Μεγάλη Ελλάδα.(Μagna Grecia) Μέρος 5oν: Κρότωνας

Ο Κρότωνας υπήρξε αρχαία ελληνική αποικία στην ανατολική ακτή της Καλαβρίας, στις εκβολές του ποταμού Αισάρου, που ιδρύθηκε περίπου το 710 π.Χ. από Αχαιούς.
Ο θρύλος λέει ότι το όνομα της πόλης προέρχεται από τον Κρότωνα , γιο του Αιακού , τον οποίο σκότωσε κατά λάθος ο φίλος του ο Ηρακλής .
Ο Ηρακλής για να διορθώσει το λάθος που έκανε και να τιμήσει το φίλο του τον έθαψε με επίσημη τελετή στις όχθες του ποταμού κοντά στον οποίο ιδρύθηκε μετέπειτα η πόλη η οποία και πήρε το όνομα Κρότων.
Ιδρυτής του Κρότωνα ήταν Μύσκελος ο οποίος καταγόταν από την πόλη Ρύπες της Αχαΐας . Ο Κρότωνας αφού κυρίευσε την προς βορειοδυτικά ορεινή χώρα και τα χαλκωρυχεία του κόλπου της Τερίνης, ίδρυσε μικρό κράτος εκτεινόμενο από την Αδριατική ως την Τυρρηνική Θάλασσα και σύντομα έγινε μια από τις πιο ακμαίες πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας με πληθυσμό μεταξύ 50.000 έως 80.000 γύρω στο 500 π.Χ.. 

Οι κάτοικοι του ήταν διάσημοι για τη φυσική τους δύναμη και για τον απλό τρόπο ζωής τους. Από το 588 π.Χ. και μετά, ο Κρότωνας παρήγαγε πολλές γενιές νικητών στους Ολυμπιακούς Αγώνες και τους άλλους Πανελλήνιους Αγώνες .Ο πιο διάσημος από τους οποίους ήταν ο Μίλωνας ο γιος του Διοτίμου .
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (3.131), οι γιατροί του Κρότωνα κατείχαν την πρώτη θέση μεταξύ των Ελλήνων, μεταξύ των οποίων ο Αλκμαίων ο Κροτωνιάτης και Δημοκήδης γιος του Καλλιφών ήταν οι πιο σημαντικοί κατά τον 6ο αι. π.Χ.

Αργυρό δίδραχμο του Κρότωνα - 390-360 Π.Χ

Στα μέσα του έκτου αιώνα π.Χ  ο Κρότωνας συγκρούστηκε με τους Λοκρούς Επιζεφύριους όταν θέλησε να υπερασπιστεί την αποικία του ,Καυλωνία,που ήταν σε διαμάχη με τους Λοκρούς.  Ο Πόλεμος αυτός έληξε με ήττα για τον Κρότωνα πάρα το μεγάλο αριθμητικό πλεονέκτημα σε στράτευμα . Τις συνέπειες της ήττας αυτής φανερώνει η απουσία της πόλης ως το 532 π.Χ. από τις ολυμπιακές νίκες.
Η εγκατάσταση του Πυθαγόρα στον Κρότωνα το 530 Π.Χ και η ίδρυση της σχόλης του έδωσε νέα ώθηση στην πόλη και συνέβαλε στην πολιτιστική και κοινωνική πρόοδό της
Κάτω από την αρχηγία του Μίλωνα και των Πυθαγορείων, οι Κροτωνιάτες νίκησαν τους Συβαρίτες το 510 π.Χ. και κατέστρεψαν την πόλη τους. Από τότε θα αρχίσει η εποχή της ηγεμονίας τους στη Μεγάλη Ελλάδα η οποία δεν θα κρατήσει για πολύ και η πόλη περιέπεσε σε αναρχία, κατά την περίοδο της οποίας διώχθηκαν και δολοφονήθηκαν πολλοί Πυθαγόρειοι και η πόλη οδηγήθηκε στην παρακμή.
Το 480 π.Χ., ο Κρότωνας έστειλε μια τριήρη για τη στήριξη των Ελλήνων στη ναυμαχία της Σαλαμίνας (Ηρόδοτος 8.47).

Χάλκινο Κορινθιακό κράνος που βρέθηκε στον Κρότωνα .(Αρχαιολογικό μουσείο Κροτόνε)

O Διονύσιος , ο τύραννος των Συρακουσών , με στόχο την ηγεμονία στις πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας , κατέλαβε τον Κρότωνα το 379 π.Χ. και τον είχε υπό την κατοχή του για δώδεκα χρόνια. Ο Κρότωνας στη συνέχεια καταλήφθηκε από τους Βρέττιους ,ένα  Ιταλικό φύλο.
Το 295 π.Χ., ο Κρότωνας ξαναέπεσε στα χέρια των Συρακουσών στον τύραννο Αγαθοκλή . Όταν ο Πύρρος εισέβαλε στην Ιταλία (280-278, 275 π.Χ.), ο Κρότωνας ήταν ακόμα μια μεγάλη πόλη, με 19 χιλιόμετρα από τείχη, αλλά μετά τους συνεχείς πολέμους του Πύρρου με τους Ρωμαιους  υπέστη πολλές καταστροφές και η μισή πόλη ερημώθηκε (Λίβιος 24.3). Τελικα το 277 π.Χ. ότι είχε απομείνει από την ένδοξη πόλη κυριεύτηκε με δόλο από το Ρωμαίο ύπατο Ρουφίνο
 Μετά τη Μάχη των Καννών στο Δεύτερο Καρχηδονιακό Πόλεμο (216 π.Χ.), ο Κρότωνας επαναστάτησε ενάντια στη Ρώμη, και συμμάχησε με τον Αννίβα και αποτέλεσε για τρία χρόνια το ορμητήριο του .Το 194 π.Χ. έγινε ρωμαϊκή αποικία και από τότε αρχίζει η τελική παρακμή της. Στα μεσαιωνικά χρόνια η πόλη διατηρεί κάποιο ενδιαφέρον εξαιτίας του λιμανιού της και της στρατηγικής της θέσης. Οχυρώθηκε από τους Βυζαντινούς και αναγεννήθηκε οικονομικά από τους Νορμανδούς. Στο 17ο αιώνα άρχισε η πλήρης κατάπτωσή της.
Η πόλη κατά τον Μεσαίωνα ήταν γνωστή ως Cotrone (παραφθορά του Κρότωνα), μέχρι το 1928 όταν άλλαξε και πήρε το σημερινό όνομα Crotone.

O Ναός της Λακινίας Ήρας στο Capo Colonna του Κρότωνα.

Το ιερό της Λακινίας Ήρας
Σε απόσταση έξι μιλίων από τη φημισμένη πόλη του Κρότωνα υπήρχε ένα ιερό ακόμη πιο φημισμένο και από την ίδια την πόλη, αυτός της Λακινίας Ήρας, που το τιμούσαν όλοι οι γύρω πληθυσμοί. Εκεί ένα ιερό άλσος, γεμάτο δένδρα και περικυκλωμένο από ψηλά έλατα, είχε πλούσια βοσκοτόπια, όπου έβοσκαν, χωρίς τσοπάνη, διάφορα είδη ζώων, ιερά της θεάς... Με τα πλούτη που προέρχονταν από αυτά τα κοπάδια κατασκευάστηκε αργότερα και αφιερώθηκε ένας χρυσός κίονας. Γι' αυτό ο ναός ήταν διάσημος όχι μόνο για την ιερότητά του αλλά και για τα πλούτη του.

Για τα πλούτη του ιερού υπάρχουν περισσότερες από μια αναφορές στους αρχαίους συγγραφείς. Πέρα από το χρυσό κίονα γίνεται μνεία για πολύτιμα ενδύματα (ένα μανδύα δωρίζει ο Αλκυσθένης, ένας ευγενής και πλούσιος πολίτης της Σύβαρης). Φυσικά οι γυναίκες κατέχουν ένα πρωταρχικό ρόλο σε αυτό τον τύπο αφιερωμάτων. Ο Ιάμβλιχος θυμίζει την προτροπή του Πυθαγόρα στις αριστοκράτισσες του Κρότωνα να αφιερώνουν ενδύματα στην Ήρα και ένα ένδυμα από λινό αφιερώνει η ευγενής Θεοφιλίς που αναφέρεται σε ένα επίγραμμα της ποιήτριας Νοσσίδος:

Ζωγραφισμένοι πίνακες και πορτρέτα (διάσημος εκείνος του Ζεύξι που απεικονίζει την Ελένη), αγάλματα (αναφέρεται εκείνο του Αστύλου, που καταστράφηκε από τους ίδιους του Κροτωνιάτες γιατί ο ίδιος είχε αυτοανακηρυχθεί Συρακούσιος), κοσμούσαν το ιερό, μαζί με κάποια ιδιαίτερα δώρα όπως η χάλκινη φιάλη που την είχε αφιερώσει ο Αινείας και η χρυσή bucula (μικρή αγελάδα) που είχε αφιερώσει ο Αννίβας. Ιδιαίτερος φαίνεται ο στενός δεσμός του Αννίβα με το ιερό, αφού εδώ πέρασε ένα ολόκληρο καλοκαίρι για να ετοιμάσει τις res gestae του (τη διήγηση των επιχειρήσεών του), που χαράκτηκαν σε ένα χάλκινο πίνακα στα φοινικικά και στα ελληνικά.

Ο Στράβων (Γεωγραφία, 6, 1, 11), ιστορικός και γεωγράφος που έζησε ανάμεσα στον 1ο αιώνα π.Χ. και τον 1ο αιώνα μ.Χ., γράφει σχετικά με τον πλούτο του ιερού της Ήρας, που την εποχή του ήταν πια ανάμνηση.

Το διάδημα της Ήρας Λακινίας. Πιστεύεται ότι ήταν τοποθετημένο στο λατρευτικό άγαλμα της θεάς.

Το ιερό ήταν τόσο διάσημο και τιμώμενο ώστε να φτάσει ο Λίβιος να γράψει (24,3,3) ότι ήταν sanctum omnibus circa populis" (τιμώμενο από όλους τους γύρω λαούς) αλλά παρ' όλα αυτά παραβιάστηκε πολλές φορές. Παραδείγματος χάρη το 173 π.Χ. ο ναός απογυμνώθηκε από μέρος της μαρμάρινης στέγης από τον τιμητή Q. Fulvius Flaccus (Λίβιος, 43,3). Η πράξη αυτή αποτελούσε βαρειά ιεροσυλία και η Σύγκλητος καταδίκασε τον υπαίτιο να επανατοποθετήσει τις κεραμίδες στο ναό, αλλά οι Ρωμαίοι δεν ήταν πια σε θέση να τις τοποθετήσουν στη σωστή τους θέση. Αυτή ήταν η χρονολογία που σημάδεψε για το μεγάλο ναό στο Capo Colonna την αρχή της παρακμής, αφού οι πειρατές την εποχή του Πομπήιου λεηλάτησαν το ναό και πήραν όλους τους μεγάλους θησαυρούς του. Εξάλλου οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν επανειλημμένως το ναό ως χώρο προσπορισμού οικοδομικού υλικού (οι Ισπανοί για την κατασκευή των τειχών και του Castello κατά τον 16ο αιώνα, οι κατασκευαστές του νέου μόλου στο λιμάνι του Κρότωνα στα τέλη του προηγούμενου αιώνα). Τόπος εκτεθειμένος στη μανία του ανέμου και της θάλασσας, όπου οι σεισμοί (προπαντός εκείνος του 1638) έδωσαν τη χαριστική βολή σε ό,τι είχε απομείνει όρθιο από τους κίονες που τον περιτριγύριζαν, μέχρι να μείνει μόνο ένας, αυτός που ακόμη σήμερα κοιτάζει και προκαλεί το βαθυγάλαζο του Ιονίου πελάγους: οι ταξιδιώτες που περιελάμβαναν την Καλαβρία στο "Grand Tour", προπαντός τα τέλη του 18ου αιώνα, όπως ο von Riedesel και ο Saint-Non, αναφέρουν πράγματι μόνο ένα κίονα.

Χάλκινο άγαλμα Μέδουσας από το ιερό της Λακίνιας Ήρας.

Μεγάλες μορφές του Κρότωνα.
Μίλων ο Κροτωνιάτης.  Ο θρυλικός παλαιστής Μίλωνας απ' τον Κρότωνα, γιος του Διοτίμου, έγινε γνωστός για τις νίκες του σε 6 Ολυμπιακούς, σε 2 Πυθικούς, 9 Νεμεακούς και 10 Ισθμιακούς αγώνες πάλης. Έζησε στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. και στις αρχές του 5ου κι ήταν μαθητής του Πυθαγόρα. Πήρε μέρος, επικεφαλής των Κροτωνιατών, στον πόλεμο εναντίον των Συβαριτών. Κάποτε, όπως διηγείται η παράδοση, ο Μίλωνας βρήκε μέσα στο δάσος ένα δέντρο που οι ξυλοκόποι του είχαν μπήξει σφήνες κι αυτός, για να δοκιμάσει τη δύναμη του, έβγαλε τις σφήνες και βάζοντας τα χέρια του στη σχισμή προσπάθησε να σκίσει το δέντρο. Τα χέρια του όμως σφίχτηκαν μέσα στο σχίσιμο και μην μπορώντας ούτε να τα ελευθερώσει αλλά ούτε και να σκίσει το δέντρο, έμεινε καθηλωμένος εκεί, μέχρι που το βράδυ τον κατασπάραξαν οι λύκοι.
Δημοκήδης. Ιατρός του 6ου αιώνα Π.Χ
Ο Δημοκήδης γεννήθηκε στον Κρότωνα στην Ιταλία, ο πατέρας του, ονόματι Καλλιφών, ήταν και αυτός γιατρός από την Κνίδο και μάλιστα προερχόταν από το ασκληπιείο της Κνίδου. Κάποια στιγμή μετοίκησε στον Κρότωνα, ίδρυσε σχολή εκεί όπου και μαθήτευσε ο γιος του ο Δημοκήδης. Aλλά λένε ότι ο Καλλιφών, είχε πολύ άσχημο χαρακτήρα και ο Δημοκήδης αποφάσισε να φύγει από τον Κρότωνα. Πρώτος σταθμός η Αίγινα. Το αξιοσημείωτο είναι πως το πρώτο έτος της παραμονής του εκεί διέπρεψε ως ιατρός και ο Ηρόδοτος χρησιμοποιεί μια λέξη εξαιρετικής σημασίας. Συγκεκριμένα λέει: «ξεπέρασε τους άλλους γιατρούς, όντας ασκευής, χωρίς να έχει όσα χρειάζεται περί την τέχνη εργαλεία». Τα σχόλια περιττεύουν.
Εκεί λοιπόν, μέσα σε ένα χρόνο, είχε γίνει πάρα πολύ διάσημος, με αποτέλεσμα να τον ζητάνε πολλές πόλεις με υψηλές προσφορές. Τελικά τον κέρδισε η Σάμος, προσφέροντας τις υπηρεσίες του στον τύραννο Πολυκράτη. Όμως ο Πολυκράτης δολοφονήθηκε και οι Πέρσες συνέλαβαν τον Δημοκήδη αιχμάλωτο στο στρατόπεδο του Δαρείου του οποίου κατάφερε να θεραπεύσει τον τραυματισμένο αστράγαλο ,αφού πρώτα δεν μπόρεσαν  οι Αιγύπτιοι γιατροί που είχε ο Δαρείος, κερδίζοντας την εύνοια του Πέρση βασιλιά.

Νεκρική Λήκυθος που βρέθηκε στον Κρότωνα.

Αλκμαίων (ή Αλκμέων) o Κροτωνιάτης.
 Γιατρός και φιλό­σοφος του 6ου/5ου αι. π.Χ. Επηρεάστηκε απο­φασιστικά στη σκέψη του από τον Πυθαγόρα, του οποίου πρέπει να υπήρξε μαθητής. Ως για­τρός επιδόθηκε στην έρευνα των αισθητήριων οργάνων πρέπει να ήταν ο πρώτος που τόλμησε εγχειρήσεις στο μάτι. Σύμφωνα με τη διδασκα­λία του οι αισθητικές αντιλήψεις περνούν από το μάτι και το αφτί μέσω «πόρων» (επομένως δέσμης νεύρων) στον εγκέφαλο, που ο Α. τον πρόβαλε ως το κεντρικό όργανο στο ανθρώπινο σώμα. Με αυτά τα εμπειρικά βήματα προόδου ήταν συνυφασμένες θεωρητικές απόψεις, που αποτελούσαν συνέχεια των διδασκαλιών του.
ΠΗΓΕΣ :
http://www.athens-culture.gr/
www.wikipedia.org
www.sakketosaggelos.gr

Επιμέλεια φωτογραφίας Διόνυσος.

Δείτε επίσης :
Μεγάλη Ελλάδα.(Magna Grecia). Μέρος 1ον


Μεγάλη Ελλάδα.(Μagna Grecia) Μέρος 2ον. Κύμη - Νεάπολη


Μεγάλη Ελλάδα (Magna Grecia) Μέρος 3ον : Ελέα - Ποσειδωνία


Μεγάλη Ελλάδα.(Μagna Grecia) Μέρος 4ον : Σύβαρις - Θούριοι

http://autochthonesellhnes.blogspot.gr/