Οικία του Πρόκλου

Πρόκειται ίσως για την μοναδικήπερίπτωση στην ιστορία που γνωρίζουμε που βρίσκεται η οικία ενός φιλοσόφου, του Πρόκλου τουΛύκιου. Πού; Καταχωμένη κάτω από οδό Δ. Αρεοπαγίτου, στην Ακρόπολη…

Πρόκλος: νεοπλατωνικός φιλόσοφος της Αθηναϊκής σχολής, ο τελευταίος μεγάλος αντιπρόσωπος της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Γεννήθηκε στην Πόλη (410-412 μ.χ.) και πέθανε στην Αθήνα το 485 μ.χ.

Στην οικία του, στις παρυφές της Ακρόπολης, συνεχίστηκε η λειτουργία της Πλατωνικής Ακαδημίας, η οποία έκλεισε οριστικά το 529 μ.χ.  μετά από
διάταγμα του Ιουστινιανού… Πρόκειται για το σημείο εκείνο της Αθήνας, όπου συνεχίσθηκε η διδαχή της Φιλοσοφίας, στα χρόνια του Βυζαντίου και που δικαίως μπορεί να χαρακτηρισθεί ως η τελευταία μεγάλη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών…

1955: ανασκαφές την χρονιά αυτή, έφεραν στο φως υστερορωμαϊκό κτήριο των αρχών του 5ου αι. μ.χ, κατά τις εργασίες διάνοιξης του δρόμου. Επρόκειτο για την οικία του φιλόσοφου Πρόκλου. Βλ. φωτογραφίες από την ανασκαφή:

• 
• 
• 

2013: πεζόδρομος Διονυσίου Αρεοπαγίτου: σε ένα κομμάτι του δρόμου αυτού, υπάρχουν κάτι περίεργα «ιερογλυφικά» που εξέχουν της επιφανείας του. Πρόκειται για την επισήμανση κάτοψης της οικίας Πρόκλου. Κάπου εκεί κοντά, μία διαλυμένη επιγραφή, δίνει ελάχιστα στοιχεία, στα κομμάτια της που έχουν μείνει ανέπαφα από τους βανδαλισμούς. Και πάλι, ο ανυποψίαστος διαβάτης, δεν πρόκειται να καταλάβει περί τίνος πρόκειται…

Η αλήθεια είναι, ότι το σπίτι και η σχολή του Πρόκλου κατεχώθησαν, προκειμένου να μην πειραχθεί ο δρόμος και προφανώς τα γύρω από την περιοχή οικήματα (εκκλησία Αγ. Σοφίας, λέσχη προσκόπων κλπ, κλπ…) Βλ. φωτογραφίες:

• 
• 
• 
• 
• 
• 

Άρα, αυτό το τόσο σημαντικό σημείο για την ιστορία μας, βρίσκεται θαμμένο (και πιθανώς ανεξερεύνητο) κάτω από έναν δρόμο, αυτόν την φημισμένης Δ. Αρεοπαγίτου…

Ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες:

1. Η, σε απόσταση εκατοστών, εκκλησία της Αγ. Σοφίας. Κατά το κτίσιμό της, το 1914, βρέθηκε άγαλματης θεάς Αθηνάς (για αυτό και ονομάστηκε Σοφία). Δηλαδή, στα θεμέλιά της, δεν βρέθηκε τίποτα άλλο;

2. Η, κάτω από την Ακρόπολη, «Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων». Ακόμη ένα κτήριο που έχει μία ιδιαιτερότητα: γειτνιάζει (για να μην πούμε ότι βρίσκεται μέσα και από πάνω) με έναν μικρό αρχαιολογικό χώρο, ο οποίος δεν φέρει καμμία σήμανση και καμμία ενημερωτική πινακίδα. Στο εσωτερικό του υπάρχουν εκτός από τα αρχαία ευρήματα και αρκετά μπάζα και σκουπίδια… Όλα αυτά, σε απόσταση μερικών μόνο μέτρων από την περίφημη …κάτοψη της οικίας του Πρόκλου. Ερώτηση: μπορεί αυτά τα ευρήματα να αποτελούν μέρος και συνέχεια της οικίας του Πρόκλου;

• 
• 
• 
• 

3. Το ερειπωμένο σπίτι στην γωνία: μπορεί να μην έχει σχέση με όλα τα ανωτέρω, αλλά φαίνεται ότι το συγκεκριμένο σπίτι αποτελεί κέντρο κάποιας σιωπηλής …πνευματικής και θρησκευτικής …διαμάχης. Αραβικά και ισλαμικά κείμενα επάνω στους τοίχους και τις πόρτες του από την μία μεριά, εικονίτσες με τηνΠαναγία από την άλλη…

• 
• 
• 

Εκκλησία, θαμμένη φιλοσοφική σχολή, παλαιά κτήρια με αύρα θρησκειών και όλα αυτά κάτω από την σκιά του Παρθενώνα…

Το παρόν άρθρο, δεν παρέχει λεπτομέρειες για το έργο και την ζωή του μεγάλου φιλοσόφου. Για κάτι τέτοιο, μπορείτε να ανατρέξετε σε πολύ πιο εξειδικευμένες ηλ. σελίδες και βιβλία.

Απλώς, προσπαθεί να αναδείξει ακόμη ένα μνημείο της ιστορίας μας, σημαντικό, ίσως από τα πιο σημαντικά (μοναδική περίπτωση στην ιστορία που γνωρίζουμε που βρίσκεται η οικία ενός φιλοσόφου), το οποίο δεν έχει, ως τώρα, την τύχη που του αξίζει. Και που του πρέπει.

Κείμενο, έρευνα, εικόνες: dimdom Για το Εν Αθήναις

Φωτογραφίες από τις ανασκαφές του 1955: από την διαλυμένη πινακίδα που βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο.

http://www.authorway.com/enathinais/index.php/2012-11-12-13-59-35/2012-04-13-15-31-42/151-oikia-tou-proklou#.U1_0NwJ7-jM.facebook