Μουρουνέλαιο: «Όπλο» καλής υγείας

της Λυδίας Παπαευαγγέλου

«Πιες το παιδί μου για να μεγαλώσεις. Μια κουταλιά μόνο»... Φράσεις που σχεδόν κάθε παιδί άκουγε, ειδικά μέχρι και πριν 30-40 χρόνια, σε καθημερινή βάση από τους γονείς του. Ο λόγος για το περίφημο μουρουνέλαιο. Εκείνο το παχύρρευστο, δύσοσμο υγρό που αποτελούσε πραγματικό βασανιστήριο για τα περισσότερα παιδιά που δεν μπορούσαν, βεβαίως, ούτε ενδιαφέρονταν να ενημερωθούν για τις εξαιρετικά ευεργετικές ιδιότητές του και για όσα προσέφερε στη σωστή τους ανάπτυξη. Και το μουρουνέλαιο επιμένει! Τι άλλαξε όλα αυτά τα χρόνια; Μας εξηγεί η φαρμακοποιός κ. Ντίνα Δουβή.

Tι είναι, όμως, το μουρουνέλαιο; Από πού προέρχεται; Ποιες είναι οι δράσεις του
στον ανθρώπινο οργανισμό; Είχαν δίκιο στο παρελθόν να το θεωρούν πολύτιμο για τη σωστή ανάπτυξη των παιδιών; Η κ. Δουβή εξηγεί: «Το μουρουνέλαιο είναι ένα συμπλήρωμα διατροφής που παράγεται από το ήπαρ των λευκών ψαριών, όπως της μουρούνας ή άλλων συγγενικών ψαριών, όπως ο μπακαλιάρος, ο γάδος και ο ιππόγλωσσος. Αρκετοί συγχέουν το μουρουνέλαιο με το ιχθυέλαιο, η βασική τους όμως διαφορά έγκειται στο ότι το ιχθυέλαιο παράγεται από τη σάρκα των λιπαρών ψαριών όπως του σολομού, της ρέγγας, του σκουμπριού, της σαρδέλας και της πέστροφας και όχι από το ήπαρ», εξηγεί η κ. Δουβή.

► Αποθήκη βιταμινών

«Το μουρουνέλαιο περιέχει μεγάλες ποσότητες από βιταμίνη A που χρησιμεύει ως αντιοξειδωτικό και είναι εξαιρετικά σημαντική για την όραση και την ανάπτυξη των οστών. Περιέχει ακόμα βιταμίνη D, που συμβάλλει επίσης στη διατήρηση του ασβεστίου και του φωσφόρου στα σωστά επίπεδα στο αίμα, με αποτέλεσμα γερά οστά. Τέλος, περιέχει βιταμίνη K που βοηθά στην πήξη του αίματος και Ω-3 λιπαρά οξέα. Οι γιατροί θεωρούν το μουρουνέλαιο - παρά την κακή του γεύση - άριστη τροφή, που προλαμβάνει πολλές ασθένειες.

Χάρη στη βιταμίνη D που παρέχει, αποτρέπει τη ραχίτιδα στα παιδιά και την οστεομαλακία και την οστεοπόρωση στους ενήλικους. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι το μουρουνέλαιο περιέχει μεγαλύτερες ποσότητες βιταμινών A και D από κάθε άλλο τρόφιμο, ανά μονάδα βάρους. Ειδικότερα, 100 gr μουρουνέλαιου παρέχουν στον οργανισμό 3 φορές περισσότερη βιταμίνη A από το μοσχαρίσιο κρέας (την επόμενη πλουσιότερη πηγή της A). Αρκεί μια μόνο κουταλιά μουρουνέλαιου (περίπου 15 gr) για να μας δώσει τη ΣΗΔ (Συνιστώμενη Ημερήσια Δόση) και για τις δύο αυτές σημαντικές βιταμίνες.

Η βιταμίνη K που περιέχει, διευκολύνει την απορρόφηση των μεταλλικών στοιχείων και βελτιώνει την ελαστικότητα των αιμοφόρων αγγείων και τη λειτουργία των μυών. Τα Ω-3 λιπαρά οξέα είναι επίσης σημαντικά, ιδιαίτερα για τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα.

Επιπρόσθετα, το μουρουνέλαιο περιέχει πολυακόρεστα Ω-3 λιπαρά οξέα EPA (εικοσιπεντανοϊκό οξύ) και DHA (εικοσιδυοπεντανοϊκό οξύ). Το EPA είναι ο πρόδρομος των προσταγλανδινών, των ορμονών που βοηθούν τους ιστούς του οργανισμού να αντιμετωπίζουν τις φλεγμονές, ενώ το DHA συμβάλλει στην ομαλή ανάπτυξη και λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος. Έρευνες που έγιναν σε Εσκιμώους ανέδειξαν τις ιδιότητες των Ω-3 λιπαρών οξέων ως πιθανά αντιθρομβωτικά και τη συμβολή τους στη μείωση των τριγλυκεριδίων στο αίμα, συνεπώς και στη μείωση της αρτηριοσκλήρυνσης και την αντιμετώπιση των καρδιοπαθειών», επισημαίνει η ειδικός.

Είναι γνωστό, εξάλλου, ότι ορισμένα "σύνδρομα" των καιρών μας, όπως η παχυσαρκία, η υπέρταση, ο διαβήτης και τα εγκεφαλικά επεισόδια συνδέονται με υψηλά επίπεδα σε Ω-6 λιπαρά οξέα και χαμηλά επίπεδα σε Ω-3 λιπαρά οξέα, μαζί με την ανεπάρκεια σε ορισμένες λιποδιαλυτές βιταμίνες.

► Δράσεις και … Επιδράσεις

Καρδιακές παθήσεις. Το μουρουνέλαιο φαίνεται να έχει ρόλο στην προστασία της καρδιάς και στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων. Συμβάλλει θετικά στην καταπολέμηση της φλεγμονής που σχετίζεται με τις καρδιακές παθήσεις, βελτιώνει τη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι μειώνει το μέγεθος των αθηρωμάτων που αποφράσσουν τις αρτηρίες και την αρτηριακή πίεση.

Η υγεία των παιδιών. Tο μουρουνέλαιο μπορεί να ωφελήσει σημαντικά την ανάπτυξη των παιδιών, καθώς τα προστατεύει από ασθένειες και τους παρέχει σημαντικές θρεπτικές ουσίες και λιπαρά οξέα. Κατά την περίοδο της ανάπτυξης των παιδιών, το μουρουνέλαιο είναι σημαντικό για υγιή οστά και δόντια.

Υγιές δέρμα και μαλλιά. Οι βιταμίνες και τα λιπαρά οξέα που περιέχει το μουρουνέλαιο μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την υγεία του δέρματος και των μαλλιών. Το μουρουνέλαιο εφαρμόζεται και τοπικά, επιταχύνοντας την επούλωση των τραυμάτων.

Αρθρώσεις & Οστεοαρθρίτιδα. Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες ανακαλύπτουν συνεχώς νέες ευεργετικές ιδιότητες του μουρουνέλαιου. Σε αυτές έρχεται να προστεθεί και η συμβολή του στην καλή λειτουργία των αρθρώσεων. Άλλωστε, και στο παρελθόν, οι ηλικιωμένοι συνήθιζαν να καταναλώνουν μουρουνέλαιο για να «λαδώσουν», όπως έλεγαν, τις αρθρώσεις τους και να μπορούν να αντεπεξέρχονται στις χειρωνακτικές εργασίες. Οι επιστήμονες εξέτασαν την επίδραση των Ω-3 λιπαρών οξέων, που αποτελούν κύριο συστατικό του μουρουνέλαιου, σε τμήματα αρθρώσεων γονάτων από άτομα που είχαν υποβληθεί σε αρθροπλαστική. Κάποια από τα δείγματα υπέστησαν επεξεργασία με Ω-3 λιπαρά οξέα για 24 ώρες και κάποια όχι. Επιπλέον, σε όλα τα δείγματα προστέθηκε μία χημική ουσία, η οποία μπορούσε να μιμηθεί τη φλεγμονώδη αντίδραση στις αρθρώσεις. Τι διαπίστωσαν; Ότι στα δείγματα τα οποία είχαν υποστεί επεξεργασία με Ω-3 λιπαρά οξέα δεν εντοπίστηκαν τα ένζυμα που ευθύνονται για την καταστροφή των χόνδρων, τα οποία όμως εντοπίστηκαν στα δείγματα που δεν είχαν υποστεί επεξεργασία με Ω-3.

Απώλεια όρασης λόγω ηλικίας. Ο περιορισμός της όρασης είναι ένα σοβαρό ζήτημα που φοβίζει πολύ τους ηλικιωμένους. Τη λύση σε αυτό έρχεται να δώσει μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα και αποδεικνύει ότι το μουρουνέλαιο, πλούσιο σε Ω-3, μπορεί να προλάβει τα προβλήματα όρασης που δημιουργούνται με το πέρασμα των χρόνων.

Μουρουνέλαιο, λοιπόν, και για τους μεγάλους και για τα παιδιά. Κι αν η προοπτική του να καταναλώνετε μουρουνέλαιο υπό την παραδοσιακή μορφή του, σας φέρνει δυσφορία, πρέπει να ξέρετε ότι σήμερα, το μουρουνέλαιο είναι -ευτυχώς- διαθέσιμο και σε κάψουλες!

ΜΟΥΡΟΥΝΕΛΑΙΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

Σε μία από τις χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά κατάθλιψης, κυρίως λόγω των καιρικών συνθηκών και της παρατεταμένης έλλειψης φυσικού φωτός κατά τους χειμερινούς μήνες, τη Νορβηγία, διαπιστώθηκε ότι όσοι κατανάλωναν συχνά μουρουνέλαιο ήταν λιγότερο επιρρεπείς στην κατάθλιψη και ότι η τάση αυτή ήταν ευθέως ανάλογη με το χρονικό διάστημα κατά το οποίο χρησιμοποιούσαν μουρουνέλαιο. Από τους επιστήμονες υποστηρίζεται ότι μια κουταλιά σούπας μουρουνέλαιο καθημερινά, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κατάθλιψης κατά 30%.

ΡΑΧΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΜΑΛΑΚΙΑ

Είναι και οι δύο διαταραχές που οφείλονται σε έλλειψη βιταμίνης D, με αποτέλεσμα τα οστά να γίνονται αδύναμα και μαλακά και να κινδυνεύουν από κατάγματα. Παρόλο που και οι δύο καταστάσεις έχουν τον ίδιο μηχανισμό δράσης, διαφέρουν στο γεγονός ότι η οστεομαλακία αναπτύσσεται σε ενήλικες, ενώ η ραχίτιδα σε παιδιά, όπου έχουμε περισσότερες εκδηλώσεις που σχετίζονται με την ανάπτυξή τους.

Ποιος είναι ο παθολογικός μηχανισμός; Τα μέταλλα φώσφορος και ασβέστιο είναι αυτά που προσφέρουν στα οστά τη σκληρή τους υφή και πυκνότητα. Η βιταμίνη D όμως είναι αυτή που οδηγεί σε επαρκή απορρόφηση του ασβεστίου από το έντερο και προάγει επίσης την επαναπορρόφησή του από τα νεφρά, ώστε να μη χάνεται με τα ούρα. Η βιταμίνη D προσλαμβάνεται από την τροφή, αλλά παράγεται φυσιολογικά και στο δέρμα, με τη βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας. Έτσι, η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να προκύψει είτε από φτωχή διαιτητική πρόσληψη, είτε από ανεπαρκή έκθεση στον ήλιο. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να είναι υπεύθυνη κάποια γενετική βλάβη ή κάποια αντιεπιληπτικά φάρμακα κ.ο.κ. Τα χρόνια του Β Παγκοσμίου πολέμου, οι τραγικές συνθήκες διαβίωσης έκαναν ιδιαίτερα συχνή την εμφάνιση παιδιών παραμορφωμένων από τη ραχίτιδα. Το μουρουνέλαιο αποτελούσε την ισχυρότερη και, ταυτόχρονα, φθηνότερη λύση στο μεγάλο αυτό πρόβλημα…

Info

Ντίνα Δουβή, Φαρμακοποιός

Εθνικής Αντίστασης 28, Νέα Ερυθραία, Τηλ.: 2108077527

e-mail: dmdouvis@otenet.gr

http://healthyme.gr/a/articles/1626-