχοι (1903 -1913), το οποίο τυπώθηκε πρόσφατα από το University Studio Press με τη χορηγία του Νικολάου Μάνου και την επιστασία της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Το έργο προλογίζουν ρωμαλέα ο πρόεδρος Νικόλαος Μέρτζος κι ο Έφορος Βιβλιοθήκης Ιωάννης Κολιόπουλος. Ο δεύτερος είχε και την επιστημονική επιμέλειά του πονήματος, ενώ την ερευνητική ανέλαβαν οι υποψήφιοι διδάκτορες Ιστορίας του ΑΠΘ Κωνσταντίνος Παπανικολάου κι Αριστοτέλης Σπυριδόπουλος –προς επικουρίαν των κι ο εκφωνών.
Η συνεισφορά του παρόντος έργου είναι τριπλή: πλουτίζει ονομαστικά κι οπτικά την πρώτη έκδοση, τους Αφανείς Γηγενείς Μακεδονομάχους (1903 -1913), αποδομεί στερεότυπα περί της Μακεδονίας και του Μακεδονικού Αγώνα και τέλος δεικνύει ότι ο Ελληνισμός διαθέτει σε δύσκολες περιστάσεις τεράστια δύναμη.
Επεκτάσεις του χρόνου
Η αφετηρία και η λήξη του Μακεδονικού Αγώνα (οριοθετείται συνήθως μεταξύ των ετών 1903 -1908) θίχθηκε εν μέρει στον πρόλογο του βιβλίου που παρουσιάζεται σήμερα. Μήπως όμως σε μία επόμενη έκδοσή του, προφανώς περισσότερο επίπονη, θα ήταν πρόσφορο να προστεθούν όσοι πρόσφεραν με όπλο ή χωρίς στην υπόθεση της Μακεδονίας και μετά το 1913 κι άλλοι εντόπιοι, όπως π.χ. δύο υιοί Μακεδονομάχων, ο δίγλωσσος (ελληνικά -βλάχικα) υπολοχαγός Παύλος Τσάμης από το Πισοδέρι, στρατιωτικός διοικητής του 1/28 τάγματος του ΕΛΑΣ το 1943 -45 κι ο επίσης δίγλωσσος (ελληνικά, σλαβομακεδονικά) συνταγματάρχης Ιωάννης Παπαπέτρου από το Ξινό Νερό, αξιωματικός των παράνομων οργανώσεων ΥΒΕ/ΕΚΑ/ΠΑΟ την ιδία περίοδο;
Αν η ειρηθείσα χρονολογική κατάταση φαίνεται τολμηρή, η επόμενη θεωρείται ίσως ηπιότερη, δηλαδή να συμπεριληφθούν όσοι έδρασαν για την ίδια υπόθεση πριν από το 1903, το 1878 παραδείγματος χάριν. Καθώς στόχος του βιβλίου είναι οι ανέλκυση των επί εκατονταετία αφανών στην επιφάνεια, ας μη θεωρηθεί ως αυτοέπαινος, αλλά σαν συγκεφαλαιωτικό συγκείμενο παρέκβαση περί του επωνύμου μας: το Καλλιανιώτης δόθηκε, όταν η οικογένειά μας μετοίκησε από το χωριό Κάλιανη (σημερινή Αιανή) στην Κοζάνη μία σκοτεινή βραδιά του 1878, υποβλεπόμενη από τους Οθωμανούς, επειδή ο αδελφός του παππού μου, ονόματι Γεώργιος, έλαβε μέρος ως οπλίτης στην επανάσταση του Ολύμπου το αυτό έτος. Στην Κοζάνη το πρώην επώνυμό μας Σολάκης μετετράπη σε Καλλιανιώτης και παρέμεινε, όταν με την απελευθέρωση το 1912 επιστρέψαμε στο χωριό. Ο παππούς μου κατετάγη εθελοντικά στον Ιερό Λόχο της Κοζάνης συνοδεύοντας Τούρκους αιχμαλώτους στην Αθήνα την ιδία χρονολογία. Ο θείος μου Λάζος, εθελοντής αντάρτης στο 3/27 τάγμα του ΕΛΑΣ, συνεπλάκη το 1944 με ενόπλους του ΣΝΟΦ στη μεθόριο της Γιουγκοσλαβίας. Συνεκτικός δεσμός των τριών περιπτώσεων η υπόθεση της Μακεδονίας.
Αριθμοί και εικόνες
Σε σχέση με την πρώτη έκδοση ο πλούτος της νέας είναι τεράστιος: οι Αφανείς Γηγενείς Μακεδονομάχοι αυξήθηκαν αριθμητικώς τουλάχιστον στο διπλάσιο. Όμως χωρίς αμφιβολία ενεπλάκησαν στο Μακεδονικό Αγώνα περισσότεροι, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις παραλήφθηκαν από εμάς τους επιμελητές ονόματα που δεν διέθεταν ικανή τεκμηρίωση είτε άνδρες που δεν αναφέρονταν με ονομαστική ευκρίνεια. Επιπροσθέτως παρόλη την πολύμηνη έρευνα δυστυχώς διέφυγαν της καταγραφής πολλοί σημαντικοί μαχητές της Μακεδονίας όπως επί παραδείγματι ο διδάσκαλος Γεώργιος Βρέζας, η Ευαγγελία Τσιρόγκα, ιδιοκτήτρια καταφυγίων ή ο γραμματέας του Κέντρου Αμύνης Ευάγγελος Χατζητρύπκος, όλοι από την Έδεσσα. Θα προστεθούν στην τρίτη έκδοση, η οποία λόγω της σπουδαιότητας του εγχειρήματος είναι βέβαιο ότι δεν θα αργήσει.
Το πλήθος των εντοπίων Μακεδονομάχων δεικνύει το αυθόρμητο, το αυτοφυές, το αυτοθυσιαστικό του Μακεδονικού Αγώνα όπως ο πρόεδρος της ΕΜΣ ανέφερε στον πρόλογο. Θα ήταν αστείο, αν ισχυριζόταν κανείς, πως μία ή περισσότερες δεκάδες ενόπλων Κρητών ή Αθηναίων ήταν σε θέση να βαδίσουν, τροφοδοτηθούν, καταυλισθούν, επικοινωνήσουν και δράσουν χωρίς την ενεργή συμμετοχή του πληθυσμού, των μονόγλωσσων, δίγλωσσων ή τρίγλωσσων μερικές φορές κατοίκων της Μακεδονίας. Εκτός λοιπόν από τη λογική η συμμετοχή των εντοπίων τεκμηριώνεται ασφαλώς από τον αριθμό των έξι χιλιάδων καταγραφέντων Μακεδονομάχων για την περίοδο 1903 έως 1913. Προς δυσφορίαν δε των αποδομητών της Ιστορίας, παλαιών και σύγχρονων, από τα στατιστικά στοιχεία (τα οποία διεξήλθε η υπ. διδ. Ιστορίας Σωτηρία Βασιλείου) προκύπτει πως οι αλλόφωνοι εντόπιοι Μακεδονομάχοι ήταν ισάριθμοι με τους την ελληνικήν λαλούντες συναδέλφους των. Ο Αγώνας ανήκει σε όλους.
Πλούσια επίσης είναι και η εικονογράφηση του Μεγάλου Συναξαριού, καθώς προστέθηκαν πολλές ατομικές κι ολιγότερες ομαδικές φωτογραφίες Μακεδονομάχων. Ως προς τις οπτικές τώρα αξίες το εξώφυλλο του νέου έργου αποδεικνύεται εντυπωσιακότατο, διότι εκτός από την καθαρή ακτινοβολία των γραμμών, οι παριστάμενες μορφές με τις διάφορες στολές τους ανακεφαλαιώνουν το ποικίλο μωσαϊκό της εποχής, το οποίο συνέδεαν δύο κοινοί σκοποί, η ορθόδοξη πίστη και το ελληνικό σχολείο όπως καταθέτει στον πρόλογο ο Ιωάννης Κολιόπουλος. Από τη βασική μεταβλητή αυτή της ορθόδοξης πίστης αρύσθηκε προφανώς ο τίτλος του βιβλίου, Το Μεγάλο Συναξάρι.
Χωρικές επεκτάσεις
Νέο, εντελώς απαραίτητο στοιχείο, είναι οι βιογραφίες έξι εκατοντάδων Μακεδόνων, καταγομένων από περιοχές που κείνται σήμερα έξω από τα όρια της σημερινής Ελλάδας όπως η Γευγελή, η Κορυτσά, το Μορίχοβο, η Πελαγονία, ο Περλεπές και η Στρώμνιτσα. Από το Μοναστήρι π.χ. καταγόταν ο βλαχόφωνος καπετάν Στέφος, κατά κόσμον Στέφανος ή Πάκιας Γρηγορίου, που πρεσβύτης ων έχασε τη ζωή του από τον ΕΛΑΣ ως μέλος της οργάνωσης ΥΒΕ το 1943, ένας φόνος πολιτικών διαστάσεων άμεσα αρτώμενος εκ της υποθέσεως της Μακεδονίας. Η πλειάς αυτή των αλλοφώνων επί το πλείστον Μακεδονομάχων καταργεί παλαιότερες υποτιθέμενες γραμμές ορίων του ελληνισμού αρκετά νοτιότερα, στον Όλυμπο π.χ. και τα Πιέρια.
Μέθοδος εργασίας
Για το παρόν πόνημα εργαστήκαμε οι επιμελητές ως εξής: η πρώτη έκδοση ελέγχθηκε επιστάμενως από τον Κωνσταντίνο, ο οποίος συνέλεξε επιπλέον στοιχεία από τη ΔΕΠΑΘΑ. Κατευθυνθήκαμε έπειτα, κυριολεκτικά και μεταφορικά, ο Αριστοτέλης στην Ανατολική Μακεδονία κι ο εκφωνών στη Δυτική. Την Κεντρική όπως και τις έξωθεν της χώρας μας περιοχές μελετήσαμε και οι τρεις. Συχνές λοιπόν επισκέψεις σε ανά την Ελλάδα Αρχεία (ιδιαίτερη μνεία χρειάζεται για όσους άνοιξαν στην Εταιρία τα ιδιωτικά τους αρχεία) και Βιβλιοθήκες για ανάγνωση αρίθμητων σελίδων κι αναγραφή αριθμητών γραμμών και φωτογραφιών. Πυκνή έπειτα μεταξύ μας επικοινωνία περί των πηγών και των μελετημάτων, προσθήκες, διορθώσεις. Συναντήσεις μας ενδιάμεσα στη Θεσσαλονίκη με τον επιστημονικό επόπτη Ιωάννη Κολιόπουλο ή σε έτερες πόλεις της Μακεδονίας όπου διαλεγόμασταν για την πορεία του έργου.
Καλό ταξίδι λοιπόν στο Μεγάλο Συναξάρι κι ελπίζουμε να φανεί οδηγός στους δύσκολους σημερινούς καιρούς.