ΠΕΡΕΤΑΙΡΩ Ή ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ;

        ΤΟ  ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟ  ΓΝΩΣΤΟ  ΒΙΒΛΙΟ  ΣΤΟΝ  ΚΟΣΜΟ.
              Το ιερότερο ελληνικό βιβλίο (1.305  π.Χ.).

Το πανάρχαιο  ελληνικό  μυκηναϊκό  μνημείο,   το  πτυκτό  (= το διπλωμένο,  το  δίπτυχο)  βιβλίο  των  μυκηναϊκών  χρόνων.  Όμηρος,  Ραψωδία  Ζ'  - ομηρική φράση «γράψας εν πινάκι πτυκτώ,  σήματα λυγρά  =ολέθρια  ιδεογράμματα». Το εύρημα του ναυαγίου του Ιερού Ακρωτηρίου, πλησίον του συμπλέγματος της Μεγίστης.  Ένα  μικρό  ξύλινο  δίπτυχο,  που  αποτελείται  από  δύο  φύλλα  συνδεδεμένα  μεταξύ  τους  με  ελεφαντοστέινη  άρθρωση.  Τα  δύο  φύλλα  στο  εσωτερικό  του  πτυκτού  βιβλίου  είχαν  λαξευμένη  εσοχή,  όπου  απλωνόταν  κερί  μελισσών  πάνω  στην  οποία  χαρασσόταν  το  κείμενο  της  γραφής  με  οστέινη  γραφίδα. 

 Περεταίρω  ή  Περαιτέρω; 

Πρέπει να είναι απ' τα συχνότερα ορθογραφικά λάθη, και από επαγγελματίες της γλώσσας.

Την προέλευση  του  «περαιτέρω»   διάφορα  λεξικά  την  δίνουν  από  την  αρχαία  λέξη   πέραν.

Το σχολικό λεξικό της Αρχαίας (για το Γυμνάσιο) τα μπερδεύει με το περαῖος — τη μια το συνδέει με το πέραν και την άλλη με το πέρας.

Περαιτέρω < αρχαία ελληνική περαιτέρω (συγκριτικός βαθμός του περαῖος) < από  την αρχαία ελληνική πέραν.

Τελικά:  Περεταίρω  ή  Περαιτέρω; 

Το word τα βγάζει και τα δύο σωστά. 

Βάζοντας στο Google  "Περαιτέρω ή περεταίρω"  βγαίνουν 1071   σελίδες.  

Η λέξη είναι απλή ετυμολογικά:

περαιτέρω, περαιώνω,  Πειραιεύς,  διεκπεραίωση  κτλ. 

 Η  απόπειρα  να  συνθέσουμε  την  λέξη  από  το  "πέραν" και  το   "εταίρω"  -  περεταίρω - ( =  δηλαδή μετά από τον άλλον ή κάτι τέτοιο),  δεν έχει  κανένα  νόημα.

Α.  Υπάρχει  η  λογική  παραγωγή  από  το "πέρα + έταιρος",  περεταίρω... (περι+εταίρος)

Β.   Μπορούμε  να  φανταστούμε  και
περετέρω  =  περι+έτερος  (με δοτική ).

Γ.   Επίσης,  Περαίος+έτερος = περαιτέρω 

Δ.   Ωσαύτως,  Περαίος +εταίρος 

Υπάρχει  σχέση  με  «εταιρεία»;  ή  το «ταίρι μου»; 

Το κακό ξεκινά από την αδιαφανή ετυμολογία της λέξης  (περαίτερος < συγκριτικός τού αρχαίου  περαῖος < πέρα), σε συνδυασμό με την παρετυμολογική επίδραση του εταίρος που  έχει τα  ε  αντιμετατεθειμένα σε σχέση με το -αιτέρω  εδώ.

Άλλωστε, παρά το αρχικό  περ-   εδώ δεν κρύβεται κάποιο  α' συνθετικό περί).

Επίσης  ούτε με το έτερος έχει κάποια σχέση το περαιτέρω.

Λέξη  πέρα,  επίρρημα. 

Στα  αρχαία  ελληνικά  πέραν, με αποβολή   του -ν  κατά τα άλλα επιρρήματα σε –α.

 1. τοπικό.

Α.   Για να δηλώσει (μεγάλη) απόσταση από το σημείο που βρίσκεται ο ομιλητής: Xιονίζει  πέρα στα βουνά. Tους έβλεπα να έρχονται από πέρα, από μακριά. Πήγαινε λίγο πιο πέρα, πιο μακριά.  Λίγο πιο πέρα  θα βρεις ένα ζαχαροπλαστείο.  Kάνω  κάτι  πέρα, τον απομακρύνω,  διακόπτω τις σχέσεις μου μαζί του: Kάν΄ τους πέρα  αυτούς τους αλήτες.   Kάνω κάτι  πέρα, το απομακρύνω:  Kάνε  λίγο πέρα  το τσιγάρο σου. Kάνω πέρα,  παραμερίζω, απομακρύνομαι, αποσύρομαι, υποχωρώ:  Έκανα  πέρα, γιατί δεν ήθελα να οδηγηθούμε σε σύγκρουση.

Β.   Έκφραση,  πέρα  δώθε,  πέρα ως πέρα, από τη μια πλευρά ως την άλλη: Tο βέλος τον τρύπησε  πέρα ως  πέρα.  Πέρα  βρέχει.

Γ.   Με  άλλο τοπικό επίρρημα.

Επιτατικά, για να τονίσει τη σημασία του επιρρήματος: Έλα εδώ  πέρα.  Φύγε από κει πέρα.  

 Υβριστικά,  να χαθείς από κει πέρα.

Για να δηλώσει τοπικό όριο: Aπό δω και  πέρα θα συνεχίσετε μόνοι σας. Πέρα   από, σε θέση πρόθεσης: Δε θα φύγεις πέρα  από τη γειτονιά.

 Δ.  ως επίθετο: Στην πέρα  γειτονιά.

2.   χρονικό,   

για να δηλώσει χρονικό όριο:  Aπό…εδώ και  πέρα.   Aπό τις έξι  και  πέρα  θα με βρεις στο σπίτι. Έκφραση, από δω και πέρα.   Από, σε θέση πρόθεσης: πέρα από τις δύο δε θα με βρεις στο γραφείο.

3.  μεταφορικά,

 πέρα από, σε θέση πρόθεσης, δηλώνει:

α. προσθήκη· εκτός:  πέρα  απ΄ αυτά έχεις να πεις τίποτε άλλο;  Πέρα από τη ζωγραφική ασχολήθηκε και με το κολάζ.

β. υπέρβαση κάποιου ορίου: Είναι  πέρα  από τις δυνάμεις μου.  Πέρα, τελείως, πάρα πολύ, υπερβολικά: Είναι ανήθικος πέρα για πέρα.

τα βγάζω πέρα:

α. αντιμετωπίζω μια δύσκολη κατάσταση με επιτυχία: Πού να τα βγάλει πέρα μόνος του.

β. μπορώ να συντηρηθώ από οικονομική άποψη: Πώς τα βγάζειςπέρα με τόσα λίγα;

Το πέρας

 1.   (χρονικώς) το τέλος, η λήξη:  Kατά / μετά το  πέρας των εργασιών ενός συνεδρίου.  Έκφραση,  φέρω κάτι   εις  πέρας =  το τελειώνω με επιτυχία:  Aνέλαβε ένα δύσκολο έργο και το έφερε εις πέρας.

2.  (στον  πληθυντικό   τοπικώς)  το ακραίο σημείο: Στα πέρατα του κόσμου / της γης / της οικουμένης.

α.  τα πιο μακρινά σημεία:  Ο  Mέγας  Αλέξανδρος με τις κατακτήσεις του έφτασε στα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου.

β.  πολύ μακριά:  Nα  βρω ένα φτηνό σπίτι κι ας είναι και στα πέρατα της γης.  

Η  πέραση  

Προκύπτει  από  το  περα- (περνώ) -ση (στα  αρχαία  πέρασις  =πέρασμα.

Μόνο στην έκφραση:   έχει κάποιος  πέραση:

α.  θεωρείται αναγκαίος ή σημαντικός: Iκανότητες / γνώσεις / δραστηριότητες που έχουν πέραση. H σωματική δύναμη σήμερα έχει λιγότερη πέραση από ό,τι παλιότερα. Ποια επαγγέλματα νομίζεις ότι σήμερα έχουν πέραση;  = ζήτηση.

 β.  γίνεται αποδεκτός: Tα ψέματα, οι εξυπνάδες σου σε μένα δεν έχουν πέραση.   Mακάρι αυτή η άποψη να είχε πέραση, να μπορούσε δηλαδή να επηρεάσει την κοινή γνώμη.  Όπου και να πάει έχει  πέραση.

ΕΠΙΡΡΗΜΑ  ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ

Σημασίες

1.  περισσότερο:  π.χ.  το ζήτημα δε θα εξεταστεί  περαιτέρω.

 2.  συνήθως σε ονοματική χρήση.

      α. ως επίθετο =  μεγαλύτερος, περισσότερος,  παράδειγμα: «Οι δύο υπουργοί θα εξετάσουν τα περιθώρια για περαιτέρω  ανάπτυξη των σχέσεων των δύο χωρών».

      β. ως ουσιαστικό  =   τα περαιτέρω, όσα ακολουθούν,  παράδειγμα:  «Για τα  περαιτέρω  θα αποφασίσουμε αργότερα».

Η  λέξη  περαιτέρω  προέρχεται  από  το  ρήμα  περαιώνω,  (περαιώνομαι) =  τελειώνω κάτι.

Αρχαίο  ρήμα  περαι(ῶ) –ώνω   =  μεταφέρω απέναντι.

Περαίωση =  η ενέργεια ή το αποτέλεσμα του περαιώνω, το να τελειώνει κάποιος κάτι.

Τι μπορούμε να έχουμε κατά νου για να μην κολλάμε;

ΝΑ  ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ  ΑΝΑΛΟΓΑ  ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ

Τα άλλα επιρρήματα σε –τέρω  (ανωτέρω, κατωτέρω), οπότε το αποσυνδέουμε στο μυαλό μας από το εταίρος.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: 

Η  ΣΩΣΤΗ  ΓΡΑΦΗ  ΕΙΝΑΙ  ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ.-

ΖΗΝΩΝ  ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ