ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΒΟΥΛΙΑΡΑΤΙ ΣΤΙΣ 28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014. 5 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1912: Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ.

Τέτοιες ημέρες, παραμονές και ανήμερα 28η Οκτωβρίου, η Βόρειος  Ήπειρος  είναι γαλάζια από ελληνικές σημαίες.

Οι δρόμοι και τα σπίτια σε Χειμάρρα, Αγίους  Σαράντα, στα χωριά του Βούρκου της ευρύτερης περιοχής της Φοινίκης, στο  Αργυρόκαστρο, στα χωριά Άνω και Κάτω Δεροπόλεως, όλα  είναι σημαιοστολισμένα.

Σε ορισμένες οικίες οι σημαίες ανεμίζουν όλον τον χρόνο.

Η εικόνα της Δερβιτσάνης, κεφαλοχωρίου Κάτω Δρυϊνουπόλεως, με τις γαλανόλευκες στην κεντρική οδό γίνεται viral στο διαδίκτυο.

(Η ελληνική μειονότητα της Αλβανίας είναι εθνική μειονότητα κι όχι θρησκευτική. Κατά συνέπεια όσοι δεν ξέρουν αυτό το ειδικό καθεστώς δεν μπορούν να κατανοήσουν το θέμα της ελληνικής σημαίας εντός Αλβανίας. 

Στην πραγματικότητα σε όλα τα ελληνικά χωριά που βρίσκονται κοντά στο Αργυρόκαστρο βρίσκονται ελληνικές σημαίες και μεγάλοι σταυροί χωρίς να υπάρχει κανένα πρόβλημα. Μάλιστα για μια εθνική εορτή όπως η 28η Οκτωβρίου 1940, όλοι περιμένουν περισσότερες σημαίες και τον Εθνικό Ύμνο της Ελλάδας. Κατά συνέπεια το όλο πλαίσιο είναι νομικά  ξεκάθαρο).

Δευτέρα 5/11 στις 16.30

Πορεία από το μνήμα Σπύρου Σπυρομήλιου στο Σύνταγμα για τον Κωνσταντίνο Κατσίφα.

 Οι Βουλιαράτες ή Βουλιαράτι είναι ένα μικρό σχετικά χωριό στην Άνω Δερόπολη, με 350 μέτρα υψόμετρο, μόλις 6 χιλιόμετρα από τα ελληνοαλβανικά σύνορα.

Κατά το εθνικό δίκτυο Κακαβιάς-Αργυροκάστρου βρίσκεται στο αριστερό χέρι αμέσως πριν από το χωριό Γεωργουτσάτες, όπου βρίσκεται η στροφή για τους Αγίους Σαράντα.

«Οι Βουλιαράτες είναι μαρτυρικό χωριό, είναι μαρτυρικός τόπος», λένε οι Έλληνες Ομογενείς που διαβιούν στην περιοχή. «Στο χωριό αυτό έγινε μία από τις μεγαλύτερες μάχες με τους Ιταλούς κατά τον Ελληνο-ιταλικό πόλεμο το 1940. Είναι τόπος θυσίας».

Κάθε έτος τελούνται εκδηλώσεις και δοξολογίες σε Κλεισούρα και Βουλιαράτες την ημέρα της 28ης Οκτωβρίου προς τιμήν και εις μνήμην των Ελλήνων πεσόντων.

Στρατιωτικό Νεκροταφείο στους Βουλιαράτες, όπου έλαβε χώρα η επιμνημόσυνη δέηση.

5 Νοεμβρίου του 1912: 

Η απελευθέρωση της Χειμάρρας 

H Χιμάρα, όπως ορθά ορθογραφείται, προερχόμενη ετυμολογικά από τη θεά των καταιγίδων Χίμαιρα, αλλά και τοπολογικά ως εξέλιξη της αρχαίας πόλης Χίμαιρα, βρίσκεται στους πρόποδες των Ακροκεραυνίων. Είναι τόπος που αρχικά ήτο άγονος αλλά με ανθρώπινη παρέμβαση κατέστη εύφορος και κατοικήσιμος.

Πρώτοι κάτοικοι της αρχαίας πόλης ήταν οι Χάονες, μια πελασγική φυλή, που έδωσε το όνομά της στην περιοχή. Η αρχαία ελληνική γραμματεία προσφέρει αδιάσειστες αποδείξεις για την ελληνικότητα της περιοχής. Η πρώτη αναφορά είναι από τον ποιητή Θεοδωρίδα, ο οποίος αναφέρει ότι:

 Η παληκαριά τον άντρα στον ουρανό και στον Άδη τον φέρνει.

Έτσι και τον γιο του Σώσανδρου, το Δωρόθεο, μες τη φωτιά το ρίχνει.

Γιατί, ζητώντας λεύτερη στην Φθία μέρα, καραβοτσακίστηκε ανάμεσα στους Σηκούς και στη Χιμάρα.

Ο μεγάλος ιστορικός Θουκυδίδης, αναφέρει επίσης πως οι Χάονες ήταν:  «λαός αβασίλευτος, κυβερνιόταν από δύο άρχοντες που εκλέγονταν κάθε χρόνο και προήρχοντο από το αρχαίο βασιλικό γένος του οποίου τα προνόμια είχαν περιοριστεί στην ηγεσία της φυλής αλλά με αιρετούς αντιπροσώπους»(Θουκ.Β 68-91 και Β 80,5). Σύμφωνα με τον Στράβωνα οι Χάονες έλαβαν μέρος στον Πελοποννησιακό Πόλεμο κατά των Ακαρνάνων.

Πλήθος γεγονότων ανά τους αιώνες δημιουργούν τις βάσεις για την άνθιση και την εδραίωση του ελληνικού πολιτισμού στην περιοχή. Παρά τις αναρίθμητες επιθέσεις που δέχεται ο πληθυσμός της, καταφέρνει πάντα να αντιστέκεται και ή να εκδιώκει τον εχθρό, παραμένοντας ανυπόταχτος στις πλείστες των περιπτώσεων ή να πετυχαίνει ευνοϊκούς όρους συνθηκολόγησης.

ΟΙ ΧΙΜΑΡΙΩΤΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, τα παλικάρια της Χιμάρας έδωσαν των υπέρ πάντων αγώνα, χωρίς να αφήσουν σε ησυχία τους τούρκους ούτε στιγμή. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι πολλοί καπεταναίοι και οπλαρχηγοί, κλέφτες και πολεμιστές της Εθνικής Παλιγγενεσίας κατέφευγαν μετά από επιχειρήσεις στα δύσβατα κορφοβούνια της περιοχής. Πλήθος αγωνιστών της περιοχής στάθηκαν στο πλευρό των αδερφών τους του Νότου:  Χειμαριώτης, Σπυρομήλιος, Γκιόκας, Γκιάκας, Γκορέτσης, Δήμας Δημητρίου, Δούκας, Ζάχος, Χαρίσης, μερικά μόνο από τα ονόματα των ηρώων που αψήφησαν τη ζωή τους και τάχθηκαν στην Ιδέα της απελευθέρωσης του Γένους.

Τρανή απόδειξη επίσης για την αδιάσειστη ελληνικότητα της περιοχής αποτελεί και μια τούρκικη απογραφή του 1908 από την οποία προκύπτει ότι στα 13 χωριά της Χιμάρας, κατοικούν 7.218 Έλληνες επί συνολικού πληθυσμού  11.968 κατοίκων, περίπου δηλαδή το 60%.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΕΝΩΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ήταν το 1910, όταν ως απόρροια του κινήματος των νεότουρκων, τουρκικός στρατός εισέρχεται στη Χιμάρα, ασκώντας την ανθελληνική του πρακτική. Τα ελληνικά αντιτορπιλικά  Ασπίς και Σφενδόνη που βρίσκονται στα ανοιχτά λειτουργούν ως φόβητρο και οι τούρκοι δεν προχωρούν σε κάποια ενέργεια. Η αρχή των Βαλκανικών Πολέμων βρίσκει την Ελλάδα έτοιμη να πραγματώσει εθνικούς πόθους και να αποκαταστήσει τα εθνικά και εδαφικά της δίκαια, ενώ παράλληλα παρουσιάζεται και η σπάνια ευκαιρία να πετάξει τους αντιπάλους της στην άβυσσο της Ιστορίας. Στις 5 Νοεμβρίου του 1912 ο Σπυρομήλιος, ο θρυλικός καπετάν Μπούας του Μακεδονικού Αγώνα, απελευθερώνει την Χιμάρα μέσα σε συνθήκες απίστευτης στρατηγικής ικανότητας. Ένα μήνα πριν έχει απελευθερωθεί η Θεσσαλονίκη και άλλες περιοχές της Μακεδονίας. Η Ήπειρος βρίσκεται και αυτή στα σχέδια απελευθερώσεως και οι  τρεις αξιωματικοί, Tαγματάρχης Χωροφυλακής Σπύρος Σπυρομήλιος, Τσόντος και Μάνος  αποστέλλονται για κατόπτευση και προετοιμασία του μετώπου, δυνάμει της διαταγής υπ’ αριθ. 88263, που είχε εκδώσει η Ελληνική κυβέρνηση.

Ο Σπυρομήλιος δεν χάνει ούτε στιγμή και μεταβαίνει στην Κέρκυρα, από όπου οργανώνει εθελοντικά σώματα συμπατριωτών του και  σταδιακό εξοπλισμό των Χιμαριωτών. Στις 3 Νοεμβρίου 200 Κρήτες εθελοντές καταφτάνουν ως ενίσχυση του σώματος εθελοντών του Σπυρομήλιου.

Τα ξημερώματα της 5ης Νοεμβρίου το εθελοντικό σώμα των περίπου 2000 εθελοντών, αποτελούμενο από Χιμαριώτες, Κρήτες και άλλους εθελοντές επιβιβάζεται στα ατμόπλοια. Στις 7:30 το πρωί τα ελληνικά τμήματα  αποβιβάζονται στα Σπήλια της  Χιμάρας. Ουδεμία αντίσταση άξια λόγου παρατηρείται.

Ένα τμήμα κατευθύνεται στον Λογαρά, οι Κρητικοί  παραμένουν στο νότιο τμήμα της πόλης ενώ Χιμαριώτες εθελοντές ετοιμάζονται για επίθεση και κατάληψη του Κάστρου της Χιμάρας. Στη σύγκρουση που πραγματοποιείται, οι τούρκοι εγκλωβίζονται και μέσα σε μια ώρα παραδίνονται στους πολιορκητές. Οι απώλειες ήταν τρεις νεκροί Τούρκοι στρατιώτες και ένας τραυματίας Χιμαριώτης, ενώ συλλαμβάνονται 32 τούρκοι και αποστέλλονται στην Κέρκυρα.

Μετά την κατάληψη του Κάστρου, ο Ταγματάρχης Σπυρομήλιος εισέρχεται στο Διοικητήριο της πόλης θριαμβευτής, ενώ η γαλανόλευκη τοποθετείται με πασίδηλη συγκίνηση σε περίοπτο σημείο. Στην Προκήρυξη που ακολουθεί, η Χιμάρα κηρύσσεται  «ελευθέραν ως αναπόσπαστον τμήμα της μίας και αδιαίρετου μεγάλης Ελληνικής Πατρίδος».

Ωστόσο στις 29 Νοεμβρίου ο Σπυρομήλιος λαμβάνει διαταγή να εγκαταλείψει την περιοχή. Οι Αλβανοί αρχίζουν να εξοπλίζονται και να συγκεντρώνονται για την ανακατάληψη της. Ο Σπυρομήλιος, πιστός στα κελεύσματα της ελληνικής ψυχής, αρνείται να εκτελέσει την διαταγή αποχώρησης και ταυτόχρονα οργανώνει αμυντικές θέσεις και σχέδια απόκρουσης, με τα πλέον θετικά αποτελέσματα.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Με το πέρας τον Βαλκανικών Πολέμων, η Ελλάδα υποχρεώνεται να αποσύρει τον στρατό της από την περιοχή της Βορείου Ηπείρου. Για ακόμη μια φορά,  ο Σπυρομήλιος, δεν εκτέλεσε την διαταγή της αποχώρησης, ανακήρυξε την αυτονομία της περιοχής και οργάνωσε τοπικές ένοπλες ομάδες, τους λεγόμενους «Ιερούς Λόχους» ενώ στις 17 Φεβρουαρίου 1914 προσχώρησε στην προσωρινή Κυβέρνηση της Βορείου Ηπείρου που ορίστηκε στο Αργυρόκαστρο. Όλο αυτό το χρονικό διάστημα, έθεσε τις ικανότητές του στην υπηρεσία της Πατρίδας και της Σημαίας, αποκρούοντας επιτυχώς κάθε προσπάθεια επίθεσης από πλευράς των αλβανών.

Μετά την έναρξη του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, είχε συγκεντρωθεί στην Κέρκυρα μια δύναμη Ηπειρωτών, με επικεφαλής τον Χειμαρριώτη ταγματάρχη χωροφυλακής Σπύρο Σπυρομήλιο.

Αυτή η δύναμη ενισχύθηκε από 200 Κρήτες εθελοντές υπό τους οπλαρχηγούς Γαλερό, Πολυξύγγη, Παπαγιαννάκη και Τζουλιάκη, που εστάλησαν από τον διοικητή της Στρατιάς Ηπείρου Κωνσταντίνο Σαπουντζάκη.

Η δύναμη αυτή μεταφέρθηκε στις 5/18 Νοεμβρίου 1912, με τον Ατμομυοδρόμωνα «Αχελώο» από την Κέρκυρα στη Χειμάρρα.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος στην υπ’ αριθ. 88263 διαταγή ανέφερε: «Κρίνω πολιτικώς σκόπιμον να καταληφθή το ταχύτερον Χιμάρα και υψωθεί εκεί Ελληνική Σημαία. Προς τον σκοπόν τούτον δύνασθε να διαθέσητε εθελοντικόν τι Σώμα αποβιβαζόμενον δια θαλάσσης εις Χιμάραν υπό την ηγεσίαν αυτού του Σπυρομήλιου. Το πράγμαν ευκταίον, αν είναι δυνατόν να γίνη μέχρις της Κυριακής, λαμβανομένου υπ’ όψη ότι η Πύλη εζήτησε απ’ ευθείας ανακωχήν, δια να διαπραγματευθή τους προκαταρκτικούς όρους της ειρήνης, συμφέρον δε έχομεν κατά την ανακωχήν ταύτην η δράσις μας να είναι γνωστόν να έχη επεκταθή μέχρι του βορείου μέρους της διεκδικήσεως μας. Μόλις αναχωρήση δια θαλάσσης δια Χιμάραν Σώμα, δύνασθε να μοι αναγγείλητε την κατάληψιν ως γενομένην ήδη, ίνα γνωσθή δημοσία δια του τύπου». 

Το απόσπασμα Σπυρομήλιου επιβιβάστηκε στον "Αχελώο" την αυγή της 5ης/18ης Νοεμβρίου και στις 7:30 το πρωί , αποβιβάστηκαν στα Σπήλια της Χειμάρρας χωρίς να συναντήσουν αντίσταση.

Μετά την παράδοση της τουρκικής φρουράς ο Ταγματάρχης Σπυρομήλιος εισήλθε στο κάστρο της Χειμάρρας στις 2 το μεσημέρι, και ύψωσε στο Διοικητήριο τη γαλανόλευκη.   Η Χειμάρρα ήταν ελεύθερη.

Μόλις αποβιβάστηκε το απόσπασμα του Σπυρομήλιου, ο ελληνικός πληθυσμός της πόλης εξεγέρθηκε κατά της οθωμανικής Κατοχής και κήρυξε την Ένωση με την Ελλάδα. 

Μετά την επιτυχία του κινήματος, ο Σπυρομήλιος πρότεινε στον τότε πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο την άμεση προώθηση των Ελληνικών Δυνάμεων προς τον Αυλώνα, αλλά ο Βενιζέλος ήταν αρνητικός από τον φόβο ότι αυτό θα προκαλούσε την αντίδραση της Ιταλίας.

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ