Διαβάστε επίσης το Α' Μέρος και Β' Μέρος
Διαβάστε επίσης:
5. ΠΕΡΙΟΧΗ ΧΑΣΙΩΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ
Η περιοχή αυτή των Γρεβενών βρίσκεται κάτω από μια σειρά βουνών που είναι το ένα δίπλα στο άλλο και φτάνουν μέχρι τον Όλυμπο. Αποτελείται από 24 χωριά. Από αυτά τα 15 χωριά : Ζαπάντος (Λαγκαδιά), Σλάχοβο, Πηγαδίτσα, Πλέσια (Μελίσσι), Μάνεση (Ανθρακιά),Γκρέους (Άνοιξη),Χριστός, Αράπη (Δήμητρα),Κουπλαράκι, Πινιάρι (Ελάφι), Ρουμπάρι, Φυλή
(Φελλί),Ελευθεροχώρι , Ζυγόστι (Μεσόλακκος) και Καλαμίτσι στερούνται σχολείων και έχουν όλα μαζί 1846 κατοίκους.
(Φελλί),Ελευθεροχώρι , Ζυγόστι (Μεσόλακκος) και Καλαμίτσι στερούνται σχολείων και έχουν όλα μαζί 1846 κατοίκους.
Στα έξι χωριά που ακολουθούν: Σίτοβο (Σιταράς), Μοναχίτι, Κριτάδες (Αιμιλιανός),Λυμπίνοβο (Διάκος),Διμενίτσα (Καρπερό) και Καλόχι που έχουν 2112 κατοίκους έχουν κοινά σχολεία στα οποία φοιτούν 110 μαθητές, ξοδεύονται 3000 για τις αμοιβές των δασκάλων.
Το Κηπουριό που έχει 840 κατοίκους έχει αλληλοδιδακτικό σχολείο με 60 μαθητές, δαπανώνται 3000 για την αμοιβή του δασκάλου και ένα σχολείο στην πρωτεύουσα του τμήματος την Κρανιά που έχει 1424 κατοίκους, στο οποίο φοιτούν 80 μαθητές και ξοδεύονται για τη μισθοδοσία δασκάλου 3000 γρόσια.
Για να αναπτυχθεί το τμήμα αυτό κρίνουμε πολύ αναγκαίο να συσταθούν δημοτικά σχολεία και νηπιαγωγεία στα κεντρικότερα χωριά.
1. Κρανιά: κωμόπολη που έχει 712 κατοίκους, βρίσκεται κοντά στους πρόποδες της Πίνδου. Εδώ μετά το Σεπτέμβριο δημιουργήθηκε μικτό ελληνικό και αλληλοδιδακτικό σχολείο, φοιτούν γύρω στους 80 μαθητές, απ’ τους οποίους οι 10 μαθητές είναι του ελληνικού τμήματος. Ο μισθός του δασκάλου 3000 γρόσια και λίγα τρόφιμα από τα εισοδήματα της εκκλησίας.
2. Σιταράς (Σίτοβον): έχει 152 κατοίκους, υπάρχει κοινός δάσκαλος με ετήσιο μισθό 500 γροσίων, από την εκκλησία, μαθητές 15.
3. ΚΗΣΟΡΓΙΟ (ΚΗΠΟΥΡΓΙΟ): έχει 420 κατοίκους και εδώ κτίστηκε αλληλοδιδακτικό σχολείο, μαθητές γύρω στους 60, μισθός 3000 γρόσια από τα εισοδήματα της εκκλησίας.
4. Ζάαπαντα (ΛΑΓΚΑΔΙΑ): έχει 92 κατοίκους, χωρίς σχολείο.
5. Σνίχοβο (ΔΕΣΠΟΤΗΣ): έχει 77 κατοίκους και αυτό όμοια.
6. ΜΟΝΑΧΙΤΗ: έχει 261 κατοίκους, το χειμώνα υπάρχει κοινός δάσκαλος με μισθό 300 γροσίων, μαθητές γύρω στους 20.
7. Πηγαδίτσα: έχει 30 κατοίκους χριστιανούς (η πλειοψηφία όμως του χωριού είναι μουσουλμάνοι) ,χωρίς σχολείο.
8. ΚΡΙΤΑΔΕΣ ή ΓΚΡΙΝΤΑΔΕΣ (ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΣ): έχει 231 κατοίκους, το χειμώνα υπάρχει κοινός δάσκαλος με μισθό 300 γροσίων μισθοδοτούμενος από την εκκλησία, μαθητές 15.
9. ΛΕΜΠΙΝΟΒΟΝ (ΔΙΑΚΟΣ): έχει 148 κατοίκους, διδάσκει κοινός δάσκαλος με μισθό 400 γρόσια που πληρώνεται από την εκκλησία, μαθητές 15.
10. ΠΛΗΣΙΑ ή ΠΛΕΣΙΑ (ΜΕΛΙΣΣΙ): έχει 85 κατοίκους, χωρίς σχολείο.
11. ΜΑΝΕΣΙ (ΑΝΘΡΑΚΙΑ): έχει 53 κατοίκους, χωρίς σχολείο.
12. ΓΚΡΕΟΥΣ (ΑΝΟΙΞΗ): έχει 59 κατοίκους και αυτό όμοια.
13. ΧΡΙΣΤΟΣ: έχει 20 κατοίκους χωρίς σχολείο (σήμερα εγκαταλελειμμένο ,βρίσκονταν κοντά στο Καρπερό)
14. ΔΗΜΕΝΙΤΣΑ (ΚΑΡΠΕΡΟ): έχει 178 κατοίκους, κοινό σχολείο, μαθητές 30,μισθός 1000 γρόσια αμείβεται από την εκκλησία. Εδώ υπάρχει ανάγκη να ανεγερθεί και να συσταθεί τακτικό αλληλοδιδακτικό σχολείο.
16. ΑΡΑΠΙ (ΔΗΜΗΤΡΑ): έχει 94 κατοίκους, χωρίς σχολείο.
17. ΚΟΥΠΛΑΡΑΚΙ (ΜΙΚΡΟΝ): έχει 40 κατοίκους και αυτό επίσης.
18. ΠΙΝΙΑΡΙ (Ελάφι) : έχει 42 κατοίκους, χωρίς σχολείο.
19. ΡΟΜΠΑΡΙ: έχει 28 κατοίκους, και αυτό όμοια.
20. ΦΙΛΙ (ΦΕΛΛΙΟΝ): έχει 80 κατοίκους, και αυτό όμοια.
21. ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙ: έχει 51κατοίκους,χωρίς σχολείο.
22. ΚΑΛΟΧΙ: έχει 86 κατοίκους, κοινό σχολείο, μαθητές γύρω στους 15,μισθός 500 γρόσια αμειβόμενος ο δάσκαλος από την εκκλησία.
23. ΖΥΓΩΣΤΙ (ΜΕΣΟΛΑΚΚΟΣ): έχει 86 κατοίκους, χωρίς σχολείο.
24. ΚΑΛΑΜΙΤΣΙ: έχει 86 κατοίκους, χωρίς σχολείο.
Συνοπτικός πίνακας εκπαιδευτικής κατάστασης ελληνικών χριστιανικών σχολείων Χασίων Γρεβενών το 1873-1874.
α/α
|
Νέο όνομα
και παλιό
οικισμού
|
Άρρενες κάτοικοι
Χριστιανοί
|
Δάσκαλοι
|
μαθητές
|
Σχολείο
|
Μισθός
Σε γρόσια
|
Τους
χρηματοδοτεί
|
1
|
Κρανιά
|
712
|
1
|
80
|
Μικτό
Αλληλοδι-
δακτικό
|
3000
και λί-
γα τρό-
φιμα.
|
Εκκλησία
|
2
|
Σιταράς
Σίτοβον
|
152
|
1
|
15
|
Κοινό
|
500
|
Εκκλησία
|
3
|
Κηπουργιό
Κησοργιό
|
420
|
1
|
60
|
Αλληλοδι-
δακτικό
|
3000
|
Εκκλησία.
|
4
|
Λαγκαδιά
Ζαπάντα
|
92
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
5
|
Δεσπότης
Σνίχοβο
|
77
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
6
|
Μοναχίτη
|
261
|
1
|
20
|
Κοινό
|
300
| |
7
|
Πηγαδίτσα
|
30
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
8
|
Αιμιλιανός
Κριτάδες
|
231
|
1
|
15
|
Κοινό
|
300
|
Εκκλησία
|
9
|
Διάκος
Λεμπίνοβον
|
148
|
1
|
15
|
Κοινό
|
400
|
Εκκλησία
|
10
|
Μελίσσι
Πλήσια
|
85
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
11
|
Ανθρακιά
Μάνεσι
|
53
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
12
|
Άνοιξη
Γκρέους
|
59
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
13
|
Χριστός
εγκαταλεί-φθηκε.
|
20
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
14
|
Καρπερό
Δημενίτσα
|
178
|
1
|
30
|
Κοινό
|
1000
|
Εκκλησία
|
15
|
Δήμητρα
Αράπι
|
94
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
16
|
Κουπλαράκι
|
40
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
17
|
Ελάφι
Πινιάρι
|
42
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
18
|
Ρομπάρι
|
28
|
-
|
-
|
-
|
-
| |
19
|
Φελί
Φιλί
|
80
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
20
|
Ελευθεροχώρι
|
51
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
21
|
Καλόχι
|
86
|
1
|
15
|
Κοινό
|
500
|
Εκκλησία
|
22
|
Μεσόλακκος
Ζυγώστι
|
86
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
23
|
Καλαμίτσι
|
86
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
ΣΥΝΟΛΟ
|
3111
|
8
|
250
|
6 Κοινά
2 Αλληλοδιδακτικά
|
Ανακαλύφθηκαν απολιθώματα γιγαντιαίας αρκούδας στα Γρεβενά.
Γενική αποτίμηση για την εκπαιδευτικά κατάσταση ελληνικών χριστιανικών σχολείων περιοχής Χασίων Γρεβενών το 1873-1874.
Η περιοχή Χασίων έχει 3111 άρρενες χριστιανούς και υπολογίζοντας ότι κατοικούν και άλλες τόσες γυναίκες ο πληθυσμός του ανέρχεται σε 6222 κατοίκους.
Λειτουργούν συνολικά 8 σχολεία με 250 μαθητές συνολικά, από τα οποία 6 είναι κοινά και 2 αλληλοδιδακτικά.
Συνολικά απασχολούνται 8 διδάσκαλοι οι οποίοι αμείβονται από 3000 γρόσια έως 300 ο καθένας. Στην Κρανιά και στο Κηπουργιό προσπαθεί και εκεί να διεισδύσει η ρουμανική προπαγάνδα κι αυτό διαφαίνεται κι από τους μισθούς των δασκάλων που είχαν αισθητή διαφορά από τα τους μισθούς των συναδέλφων τους στα υπόλοιπα χωριά. Συνολικά δαπανώνται 9000 γρόσια για τη μισθοδοσία τους. Κύριος χρηματοδότης κι εδώ στη λειτουργία των σχολείων η εκκλησία κι όπως είπαμε ξένα κέντρα που προσπαθούσαν να πάρουν με το μέρος τους τον βλάχικο πληθυσμό σε κάποια χωριά ,αλλά τελικά απέτυχαν παταγωδώς γιατί η πλειονότητα του βλάχικου στοιχείου δεν τους ακολούθησε αλλά αντίθετα πολλοί Βλάχοι πολέμησαν στη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα (1903-1908) και αναγνωρίστηκαν ως Μακεδονομάχοι, σε αντίθεση με μια μικρή μειοψηφία η οποία συνεργάστηκε με την τουρκική διοίκηση της επαρχίας.
Εντύπωση προξενεί το γεγονός ότι το χωριό Πηγαδίτσα αναφέρεται στα 1873 ότι κατοικούν 30 χριστιανοί. Αυτή την αναφορά δεν την έχουμε ξανασυναντήσει για τους βαλααδικούς οικισμούς σε κάποιον άλλο ερευνητή ούτε και στον Καλινδέρη ο οποίος την καταχωρεί σαν αμιγή μουσουλμανικό οικισμό και μάλιστα οι κάτοικοί της περιγράφονται από τους φανατικότερους μουσουλμάνους εξισλαμισθέντες της επαρχίας Γρεβενών.-
ΖΗΝΩΝ ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ
ΟΙ ΣΚΛΑΒΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ
ΒΟΡΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Έλληνες
του Μοναστηρίου (Βιτώλειον–Μπιτόλια)
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια που δεν συνάδουν με το περιεχόμενο της ανάρτησης, όπως και σχόλια υβριστικά προς τους αρθρογράφους, προσβλητικά σχόλια προς άλλους αναγνώστες σχολιαστές και λεκτικές επιθέσεις προς το ιστολόγιο θα διαγράφονται.