Ιστορίες και Συμβολισμός της Αναζήτησης στην Αρχαία Ελλάδα (Μέρος Γ')

Ιστορίες και Συμβολισμός της Αναζήτησης στην Αρχαία Ελλάδα (Μέρος Α')

Ιστορίες και Συμβολισμός της Αναζήτησης στην Αρχαία Ελλάδα (Μέρος Β')

Αποσυμβολισμός στη Μυθική Ζωή του Οδυσσέα

Ο Οδυσσέας ζει αρμονικά στο βασίλειό του με τη γυναίκα του Πηνελόπη και το γιο του Τηλέμαχο. Έχουμε να κάνουμε με μια ολοκληρωμένη πνευματική τριάδα, ένα είδος θεϊκού τριγώνου σε αρμονική ισορροπία. Η αναζήτηση της Ελένης είναι η αφορμή της εκστρατείας του Οδυσσέα μαζί με τους υπόλοιπους βασιλιάδες στην Τροία. Η Τροία με τη σειρά της είναι ένα πλούσιο βασίλειο που αναπαριστάνει την ιδέα της έλξης του υλικού πεδίου. Σε αυτό το σημείο βλέπουμε πως ο Οδυσσέας προσπαθεί να αποφύγει την εκστρατεία. Αυτό συμβολίζει την άρνηση της ψυχής να ενσαρκωθεί, γιατί γνωρίζει τον πόνο που η ίδια προδιαγράφει μέσα στη μορφή. 
Δέκα χρόνια απαιτούνται για την κατάληψη της Τροίας, της γήινης σφαίρας, που φέρει επίσης τον αριθμό δέκα. 
Με την άλωση της πόλης ολοκληρώνεται το έργο στο υλικό πεδίο και αρχίζει η
πορεία της επιστροφής στο πνεύμα. Από αυτή την άποψη, η επιστροφή του Οδυσσέα αντιπροσωπεύει την επιστροφή του πνευματικού σπινθήρα στην κατάσταση της πρωταρχικής ηρεμίας, εμπλουτισμένου με τις εμπειρίες των πεδίων που διέτρεξε. 

Για να γυρίσει στην Ιθάκη απαιτούνται άλλα δέκα χρόνια γεμάτα περιπέτειες, κατά τις οποίες απορρίπτει σταδιακά τα φορτία που τον δεσμεύουν στην ύλη. Στην προσπάθειά της να ταυτιστεί με το πνευματικό ιδεώδες, η ανθρώπινη συνείδηση, δοκιμάζεται και αντιπαρέρχεται κάθε λογής εμπόδια μέχρι την επίτευξη του σκοπού. 

Ο πρώτος σταθμός του ήρωα είναι η χώρα των Λωτοφάγων, ένας επίγειος παράδεισος γεμάτος καρπούς, που προκαλούσαν τη λήθη σε όποιον τους έτρωγε. Ορισμένοι από τους συντρόφους του Οδυσσέα τρώνε τους καρπούς, συμβολίζοντας με αυτή την πράξη ένα μέρος της συνείδησής του που παραμένει προσκολλημένο στη μορφική όψη, ξεχνώντας τον προορισμό της ψυχής. Αυτό, βέβαια, συμβαίνει στο μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας σήμερα. Η εμμονή στη συσσώρευση υλικών αγαθών και στη δημιουργία του επίγειου παράδεισου, είναι ο λωτός που κάνει τον άνθρωπο να αποστρέφει το πρόσωπό του από τους ουσιαστικούς στόχους της ύπαρξής του. 

Συνεχίζοντας το δρόμο προς τα πίσω ο Οδυσσέας πέφτει πάνω στους Κύκλωπες. Ο Πολύφημος εγκλωβίζει τον Οδυσσέα και τους συντρόφους του στη σπηλιά του ασυνείδητου. Ο τρομερός κύκλωπας τρέφεται από τα στοιχεία της ψυχής του Οδυσσέα -τους συντρόφους του. Είναι γιος του Ποσειδώνα, προέρχεται δηλαδή από τον αχανή Ωκεανό των συναισθημάτων μας. Ο Οδυσσέας χρησιμοποιεί το νου για να μπορέσει να σωθεί. Μόνο ένας ισχυρός νους μπορεί να εξισορροπήσει αυτές τις αρχέγονες τάσεις που περικλείουμε μέσα μας. Δεν έχει τη δύναμη να τον σκοτώσει, αλλά τον κάνει ανίκανο να εμποδίσει τη φυγή του, γιατί ουσιαστικά ο Κύκλωπας είναι ένα μέρος του εαυτού του. Στο επίπεδο του ασυνείδητου, μέσα στη σπηλιά, ο ήρωας εκμηδενίζεται, χάνει την ταυτότητά του, κάτι που συμβολίζεται από το όνομα που έδωσε ο Οδυσσέας στον Πολύφημο. Είναι ο Κανένας. Η τύφλωση του Πολύφημου προκαλεί την οργή του πατέρα του Ποσειδώνα, ο οποίος εδώ ταυτίζεται με την ανεξέλεγκτη και ταραγμένη συναισθηματική μας φύση. Αυτή η συναισθηματική διαταραχή θα είναι το μόνιμο εμπόδιο στην προσπάθεια του Οδυσσέα, όπως και κάθε ψυχής. 

Ο Οδυσσέας φτάνει στο νησί του Αιόλου, του Θεού των Ανέμων. Ο Θεός συμβολίζει το νοητικό στοιχείο και την ορθά κατευθυνόμενη δύναμη, που μπορεί να οδηγήσει στον τελικό σκοπό. Δίνει στον Οδυσσέα ένα ασκί, μέσα στο οποίο βρίσκονται δεμένοι όλοι οι αέρηδες και τον συμβουλεύει να μην το ανοίξει πριν φτάσει στην Ιθάκη. Ο ήρωας πέφτει σε βαθύ ύπνο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Η ψυχή χάνει την επαγρύπνησή της και οι άπληστοι σύντροφοί του ανοίγουν το ασκί, νομίζοντας πως περιέχει δώρα του Αιόλου. Η νοητική σύγχυση που προκαλείται με την απελευθέρωση των ανέμων πισωγυρίζει τη συνείδηση από τον προορισμό της. 

Όπως η Περσεφόνη με τον Ορφέα, έτσι και ο Αίολος δε δίνει άλλη ευκαιρία. Ο ήρωας συνεχίζει με τις δικές του δυνάμεις την περιπλάνηση, έως ότου φτάνει στο νησί των Λαιστρυγόνων. Εκεί έρχεται σε σύγκρουση με τους Γίγαντες, τις τιτανικές όψεις της φύσης του. Από τα 12 καράβια μόνο το δικό του κατάφερε να ξεφύγει. Δώδεκα ήταν τα καράβια του Οδυσσέα, δώδεκα και οι σύντροφοι της Στρογγυλής τράπεζας. Ο ήρωας απογυμνώνεται από τις όψεις που τον συνδέουν με το παρελθόν. 

Έτσι, φτάνει στο νησί της μάγισσας Κίρκης. Η Κίρκη γοητεύει τους συντρόφους του ήρωα και τους μεταμορφώνει σε χοίρους. Εδώ απεικονίζεται η δύναμη του σεξουαλικού ενστίκτου, που μπορεί να μεταβάλλει έναν άνθρωπο σε ζώο, εκδηλώνοντας τα πιο κτηνώδη του ένστικτα. Ο Οδυσσέας βοηθιέται από τον Ερμή -τη δύναμη του νου- και μένει ανεπηρέαστος από την Κίρκη, η οποία αντιπροσωπεύει μια όψη της ψυχής του, έως ότου καταφέρνει να την κάνει βοηθό στο έργο του. Η μεταστοιχείωση των αρνητικών όψεων της ψυχής είναι ένα από τα βασικότερα καθήκοντα του αναζητητή. Πρόκειται για μια αλχημική διαδικασία, όπου χρησιμοποιεί κάθε απόθεμα της εκδηλωμένης ύπαρξης για να αγγίξει το στόχο. Με βοηθό του την Κίρκη, ο Οδυσσέας μαθαίνει την τέχνη της μαγείας και ετοιμάζεται για το ταξίδι του στον Κάτω Κόσμο. Στον Άδη ο ήρωας μαθαίνει την αιτία της αποτυχίας του. Έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με τις αρνητικές όψεις του εαυτού του, που τον εμποδίζουν στο ταξίδι της επιστροφής. Ο μάντης Τειρεσίας, που συμβολίζει την ενορατική ικανότητα της ψυχής του, τον συμβουλεύει, αν θέλει να επιστρέψει στην Ιθάκη, να μην πειράξει τα Βόδια στο νησί του Ήλιου. 

Ο Οδυσσέας επιστρέφει στον επάνω κόσμο και συνεχίζει το ταξίδι της επιστροφής. Χάρη στη βοήθεια της Κίρκης καταφέρνει να αποφύγει την πλανερή γοητεία των Σειρήνων. Προειδοποιημένος δένεται στο κατάρτι του πλοίου του για να μην ενδώσει. Το πλοίο είναι ένα ακόμη σύμβολο του νου που πλέει στη θάλασσα των επιθυμιών για να φτάσει στη μυητική ύπαρξη. Δένεται στο κατάρτι, δηλαδή αγκιστρώνεται νοητικά στο όραμα της ψυχής του, για να αποφύγει την πρόκληση. Η ψυχή επαγρυπνά και το πλοίο περνά μακριά από το νησί για να φτάσει στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη. Η Χάρυβδη είναι η εσωτερική άβυσσος, έτοιμη να κατασπαράξει όποιον δεν μπορεί να βαδίζει ισορροπημένα πάνω στη λεπτή γέφυρα της ψυχής. Η Σκύλλα αντιπροσωπεύει εκείνη τη στιγμή της εσωτερικής πορείας που ο αναζητητής αναγκάζεται να θυσιάσει κάποια όψη της προσωπικότητάς του, προκειμένου να περάσει σε ανώτερα επίπεδα ύπαρξης. Ο Οδυσσέας αποφασίζει να περάσει από τη Σκύλλα, όπου χάνει μερικούς συντρόφους -όψεις της ύπαρξής του, αλλά καταφέρνει να πλεύσει στο νησί του ήλιου. Εκεί η ψυχή χάνει για άλλη μια φορά την επαγρύπνησή της. Τα βόδια του Ήλιου σκοτώνονται. Μοναδική εξιλέωση η ολοκληρωτική απογύμνωση του ήρωα από κάθε στοιχείο που τον συνδέει με το παρελθόν. Έτσι, φτάνει στο νησί της Καλυψούς. Εκεί ο Οδυσσέας περνάει έναν επτάχρονο κύκλο μαζί με τη νύμφη, προσκολλημένος στην υπόσχεση της αιώνιας νεότητας. Σε ένα επίπεδο του σπειροειδούς της εξέλιξης παρουσιάζεται το πρόβλημα της επιθυμίας για αθανασία, που ξεστρατίζει τη συνείδηση από το εσωτερικό όραμα. Τελικά επικρατεί η πνευματική του θέληση και με τη βοήθεια των θεών ελέγχεται η κατώτερη φύση του. Ξαναπαίρνει το δρόμο της επιστροφής, αλλά μέχρι την τελευταία στιγμή ο Ποσειδώνας εναντιώνεται για άλλη μια φορά και έτσι τα κύματα ξεβράζουν το ναυαγό στο νησί των Φαιάκων. Είναι ένας σταθμός εξάγνισης και αναδρομής του ήρωα σε όλο το ιστορικό της περιπλάνησής του. Εδώ λαμβάνει τέλος η μαθητεία του και ετοιμάζεται για την τελική επιστροφή. 

Στην Ιθάκη ξεκαθαρίζει την ύπαρξή του από τους μνηστήρες, δηλαδή όλα εκείνα τα ψεύτικα εγώ που διεκδικούσαν την εξουσία της ψυχής. Τα προσωπεία πέφτουν και ο Οδυσσέας, μετά τα 10 χρόνια περιπλάνησης, αγγίζει την τελειότητα. Ξανατεντώνει το τόξο του απόλυτα κυρίαρχος στην ηλιακή του φύση. Εκείνο που μένει είναι η υπέρτατη θυσία, η οποία έρχεται με τη μορφή του γιου του Τηλέγονου, «εκείνου που γεννήθηκε μακριά», και είναι καρπός της ένωσης του Οδυσσέα με την Κίρκη. Όπως ο Θησέας αμελεί την αλλαγή των πανιών, έτσι και ο Τηλέγονος δεν αναγνωρίζει τον πατέρα του και τον σκοτώνει στις ακτές της Ιθάκης. Τελικά, ως βασιλιάς, παίρνει τη θέση του πατέρα του στο πλευρό της Πηνελόπης. Μαζί με τον αδελφό του Τηλέμαχο και την Πηνελόπη «ταξιδεύουν» τον Οδυσσέα πίσω στο νησί των θαυμάτων. 

Ο πνευματικός σπινθήρας επέστρεψε στην Πρωταρχική Ηρεμία. 

Και ο κύκλος μας σε αυτήν την αναζήτηση θα κλείσει με τον Ιάσονα και την Αργοναυτική εκστρατεία, που παρουσιάζεται τελευταία εξαιτίας του ιδιάζοντος χαρακτήρα του Ιάσονα, αλλά και της περιπέτειας στο σύνολό της. 
Αποσυμβολισμός στη Μυθική Ζωή του Ιάσονα

Οι ήρωες που παίρνουν μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία δεν είναι παρά όψεις του ενός προσώπου που αρχίζει την αναζήτησή του. Οι εξελιγμένες όψεις αυτού του προσώπου αναλαμβάνουν το χρέος να επανακτήσουν το χαμένο θησαυρό σε μια διαφορετική μορφή, δηλαδή να αποκαταστήσουν το νήμα που είχε οδηγήσει τόσο μακριά τα παιδιά αυτής της γης, το Φρίξο και την Έλλη, να επαναφέρουν το ιδανικό που χάθηκε και πρέπει να επανεδραιωθεί. Το Χρυσόμαλλο Δέρας είναι ο συνδετικός κρίκος για αυτή την επαναφορά. Οι συντονισμένες προσπάθειες των ηρώων είναι ο μοναδικός τρόπος για την επίτευξη του σκοπού. Είναι ήδη εκπαιδευμένοι και σε κάποια ισορροπία με το περιβάλλον και τον εαυτό τους. Συνεισφέρουν στον κοινό στόχο, ο καθένας με τις δυνάμεις και τις τέχνες που κατέχει. 

Ο Ιάσονας, όντας άπειρος, δε θα κατόρθωνε ποτέ να φτάσει στον τελικό σκοπό, χωρίς τη συμμετοχή αυτών των προχωρημένων και δοκιμασμένων όψεων της ύπαρξής του και της συλλογικής εμπειρίας που είχαν αποκτήσει. Η γνώση των ήδη φτασμένων ηρώων, αποτυπωμένη στο συλλογικό ασυνείδητο, βοηθάει έμπρακτα τον Ιάσονα στο ξεπέρασμα των εμποδίων. 

Από φυσική άποψη αυτή η συλλογική, αφυπνισμένη, εν εγρηγόρσει συνείδηση των προγενέστερων μύθων βοηθάει τον Ιάσονα να περάσει χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια τα εμπόδια, να φτάσει στον τελικό του σκοπό με όλες τις δυνάμεις του και να πετύχει στην ανεύρεση του χαμένου θησαυρού. 

Το Χρυσόμαλλο Δέρας είναι ένα σύμβολο του Αέρα, της πτήσης στους αιθέρες, της απελευθέρωσης από τα δεσμά της ύλης και από τις συνέπειές της. Αυτό ακριβώς επιδιώκει να φέρει στην επιφάνεια ο Ιάσονας. Οι ήρωες στο πλευρό του είναι τα δεκανίκια που θα τον βοηθήσουν για τον τελικό του προορισμό. Είναι εκπαιδευμένοι φορείς της φύσης του, που έχουν αναδυθεί από το συλλογικό ασυνείδητο και διευκολύνουν τη δύσκολη πορεία του, ώστε να πολωθεί ανεπηρέαστη η ουσιαστική του ύπαρξη στον πραγματικό της σκοπό.

Ιάσονας σημαίνει αυτός που θεραπεύει και είναι μονοσάνδαλος. Ο μονοσάνδαλος είναι εκείνος που πατάει με το ένα πόδι του γυμνό πάνω στη γη και με το άλλο προστατευμένο. Αυτό σημαίνει ότι διαθέτει δύο φύσεις. Η μία απαιτεί πλήρη επαφή με το στοιχείο της γης, τη μάνα και τις δυνάμεις της, ενώ η άλλη είναι πιο εκλεπτυσμένη και χρειάζεται μια σχετική μόνωση προκειμένου να λειτουργήσει σε υψηλότερα επίπεδα. Ο μονοσάνδαλος ήρωας διατηρεί μια ισορροπημένη στάση ανάμεσα στους δύο κόσμους. Συχνά απεικονίζεται σαν ένας άνθρωπος που πατάει το ένα του πόδι στην ξηρά και το άλλο στο νερό, υπενθυμίζοντας την ισορροπημένη αρχή των δύο στοιχείων. 

Προορισμός του ήρωα είναι ο Άδης, ο τόπος όπου κανείς δεν μπορεί να δει, ένας άλλος τρόπος απεικόνισης των σκοτεινών σωμάτων του Αιήτη. Εκεί είναι φυλαγμένο καλά το Χρυσόμαλλο Δέρας. Ο Ιάσονας αναλαμβάνει μια καρμική αποστολή. Θα ξεπληρώσει το χρέος του Αθάμα, που θυσίασε το Φρίξο και την Έλλη. Μόνον έτσι θα εξευμενιστεί η οργή του Δία. Μια τέτοια πλατιά αποστολή απαιτεί μεγάλη συγκέντρωση ηρώων και ένα γοργοτάξιδο καράβι. Ένα σκάφος -σύμβολο της σοφίας, μιας και κατασκευάστηκε με τη βοήθεια της Αθηνάς. Έχει 50 κωπηλάτες. Ο αριθμός 50 αναλύεται σε 5 επί 10. Το πέντε είναι ο αριθμός του ανθρώπου, ενώ το 10 είναι ο αριθμός της τελειότητας. Οι ήρωες που παίρνουν μέρος συνθέτουν τον τέλειο άνθρωπο, τον ομαδικό άνθρωπο ή το Homo Gestalt της σύγχρονης ψυχολογικής άποψης. 

Αν πετύχει στην αποστολή του, ο Ιάσονας θα πάρει το θρόνο που του ανήκει δικαιωματικά από το σφετεριστή Πελία, που συμβολίζει την προσωπικότητα. Πριν ξεκινήσουν ο Αργοναύτες, θυσιάζουν στον Ηλιακό θεό Απόλλωνα, δίνοντας στην αναζήτηση ένα θρησκευτικό χαρακτήρα. Αυτός ο χαρακτήρας διακρίνεται από την πρώτη κιόλας στιγμή της αναζήτησης στη Λήμνο. Απομακρύνοντας τον Ηρακλή από τις Λημνιάδες, δηλαδή την αρχέγονη δύναμη από μια άλλη όψη των Αμαζόνων, ο Ιάσονας φροντίζει να αποκαταστήσει τη λευκή όψη της Αφροδίτης στο νησί. Οι αρσενικοί Κάβειροι επιστρέφουν στο νησί και τα Mυστήρια αποκαθίστανται. Ο Ιάσονας μαζί με τον Ηρακλή, τους Διόσκουρους και τον Ορφέα μυείται στα μυστήρια της Σαμοθράκης. Όλοι οι μεγάλοι θεοί του αποκαλύπτονται. Οι δυνάμεις της ψυχής του είναι διαθέσιμες για την επανάκτηση του χαμένου θησαυρού. 

Στην Κύζικο οι Αργοναύτες νικούν του Δολίονες, τις Τιτανικές όψεις της ανθρώπινης φύσης, ξεσηκώνοντας τις στοιχειακές δυνάμεις ενάντιά τους. Για να εξιλεωθούν και να αποκαταστήσουν ισορροπία, επικαλούνται τη Μεγάλη Μητέρα στο πρόσωπο της Ρέας, έπειτα από ειδοποίηση της Αλκυόνης. Θα πρέπει να αναφέρουμε πως η Αλκυόνη είναι μια από τις επτά αδελφές του αστερισμού των Πλειάδων. Σύμφωνα με την εσωτερική διδασκαλία, οι Πλειάδες είναι η ενσωμάτωση της όψης αγάπη και μεταφέρουν τις δυνάμεις τους στη Γη μέσω της εσωτερικής ιεραρχίας του πλανήτη. Συμβολίζουν τη μύηση ή τον ιερό Τόπο όπου κατοικεί το φως. 

Η Αργώ διαπλέει το Βόσπορο και οι ήρωες συναντούν το Φινέα. Εκείνος τους διδάσκει πώς θα περάσουν από τον ένα κόσμο στον άλλο. Οι Αργοναύτες σε αντάλλαγμα τον απελευθερώνουν από τις Άρπυιες. Δεν μπορούν να τις σκοτώσουν, γιατί ανήκουν στην τάξη των πραγμάτων της Φύσης. Το μόνο που τους επιτρέπεται είναι να τις περιορίσουν στο χώρο που τους πρέπει. 

Με το τέχνασμα των Πλειάδων, η Αργώ περνάει ακέραιη το Κατώφλι του άλλου κόσμου, όπου οι Αργοναύτες ξανασυναντούν τον Απόλλωνα στην Υπερβόρεια μορφή του. Ο Θεός ευνοεί τους ήρωες, μέχρι που φτάνουν στην Αία, τη χώρα των θαυμάτων. 

Εκεί ο Ιάσονας θα συναντήσει το Φύλακα στο Κατώφλι, το φιδόμορφο Δράκοντα που φυλάει τη σπηλιά με το Χρυσόμαλλο Δέρας. Μπαίνει στη κοιλιά του θηρίου, όπως ο Ηρακλής με την Ησιόνη. Κατεβαίνει δηλαδή στον Κάτω Κόσμο, από όπου επιστρέφει νικητής με τη βοήθεια της Μήδειας. Η Μήδεια αντιπροσωπεύει μια σκοτεινή όψη της ψυχής του ήρωα, που ανασύρεται από τα βάθη του ασυνείδητου και παίζει ενεργητικό ρόλο στην αναζήτηση, ωστόσο, είναι και σημείο δοκιμασίας για τον ίδιο τον Ιάσονα, μια και θα τον συνδέει συνεχώς με τις σκοτεινές όψεις της ύπαρξής του. 

Με τη βοήθεια της Μήδειας οι Αργοναύτες αναχωρούν. Η αναχώρησή τους συνοδεύεται από τη θυσία του ΄Αψυρτου, του αδελφού της Μήδειας, μια όψη που η μάγισσα οφείλει να αφήσει πίσω της, προκειμένου να ανέβει στα βασίλεια της συνείδησης. Η εξιλέωση γίνεται στο βασίλειο της Κίρκης και η Αργώ τραβά χωρίς δυσκολίες τον ίδιο δρόμο που πέρασε ο Οδυσσέας. Στο νησί των Φαιάκων, αντί να υποστεί ο Ιάσονας τον τελικό καθαρμό, συνδέεται με τη σκοτεινή όψη της ψυχής του, τη Μήδεια. Μια σύνδεση που αργότερα θα γίνει η ύστατη δοκιμασία του και η κάθαρση για το χρέος που έχει στον Πέρα Κόσμο. Τίποτε δε μένει ανεξόφλητο. Ο Άψυρτος, το τίμημα για την ανάκτηση του Χρυσόμαλλου Δέρατος, θα πληρωθεί στο ακέραιο με το θάνατο των παιδιών του Ιάσονα. 

Ο ήρωας επιστρέφει θριαμβευτής. Έχει κυριαρχήσει στο θάνατο και έχει ανασύρει από τα βάθη της εσωτερικής του ύπαρξης τη Χριστική συνείδηση, που συμβολίζεται από το Χρυσόμαλλο Δέρας. Ένα μέρος της δύναμής του πηγάζει από τη Μήδεια, πράγμα που δείχνει ότι βρίσκεται σε πλήρη επαφή με τις ψυχικές δυνάμεις του. Η κατάρα απομακρύνεται από τη χώρα. Ο χαμένος θησαυρός επανακτήθηκε. 

Αναφέραμε στην αρχή πως ο μύθος πλάστηκε από τον άνθρωπο για τον άνθρωπο και αυτό είναι μερικά αληθινό. Με το πέρασμα χρόνων και χρόνων, με την επανάληψη από γενιές σε γενιές, ο μύθος δεν ήταν παρά ο φορέας των δυνάμεων και των εμπειριών του ανθρώπου μέσα από τη μακραίωνη ιστορία του. Είναι ένα σπουδαίο κεφάλαιο, που διασώθηκε για χάρη των γενεών που πέρασαν, που περνούν και θα περάσουν από κάθε τόπο. Είναι ένας θησαυρός που πρέπει να φυλάγεται με κάθε προσοχή, γιατί διηγείται την εξέλιξη του ανθρώπου. Διηγείται την ιστορία του συλλογικού ασυνείδητου, τον αγώνα για αυτοανακάλυψη και τις συνειδησιακές κατακτήσεις που έγιναν μέσα από το πέρασμα των αιώνων. Οι μύθοι είναι ένα έτοιμο προϊόν για επεξεργασία. Είναι η συμπύκνωση εμπειριών, που αν κατανοηθούν σωστά από το σύγχρονο άνθρωπο, τότε του δίνεται η ευκαιρία να τις υπερβεί και να συνεχίσει το εξελικτικό μονοπάτι από το σημείο που το άφησαν οι προγενέστεροι. 

Ο μύθος είναι το παρελθόν. Με βάση το παρελθόν και τα μαθήματα που μας προσφέρει, καθώς και με την εμπειρία του παρόντος, θα χτίσουμε το μέλλον. Ο μύθος είναι αναγκαίος για τη ζωή μας. Χωρίς αυτόν, χωρίς τη μαγεία του, χωρίς τα μηνύματά του, χωρίς τις γνώσεις και τις εμπειρίες του, ο άνθρωπος θα έπρεπε να αρχίσει από την αρχή. Θα έπρεπε να ξαναδιανύσει όλη αυτή τη διαδρομή που διήνυσε μέσα στους αιώνες, στις χιλιετηρίδες της πολυπαθούς διαδρομής του. Χωρίς το μύθο ο άνθρωπος θα έπρεπε να επαναλάβει το ταξίδι της καθόδου και της μετέπειτα επανόδου από την ύλη. Αν και όχι συνειδητά, ο άνθρωπος εμπλουτίζεται με τον μύθο από μικρό παιδί. Αν και όχι συνειδητά, ο μύθος μιλάει στις αντίστοιχες όψεις του εαυτού του. Αφυπνίζει τις κοιμισμένες δυνάμεις και τις επαναδραστηριοποιεί. Ένα δυναμικό ανεκμετάλλευτο τίθεται σε λειτουργία και για αυτό ο μύθος είναι ένα από τα λίγα θετικά στοιχεία, αληθινά πολύτιμο, που λάβαμε σαν κληρονομιά. Έχουμε υποχρέωση να τον διατηρήσουμε σαν κόρη οφθαλμού για τις γενιές του μέλλοντος, για να παραμείνει η αλυσίδα ανέπαφη. Για να αφυπνίζεται η συλλογική συνείδηση των φυλών και να εκδηλώνεται στις πολυάριθμες μορφές δράσης της ανθρώπινης φύσης. Είναι στο χέρι μας, επίσης, να πλάσουμε το μύθο του αύριο ενσαρκώνοντας τους ήρωες, παλεύοντας κατά της Σκύλλας και της Χάρυβδης του εαυτού μας, μιας όψης της Κίρκης ή οποιουδήποτε άλλου και έτσι να χτίσουμε νέους μύθους. 

Ο μύθος μας γαλούχησε και θα γαλουχήσει και τα παιδιά μας. Δίχως το μύθο η θέση της ανθρωπότητας θα ήταν πραγματικά σε κατάσταση αρχέγονη, χωρίς τη δυνατότητα οποιασδήποτε εξέλιξης. 


Διάλεξη που δόθηκε από το Φιλοσοφικό Σύλλογο ΙΑΜΒΛΙΧΟ την 1 Απριλίου 1987 στη Θεσσαλονίκη & 8 Απριλίου 1987 στην Αθήνα


http://e-zine.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=232