ΣΥΡΙΑ, Η «ΜΙΚΡΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ. ΣΤΗΝ ΣΥΡΙΑ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΗΤΑΝ Η ΕΠΙΣΗΜΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΓΙΑ 10 ΑΙΩΝΕΣ.

    H  ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ

  Κωνσταντίνος Καβάφης

Παλαιόθεν Eλληνίς

Καυχιέται η Aντιόχεια   για τα λαμπρά της κτίρια, και τους ωραίους της δρόμους·   για την περί αυτήν θαυμάσιαν εξοχήν,   και για το μέγα πλήθος των εν αυτή κατοίκων.   Καυχιέται που είν’ η έδρα ενδόξων βασιλέων·   και για τους καλλιτέχνας και τους σοφούς που έχει,   και για τους βαθυπλούτους και γνωστικούς εμπόρους.   Μα πιο πολύ ασυγκρίτως απ’ όλα, η Aντιόχεια   καυχιέται που είναι πόλις παλαιόθεν ελληνίς·   του Άργους συγγενής: απ’ την Ιώνη που   ιδρύθη υπό Aργείων αποίκων προς τιμήν   της κόρης του Ινάχου.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

«Εις τα περίχωρα της Αντιοχείας»

Σαστίσαμε στην Aντιόχειαν όταν μάθαμε

τα νέα καμώματα του Ιουλιανού.

Ο Aπόλλων εξηγήθηκε με λόγου του, στην Δάφνη!

Χρησμό δεν ήθελε να δώσει (σκοτισθήκαμε!),

σκοπό δεν τόχε να μιλήσει μαντικώς, αν πρώτα

δεν καθαρίζονταν το εν Δάφνη τέμενός του.

Τον ενοχλούσαν, δήλωσεν, οι γειτονεύοντες νεκροί.

Στην Δάφνη βρίσκονταν τάφοι πολλοί.—

Ένας απ’ τους εκεί ενταφιασμένους

ήταν ο θαυμαστός, της εκκλησίας μας δόξα,

ο άγιος, ο καλλίνικος μάρτυς Βαβύλας.

Aυτόν αινίττονταν, αυτόν φοβούνταν ο ψευτοθεός.

Όσο τον ένοιωθε κοντά δεν κόταε

να βγάλει τους χρησμούς του• τσιμουδιά.

(Τους τρέμουνε τους μάρτυράς μας οι ψευτοθεοί.)

Aνασκουμπώθηκεν ο ανόσιος Ιουλιανός,

νεύριασε και ξεφώνιζε: «Σηκώστε, μεταφέρτε τον,

βγάλτε τον τούτον τον Βαβύλα αμέσως.

Aκούς εκεί; Ο Aπόλλων ενοχλείται.

Σηκώστε τον, αρπάξτε τον ευθύς.

Ξεθάψτε τον, πάρτε τον όπου θέτε.

Βγάλτε τον, διώξτε τον. Παίζουμε τώρα;

Ο Aπόλλων είπε να καθαρισθεί το τέμενος.»

Το πήραμε, το πήγαμε το άγιο λείψανον αλλού•

το πήραμε, το πήγαμε εν αγάπη κ’ εν τιμή.

Κι ωραία τωόντι πρόκοψε το τέμενος.

Δεν άργησε καθόλου, και φωτιά

μεγάλη κόρωσε: μια φοβερή φωτιά:

και κάηκε και το τέμενος κι ο Aπόλλων.

Στάχτη το είδωλο• για σάρωμα, με τα σκουπίδια.

Έσκασε ο Ιουλιανός και διέδοσε—

τι άλλο θα έκαμνε— πως η φωτιά ήταν βαλτή

από τους Χριστιανούς εμάς. Aς πάει να λέει.

Δεν αποδείχθηκε• ας πάει να λέει.

Το ουσιώδες είναι που έσκασε.

 ΤΗΝ  ΣΥΡΙΑ  ΤΗΝ  ΑΠΟΚΑΛΟΥΣΑΝ  «ΜΙΚΡΗ  ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» (!)

Ο αρχαίος γεωγράφος Στράβων ονομάζει τη Συρία «Μικρή Μακεδονία», διότι πενήντα πόλεις που είχαν ιδρυθεί από τους επιγόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου έφεραν ονόματα μακεδονικών πόλεων: Δίον, Πέλλα, Έδεσσα, Βέροια, Αμφίπολη, Πιερία, Ημαθία, Σέρρη, Μαρώνεια, Αντιγόνεια, Αντιόχεια, Αρσινόη.

Ο Αιγύπτιος  Καθηγητής  Μostafa El-Abbadi του Πανεπιστημίου της Αλεξανδρείας γράφει στο βιβλίο του ‘’Η αρχαία Βιβλιοθήκη της Αλεξανδρείας’’ (Εκδ. ΣΜΙΛΗ σελ. 206, οriginal edition ‘’Τhe life and fate of the ancient library of  Alexandria’’ UNESCO Paris 1992),  ότι έναν αιώνα και πλέον ΜΕΤΑ την κατάκτηση από τους Άραβες, η Δαμασκός και η Αλεξάνδρεια

«συνέχιζαν να έχουν τα Ελληνικά ως επίσημη γλώσσα του κράτους (331 π.Χ. -  642  μ.Χ. – μέχρι  το  750 μ.Χ.)». 

 H  Δαμασκός "μιλούσε" ελληνικά επί 10 αιώνες: από το

300 π.Χ. έως το 705 μ.Χ., οπότε ο Χαλίφης Αλ Ουαλίντ

κατάργησε τα ελληνικά "ως επίσημη γλώσσα του

κράτους", που ήταν ως τότε! 

ΔΕΝ  ΥΠΗΡΧΑΝ  ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ.

ΟΙ  ΝΤΟΠΙΟΙ  ΓΝΩΡΙΖΑΝ ΝΑ  ΜΙΛΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΓΡΑΦΟΥΝ ΑΡΧΑΙΑ  ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Η ύπαρξη τόσον μεγάλων θεάτρων που ανακαλύφθηκαν στις ελληνικές, ελληνιστικές και ελληνορωμαϊκές πόλεις της Ασίας (Αλεξάνδρειες, Πέτρα, Παλμύρα,  το Δίον,  η Πέλλα, η Έδεσσα,  η Βέροια,  η Λαοδίκεια,  η Εύρωπος-Δούρα, η Φιλιππούπολη, ή Φιλαδέλφεια (σημερινό Αμάν),  η Γέρασα,  η Απάμεια,  κλπ)  αποδεικνύουν ότι οι ντόπιοι λαοί κατανοούσαν τα ελληνικά για να παρακολουθούν τα θεατρικά έργα των αρχαίων  Ελλήνων, εφόσον την εποχή  εκείνη δεν υπήρχαν μεταφράσεις.

Πολλές πόλεις της Ασίας  είχαν τα ελληνικά ως επίσημη γραπτή γλώσσα  για  πάνω  από  χίλια  χρόνια.

(ΣΗΜΕΙΩΣΗ:  η  Βακτριανή,  δηλαδή  το  σημερινό  Αφγανιστάν  είχε  για  500  χρόνια  την  ονομασία  «ΝΕΑ  ΕΛΛΑΣ»).

   

ΣΥΡΙΑ 

Η  Αρχαία  Συρία περιλάμβανε  μια ομάδα χωρών και τα σύνορά της ήταν προς  βορρά τα όρη της Αρμενίας, προς ανατολάς ο Ευφράτης, προς νότο  η Αραβία και προς δυσμάς η Μεσόγειος θάλασσα.

Η  Αρχαία  Συρία  χωριζόταν  σε  δύο  τμήματα.

Α.  την  Άνω  Συρία,

Β.  την  Κάτω  ή  Κοίλη  Συρία 

Άνω Συρία (Σημερινή  νοτιοανατολική  Τουρκία  και  βόρεια  Συρία)

Στην άνω Συρία, από τον ποταμό Ευφράτη και τις οροσειρές του  Ταύρου μέχρι της Κοίλης Συρίας  ο Σέλευκος Α', έκτισε, ανοικοδόμησε ή αναζωογόνησε πάνω από τριάντα ελληνικές πόλεις. 

H  ΙΩΝΗ

Κοιτίδα  του Ελληνισμού της Συρίας υπήρξε η πόλη της Ιώνης.  Ο σοφιστής Λιβάνιος, αναφέρει ότι η πόλη Ιώνη, ευρισκόμενη κοντά στην Αντιόχεια, ήταν ελληνική αποικία, την οποία ανάγει στην εποχή της Αυτοκρατορίας των Ασσυρίων (7ος π.Χ. αιών) και μας λέγει ότι την σεβάστηκαν ανέκαθεν πλην αυτών και οι Πέρσες (Λιβανίου Λόγοι, έκδοση Reiske, τομ. 1, σελ. 291).  Η Ιώνη ήταν κτισμένη από Αργείους (όπως και η Ταρσός), κατόπιν δε εγκαταστάθηκαν εκεί Κρήτες και Κύπριοι. Κοιτίδα λοιπόν του Ελληνισμού της Συρίας υπήρξε η πόλη της Ιώνης. Ο Μ. Αλέξανδρος εις ανάμνηση της μεγαλειώδους νίκης του επί του Ισσού ποταμού, ίδρυσε την Νικόπολη, όπως και την Αλεξάνδρεια την κατ΄ Ισσόν, στον μυχό του Ισσικού κόλπου.

Μερικά έτη μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου, ο εκ των διαδόχων του Αντίγονος, οικοδομεί στην Άνω Συρία την Αντιγόνεια, την οποία οίκησε με Αθηναίους και άλλους έλληνες. Εν συνεχεία ο Σέλευκος, όπως πολύ χαρακτηριστικά μας κληροδοτεί ο εξ Αντιοχείας καταγόμενος σοφιστής Λιβάνιος, «…Παραλαβών δε Βαβυλώνα πόλεσιν (ελληνικαίς) πανταχόθεν εγκατέσπειρε και την Περσίδα και όλως ουδένα τόπον επιτήδειον δέξασθαι πόλιν αφήκε γυμνόν, αλλ΄ ελληνίζων διετέλεσεν την βάρβαρον» (Λιβανίου Λόγοι, έκδοση Reiske, τομ. 1, σελ. 304-305), για να σημειώσει επιπλέον ότι ο αριθμός των ελληνικών πόλεων που οικοδόμησε ήταν μεγαλύτερος από όσες έκτισαν η Αθήνα και η Μίλητος μαζί, κατά τον πρώτο Ελληνικό αποικισμό.

Σύμφωνα δε με παράδοση του Μαλαλά (Μαλαλά Χρονογραφία, έκδοση Βόννης, σελ. 203) και του Παυσανία του Χρονογράφου, ανέγειρε ακόμη 75 πόλεις στην Μεσοποταμία και την Περσία.

Μερικοί ονομαστοί Έλληνες οι οποίοι γεννήθηκαν, έδρασαν και μεγαλούργησαν στην περιοχή αυτή είναι οι ακόλουθοι:

Ο Ιστοριογράφος Απολλόδωρος ο Αρτεμίτης, ο Ιατροφιλόσοφος Απολλώνιος εξ Αντιοχείας, ο στωϊκός Φιλόσοφος Απολλοφάνης εξ Αντιοχείας, ο υιός του Ιάμβλιχου Αρίστων, ο Ποιητής Αρχίας εξ Αντιοχείας, ο Ρητοροδιδάσκαλος Δημήτριος ο Σύρος, ο στωϊκός Φιλόσοφος Διογένης εκ Σελευκείας, ο Μίθρης ο εκ Συρίας, ο Ιστορικός Σέλευκος ο Εμεσηνός κ.α.

Οι   πιο ονομαστές  πόλεις  της  Ελληνικής  Συρίας  ήταν  τέσσερεις,   η Αντιόχεια η επί Δάφνη, η Σελεύκεια η εν Πιερία, η Λαοδίκεια η επί θαλάττη και η Απάμεια, η πρώην Πέλλα, οι οποίες κατά τον Στράβωνα ελέγοντο "αδελφαί αλλήλων" και κατά τα νομίσματά τους "αδελφοί δήμοι". 

1.   Αντιόχεια η επί Δάφνη.

 Κτίσθηκε δίπλα στον ποταμό Ορόντη από τον Σέλευκο, αμέσως μετά την κυριαρχία του επί της Συρίας.  Αν και κτίσθηκε στο δυτικότερο μέρος έγινε πρωτεύουσα του βασιλείου, διότι από το 293 π.Α.Τ. ακόμα ο Σέλευκος είχε διαιρέσει το βασίλειο στα δύο επιτρέποντας τις ανατολικότερες επαρχίες στον υιό του Αντίοχον Α'.
Η Αντιόχεια ήταν  τετράπολις,δηλ., αποτελείτο από τέσσαρα μέρη, με δικό του τείχος το καθένα, αλλά όλα περικλειόμενα  από κοινό τείχος.  Η κύρια οδός της Αντιόχειας,  με εμπορικά καταστήματα και στις δύο πλευρές της,είχε μήκος τριάντα σταδίων,  ήτοι 5.550 μέτρα κατά τον Δίωνα Χρυσόστομον!  Όλη δε η περιοχή της Αντιόχειας εκτεινόταν σε μια έκταση δυόμισυ γεωγραφικών μιλίων!
Οι πρώτοι κάτοικοι της Αντιόχειας ήταν  Αθηναίοι, Μακεδόνες, Κρήτες  και Κύπριοι,  αλλά οι Αθηναίοι μάλλον ήσαν επικρατέστεροι των άλλων, διότι ευθύς εξ αρχής ο Σέλευκος,για χάρη τους έστησε μέγιστον χάλκινον ανδριάντα της Θεάς Αθηνάς.  Μάλιστα οι Αντιοχείς επί πολύν χρόνον διετήρησαν κάποια χαρακτηριστικά της  Αττικής  φυλής,  το αττικό ιδίωμα της γλώσσας, την ευφυία  και την ροπή προς τα γράμματα και τις τέχνες.  Η Αντιόχεια διετήρησε για πολλούς αιώνες το μέγεθός της και την ευημερία της,  παρά τις καταστροφές που πάθαινε από σεισμούς.  Σε έναν μάλιστα όπως λέγεται,έχασε 250.000 ανθρώπους!

Η  ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ  ΦΩΤΑΓΩΓΟΥΝΤΑΝ  ΤΙΣ  ΝΥΧΤΕΣ

Η   Αντιόχεια, το ‘’Παρίσι’’ της Μ. Ανατολής  φωταγωγούνταν τις νύχτες (!)

Η Αντιόχεια (σημ. Αντάκια, τουρκικά: Antakya), γνωστή και ως Αντιόχεια η επί Δάφνη ή επί Ορόντου ή Αντιόχεια η Μεγάλη ήταν αρχαία πόλη ή οποία σήμερα βρίσκεται στην επαρχία Χατάι στη νότια Τουρκία. Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του ποταμού Ορόντη και ιδρύθηκε στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. από τον Σέλευκο Α' το Νικάτορα, στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, προς τιμή και μνήμη του πατρός του Αντίοχου. Η Αντιόχεια αναμφιβόλως υπήρξε το λίκνο του ελληνικού πολιτισμού στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, πόλη που αποτέλεσε το σταυροδρόμι των μεγάλων φιλοσοφικών ρευμάτων, με μεγάλη ανάπτυξη των γραμμάτων και των επιστημών. Υπήρξε η πόλη των εθνικών, φιλοσοφικών και θρησκευτικών αντιθέσεων, αλλά και των θεαμάτων  και των ακραίων εκφραστικών εκδηλώσεων. Πέρασε σταδιακά όμως στην παρακμή από τον 10ο αιώνα λόγω των σφοδρών επιδρομών των κατακτητών, Αράβων και Σταυροφόρων, καθώς και της αλλαγής των εμπορικών δρόμων προς τη Δύση.

Η παρά τον Ορόντη ποταμό Αντιόχεια, πρωτεύουσα της αρχαίας Συρίας, υπήρξε μία από τις πλέον μεγάλες και ενδοξότερες ελληνικές πόλεις της αρχαιότητας.

Στη θέση της ακρόπολης της Αντιόχειας φαίνεται πως προϋπήρξε φρούριο (αρχ. ελληνικά: άκρα), με το όνομα Ημαθία, στις παρυφές του Σιλπίου όρους. Αυτό παραδίδει ο Λιβάνιος.  Αντιοχικός, σελ. 297  έκδοση Reiske:  «Αρχαί του κατοικισμού Ζεύς Βοττιαίος ιδρυθείς υπό Αλεξάνδρου ή τε άκρα της εκείνου πατρίδος λαβούσα τούνομα και Ημαθία κληθείσα».

Πολύ πιθανόν η ακρόπολη αυτή να ιδρύθηκε μετά τη νικηφόρα έκβαση της μάχης στην Ισσό της Κιλικίας (333 π.Χ.), από τον Μέγα Αλέέξανδρο, για να ελέγχει τα μέρη της βορείου Συρίας. Την ονομασία της θα όφειλε λογικά σε Μακεδόνες στρατιώτες από την Ημαθία της Μακεδονίας. Αργότερα όταν ο Σέλευκος ίδρυσε την Αντιόχεια (301 π.Χ.), η Ημαθία συμπεριελήφθη στον περίβολο της νέας πόλης. Σε απόσπασμα του Λιβανίου για την ίδρυση της Αντιοχείας, αναφέρεται η παράδοση για το σφάγιο στον βωμό του Βοττιαίου Διός κοντά στην Αντιγόνεια και σε πόλη με το όνομα Εμάθη. Δεν αποκλείεται η πόλη αυτή να είναι το παρεφθαρμένο όνομα της Ημαθίας και όχι της νοτιώτερης Χαμάθ (που την εποχή εκείνη οι Έλληνες την έλεγαν Επιφάνεια). Φαίνεται πως σε αυτό το σημείο, διερχόμενος ο Μέγας Αλέξανδρος είχε αναγείρει βωμό προς τιμή του «Βοττιαίου Διός» και συνάμα μια μικρή πόλη (ακρόπολη), την Ημαθία, ενώ τη γύρω περιοχή ονόμασε Ολυμπιάδα, τιμώντας έτσι το όνομα της μητέρας του. Κατά το Λιβάνιο, αυτή η ενέργεια αποτελεί και την αρχή του εποικισμού της.

Η Αντιόχεια χτίστηκε στην Άνω Συρία, στη χώρα που έφερε το όνομα Σελευκίδα, επί της αρχαίας οδού από Αλεξανδρέττα προς Δαμασκό. Βρισκόταν σε μικρή απόσταση από την ακτή (120 στάδια), στις βόρειες πλαγιές του Σιλπίου Όρους, ακριβώς στο σημείο που ο ποταμός Ορόντης στρέφεται δυτικά, κοντά στην Αρχαία Βέροια (σημ. Αλέπο), στην Απάμεια Ηλιουπόλεως. Κοντά στο βωμό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο στρατηγός Αντίγονος είχε ιδρύσει πόλη με το όνομα Αντιγόνεια, ενώ υπήρχαν και παλαιότερες ελληνικές αποικίες όπως η Ιάπολη και η Pagus Bottia.

Το 300 π.Χ. περίπου, ο Σέλευκος Α' ο Νικάτωρ ιδρύει στο σημείο του βωμού την Αντιόχεια, μόλις μετά τη νίκη του στη Μάχη της Ιψού. Κατά την ασιατική παράδοση, το σημείο ίδρυσης προήλθε από χρησμό που έλαβε ο Σέλευκος για να απαλλαγεί από την αϋπνία που τον βασάνιζε. Κατά την ελληνική παράδοση ο Σέλευκος Α' στην επιθυμία του να ιδρύσει μια μεγάλη πρωτεύουσα για τη χώρα του, προσέφερε θυσία προς το Δία στην Αντιγόνεια. Τότε εμφανίστηκε οιωνός, ένας αετός που άρπαξε μέρος του θηράματος και το απέθεσε στο βωμό του Διός του Βοττίου, παρά το Σίλπιο όρος. Αυτό θεωρήθηκε καλός οιωνός, πείθοντας τον Σέλευκο για το σημείο ίδρυσης της νέας πόλης στη νότια όχθη του Ορόντη μέσα σε μια κοιλάδα, περιώνυμη στον αρχαίο κόσμο.

Οι πρώτοι κάτοικοι της Αντιόχειας ήταν Έλληνες, από την κοντινή Αντιγόνεια. Ο Βυζαντινός χρονογράφος Ιωάννης Μαλάλας  διηγείται με αρκετή ακρίβεια ότι ο Σέλευκος μετοίκησε από την Αντιγόνεια 3.500 Αθηναίους και Μακεδόνες, καθώς και Κρήτες, Κυπρίους και άλλους Έλληνες από τα περίχωρα. Σε λίγο χρόνο προσήλθαν και άλλοι σύμμεικτοι κατά φυλή κάτοικοι από τη Συρία και περιοχές της ελληνικής ανατολής. Λόγω του μεγάλου αριθμού των αθηναϊκής καταγωγής κατοίκων της πόλης, καθώς και της έντονης πνευματικής κίνησης, η πόλη αποκαλούνταν «Συριάδες Αθήναι». Στις 22 του μηνός Αρτεμισίου (Μάιος) του 300 π.Χ. και κατά τη πρώτη ώρα (την ανατολή του ηλίου), ο Σέλευκος Α' σε επίσημη τελετή έθεσε τα θεμέλια της νέας πρωτεύουσας της Αντιόχειας χαράσσοντας τα θεμέλια του τείχους που ανήγειρε. Ταυτόχρονα κτίσθηκε ιερό προς τιμή του «Βροττίου Διός» στήνοντας πλήθος κιόνων και αγαλμάτων αναμνηστικών, ενώ μπροστά στην πόλη έστησε έναν μεγάλο λίθινο αετό σε ανάμνηση του οιωνού που έλαβε χώρα κατά την τέλεση της θυσίας. Από τότε ο αετός καθίσταται το σύμβολο των Ελλήνων, αργότερα των Ρωμαίων και Βυζαντινών, εκτοπίζοντας σιγά σιγά εκείνο του λέοντα.

 Δάφνη: η  Βερσαλλία της Συρίας!

Πολύ  κοντά  στην Αντιόχεια.  Μιά όμορφη πόλη, την οποία ο Γερμανός Δρόϋσεν αποκάλεσε Βερσαλλία της Συρίας!  Η Δάφνη έγινε μία   θαυμαστή  πόλη της  Ανατολής,  για το μεγάλο άλσος της  που  διαρρεόταν από πηγαία νερά,  για τους λαμπρούς ναούς της και για τα πολυτελή πανηγύρια της.
2.   Σελεύκεια η εν Πιερία.

Κτίσθηκε και αυτή δίπλα στις εκβολές του ποταμού Ορόντη και αποτελούσε τον λιμένα της Αντιοχείας.  Είχε κι αυτή το μέγεθος της Αντιοχείας και την ίδια λαμπρότητα!
3.   Λαοδίκεια η επί θαλάττη.

Ονομαστή για το εμπόριό της και τους πολλούς οίνους της.
4.   Απάμεια η πρώην Πέλλα.

Στρατιωτική πόλη,  διότι εκεί τρέφονταν οι πεντακόσιοι ελέφαντες του Σέλευκου,  εκεί επίσης διέτριβε το πλείστον της στρατιάς και εκεί ήταν το στρατιωτικό  λογιστήριο  και το ιπποφορβείο.

Άλλες πόλεις που αναφέρονται στην Άνω Συρία.

-Ηράκλεια Πιερίας 
-Αντιόχεια Πιερίας 
-Γέφυρα 
-Βέρροια
-Ηράκλεια (δεύτερη)
-Ιερόπολις 
-Ευρωπός 
-Νικάτωρις 
-Νικόπολις
-Μελεάγρου χάραξ
-Σαμόσατα η πατρίς του Λουκιανού
-Αντιόχεια επί τω Ταύρω
-Αντιόχεια η προς Ευφράτην
-Επιφάνεια η προς Ευφράτην
-Λευκάς
-Ορθωσία
-Λάρισσα
-Λυσιάς
-Επιφάνεια (δεύτερη)
-Σελευκόβηλος
-Μέγαρα
-Απολλωνία
-Χαλκίς
-Μαρώνεια
-Ορωπός
-Ζεύγμα,  δίπλα στον Ευφράτη,  εκεί που ο ποταμός εγκαταλείπει τα όρη και αρχίζει να γίνεται πλωτός.  Το όνομα παράγεται από τις γέφυρες που κατασκευάστηκαν από τον Σέλευκο ταυτόχρονα με την ίδρυση της πόλεως.  Μάλιστα όταν ξεκίνησε η ατμοπλοία,από εκείνο το σημείο συνδέθηκε η Ευρώπη με την Ινδία δια της Συρίας!

Η πόλη της Παλμύρας, βορειοανατολικά της Δαμασκού, η αποκαλούμενη και «νύμφη της ερήμου», βρίθει ελληνικών επιγραφών.

Κοίλη Συρία 

(σημερινή  νότια  Συρία,  Ιορδανία  και  Παλαιστίνη). 

Η Κοίλη Συρία ήταν ονομασία της περιοχής της νότιας Συρίας κατά το 300 π.Χ., που αποτέλεσε το μήλον της έριδος ανάμεσα στη δυναστεία των Σελευκιδών και τη δυναστεία των Πτολεμαίων, η κοιλάδα της Συρίας μεταξύ των ορέων Λιβάνου και Αντιλιβάνου.

Ο όρος δεν περιλαμβάνει μόνο τα εδάφη της κοιλάδας Μπεκάα του Λιβάνου, αλλά καλύπτει ολόκληρη την περιοχή που ορίζεται από τα παράλια της Μεσογείου, τον ποταμό Ορόντη (Ναχρ-ελ-Άζι), έφτανε νότια ως την Αίγυπτο και βόρεια ως τη Λαοδίκεια (Λατάκια).

Ο όρος συναντάται για πρώτη φορά στην Ανάβαση του Αρριανού  κι έχει αποτελέσει πολλές φορές αντικείμενο συζήτησης. Ίσως πρόκειται για μεταγραφή της αραμαϊκής λέξης kul, που σημαίνει "ολόκληρος", υποδηλώνοντας έτσι όλη τη Συρία.

Ο στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου Πτολεμαίος κατέκτησε την Κοίλη Συρία το 318 π.Χ., ωστόσο γρήγορα αποσύρθηκε από αυτή, όταν συμμετείχε στο συνασπισμό εναντίον του Αντίγονου Α' του Μονόφθαλμου το 313 π.Χ.  Το 312 ο Σέλευκος Α' Νικάτωρ νίκησε το Δημήτριο, γιο του Αντίγονου, στη μάχη της Γάζας, κάτι που επέτρεψε και πάλι στον Πτολεμαίο να καταλάβει την Κοίλη Συρία. Αν και αποσύρθηκε πάλι μετά από λίγους μήνες, αφότου ο Δημήτριος κέρδισε μια μάχη εναντίον του στρατηγού του και ο Αντίγονος εισέβαλε στη Συρία.

Το 302 π.Χ., ο Πτολεμαίος συμμετείχε και πάλι σε νέο συνασπισμό εναντίον του Αντίγονου και επανακατέλαβε την Κοίλη Συρία, αλλά αποσύρθηκε όταν έμαθε τα νέα από μια εσφαλμένη αναφορά ότι ο Αντίγονος είχε καταφέρει μια νίκη και επέστρεψε όταν ο Αντίγονος ηττήθηκε στη μάχη της Ιψού το 301 π.Χ. Η Κοίλη Συρία δόθηκε στο Σέλευκο από τους νικητές της Ιψού, καθώς ο Πτολεμαίος δεν είχε συμβάλει καθόλου στη νίκη τους.

Το τμήμα αυτό της Συρίας διετέλεσε διαρκώς το μήλον της έριδος μεταξύ  Σελευκιδών και Λαγιδών.   Έτσι εδώ ιδρύθηκαν πόλεις και από τους μεν και από τους δε.
-Λαοδίκεια η προς Λίβανον
-Απολλωνία
-Δαμασκός,  η οποία ανοικοδομήθηκε από τους Μακεδόνες και τους Πτολεμαίους.  Οι παραδόσεις της μαρτυρούν τον εξελληνισμό της.  Η Δαμασκός, «ο οφθαλμός της Ανατολής», μετά την νίκη του Μ. Αλεξάνδρου στον Ισσό ποταμό, κατέστη ελληνική πόλη και αποικίστηκε υπό ελλήνων. Από τις διασωθείσες δε επιγραφές πληροφορούμαστε ότι στην Δαμασκό λάμβαναν χώρα και Ολυμπιακοί Αγώνες.
-Λευκάς
-Δίον
-Πέλλα
-Γέρασα
-Ίππος
-Γάδαρα
-Αντιόχεια 
-Αντιόχεια άλλη 
-Αίνος
-Φιλαδέλφεια
-Φιλωτέρα
-Άζωτος
-Απολλωνία
-Ανθηδών
-Στράτωνος Πύργος
-Βερενίκη
-Πτολεμαΐς,  αξιολογότατο  φρούριο σε εκείνη την παραλία,  που κτίσθηκε κατά τα φαινόμενα από τον δεύτερο Λαγίδη.

Η Έμεσα – σημερινή Χομς – ήταν πατρίδα του περίφημου φιλοσόφου Ποσειδώνιου του Στωϊκού.

 

Οι περιοχές Ιτουραία (ITUREA), Γαυλανίτιδα, Τραχωνίτιδα, Βαταναία και Αυρανίτιδα

Η  ΙΤΟΥΡΑΙΑ  ΚΑΙ  Η  ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΠΟΛΗ  ΧΑΛΚΙΣ,  Η  ΠΑΤΡΙΔΑ  ΤΟΥ  ΙΑΜΒΛΙΧΟΥ

Η  Ιτουραία  ήταν περιοχή της Μέσης Ανατολής, βόρεια της Γαλιλαίας, κατά τη διάρκεια της ύστερης Ελληνιστικής εποχής.  Επεκτεινόταν από το όρος Λίβανος και τις πεδιάδες της Μασσύας μέχρι την οροσειρά του Αντιλιβάνου στη Συρία, με το κέντρο της στην Ελληνική  πόλη Χαλκίς.

Η πόλη Χαλκίς η επί Βήλω (ποταμός) ήταν μια ακόμη ονομαστή Ελληνική αποικία στη Συρία, κτίσμα του Σέλευκου Νικάτορος, η οποία ήτο και πατρίδα του φιλοσόφου Ιάμβλιχου του θείου. Υπήρχε και άλλη Χαλκίδα, κοντά στη Βέροια, που ονομάστηκε Κινναστρίν.

Οι  παλιότεροι  κάτοικοί της,  (εκτός  των  Ελλήνων),  Ιτουραίοι, με ημινομαδικό τρόπο ζωής, δεν έχει διευκρινιστεί απόλυτα αν ήταν αραβική ή αραμαϊκή φυλή. Η πρώτη μη βιβλική πηγή που τους αναφέρει, είναι ο Ευπόλεμος, που τους αναγνωρίζει ως μια από τις φυλές, μαζί με τους Ναβαταίους, Μωαβίτες, και Αμμωνίτες, ενάντια στους οποίους ο Δαβίδ κήρυξε τον πόλεμο ανατολικά του Ιορδάνη ποταμού. Μιλούσαν αραβικά ή αραμαϊκά και ισχυροποιήθηκαν στα χρόνια της παρακμής της σελευκιδικής εξουσίας τον 2ο αιώνα π.Χ., όταν από τη βάση τους γύρω από το όρος Λίβανος και την κοιλάδα Μπεκάα, κατέληξαν να κυριαρχήσουν σε μεγάλα τμήματα της συριακής επικράτειας διεισδύοντας στη βόρεια Παλαιστίνη μέχρι τη Γαλιλαία, ιδρύοντας το κράτος τους στα ενδιάμεσα εδάφη.

 

ΣΥΡΙΑ,  Η  ΧΩΡΑ  ΜΕ  ΤΙΣ  160 ΜΕΓΑΛΕΣ  ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ  ΠΟΛΕΙΣ  ΚΑΙ  ΠΑΝΩ  ΑΠΟ  1000  ΜΙΚΡΟΤΕΡΕΣ.  ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ  ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ  4.800.000  ΕΛΛΗΝΕΣ.

Οι πιο μεγάλες, ξακουστές και πολυπληθείς ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ πόλεις  της  Συρίας  ήταν  περίπου  160  που  κτίσθηκαν.  Πάμπολλες άλλες μικρότερες   (πάνω  από  χίλιες)  συνέθεσαν τον ιστό της ελληνιστικής περιόδου και συνέβαλλαν κατά πολύ στον εξελληνισμό της Ασίας.
Με έναν αυθαίρετο υπολογισμό και με δεδομένα,τον πληθυσμό της Σελευκείας επί τον Τίγρην  και της Αντιοχείας της επί Δάφνην, μπορούμε να πούμε ότι με μέσον όρο Ελλήνων κατοίκων τους 10.000  και συνυπολογίζοντας τους απογόνους τους  επί τρεις, βγάζουμε ως αποτέλεσμα ότι μόνο για την περίοδο των τριών αιώνων,  οι Έλληνες κάτοικοι της Συρίας   ανάγονται στα 4.800.000 Έλληνες.

Και μόνο για εκείνη την εποχή.-

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ