Συνέχεια από: Η Δεύτερη βουλγάρικη κατοχή της Μακεδονίας (1916-1918) , Γενοκτονία Μακεδόνων
Βουλγαροκρατούμενη Μακεδονία:
Η Αλιστράτη και η Εξέγερση και Σφαγή της Δράμας, 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1941
 |
| Ο τσάρος Βουλγαρίας Βορίς ο ΙΙΙ και ο Χίτλερ |
του Κωνσταντίνου Ι. Κοντού.
'Η ΑΛΙΣΤΡΑΤΗ ΣΤΟ ΔΙΑΒΑ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ'
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΡΑΜΙΝΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ.
ΑΛΙΣΤΡΑΤΗ:
Το ψευδοκίνημα του Σεπτεμβρίου 1941
Ήδη από τις αρχές του μηνός Σεπτεμβρίου 1941, Βούλγαροι αξιωματικοί, στρατιώτες, υπάλληλοι,
ιδιώτες, προ παντός δε ύποπτοι που ήρθαν από τη Βουλγαρία, μεταξύ των οποίων και πολλοί οπαδοί
του μακεδονικού κομιτάτου, περιερχόμενοι τις πόλεις και τα χωριά του νομού Δράμας, διαβεβαίωναν τους κατοίκους, ότι έπίκειται επανάσταση στη Βουλγαρία, η οποία θα είχε ως αποτέλεσμα την ανατροπή της κυβερνήσεως, τη μεταβολή του κοινωνικού καθεστώτος και τη συναδέλφωση των Ελλήνων και των Βουλγάρων και προσπαθούσαν να παρασύρουν αυτούς στην εξέγερση.
Οι Έλληνες κάτοικοι γνωρίζοντας από πείρα το χαρακτήρα και τα τεχνάσματα των Βουλγάρων από τις κατοχικές περιόδους των ετών 1912-113 και 1916-1918, έκλεισαν τα αυτιά τους στις επαγγελίες τους και απείχαν από κάθε ανάμιξη.
Μόνον δε ευάριθμοι κομμουνιστές κατά το πλείστον, παρασύρθηκαν και πίστεψαν στα λόγια τους και υποσχέθηκαν τη συνδρομή τους.
ιδιώτες, προ παντός δε ύποπτοι που ήρθαν από τη Βουλγαρία, μεταξύ των οποίων και πολλοί οπαδοί
του μακεδονικού κομιτάτου, περιερχόμενοι τις πόλεις και τα χωριά του νομού Δράμας, διαβεβαίωναν τους κατοίκους, ότι έπίκειται επανάσταση στη Βουλγαρία, η οποία θα είχε ως αποτέλεσμα την ανατροπή της κυβερνήσεως, τη μεταβολή του κοινωνικού καθεστώτος και τη συναδέλφωση των Ελλήνων και των Βουλγάρων και προσπαθούσαν να παρασύρουν αυτούς στην εξέγερση.
Οι Έλληνες κάτοικοι γνωρίζοντας από πείρα το χαρακτήρα και τα τεχνάσματα των Βουλγάρων από τις κατοχικές περιόδους των ετών 1912-113 και 1916-1918, έκλεισαν τα αυτιά τους στις επαγγελίες τους και απείχαν από κάθε ανάμιξη.
Μόνον δε ευάριθμοι κομμουνιστές κατά το πλείστον, παρασύρθηκαν και πίστεψαν στα λόγια τους και υποσχέθηκαν τη συνδρομή τους.
Υπάρχουν πολλά γεγονότα που μας πείθουν, ότι η βουλγαρική κυβέρνηση και οι βουλγαρικές αρχές της Ανατ. Μακεδονίας και της Δυτ. Θράκης,
εάν δεν υποκίνησαν και παρασκεύασαν το κίνημα του Σεπτεμβρίου,
εντούτοις γνώριζαν την επικείμενη έκρηξή του
και δεν πρόλαβαν αυτό με σκοπό να επωφεληθούν της ευκαιρίας
προς εξόντωση του ελληνικού στοιχείου,
λαφυραγωγία της κινητής και καταστροφή της ακινήτου περιουσίας του.Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 1941. Η ζωή κυλούσε στην Αλιστράτη με την ιδιότυπη εκείνη ηρεμία που επικρατεί σε σκλαβωμένους τόπους και καιρούς.
Ηρεμία, που ξεκινά από το φόβο και συντίθεται από την αγωνία, την περίσκεψη και την εγκαρτέρηση.
Φοβισμένη γαλήνη.
Κλειστά τα Σχολεία, φευγάτοι οι ’’κρατούντες”, εξαφανισμένο κάθε ελληνικό έντυπο, περιορισμός στην κυκλοφορία, λιγοστές κουβέντες, αμφιβολία για το αύριο και αγωνία, αγωνία, αγωνία.
Οι Βούλγαροι κυκλοφορούν με κομπασμό.
Οι κομιτατζήδες προκαλούν.
Το σύνθημα, δόθηκε και ο θάνατος άρχισε να τρέχει στους δρόμους και στα σπίτια.
Να απλώνει την πιο μεγάλη φρίκη, τον πιο αφάνταστο πόνο και αγωνία.
Το ψευδοκίνημα υπήρξε ιδέα του τότε νομάρχη Δράμας Γκεώργκη Γκεωργκίεφ, ο οποίος σε ένα ταξίδι του στη Σόφια περί τα μέσα Αυγούστου, τα έθεσε υπόψη της κυβέρνησής του.
Η Σόφια φυσικά, το βρήκε αριστουργηματικό και αμέσως κάλεσε το στρατιωτικό διοικητή Δράμας συνταγματάρχη Μιχαήλωφ και άλλους ’’αρμοδίους” για να θέσουν τις βάσεις της οργάνωσης του κινήματος, με το οποίο θα ξεκαθάριζαν, όπως ήλπιζαν,
μια για πάντα το έδαφος από την ελληνική... κατοχή.
Τα γεγονότα της 29ης Σεπτεμβρίου - 10 Οκτωβρίου 1941, με τη λιγότερη οδυνηρή επέκταση και γενίκευσή τους σε ολόκληρη την Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη, κατέχουν την υποβλητικώτερη θέση στην τραγωδία των κατεχομένων λαών.
Ένας φιλήσυχος λαός, ξαφνικά, κάποια νύχτα τοποθετήθηκε μπροστά στα πολυβόλα και εκτελέστηκε.
Μια ολόκληρη περιοχή παραδόθηκε στην καταστροφή.
Μια όμορφη δημιουργική Ζωή απονεκρώθηκε.
εάν δεν υποκίνησαν και παρασκεύασαν το κίνημα του Σεπτεμβρίου,
εντούτοις γνώριζαν την επικείμενη έκρηξή του
και δεν πρόλαβαν αυτό με σκοπό να επωφεληθούν της ευκαιρίας
προς εξόντωση του ελληνικού στοιχείου,
λαφυραγωγία της κινητής και καταστροφή της ακινήτου περιουσίας του.Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 1941. Η ζωή κυλούσε στην Αλιστράτη με την ιδιότυπη εκείνη ηρεμία που επικρατεί σε σκλαβωμένους τόπους και καιρούς.
Ηρεμία, που ξεκινά από το φόβο και συντίθεται από την αγωνία, την περίσκεψη και την εγκαρτέρηση.
Φοβισμένη γαλήνη.
Κλειστά τα Σχολεία, φευγάτοι οι ’’κρατούντες”, εξαφανισμένο κάθε ελληνικό έντυπο, περιορισμός στην κυκλοφορία, λιγοστές κουβέντες, αμφιβολία για το αύριο και αγωνία, αγωνία, αγωνία.
Οι Βούλγαροι κυκλοφορούν με κομπασμό.
Οι κομιτατζήδες προκαλούν.
Το σύνθημα, δόθηκε και ο θάνατος άρχισε να τρέχει στους δρόμους και στα σπίτια.
Να απλώνει την πιο μεγάλη φρίκη, τον πιο αφάνταστο πόνο και αγωνία.
Το ψευδοκίνημα υπήρξε ιδέα του τότε νομάρχη Δράμας Γκεώργκη Γκεωργκίεφ, ο οποίος σε ένα ταξίδι του στη Σόφια περί τα μέσα Αυγούστου, τα έθεσε υπόψη της κυβέρνησής του.
Η Σόφια φυσικά, το βρήκε αριστουργηματικό και αμέσως κάλεσε το στρατιωτικό διοικητή Δράμας συνταγματάρχη Μιχαήλωφ και άλλους ’’αρμοδίους” για να θέσουν τις βάσεις της οργάνωσης του κινήματος, με το οποίο θα ξεκαθάριζαν, όπως ήλπιζαν,
μια για πάντα το έδαφος από την ελληνική... κατοχή.
Τα γεγονότα της 29ης Σεπτεμβρίου - 10 Οκτωβρίου 1941, με τη λιγότερη οδυνηρή επέκταση και γενίκευσή τους σε ολόκληρη την Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη, κατέχουν την υποβλητικώτερη θέση στην τραγωδία των κατεχομένων λαών.
Ένας φιλήσυχος λαός, ξαφνικά, κάποια νύχτα τοποθετήθηκε μπροστά στα πολυβόλα και εκτελέστηκε.
Μια ολόκληρη περιοχή παραδόθηκε στην καταστροφή.
Μια όμορφη δημιουργική Ζωή απονεκρώθηκε.
ΓΙΑΤΙ;
Ειδικά η Αλιστράτη,
το πρωί της 29ης Σεπτεμβρίου 1941,
αφού βομβαρδίστηκε απρόοπτα και αναίτια,
τμήμα του βουλγαρικού στρατού υπό ταγματάρχη, μπήκε στην κωμόπολη
και συνέλαβε 200 περίπου άτομα,
τα οποία έκλεισε στο ισόγειο του Γυμνασίου,
όπου άρχισε ανηλεής ξυλοδαρμός,
εξοντωτικά μαρτύρια
και ταπεινώσεις
με αιτία το ψευδοκίνημα του Σεπτεμβρίου,
που σκηνοθέτησαν οι Βούλγαροι,
και το οποίο, ευτυχώς για την Αλιστράτη,
δεν είχε τις συνέπειες των άλλων κωμοπόλεων,
χάρις στην ψυχραιμία και διορατικότητα ορισμένων Αλιστρατινών
(όπως του Στέργιου Ιντζέ και μερικών άλλων),
όπως μας κατέθεσαν αυτόπτες μάρτυρες της περιόδου εκείνης,
το πρωί της 29ης Σεπτεμβρίου 1941,
αφού βομβαρδίστηκε απρόοπτα και αναίτια,
τμήμα του βουλγαρικού στρατού υπό ταγματάρχη, μπήκε στην κωμόπολη
και συνέλαβε 200 περίπου άτομα,
τα οποία έκλεισε στο ισόγειο του Γυμνασίου,
όπου άρχισε ανηλεής ξυλοδαρμός,
εξοντωτικά μαρτύρια
και ταπεινώσεις
με αιτία το ψευδοκίνημα του Σεπτεμβρίου,
που σκηνοθέτησαν οι Βούλγαροι,
και το οποίο, ευτυχώς για την Αλιστράτη,
δεν είχε τις συνέπειες των άλλων κωμοπόλεων,
χάρις στην ψυχραιμία και διορατικότητα ορισμένων Αλιστρατινών
(όπως του Στέργιου Ιντζέ και μερικών άλλων),
όπως μας κατέθεσαν αυτόπτες μάρτυρες της περιόδου εκείνης,
αλλά και διαταγής της βουλγαρικής κυβέρνησης.
Οι βουλγαρίζοντες κάτοικοι, αφού πληροφορήθηκαν ότι επίκειτο η εκτέλεση των κρατουμένων, επενέβησαν στον ταγματάρχη και διαβεβαίωσαν αυτόν ότι εγγυώνται για τους ομοχώριους τους, ότι είναι αμέτοχοι στα γεγονότα, ήσυχοι και νομοταγείς.
Έτσι, ο ταγματάρχης επέλεξε, προφανώς κατόπιν υποδείξεως,
δύο πρόσωπα,
το γηγενή Κων/νο Χατζησταύρου 18 ετών (ΛΠΘ 34/1946)
τον οποίο ο Δήμος Αλιστράτης τίμησε με την ονοματοθεσία της οδού του πατρικού σπιτιού του
και τον πρόσφυγα Χρήστο Τσακλίδη, 45 ετών (ΛΠΦ 14/1946),
τους οποίους και τουφέκισαν στο προαύλιο του Αστικού Σχολείου,
μπροστά στα μάτια των υπολοίπων κρατουμένων για παραδειγματισμό και τους
οποίους κήδεψαν τιμητικά με τα φτυαρια "υπο μαλης ".
Στη συνέχεια ο ταγματάρχης δήμευσε την περιουσία των εκτελεσθέντων (μεγάλο αγρόκτημα του πρώτου, οικία κτλ.) και αφού πήρε το τμήμα του αναχώρησε, παίρνοντας μαζί του όλα τα κινητά αυτών, που είχαν κάποια αξία, μεταξύ των οποίων και 20 αγελάδες, 200 πρόβατα και όλα τα έπιπλα και οικιακά σκεύη τους.
Θύματα του ψευδοκινήματος της 30ης Σεπτεμβρίου 1941, ήταν και οι κατωτέρω κάτοικοι των περιχώρων, οι οποίοι εκτελέστηκαν στην περιφέρεια της Κοινότητας Αλιστράτης.
1) Από το Μεγαλόκαμπο Δράμας στη γέφυρα "Σιστάκι"
οι:
α) Ελευθέριος Θεοφ. Σαλονίκης,
β) Κων. Χρυσοστ. Σαλονίδης,
γ) Παναγ. Κυρ. Σαραφίδης,
δ) Δημ. Κυρ. Φακουρίδης,
ε) Θεόδ. Κων. Τρελλόπουλος,
στ) Χρήστος Γρηγ. Κυριακίδης,
ζ) Ιορδάνης Χρ. Κυριακίδης,
η) Παύλος Σπύρ. Μασμανίδης και
θ) Χρήστος Κ. Τσουμετζίδης από το Πούρσιοβο.
2) Από το Μαυρότοπο Δράμας στη θέση "Μπρέστεν" οι:
α) Δημήτρ. Σάββα Παπαδόπουλος και
β) Ααμπριανός Κων. Αθανασιάδης.
3) Από το Οχυρό Δράμας στη θέση "Σιστάκι" ο Χριστόδουλος Νικ. Γ εωργιάδης.
4) Στο Αστικό Σχολείο Αλιστράτης
α) Γεώργιος Θεοδωρίδης (από το Μεγαλόκαμπο),
β) Ιωάννης Δήμ. Σάντολης,
γ) Κων. Δημ. Σάντολης,
δ) Χρήστος Δημ. Σάντολης,
ε) Παντελής Ηλ. Σίτας και
στ) Αθαν. Πέτρου Στόγιας από το Αγιοχώρι.
Οι βουλγαρίζοντες κάτοικοι, αφού πληροφορήθηκαν ότι επίκειτο η εκτέλεση των κρατουμένων, επενέβησαν στον ταγματάρχη και διαβεβαίωσαν αυτόν ότι εγγυώνται για τους ομοχώριους τους, ότι είναι αμέτοχοι στα γεγονότα, ήσυχοι και νομοταγείς.
Έτσι, ο ταγματάρχης επέλεξε, προφανώς κατόπιν υποδείξεως,
δύο πρόσωπα,
το γηγενή Κων/νο Χατζησταύρου 18 ετών (ΛΠΘ 34/1946)
τον οποίο ο Δήμος Αλιστράτης τίμησε με την ονοματοθεσία της οδού του πατρικού σπιτιού του
και τον πρόσφυγα Χρήστο Τσακλίδη, 45 ετών (ΛΠΦ 14/1946),
τους οποίους και τουφέκισαν στο προαύλιο του Αστικού Σχολείου,
μπροστά στα μάτια των υπολοίπων κρατουμένων για παραδειγματισμό και τους
οποίους κήδεψαν τιμητικά με τα φτυαρια "υπο μαλης ".
Στη συνέχεια ο ταγματάρχης δήμευσε την περιουσία των εκτελεσθέντων (μεγάλο αγρόκτημα του πρώτου, οικία κτλ.) και αφού πήρε το τμήμα του αναχώρησε, παίρνοντας μαζί του όλα τα κινητά αυτών, που είχαν κάποια αξία, μεταξύ των οποίων και 20 αγελάδες, 200 πρόβατα και όλα τα έπιπλα και οικιακά σκεύη τους.
Θύματα του ψευδοκινήματος της 30ης Σεπτεμβρίου 1941, ήταν και οι κατωτέρω κάτοικοι των περιχώρων, οι οποίοι εκτελέστηκαν στην περιφέρεια της Κοινότητας Αλιστράτης.
1) Από το Μεγαλόκαμπο Δράμας στη γέφυρα "Σιστάκι"
οι:
α) Ελευθέριος Θεοφ. Σαλονίκης,
β) Κων. Χρυσοστ. Σαλονίδης,
γ) Παναγ. Κυρ. Σαραφίδης,
δ) Δημ. Κυρ. Φακουρίδης,
ε) Θεόδ. Κων. Τρελλόπουλος,
στ) Χρήστος Γρηγ. Κυριακίδης,
ζ) Ιορδάνης Χρ. Κυριακίδης,
η) Παύλος Σπύρ. Μασμανίδης και
θ) Χρήστος Κ. Τσουμετζίδης από το Πούρσιοβο.
2) Από το Μαυρότοπο Δράμας στη θέση "Μπρέστεν" οι:
α) Δημήτρ. Σάββα Παπαδόπουλος και
β) Ααμπριανός Κων. Αθανασιάδης.
3) Από το Οχυρό Δράμας στη θέση "Σιστάκι" ο Χριστόδουλος Νικ. Γ εωργιάδης.
4) Στο Αστικό Σχολείο Αλιστράτης
α) Γεώργιος Θεοδωρίδης (από το Μεγαλόκαμπο),
β) Ιωάννης Δήμ. Σάντολης,
γ) Κων. Δημ. Σάντολης,
δ) Χρήστος Δημ. Σάντολης,
ε) Παντελής Ηλ. Σίτας και
στ) Αθαν. Πέτρου Στόγιας από το Αγιοχώρι.
Η καταστολή του κινήματος στην περιφέρεια του νομού Δράμας, γενικότερα προσέλαβε το χαρακτήρα της σφαγής με δυσμενή για τους κατοίκους αποτελέσματα σε νεκρούς:
Δράμα 1500 (κατά τους μετριότερους υπολογισμούς),
Δοξάτο 397,
Κύργια 200,
Χωριστή 150,
Άγιος Αθανάσιος 5,
Κάτω Νευροκόπι 59,
Μικρόπολη 21,
Πετρούσα 5,
Προσωτσάνη 13,
Αλιστράτη (Γέφυρα Σιστάκι) 49
και Αστική Σχολή 2,
Κοκκινόγεια 37,
Νεροφράκτης 2,
Πύρας 1,
Βαλτοχώρι 1,
Νικηφόρος 31,
Μαυροκορδάτο 6,
Παλιάμπελα 28,
Αγγίστα 23,
Λευκοθέα 18,
Αγιοχώρι 5,
κ.ά.
ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια που δεν συνάδουν με το περιεχόμενο της ανάρτησης, όπως και σχόλια υβριστικά προς τους αρθρογράφους, προσβλητικά σχόλια προς άλλους αναγνώστες σχολιαστές και λεκτικές επιθέσεις προς το ιστολόγιο θα διαγράφονται.