Πάλα μετρίου μεγέθους
Π. Δεληγιάννης*
Τα παρακάτω αγχέμαχα όπλα χρησιμοποιήθηκαν κατά την Επανάσταση του 1821-1829 τόσο από τους Ελληνες μαχίμους όσο και από τους Αλβανούς, Τούρκους και Αιγύπτιους αντιπάλους τους.
Η «πάλα» ήταν κυρτή σπάθη κεντροασιατικής απώτερης προέλευσης, συχνά με ευρεία λεπίδα. Ο μαχητής την έφερε σε «θηκάρι» (ξιφοθήκη) το οποίο άλλοτε στερεωνόταν στο «σελάχι» του και άλλοτε αναρτάτο στην αριστερή πλευρά του με τελαμώνα, ο οποίος στηριζόταν στον δεξιό ώμο. Κυρίως οι ναυτικοί την αναρτούσαν με τον δεύτερο τρόπο, αλλά τη χρησιμοποιούσαν σπάνια.
Διάφοροι τύποι γιαταγανιων. Η κόψη της λεπίδας βρίσκεται στην κοίλη πλευρά, όπως στην περιπτωση της αρχαίας κοπίδος ή φαλκάτας. Το τρίτο από πάνω γιαταγανι της εικόνας ανήκει σε έναν υστερότερο τύπο με σχεδόν ευθεία λεπίδα.
Γενικά, παρά την συνήθη άποψη ότι η πάλα ήταν ευρέως διαδεδομένη τουλάχιστο στους «στεριανούς», στην πραγματικότητα αυτό δε συνέβαινε. Όπως συμπεραίνεται από τις πηγές, η ιδανική οπλοσκευή ενός χερσαίου μαχίμου περιελάμβανε ένα καριοφίλι, δύο πιστόλες και ένα γιαταγάνι. Το καμπυλωτό «γιαταγάνι» ή «μάχαιρα» θεωρείται συχνά όπλο τουρκικής καταγωγής, προερχόμενο από τα δρεπανοειδή ξίφη που χρησιμοποιούνταν από αιώνες στην Ασία. Ωστόσο η άποψη μου είναι ότι πιθανώς έλκει την προέλευση του από ένα δημοφιλές αρχαίο όπλο της Μεσογείου: το σχήμα της λεπίδας του είναι σχεδόν όμοιο με εκείνο της αρχαίας «κοπίδας» ή «μάχαιρας» ή «φαλκάτας» (falcata), ένα όπλο ενδεχομένως μικρασιατικής προέλευσης το οποίο γνώρισε μεγάλη διάδοση στη Μεσόγειο. Πιθανώς οι Τούρκοι το παρέλαβαν από τους εντόπιους, όταν εγκαταστάθηκαν στη Μικρά Ασία κατά τους 11ο-12ο αι., εντούτοις δεν μπορούμε να αποκλείσουμε και την πιθανή τουρκική καταγωγή του.
.
Γιαταγάνι στο οποίο φαίνεται η χαρακτηριστική απόληξη της λαβής. Ο συγκεκριμένος τύπος λαβής χρησιμοποιείται ενίοτε ως επιχείρημα υπέρ της τουρκικής προέλευσης του όπλου.
.
.
ΠΗΓΗ : https://periklisdeligiannis.wordpress.com
*Το παρόν άρθρο δημοσιεύεται με την άδεια του συγγραφέα.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια που δεν συνάδουν με το περιεχόμενο της ανάρτησης, όπως και σχόλια υβριστικά προς τους αρθρογράφους, προσβλητικά σχόλια προς άλλους αναγνώστες σχολιαστές και λεκτικές επιθέσεις προς το ιστολόγιο θα διαγράφονται.