Από τον 3ο αιώνα μ.Χ., η Ρώμη εισέρχεται σε μια εποχή παρακμής κι αποσύνθεσης. Ασθένειες όπως η πανούκλα του Κυπριανού, η οποία αποδεκάτισε τον πληθυσμό της αυτοκρατορίας, οδήγησαν στη μείωση δημοσίων εσόδων δια φορολογίας και τη μη επάνδρωση του στρατού από Ρωμαίους πολίτες, με αποτέλεσμα τα βαρβαρικά φύλα να μετακινούνται σε δυτικές επαρχίες όπως η Ιβηρική χερσόνησος κι η Γαλατία είτε ως μισθοφόροι είτε ως επιδρομείς. Η διαφθορά αξιωματούχων επίσης, οι εμφύλιες συγκρούσεις μεταξύ διοικητών των επαρχιών για την ανάληψη του αυτοκρατορικού αξιώματος κι οι συνεχείς δολοφονίες αυτοκρατόρων καθιστούν τον ρωμαϊκό κόσμο σε συνεχή παρακμή, ετοιμόρροπο.
Δύο προκείμενες συντάραξαν θεμελιωδώς τον αρχαίο κόσμο τον 4ο αιώνα: η καταπλάκωση των δυτικών ρωμαϊκών επαρχιών από λαούς που μέχρι τότε κατοικούσαν στην Germania libera, πάνω από τον Ρήνο και τον Δούναβη, κι η ως αποτέλεσμα αδυναμία των αρχαίων θρησκειών να "γεμίσουν" τον απλό λαό ο οποίος γινόταν έρμαιο αυτής της αναρχίας κι ένιωθε καθημερινά απροστάτευτος.
Ως λύσεις, πρώτον ο μέγας Κωνσταντίνος με το διάταγμα των Μεδιολάνων το 313 και τις Οικουμενικές Συνόδους, ωθεί τον χριστιανισμό ως θρησκεία των μαζών, κι επικυρώνεται από τον Θεοδόσιο ύστερα ως η επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας με σκοπό την οικουμενικότητα. Οι εκπρόσωποί της, Απόστολοι-Επίσκοποι-Πατέρες-Άγιοι, δογμάτισαν περί αγάπης κι μεταθανάτιας ανταμοιβής, και τελικώς κατακυρίευσαν διοχετεύοντας φόβο και μεσσιανισμό, δύο ψυχικές καταστάσεις που αποδεδειγμένα κατευθύνουν τον άνθρωπο στην οπισθοδρόμηση της νόησης. Η θρησκεία αυτή μπορεί μέχρι τότε να υπήρχε ήδη 3 αιώνες, αλλά μέχρι την εποχή του αυτοκράτορα Αδριανού (117-138 μ.Χ.), συμπορευόταν έκδηλα με τις εβραϊκές κοινότητες του Ισραήλ και της διασποράς τους. Χριστιανισμός και ιουδαϊσμός δεν παρουσίαζαν ιδιαίτερη διαφορά μέχρι τότε. Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό να επισημαίνεται, γιατί μέχρι τότε είχαν γίνει 3 Ιουδαϊκοί-Ρωμαϊκοί πόλεμοι (66-74 μ.Χ., 115-117, 132-135). Μέχρι τότε, στις ελληνικές αποικίες Κυρήνη, Αλεξάνδρεια, Σαλαμίνα Κύπρου οι Εβραίοι είχαν σκοτώσει μισό εκατομμύριο Έλληνες! Ο Ρωμαίος Cassius Dio παραθέτει πως 220,000 σκοτώθηκαν στην Κυρήνη, 240,000 στην Σαλαμίνα και πυρπολήθηκε η Αλεξάνδρεια. Ο μεγάλος αυτός ιστορικός μας προκαλεί ακόμη περισσότερη φρίκη, αναφέροντας περιπτώσεις κανιβαλισμού και ανείπωτης κτηνωδίας, όπως ότι πολλοί Εβραίοι άνοιξαν τα θύματά τους με πριόνι στα δυο για να τιμήσουν τον Δαβίδ. Το πρώτο καίριο πλήγμα του αρχαίου πολιτισμού μπορεί να άφησε το στίγμα του στον κόσμο και την κληρονομιά μας, αποκρύφτηκε όμως σκοπίμως επί αιώνες. Γιατί, όταν πέθαινε ο Έλληνας, καιγόταν το σπίτι του, οι δημόσιοι χώροι της πόλης του, τότε καιγόντουσαν και τα γράμματα. Ο χριστιανισμός βρήκε την ευκαιρία να αυτοπαρουσιαστεί ως θύμα, μερικές δεκαετίες αργότερα, αφού είχε κάνει ό,τι κάνει, και εν ελλείψει παιδείας του λαού, επένδυσε στην πάροδο γενεών.
Ο ελλαδικός και μικρασιατικός κόσμος, συνεχίζει να κρατά αναμμένο το φάρο σοφίας λίγο πριν η ανθρωπότητα κλείσει τα φώτα, η αρχαιοελληνική παιδεία παραμένει ακμάζουσα στα ανέκαθεν πνευματικά κέντρα του Ελληνισμού και διατηρεί έναν κόσμο αλώβητο από βαρβαρική επιρροή. Αναζητώντας νέα θεμέλια για την αυτοκρατορία του, ο μέγας Κωνσταντίνος μετέφερε τη σφαίρα εξουσίας στη νεοϊδρυθείσα Πόλη του και ως εκ τούτου, ό,τι συμβόλιζε το Senatvs PopvlvsQve Romanvs, πλέον το εκπροσωπούσαν η αυτοκρατορική και θρησκευτική εξουσία της Κωνσταντινούπολης. Όλα αυτά, μαζί με τα γεωγραφικά πλεονεκτήματα που προσφέρει όχι μόνο η Κωνσταντινούπολη αλλά όλη η περιοχή, οδηγούν τον Κωνσταντίνο στη δεύτερη λύση για την αυτοκρατορία.
Χάλκινο Άγαλμα του Κωνσταντίνου
Δυόμιση αιώνες μετά την εμφάνιση του χριστιανισμού, και λίγες δεκαετίες πριν τον μέγα Κωνσταντίνο, στην Αλεξάνδρεια, αυτή τη μεγαλειώδης πόλη των ελληνιστικών και ύστατων χρόνων της αρχαιότητας, έμελλε να γεννηθεί ο Νεοπλατωνισμός, το τελευταίο δημιούργημα της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας. Το φιλοσοφικό αυτό κίνημα ήκμασε όχι μόνο σ’ αυτή τη γενέτειρα επιστημών, αλλά ακόμα περισσότερο στην Ιταλία και την Ελλάδα, καθώς εκεί συνάντησε καθολική αποδοχή ως μετεξέλιξη της κλασικής πλατωνικής φιλοσοφίας. Ως τις αρχές του 4ου αιώνα, ο νεοπλατωνισμός σχεδόν ταυτίστηκε με τον Ελληνισμό καθώς αυτός ήταν που ανέλαβε να υπερασπίσει το ελληνορωμαϊκό πάνθεον και την ελληνική φιλοσοφία και παιδεία από διανοητικά ρεύματα που είτε απέρριπταν (χριστιανισμός) είτε υποκαθιστούσαν (γνωστικισμός) την ελληνορωμαϊκή παράδοση. Η αρχαία ελληνική θρησκεία, μία ζωντανή παράδοση με γερές ρίζες αιώνων, συσπειρώθηκε κυριολεκτικά γύρω από τον νεοπλατωνισμό.
Επίσης, ο νεοπλατωνισμός δεν διέσωζε απλά, έθετε φιλοσοφικές αρχές που επηρέασαν βαθιά τον ιουδαϊσμό και τον χριστιανισμό. Ο θεμελιωτής του νεοπλατωνισμού, Πλώτινος, ορίζει την τριαδικότητα του θείου πριν καν υπάρξουν Πατριαρχείο ή επίσημα Ευαγγέλια. "Προσπάθησα να ανυψώσω ό,τι υπάρχει θείο μέσα μου προς ό,τι υπάρχει θείο στο Σύμπαν", είχε πει. Περιέγραφε τη δημιουργία μέσω της απορροής από «Το Ένα» και προωθούσε την ιδέα ότι αυτή η απορροή συνέβη μέσω «Τριάδων». Στην εξήγηση τού πώς Το Ένα έγινε περισσότερα, ο Πλωτίνος εισήγαγε την ιδέα των τριών Υποστάσεων, ελληνικός όρος που ερμηνεύεται ως «προέλευση», «ουσία», «αληθινή φύση» ή «πρώτη αρχή». Σύμφωνα με τη διατύπωση του Πλωτίνου στο σημαντικό έργο του Εννεάδες, η πρώτη από αυτές τις Υποστάσεις ήταν Το Ένα, το δεύτερο ήταν ο Νους και το τρίτο η Ψυχή. Ενώ ο Πλωτίνος τις θεωρούσε ως τρεις ξεχωριστές οντότητες, καθεμιά από τις οποίες απέρρεε από την προηγούμενη, ο Πρόκλος έτεινε να καταργήσει οποιονδήποτε διαχωρισμό μεταξύ τους και να τις συμπτύξει σε μία. Οι χριστιανοί ήταν ευτυχείς θεωρώντας αυτές τις τριαδικές διατυπώσεις ως προτυπώσεις της Τριάδας (ο Πρόκλος ήταν ιδιαίτερα υποβοηθητικός ως προς αυτό), και πράγματι έχει υποστηριχτεί η άποψη ότι η νεοπλατωνική φιλοσοφία βοήθησε τους χριστιανούς θεολόγους ώστε να διατυπώσουν το δόγμα της Τριάδας. Τέτοιες τριάδες εισχώρησαν στον ιουδαϊσμό και στο Ισλάμ διαμέσου της διείσδυσης νεοπλατωνικών ιδεών, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για τριαδολογικές ερμηνείες από αυτές τις αντιμαχόμενες θρησκείες μέσω του προσηλυτισμού χριστιανών.
Ο ελλαδικός και μικρασιατικός κόσμος, συνεχίζει να κρατά αναμμένο το φάρο σοφίας λίγο πριν η ανθρωπότητα κλείσει τα φώτα, η αρχαιοελληνική παιδεία παραμένει ακμάζουσα στα ανέκαθεν πνευματικά κέντρα του Ελληνισμού και διατηρεί έναν κόσμο αλώβητο από βαρβαρική επιρροή. Αναζητώντας νέα θεμέλια για την αυτοκρατορία του, ο μέγας Κωνσταντίνος μετέφερε τη σφαίρα εξουσίας στη νεοϊδρυθείσα Πόλη του και ως εκ τούτου, ό,τι συμβόλιζε το Senatvs PopvlvsQve Romanvs, πλέον το εκπροσωπούσαν η αυτοκρατορική και θρησκευτική εξουσία της Κωνσταντινούπολης. Όλα αυτά, μαζί με τα γεωγραφικά πλεονεκτήματα που προσφέρει όχι μόνο η Κωνσταντινούπολη αλλά όλη η περιοχή, οδηγούν τον Κωνσταντίνο στη δεύτερη λύση για την αυτοκρατορία.
Δυόμιση αιώνες μετά την εμφάνιση του χριστιανισμού, και λίγες δεκαετίες πριν τον μέγα Κωνσταντίνο, στην Αλεξάνδρεια, αυτή τη μεγαλειώδης πόλη των ελληνιστικών και ύστατων χρόνων της αρχαιότητας, έμελλε να γεννηθεί ο Νεοπλατωνισμός, το τελευταίο δημιούργημα της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας. Το φιλοσοφικό αυτό κίνημα ήκμασε όχι μόνο σ’ αυτή τη γενέτειρα επιστημών, αλλά ακόμα περισσότερο στην Ιταλία και την Ελλάδα, καθώς εκεί συνάντησε καθολική αποδοχή ως μετεξέλιξη της κλασικής πλατωνικής φιλοσοφίας. Ως τις αρχές του 4ου αιώνα, ο νεοπλατωνισμός σχεδόν ταυτίστηκε με τον Ελληνισμό καθώς αυτός ήταν που ανέλαβε να υπερασπίσει το ελληνορωμαϊκό πάνθεον και την ελληνική φιλοσοφία και παιδεία από διανοητικά ρεύματα που είτε απέρριπταν (χριστιανισμός) είτε υποκαθιστούσαν (γνωστικισμός) την ελληνορωμαϊκή παράδοση. Η αρχαία ελληνική θρησκεία, μία ζωντανή παράδοση με γερές ρίζες αιώνων, συσπειρώθηκε κυριολεκτικά γύρω από τον νεοπλατωνισμό.
Επίσης, ο νεοπλατωνισμός δεν διέσωζε απλά, έθετε φιλοσοφικές αρχές που επηρέασαν βαθιά τον ιουδαϊσμό και τον χριστιανισμό. Ο θεμελιωτής του νεοπλατωνισμού, Πλώτινος, ορίζει την τριαδικότητα του θείου πριν καν υπάρξουν Πατριαρχείο ή επίσημα Ευαγγέλια. "Προσπάθησα να ανυψώσω ό,τι υπάρχει θείο μέσα μου προς ό,τι υπάρχει θείο στο Σύμπαν", είχε πει. Περιέγραφε τη δημιουργία μέσω της απορροής από «Το Ένα» και προωθούσε την ιδέα ότι αυτή η απορροή συνέβη μέσω «Τριάδων». Στην εξήγηση τού πώς Το Ένα έγινε περισσότερα, ο Πλωτίνος εισήγαγε την ιδέα των τριών Υποστάσεων, ελληνικός όρος που ερμηνεύεται ως «προέλευση», «ουσία», «αληθινή φύση» ή «πρώτη αρχή». Σύμφωνα με τη διατύπωση του Πλωτίνου στο σημαντικό έργο του Εννεάδες, η πρώτη από αυτές τις Υποστάσεις ήταν Το Ένα, το δεύτερο ήταν ο Νους και το τρίτο η Ψυχή. Ενώ ο Πλωτίνος τις θεωρούσε ως τρεις ξεχωριστές οντότητες, καθεμιά από τις οποίες απέρρεε από την προηγούμενη, ο Πρόκλος έτεινε να καταργήσει οποιονδήποτε διαχωρισμό μεταξύ τους και να τις συμπτύξει σε μία. Οι χριστιανοί ήταν ευτυχείς θεωρώντας αυτές τις τριαδικές διατυπώσεις ως προτυπώσεις της Τριάδας (ο Πρόκλος ήταν ιδιαίτερα υποβοηθητικός ως προς αυτό), και πράγματι έχει υποστηριχτεί η άποψη ότι η νεοπλατωνική φιλοσοφία βοήθησε τους χριστιανούς θεολόγους ώστε να διατυπώσουν το δόγμα της Τριάδας. Τέτοιες τριάδες εισχώρησαν στον ιουδαϊσμό και στο Ισλάμ διαμέσου της διείσδυσης νεοπλατωνικών ιδεών, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για τριαδολογικές ερμηνείες από αυτές τις αντιμαχόμενες θρησκείες μέσω του προσηλυτισμού χριστιανών.
Ενώ η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία εκχριστιανιζόταν, οι Έλληνες αυτοαποκαλούνταν Ρωμαίοι ή Ρωμιοί, αφού η ονομασία Έλλην σήμαινε πλέον ειδωλολάτρης, όπως κι ο εθνικός. Το Ρωμαίος ήταν ένα όνομα το οποίο είχε πολιτικές προεκτάσεις αφού δήλωνε όλους τους ελεύθερους πολίτες της Αυτοκρατορίας και όχι την καταγωγή τους. Μέχρι τις αρχές του 7ου αιώνα, όταν η Αυτοκρατορία ακόμη έλεγχε μεγάλες εκτάσεις και πολλούς ανθρώπους, η χρήση του ονόματος Ρωμαίος πάντα δήλωνε την κατοχή πολιτικών δικαιωμάτων και ποτέ καταγωγή. Διάφορες εθνότητες μπορούσαν να χρησιμοποιούν τα εθνικά ονόματα ή τα τοπωνύμιά τους, για να αποσαφηνίζουν την κατοχή πολιτικών δικαιωμάτων από τη γενεαλογία, γι’ αυτό ο ιστορικός Προκόπιος προτιμά να αποκαλεί τους Βυζαντινούς εξελληνισμένους Ρωμαίους, ενώ άλλοι συγγραφείς χρησιμοποιούν Ρωμαιοέλληνες και Ελληνορωμαίοι, αποβλέποντας στο να δηλώσουν καταγωγή και κατοχή πολιτικών δικαιωμάτων συγχρόνως.
Κατά τον 6ο αι., στα μάτια του κόσμου ο ελληνισμός είχε ηττηθεί σε αυτή την κατά μέτωπο ελληνοχριστιανική σύγκρουση. Στην ύστερη αρχαιότητα και τον πρώιμο μεσαίωνα δαιμονοποιήθηκε, καταπολεμήθηκε, αντικαταστάθηκε. Ο Ιουλιανός δολοφονήθηκε, ο Κέλσος διακωμωδώθηκε, τα έργα του Πορφυρίου κάηκαν, ο Ιεροκλής βασανίσθηκε. Θεοδόσιος κι Ιουστινιανός, δύο αιμοσταγείς τύραννοι, επιτέθηκαν λυσσαλέα στους εθνικούς. Καταστροφές και κλοπές μνημείων, κατάργηση πανάρχαιων ελληνικών σχολών και θεσμών, στρατοπέδα συγκέντρωσης εθνικών. Κυνηγήθηκε μέχρι αηδίας, κακοποιήθηκε βάναυσα, κατασυκοφαντήθηκε κι έτσι οι μισέλληνες του Μεσαίωνα καθησυχάστηκαν ότι πλέον ο ελληνισμός είχε λησμονηθεί.
Πρόκλος, ένας από τους τελευταίους σχολάρχες της Πλατωνικής Ακαδημίας
Διαλαλώντας, όμως, την απόρριψη της ελληνικής κοσμοαντίληψης, δεν είναι λίγες οι φορές που θεολόγοι συνέβαλαν ακούσια στη διάσωση θεμελιακών αρχαίων στοιχείων, ενώ συχνά διαφαίνεται η τάση για σύγκριση αλλά και αφομοίωση συγκεκριμένων δεδομένων μέσα στο χριστιανικό «είναι» (πχ η μεθοδευμένη μετατροπή ναών, καθώς τα ιερά του Ποσειδώνα μετατράπηκαν σε εκκλησίες του Αγίου Νικολάου, του Δία και του Απόλλωνα σε ξωκκλήσια του προφήτη Ηλία, ιερά της Αθηνάς και της Αρτέμιδος σε ναούς της Παναγίας κ.α.).
Μια πρακτική που συνδέεται με τη διαφύλαξη και συντήρηση των ελληνικών ιδεών είναι η μετάλλαξη του νεοπλατωνισμού σε υπόγειο ρεύμα από τον 6ο αι. και μετά, συγκαλύπτοντάς τον με θρησκευτική προσποίηση. Παρ’ όλο που ακόμα ο τεκτονισμός στην Ευρώπη δεν υπάρχει, δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι εντοπίζονται πολλά κοινά στοιχεία στον τρόπο λειτουργίας και δράσης. Ο Πρόκλος, ο Σιμπλίκιος κι ο Δαμάσκιος ομολογούν πως όταν ο αντίπαλος είναι ισχυρότερος, οφείλει κανείς περισσότερο να λανθάνει παρά να συγκρούεται. Σήμερα η έρευνα έχει προχωρήσει κι εντός της βυζαντινολογίας διατυπώνεται βάσιμα η άποψη ότι συγγραφείς όπως ο Προκόπιος, ο Ιωάννης Λυδός κι ο Μιχαήλ Ατταλειάτης συγκάλυψαν την ελληνίζουσα θρησκευτική και διανοητική τους ταυτότητα, γνωρίζοντας ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις για το έργο και τη ζωή τους. Επίσης, μεμονωμένες λαμπρές προσωπικότητες πήραν τα ήνια της λησμονημένης φιλοσοφίας σε διάφορες χρονικές περιόδους και παρότρυναν τους σύγχρονούς τους να ξεφύγουν από τον σκοταδισμό και να αποδεχθούν τον ελληνισμό ως την αναπόσπαστη, διαχρονική και σημαντικότατη κληρονομιά τους. Φιλόσοφοι όπως ο Λέων Χοιροσφάκτης (790-869), ο Μιχαήλ Ψελλός (1018-1078), ο Ιωάννης Ιταλός (1025-1090), ο Θεόδωρος Μετοχίτης (1270-1332), ο Νικηφόρος Γρηγοράς (1295-1360) δηλώνουν επίσημα χριστιανοί, οι πλατωνικές τους διδαχές όμως και τα επιστημονικά τους συγγράμματα δημιουργούσαν μια κοσμοαντίληψη αντισυμβατική με τη χριστιανική θεολογία.
Έχοντας την πρωτοκαθεδρία της ρωμαϊκής ταυτότητας επί αιώνες, δε θα μπορούσε κανείς να διαφωνήσει ότι το Βυζάντιο ήταν ρωμαϊκό. Οι εισβολές των Λομβαρδών και των Αράβων τον 7ο αιώνα είχαν ως αποτέλεσμα την απώλεια πολλών επαρχιών, συμπεριλαμβανομένων και της Ιταλίας και όλης της Ασίας, εκτός από την Ανατολία. Οι περιοχές που διατηρήθηκαν ήταν κυρίως ελληνικές, μετατρέποντας έτσι την αυτοκρατορία σε μια πολύ πιο συνεκτική ενότητα που τελικά εξελίχτηκε σε σαφώς ενσυνείδητη ταυτότητα. Διαφορετικά απ’ ό,τι τους προηγούμενους αιώνες, προς το τέλος της πρώτης χιλιετίας μ.Χ. εκφράζεται στα βυζαντινά έγγραφα μια ξεκάθαρη αίσθηση εθνικισμού.
Οι πρώτες κύριες τάσεις εθνικού αυτοπροσδιορισμού ως Έλληνες στο Βυζάντιο ξεκινούν με την Άλωση του 1204. Οι Βυζαντινοί αισθάνθηκαν μέγιστη προδοσία από τους Καθολικούς Λατίνους, τους χριστιανούς του άλλοτε δυτικού ρωμαϊκού τμήματος. Αυτό που μέχρι τότε γινόταν στην ουσία μεταξύ Ανατολής και Δύσης ήταν ένα συνεχές δεινό παιχνίδι εξουσίας μεταξύ Βατικανού και Πατριαρχείου, δυτικών ηγεμόνων και βυζαντινού αυτοκράτορα, Ρώμης και Κωνσταντινούπολης. Μια μάχη διπλωματίας για το ποιος είναι περισσότερο χριστιανός, ποιος είναι περισσότερο Ρωμαίος.. Είναι αυτονόητο ότι σε ισχύουσα θέση ήταν πάντα το Βυζάντιο, ως τη Δ’ Σταυροφορία. Έτσι μετά την ανείπωτη προδοσία που οδήγησε στην ήττα τους, παρατηρείται μια συνειδητή στροφή στη σκέψη και τον αυτοπροσδιορισμό των Βυζαντινών. Η κατάληψη της Πόλης, άλλωστε, σήμαινε τη διάλυση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και τη δημιουργία τεσσάρων ελληνικών κρατιδίων. Η αυτοκρατορία της Νίκαιας, για παράδειγμα, υπήρξε μια καθαρά ελληνική κρατική υπόσταση, με προσωπικότητες όπως ο Ιωάννης Βατάτζης (1193-1254) κι ο λόγιος Γεώργιος Ακροπολίτης (1217-1282) να υποκινούν την εθνική αφύπνιση.
Ο Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων (1355-1452), αποτελεί την εμβληματικότερη μορφή στη βυζαντινή φιλολογία. Παραμονές της Άλωσης του 1453, ο Πλήθων αναζητά μια διέξοδο από το δίλημμα Ορθοδοξία ή Καθολικισμός (δηλαδή παράδοση στους Οθωμανούς ή υποταγή στους Λατίνους) και στρέφεται στον Πλάτωνα. Βλέποντας τη διαρκή γιγάντωση της Εκκλησίας και τη συρρίκνωση του κράτους, συμβουλεύει τους Παλαιολόγους να εγκαταλείψουν τη χριστιανική έννοια της οικουμένης και να επιστρέψουν στο αρχαίο μοντέλο της ελληνικής πόλης-κράτους. Δεν προέτρεψε τη μαζική επιστροφή στον πολυθεϊσμό, αλλά επέμεινε σε ριζικές αλλαγές της πολιτείας.
Πλήθων
Οι προτάσεις του αγνοήθηκαν κι έτσι εκείνος δημιουργεί μία από τις πρώτες μυστικές οργανώσεις που ύστερα κατέκλυσαν την Ευρώπη του Διαφωτισμού, την πληθωνική φρατριά στο Μυστρά, όπως αναφέρει στο Νόμων Συγγραφή του. Ο βαθειά συνειδητοποιημένος άνθρωπος αυτός, ζώντας στην εποχή οριστικής κατάρρευσης του Βυζαντίου, απέρριψε την διπολικότητα των ανατολικών και δυτικών δογμάτων για το πώς να ζεις, για ποιον να ζεις, γιατί να ζεις, κι έψαξε την αλήθεια σ’ έναν κόσμο από το παρελθόν, παραμελημένο, θεωρητικά ηττημένο. Ο κόσμος του ελληνικού πνεύματος, έβρισκε απήχηση μόνο σε μορφωμένες κοινωνικές τάξεις, κυρίως ανώτερες, νέους που φοιτούσαν σε σχολές όπως το Πανδιδακτήριο, καθώς και στην αυτοκρατορική αυλή.
Οι προτάσεις του αγνοήθηκαν κι έτσι εκείνος δημιουργεί μία από τις πρώτες μυστικές οργανώσεις που ύστερα κατέκλυσαν την Ευρώπη του Διαφωτισμού, την πληθωνική φρατριά στο Μυστρά, όπως αναφέρει στο Νόμων Συγγραφή του. Ο βαθειά συνειδητοποιημένος άνθρωπος αυτός, ζώντας στην εποχή οριστικής κατάρρευσης του Βυζαντίου, απέρριψε την διπολικότητα των ανατολικών και δυτικών δογμάτων για το πώς να ζεις, για ποιον να ζεις, γιατί να ζεις, κι έψαξε την αλήθεια σ’ έναν κόσμο από το παρελθόν, παραμελημένο, θεωρητικά ηττημένο. Ο κόσμος του ελληνικού πνεύματος, έβρισκε απήχηση μόνο σε μορφωμένες κοινωνικές τάξεις, κυρίως ανώτερες, νέους που φοιτούσαν σε σχολές όπως το Πανδιδακτήριο, καθώς και στην αυτοκρατορική αυλή.
Επί της ουσίας, η ελληνική φιλοσοφία ήταν η ανώτερη μορφή παιδείας σ΄ όλον τον τότε γνωστό κόσμο, και μόνο διανοήσεις με δείγματα επιστημονικής κοσμολογίας κι αρχαιολατρείας μπορούσαν να μυηθούν σ’ αυτή. Συνεπώς με λίγα λόγια, ο απλός λαϊκός κι ο κληρικός αυτοαποκαλούταν Ρωμιός, ο μορφωμένος όριζε τον εαυτό σου ως Έλλην.
Τα συμπεράσματα δικά σας..
Λυκούργος
http://apopseisneolaias.blogspot.gr/2017/02/blog-post.html
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια που δεν συνάδουν με το περιεχόμενο της ανάρτησης, όπως και σχόλια υβριστικά προς τους αρθρογράφους, προσβλητικά σχόλια προς άλλους αναγνώστες σχολιαστές και λεκτικές επιθέσεις προς το ιστολόγιο θα διαγράφονται.