Βάλε νερό στο κρασί σου……(από πού προήλθε η λαϊκή ρήση;)

Οι αρχαίοι Έλληνες σπάνια έπιναν άκρατον οίνο δηλ. ανέρωτο. Η κράσις (η ανάμιξη οίνου με νερό) γινόταν μέσα στους κρατήρες, ευρύστομα αγγεία, κεράμινα ή μεταλλικά. 

  Στα βυζαντινά χρόνια η παραγγελία στον κάπελα «δός μοι κράσιν οίνου» συντομεύτηκε σε «δος μοι κράσιν». Η λέξη οίνος ξεχάστηκε και απόμεινε «δoς μοι κρασίν» όπως το προφέρουν και σήμερα οι Κύπριοι.  

Έτσι, στη νεοελληνική γλώσσα η λέξη «κρασί» επικράτησε της λέξης «οίνος», παρόλο που, ετυμολογικά, κρασί σημαίνει οίνος νερωμένος. 

Το ρήμα που υποδήλωνε την κράσιν του οίνου με νερό ήταν κεραννύω και κερνώ, αόριστος εκέρασα και μετοχή παθητικού παρακειμένου κεκερασμένος και κεκραμένος.  

Εξ αυτού, στην αρχαία γλώσσα ο νερωμένος οίνος λεγόταν κεκραμένος ή κέρασμα. Ο οινοχόος, ο υπηρέτης που κερνούσε τον οίνο με νερό και πρόσφερε στα αρχαία συμπόσια το κέρασμα προς πόσιν, λέγεται νεοελληνικά κεραστής. 


Στη νεοελληνική γλώσσα το κερνάω και το κέρασμα ταυτίστηκαν με το «φίλευμα», το «τρατάρισμα» και όχι μόνο προκειμένου για ποτά, αλλά και για τυρόπιτες, γλυκά κτλ. Γι' αυτό όταν κερνάμε ένα κρασί, μπορούμε να πούμε ότι τουλάχιστον πλησιάζουμε στη ρίζα των λέξεων: τον αρχαιοελληνικό πότο. 


Θεωρώντας σταθμό, για την εξέλιξη του αμπελοοινοποιητικού τομέα, το νόμο που άνοιξε τις πύλες στην εμφιάλωση, όπου, θέλοντας να διαφοροποιήσει το εμφιαλωμένο προϊόν από το χύμα κρασί, ο νομοθέτης όρισε ότι στις ετικέτες των φιαλών θα γράφεται η λέξη «οίνος». 

Έτσι, αναβίωσε στο ελληνικό οινεμπόριο η προγονική επωνυμία που είχε σωθεί ως συνθετικό μιας σειράς από σύγχρονες λέξεις: 

οινοπαραγωγή οινεμπόριο οινολογία 

οινοποιείο οινόπνευμα οινολόγος 

οινοδεξαμενή οινομάγειρος ... 

και ως ρίζα αρκετών τοπωνυμίων: 

Οινόη (δήμος της Αττικής) 

Οινούσσες (νησιά κοντά στη Χίο) 

Οινόφυτα (αρχαία πόλη της Βοιωτίας) 

Οινοπία (αρχαιότατο όνομα της Αίγινας) 

Οινιάδες (αρχαία πόλη της Ακαρνανίας Πηγή: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΕΛΕΤΟ) 

  Από όλα τα παραπάνω κρατήστε το: αν πίνετε κρασί πιείτε το με νερό όπως στην Αρχαία Ελλάδα. Ένα μέρος οίνου με δύο μέρη νερού ...έτσι αποφεύγετε την μέθη, προστατεύετε τον εαυτό σας, τους άλλους και την τσέπη σας από τα πρόστιμα.   

http://metron-ariston.pblogs.gr

Σημείωση της φίλης Καλλιστώς:
Σας παραθέτω το σχόλιο ενός φίλου περι κρασιού και οίνου.Πιστεύω ότι μετά από αυτόν το σχολιασμό το άρθρο ολοκληρώνεται... 

Οι Αρχαίοι μας πρόγονοι έπιναν τον οίνο αναμεμειγμένο ως κράμα οίνου και νερού, εξ ου και παρέμεινε η ονομασία "κρασί". Το γιατί όμως προέβαιναν στην ενέργεια αυτή το βρίσκουμε ως πληροφορία στο έργο "Έργα και Ημέρες" του Ησιόδου. Εκεί περιγράφεται ο τρόπος της οινοποίησης των σταφυλιών ως εξής: Τα σταφύλια μετά τον τρύγο δεν τα έβαζαν αμέσως στο λινό (πατητήρι), αλλά τα άφηναν για αρκετές ημέρες στον ήλιο και στον ίσκιο εναλλάξ και μετά τα πατούσαν. Τι κατάφερναν με αυτό; Το ήλιασμα και η παραμονή στον ίσκιο, έκαναν το σταφύλι να αφυδατωθεί (σταφιδιάσει), με αποτέλεσμα οι βαθμοί σακχάρων του στον μούστο που έβγαινε πό αυτά να είναι πολύ ανεβασμένοι. Σήμερα ένα καλό αμπέλι δίνει στο προς οινοποίηση σταφύλι 12 έως 14 βαθμούς σακχάρου.
Όταν το σταφύλι αφυδατωθεί οι βαθμοί αυτοί αυξάνονται πολύ. Έτσι το κρασί που παρήγαν οι πρόγονοί μας ήταν πάρα πολύ δυνατό (περίπου σαν το σημερινό κονιάκ) και κατ' επέκταση δεν μπορούσε κανείς να το πιεί στις κατάλληλες ποσότητες άκρατο (ανέρωτο). Η δύναμη αυτή έκανε τον αρχαίο οίνο να μην χαλάει εύκολα. Έτσι πριν το γεύμα έκαναν το μείγμα νερού με οίνο και μάλιστα σε αναλογία, αν δεν απατώμαι, τρία μέρη νερού προς ένα μέρος οίνου, ώστε να μην τους "χτυπάει στο κεφάλι".

Μεγιστίας